Sudan-Çad görüşmelerinde güvenlik ve sınır sorunları ele alındı

Hamideti, Cumhurbaşkanı Muhammed İdris Deby ile görüştü

Hamideti, Encemine Havalimanı’nda Çad Askeri Konseyi Başkan Yardımcısı ile (Resmi Twitter Hesabı)
Hamideti, Encemine Havalimanı’nda Çad Askeri Konseyi Başkan Yardımcısı ile (Resmi Twitter Hesabı)
TT

Sudan-Çad görüşmelerinde güvenlik ve sınır sorunları ele alındı

Hamideti, Encemine Havalimanı’nda Çad Askeri Konseyi Başkan Yardımcısı ile (Resmi Twitter Hesabı)
Hamideti, Encemine Havalimanı’nda Çad Askeri Konseyi Başkan Yardımcısı ile (Resmi Twitter Hesabı)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti), dün, Çad Devlet Başkanı Muhammed İdris Deby ile iki ülke arasındaki güvenlik ve sınır konularının yanı sıra, ekonomik işbirliği ve bir takım önemli konuların ele alındığı görüşmelerde bulundu.
Daklu'nun, Darfur bölgesindeki bir havaalanından geldiği Çad'ın başkenti Encemine’ye ziyareti bir gün sürdü. Söz konusu ziyarette kendisine Genel İstihbarat Teşkilatı Başkanı Ahmed İbrahim Mufaddal ve Askeri İstihbarat Kurumu Başkanı Ahmed Muhammed Ali Sabir eşlik etti.
Hamideti, görüşmelerin ardından yaptığı açıklamada, güvenlik dosyaları, sınır sorunları ve ekonomik işbirliği konularını ele aldıklarını belirterek, Çad Cumhurbaşkanı’nın gündeme getirilen tüm konuları güvence altına aldığını kaydetti.
Hamideti, yaptığı açıklamada “İki ülke halkı arasındaki ilişkileri geliştirmek için bazı sınır sorunlarını tartışarak pratik çözümler getirdik. Hartum ve Çad arasındaki ortak dosyaları ve bunlar üzerinde nasıl koordine ve işbirliği yapılacağına dair fikir alışverişinde bulunduk” dedi.
Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Hamideti, görüşmelerde Çad'ın Sudan'ın Port Sudan Limanı da dâhil olmak üzere ekonomik ve ticari olanaklarından yararlanabilme ve iki ülke arasındaki ticaret ilişkilerini kolaylaştırma yollarına değindiğini belirtti.
Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Hamideti, Encemine Havaalanı’nda, Çad Askeri Geçiş Konseyi Başkan Yardımcısı Terina Robert, İç Güvenlik Bakanı İdris Dokeni ve Sudan’ın Çad büyükelçisi Ahmed Haydar tarafından karşılandı.
Hamideti'nin Çad ziyareti, ülkenin kontrolünü ele geçiren ordunun 25 Ekim'de aldığı kararların başarısızlığını kabul ettiği ve yoğun tartışmalara yol açan açıklamasından birkaç gün sonra gerçekleşti.
Yaklaşık iki aydır Darfur bölgesinde bulunan Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Hamideti, Temmuz ayının üçüncü haftasında başkent Hartum'u ziyaret etti. Ordunun sivillerle diyalog çemberinden çıkmak için attığı adımlara desteğini teyit eden bir açıklama yayınlayarak, söz konusu adımın Abdulfettah el-Burhan ile istişare içinde atıldığını kaydetti.
Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı'nın Batı Darfur bölgesindeki el-Cenine Havaalanı’ndan Çad'a gitmesi dikkat çekiciydi. Üst düzey devlet görevlileri resmi tören eşliğinde Hartum Uluslararası Havalimanı'ndan seyahat ediyorlar.
Hamideti, resmi Twitter hesabından yaptığı açıklamada “Genel İstihbarat Teşkilatı Başkanı Ahmed İbrahim Mufaddal ve Askeri İstihbarat Kurumu Başkanı Ahmed Muhammed Ali Sabir eşliğinde bir gün sürecek resmi bir ziyaret için Çad'ın başkenti Encemina'ya geldim” ifadelerini kullandı.
Ziyarette iki ülke halkının çıkarları doğrultusunda ilişkileri her alanda destekleme ve geliştirme yollarının ele alınacağına değinen Hamideti “Hartum ve Encemina arasında her alanı kapsayacak işbirliği çabalarının devam edeceğini umuyoruz” dedi.
Hamideti, Darfur'da bulunduğu sırada, birbiriyle çatışan kabileler arasında barış görüşmeleri düzenledi. Darfur bölgesi, geçtiğimiz aylarda yüzlerce kişinin ölümüne ve yaralanmasına ayrıca binlerce kişinin göç etmesine neden olan, silahlı aşiret çatışmalarına sahne olmuştu.
Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, geçen hafta, başkent Hartum'da bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda, Çad Savunma Bakanı Daud Yahya ile bir araya gelmişti.
Çad heyetinin Hartum ziyareti, iki ülke arasındaki sınır güvenliğini sağlamak için konuşlandırılan ortak kuvvetlerin performansını değerlendirmek üzere planlanan yıllık toplantının ardından gerçekleşti. Toplantı sırasında ortak kuvvetlerin liderliği Sudan'a devredildi.
Çad, Darfur bölgesinin bulunduğu batı tarafından Sudan'a komşu ve iki ülke arasında bin 400 km'yi aşan bir sınır hattı bulunuyor. İki ülke arasındaki ilişkiler, izole Sudan rejimi döneminde, siyasi müdahaleler nedeniyle gerilimlere sahne oldu.



Burhan: Trump'ın danışmanı en kötü çözümü sundu

Ordu personeli, 21 Mart 2025'te Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nı geri aldıktan sonra kutlama yapıyor (AP)
Ordu personeli, 21 Mart 2025'te Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nı geri aldıktan sonra kutlama yapıyor (AP)
TT

Burhan: Trump'ın danışmanı en kötü çözümü sundu

Ordu personeli, 21 Mart 2025'te Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nı geri aldıktan sonra kutlama yapıyor (AP)
Ordu personeli, 21 Mart 2025'te Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nı geri aldıktan sonra kutlama yapıyor (AP)

Sudan Ordusu Başkomutanı Orgeneral Abdülfettah el-Burhan, Hızlı Destek Kuvvetleri'ni (HDK) koruyacak veya hükümetteki ortaklığa geri getirecek herhangi bir anlaşmayı reddettiğini açıklayarak, ABD Başkanı'nın Arap ve Afrika İşleri Danışmanı Massad Boulos'a, taraflı olduğu gerekçesiyle sert bir saldırı yöneltti. Ayrıca, Boulos'un Sudan'daki krizi çözmek için bir yol haritası olarak sunduğu "Uluslararası Dörtlü" girişimine de güvenmediğini ifade etti.

El-Burhan, Amerikalı danışmanı "barışın önünde bir engel" olarak nitelendirerek, "Sanki bize çözümler dayatmak istiyormuş gibi davranıyor. Bize sunduğu belge en kötü belgedir çünkü silahlı kuvvetlerin varlığını ortadan kaldırıyor, güvenlik güçlerinin dağıtılmasını talep ediyor ve HDK'nin mevzilerini ve varlığını koruyor" dedi. El-Burhan, Boulos'un sunduğu "Dörtlü" yol haritasını kesin bir dille reddettiğini açıklayarak, ona doğrudan hitap etti: "Bu belgeniz kabul edilemez; ne burada ne de orada."

El-Burhan, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'a, ABD Başkanı Trump ile Sudan'daki savaşın sona erdirilmesinin önemi hakkında görüşme girişiminden dolayı teşekkür ederek, Veliaht Prens'in bu hamlesinin Başkan Trump için Sudan'ın gerçek resmini netleştirdiğini söyledi.

Burhan, buna cevaben BAE'nin Dörtlü'ye katılımını eleştirerek, HDK’yı desteklemekle suçladı ve Dörtlü'deki varlığının gayri meşru olduğunu belirtti. BAE ise Burhan'ı ateşkes önerisini reddettiği için eleştirerek karşılık verdi. Uluslararası İşbirliği Devlet Bakanı Riem el Haşimi, "General Burhan bir kez daha barış girişimlerini reddediyor... Ateşkesi sürekli reddetmesi, onun engelleyici tavrını ortaya koyuyor" ifadelerini kullandı.


Boko Haram’ın Nijerya'nın kuzeyindeki bir köyde evleri yakması askeri müdahaleye yol açtı

Boko Haram militanlarının saldırdığı köyde askerler devriye geziyor (Arşiv- Yerel Medya)
Boko Haram militanlarının saldırdığı köyde askerler devriye geziyor (Arşiv- Yerel Medya)
TT

Boko Haram’ın Nijerya'nın kuzeyindeki bir köyde evleri yakması askeri müdahaleye yol açtı

Boko Haram militanlarının saldırdığı köyde askerler devriye geziyor (Arşiv- Yerel Medya)
Boko Haram militanlarının saldırdığı köyde askerler devriye geziyor (Arşiv- Yerel Medya)

Cumartesi gecesi, Boko Haram militanları Nijerya'nın kuzeydoğusundaki bir köyü ele geçirerek, birkaç ev ve aracı ateşe verdi. Takviye ordu birliklerinin gelmesi üzerine yakındaki ormanlara çekildi. Yerel gazeteler, güvenlik kaynaklarından alınan bilgilere göre operasyona katılan ordu birliklerinin militanları başarıyla püskürttüğü ve Borno Eyaleti'nin Magumeri bölgesindeki köyden çekilmeye zorladığı bildirildi.

Güvenlik sağlayan polis memurları, 18 Kasım'da Nijerya'nın Kwara Eyaleti'ne bağlı Iroko kasabasında silahlı kişiler tarafından düzenlenen saldırıda öldürülen ve kaçırılanlar için düzenlenen pazar ayini sırasında Christ the Apostle Kilisesi'nin dışında nöbet tutuyor- 23 Kasım 2025 (Reuters)Güvenlik sağlayan polis memurları, 18 Kasım'da Nijerya'nın Kwara Eyaleti'ne bağlı Iroko kasabasında silahlı kişiler tarafından düzenlenen saldırıda öldürülen ve kaçırılanlar için düzenlenen pazar ayini sırasında Christ the Apostle Kilisesi'nin dışında nöbet tutuyor- 23 Kasım 2025 (Reuters)

Karanlıkta Saldırı

Kaynaklar, "Boko Haram militanlarının cumartesi gecesi geç saatlerde köye baskın düzenleyerek, birkaç evi ateşe verdiğini ve Sivil Savunma Kuvvetleri'ne ait bir araç da dahil olmak üzere araçları tahrip ettiğini" bildirdi. Magumeri Yerel Meclisi Başkanı Abubakar Abdulkadir Yaro, saldırıyı ve bazı ev ve araçların yakıldığını doğrulayarak, "teröristlerin karanlıktan istifade ederek kasabaya sızdığını" ve saldırının "kasaba halkı uyurken" ani ve beklenmedik bir şekilde gerçekleştiğini belirtti.

Şarku’l Avsat’ın yerel gazetelerden aktardığı açıklamada yerel yetkili, "Teröristlerin, kuşatma altına alındıktan sonra saat 03:00 civarında kasabadan kaçtıklarını ifade etti. Maalesef, evleri ve diğer mülkleri yaktılar, ancak herhangi bir can kaybı bildirilmedi" dedi.

Şöyle devam etti: "Kahraman askerlerimiz, sivil güçler, balıkçılar ve gönüllülerle birlikte acil yardım çağrılarına yanıt verdi ve saldırıyı tamamen püskürtmeyi başardı." Yetkili, "Güvenlik kurumları arasındaki koordinasyonu" övdü ve "kasabada durumun yavaş yavaş normale döndüğünü" vurguladı.

Terörün Tırmanışı

Bu saldırı, Boko Haram ve DEAŞ Batı Afrika Bölgesi'nin Borno Eyaleti'nin çeşitli bölgelerindeki askeri ve sivil tesisleri hedef alan yeni bir operasyon dalgasının parçası olarak gerçekleşti. Son haftalarda Nijerya ordusu, Bama ve Damboa bölgelerinde temizlik operasyonlarına liderlik ederken, iki saha komutanını kaybetti.Nijerya'nın Nijer Eyaleti'ndeki Babiri kentinde bulunan St. Mary's Katolik Okulu'nun müdürü ve çocukların velileri, 21 Kasım 2025'te 300'den fazla çocuk ve personelin kaçırıldığı bildirildi (Reuters)Nijerya'nın Nijer Eyaleti'ndeki Babiri kentinde bulunan St. Mary's Katolik Okulu'nun müdürü ve çocukların velileri, 21 Kasım 2025'te 300'den fazla çocuk ve personelin kaçırıldığı bildirildi (Reuters)

Ancak, geçen hafta üst düzey ordu ve hava kuvvetleri komutanlarının cephe hatlarına yaptığı saha ziyaretlerinin ardından, terörle mücadele çabalarını güçlendirmek için yeni askeri stratejilerin benimsendiği bildirildi.

Ülkenin kuzeydoğusunda konuşlandırılan askerler, yerel toplulukları koruma konusundaki kararlılıklarını yinelerken, askeri liderler, 2009'dan beri Kuzey Nijerya'yı etkileyen terörizme karşı kazanımlar elde etmek için askerlerin durumlarında sürekli destek ve iyileştirme sağlanması gerektiğini vurguladılar.

Uluslararası endişe

Sahel bölgesindeki güvenlik durumu ve Batı Afrika ülkelerine yayılması nedeniyle, BM Güvenlik Konseyi cuma günü terör örgütlerinin güçlü yükselişinin neden olduğu bölgedeki zorlu güvenlik durumunu görüştü.

Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) Komisyonu Başkanı Ömer Aliou Toure, Güvenlik Konseyi toplantısında, Afrika ülkelerinin terörle mücadele planları hakkında detaylı bir sunum yaptı. Toure, terör örgütlerinin Atlantik Okyanusu'nda Gine Körfezi'ne kıyısı olan Batı Afrika ülkelerine doğru genişlemesine atıfta bulunarak, "Terörizm, tüm Sahel ve kıyı devletleri için varoluşsal bir tehdit haline geldi" ifadelerini kullandı.

Muhafazakar Parti, terörist grupların "ulusal ekonomileri zayıflatmak ve sivillerin acısını artırmak amacıyla yakıt tedarikini ve ticari ulaşım hatlarını aksatarak giderek artan bir şekilde ekonomik savaşa giriştiğini" kaydetti.

 Nijerya'nın Nijer Eyaleti'ndeki Babiri kentinde bulunan St. Mary's Katolik Okulu'nun müdürü ve çocukların velileri, 21 Kasım 2025'te 300'den fazla çocuk ve personelin kaçırıldığı bildirildi (Reuters)Nijerya'nın Nijer Eyaleti'ndeki Babiri kentinde bulunan St. Mary's Katolik Okulu'nun müdürü ve çocukların velileri, 21 Kasım 2025'te 300'den fazla çocuk ve personelin kaçırıldığı bildirildi (Reuters)

Afrika Yaklaşımı

Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) Komisyonu Başkanı, sunumunda ECOWAS'ın "askeri ve askeri olmayan çabalarını" özetledi ve "Komisyonun yaklaşımının, güçlü güvenlik müdahaleleri ve toplum temelli önleyici stratejilerin bir kombinasyonuna dayandığını" açıkladı.

Batı Afrika ülkelerinin, "terörist operasyonların artışı ve karmaşıklığıyla mücadele etmek ve bölgesel düzeyde güvenlik müdahalelerini koordine etmek için gerekli bir araç olan yedek kuvvetlerinin harekete geçirilmesini hızlandırmak" için çalıştıklarını vurguladı.

Askeri olmayan çabalara ilişkin Touré, Batı Afrika ülkelerinin önceliklerinin "üye ülkeler arasında güveni güçlendirmek, Mali, Burkina Faso ve Nijer ile siyasi diyaloğu ilerletmek, istikrar girişimlerini desteklemek, aşırıcılığı besleyen sosyoekonomik faktörleri iyileştirmek, aşırıcı söylemlere karşı koymak ve terörist grupları destekleyen finansal ve lojistik ağları bozmak" olduğunu açıkladı.


Silahlı kişiler, Nijerya'nın orta kesimindeki bir Katolik okulundan 300'den fazla öğrenciyi kaçırdı

Nijerya'nın Baberi bölgesinde silahlı kişiler 300’den fazla öğrenci ve öğretmeni kaçırdıktan sonra St. Mary's Katolik Okulu'nun yatakhaneleri (AP)
Nijerya'nın Baberi bölgesinde silahlı kişiler 300’den fazla öğrenci ve öğretmeni kaçırdıktan sonra St. Mary's Katolik Okulu'nun yatakhaneleri (AP)
TT

Silahlı kişiler, Nijerya'nın orta kesimindeki bir Katolik okulundan 300'den fazla öğrenciyi kaçırdı

Nijerya'nın Baberi bölgesinde silahlı kişiler 300’den fazla öğrenci ve öğretmeni kaçırdıktan sonra St. Mary's Katolik Okulu'nun yatakhaneleri (AP)
Nijerya'nın Baberi bölgesinde silahlı kişiler 300’den fazla öğrenci ve öğretmeni kaçırdıktan sonra St. Mary's Katolik Okulu'nun yatakhaneleri (AP)

Silahlı kişiler, dün sabah Nijerya’nın orta kesiminde bir Katolik okulundan 300’den fazla öğrenci ve öğretmeni kaçırdı. Bu olay ülkede bir hafta içinde yaşanan ikinci kaçırma olayı oldu.

Nijerya Hristiyanlar Birliği, dün sabah gerçekleşen kaçırma olayının ardından yapılan incelemeler sonucunda, toplam 303 öğrencinin ve 12 öğretmenin kaçırıldığını bildirdi. Bu bilgi, AFP aracılığıyla duyuruldu.

Kaçırılanlar, Niger eyaletindeki St. Mary’s Katolik Okulu’ndan. Olay, ülkenin kuzeybatısındaki Kebbi eyaletinde pazartesi günü bir liseden silahlı kişilerce 25 kız öğrencinin kaçırılmasının ardından meydana geldi.

Nijerya’da fidye karşılığı kaçırma olayları sık görülen bir suç olarak öne çıkıyor. Afrika’nın en kalabalık ülkesi olan Nijerya, güvenlik sorunlarıyla mücadele ediyor. En bilinen örnek, 2014 yılında Boko Haram’ın kuzeydoğudaki Borno eyaletinde yaklaşık 300 kız öğrenciyi kaçırmasıydı.

Silahlı kişiler tarafından St. Mary's Katolik Okulu'ndan kaçırılan öğrencilerin etrafa dağıtılmış eşyaları (AP)Silahlı kişiler tarafından St. Mary's Katolik Okulu'ndan kaçırılan öğrencilerin etrafa dağıtılmış eşyaları (AP)

Nijerya Hristiyanlar Birliği, ‘terör saldırısı sırasında bazı öğrencilerin kaçmayı başardığını’ belirtti.

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığına göre Ulusal Öğrenci Derneği Sözcüsü Daniel Atori yaptığı açıklamada, gece yarısı kaçırılan öğrenciler arasında erkeklerin de olduğunu söyledi. Daha önce sadece kızların kaçırıldığını belirtmişti.

Nijerya yetkilileri henüz kurbanların sayısını açıklamadı. Eyalet yönetimi ‘bölgedeki tüm yatılı okulların geçici olarak kapatılması’ talimatını verdi.

Eyalet yönetimi, St. Mary's Katolik Okulu’nun ‘eyalet hükümetini bilgilendirmeden veya onay almadan akademik faaliyetlerine yeniden başladığını, bunun da öğrencileri ve personeli önlenebilir risklere maruz bıraktığını’ ifade ederek üzüntüsünü dile getirdi.

Polis dün, ‘ormanlarda arama yapmak’ için bölgeye personel gönderdiğini duyurdu.

İsmini açıklamadan AFP'ye konuşan bir Birleşmiş Milletler (BM) kaynağı, St. Mary's Katolik Okulu öğrencilerinin birçok suç çetesinin kalesi olan Kaduna eyaletindeki Birnin Gwari ormanına götürüldüğünü söyledi.

Nijerya Devlet Başkanı Bola Ahmed Tinubu dün uluslararası gezilerini iptal etti ve ülkenin güvenlik güçlerini yüksek alarm durumuna geçirdi.

Bu saldırı, pazar akşamı Kano eyaletindeki bir kız yatılı okulundan 25 kız öğrencinin silahlı kişiler tarafından kaçırılmasından birkaç gün sonra gerçekleşti.

Bu kaçırma olayları, ABD Başkanı Donald Trump'ın bu ay Nijerya’daki Hristiyanların öldürüldüğünü öne sürerek askeri bir harekât tehdidinde bulunmasının ardından geldi.

Salı akşamı da Nijerya'nın batısındaki Kwara eyaletinde silahlı kişilerce bir kiliseye düzenlenen saldırıda iki kişi öldürüldü.