NASA’nın gezici robotu Curiosity yeni keşif seyahatinde

NASA’nın gezici robotu Curiosity, Mars’daki sülfatları incelemeye başladı

 NASA, gezici robotu Curiosity tarafından çekilen selfiyi yayınladı
NASA, gezici robotu Curiosity tarafından çekilen selfiyi yayınladı
TT

NASA’nın gezici robotu Curiosity yeni keşif seyahatinde

 NASA, gezici robotu Curiosity tarafından çekilen selfiyi yayınladı
NASA, gezici robotu Curiosity tarafından çekilen selfiyi yayınladı

10 yıl önce kızıl gezegen Mars’a inen ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansı'nın (NASA) Mars'taki uzay aracı Curiosity keşifine devam etmek için Mars'ın başka bir bölgesine gidiyor.
NASA, 6 Ağustos 2021'deki varış tarihinden itibaren iki yıl çalışması planlanan robotun faaliyet süresini Eylül 2025’e kadar uzattığı için, Curiosity görevlerini ek süre içinde tamamlayacak.
Robot, Mars'ta geçireceği süreyi, henüz üzerinde çalışmadığı ve toprağının ağırlıklı olarak sülfatlardan oluştuğu bölgeyi keşfetmeye hazırlanıyor.
Robota kurulan Fransa-ABD ortak yapımı ChemCam cihazından sorumlu Fransız bilim insanı Olivier Gasnault, Mars'ta sıklıkla gözlenen bu bölgenin, şu anda tanık olduğumuz kuraklığa benzer bir iklim değişikliği gösterdiğini ifade etti.
Toulouse'daki Fransız Uzay Araştırmaları Merkezi'ndeki Mars Bilim Laboratuvarı ve Curiosity robotundan sorumlu olan  Valérie Mousset şunları söyledi:
“Curiosity'nin yaptığı çalışmalardan çıkarılabilecek temel sonuç ki bu da misyonun amaçlarından biriydi, Mars'ın basit bir yaşam formu için yaşanabilir olduğuydu.”
Robot, yeteneklerini korumak için daha yavaş hızda, bilim adamlarının bir su kanalının kalıntılarını görebileceklerine inandıkları 800 metre derinliğindeki bir vadiye doğru ilerliyor. Bu hipotezi kanıtlamayı uman Gasneau, “Bunun Mars'taki son akışlardan biri olup olmadığını merak ediyoruz” dedi.
Mars'a indiğinden bu yana 28 kilometre yol kat eden ve yaklaşık 600 metre tırmanan gezici robot projesinde, prje başlangıcından bu yana Fransa'dan 300 kişi görev aldı.
Fransız Uzay Araştırmaları Merkezi'nden Gasneau, robotun Mars'a inişinin onuncu yıldönümü öncesinde şunları söyledi: “Curiosity, Mars'ta küçük bir laboratuvar gibi çalışarak, stratejiler geliştirerek ve gelecekteki görevler tarafından ele alınacak önemli konuları gündemimize taşıyarak, gezegensel keşif sürecinde benimsenen standartları değiştirdi."
Bilim insanı, Fransız Uzay Araştırmaları Merkezi ile ortaklaşa geliştirilen başka bir araç olan SuperCam’in daha iyi bir araç yapmak için Curiosity’den öğrendiğimiz şeyler sayesinde olduğunu belirtiyor.
2021'de bu gezegene ulaşan ve bu gezegene inen en son gezici robot olan Perseverance'ın kullandığı alet, minerallerin oluşması muhtemel kimyasal elementleri analiz edebiliyor. Araç ayrıca Mayıs 2021'de Mars'taki ilk sesleri kaydetmeyi ve harika hareketlilik yeteneklerini korumayı başardı.



Sadece 300 ışık yılı uzakta devasa gaz bulutu keşfedildi

Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)
Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)
TT

Sadece 300 ışık yılı uzakta devasa gaz bulutu keşfedildi

Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)
Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)

Dünya'ya beklenmedik kadar yakın bir mesafede devasa bir gaz bulutu keşfedildi. Moleküler gaz bulutu, bilim insanlarına yıldız oluşum sürecini incelemeleri için eşsiz bir fırsat sunuyor.

Moleküler bulutlar içindeki toz ve gaz kümeleri çökerek yıldızları meydana getiriyor. Hidrojen ve karbonmonoksit molekülleri içeren bu bulutları, yıldız oluşturmalarından önce görmek zorlu bir iş.

Bilim insanları moleküler hidrojen gazı neredeyse görünmez olduğu için bu bulutları ararken karbonmonoksite odaklanıyor. Ancak karbonmonoksit miktarı azsa bulut kolayca gözden kaçabiliyor.

Araştırmacılar yeni keşfedilen moleküler gaz bulutunun bugüne kadar saptanmamasını da buna bağlıyor.

Bulguları hakemli dergi Nature Astronomy'de dün (28 Nisan) yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, bulutu daha önce hiç kullanılmamış bir yöntemle tespit etti. Araştırmacılar, buluttaki hidrojenin yaydığı ultraviyole ışık sayesinde keşfi yaptı.

Güney Kore'nin STSAT-1 uydusunun verilerini inceleyen araştırmacılar, hidrojenin doğal olarak yaydığı uzak ultraviyole ışığı fark etti. Normalde bu spektrumdaki ışığı yakalamak epey zor ancak uydunun spektrografı, bunu analiz edilebilecek dalga boylarına ayırmayı başardı. 

Rutgers Üniversitesi'nden çalışmaya liderlik eden Blakesley Burkhart, "Bu, moleküler hidrojenin uzak ultraviyole emisyonunu doğrudan bularak keşfedilen ilk moleküler bulut. Bu bulut, kelimenin tam anlamıyla karanlıkta parıldıyor" diyor.

Yunan mitolojisindeki şafak tanrıçası Eos'un adı verilen gaz bulutu Dünya'dan sadece 300 ışık yılı uzakta. Yaklaşık 3 katrilyon kilometrelik bu mesafe insan ölçeğinde muazzam bir büyüklüğe denk düşse de galaktik ölçekte çok yakın kabul ediliyor. Dünya'ya en yakın yıldız oluşum bölgesi olan Orion Bulutsusu yaklaşık 1300 ışık yılı uzakta. 

Hilale benzeyen bulutun kütlesi Güneş'in kütlesinin yaklaşık 3 bin 400 katı ve yaklaşık 40 Ay çapına (140 bin kilometre) sahip. 

Makalenin yazarlarından Thomas Haworth "Bu şey adeta kozmik arka bahçemizde ve biz onu kaçırdık" diyor.

Güneş Sistemi'nin yakın çevresini ifade eden Yerel Kabarcık'ta yer alan Eos, bugüne kadar bulunan en yakın moleküler bulut. 

Bilim insanları bu sayede yıldız ve yıldız sistemlerinin nasıl oluştuğunu çok daha iyi anlayabilecekleri bir imkana sahip. 

Burkhart, "Teleskoplarımızla baktığımızda, oluşum aşamasındaki tüm yıldız sistemlerini görebiliyoruz ancak bunun nasıl gerçekleştiğini ayrıntılı olarak bilmiyoruz" diyerek ekliyor: 

Eos'u keşfetmemiz heyecan verici çünkü artık moleküler bulutların nasıl oluştuğunu ve ayrıştığını, bir galaksinin yıldızlararası gaz ve tozu yıldızlara ve gezegenlere nasıl dönüştürdüğünü doğrudan ölçebiliyoruz.

Araştırmacılar ayrıca yeni yöntemi kullanarak yakınlarda gizlenen başka moleküler bulutları da keşfetmeyi umuyor.

Çalışmanın bir diğer yazarı Thavisha Dharmawardena "Bu teknik yıldızlararası ortam hakkında bildiklerimizi baştan yazabilir, galaksideki gizli bulutları ortaya çıkarabilir ve hatta kozmik şafağın algılanabilen en uzak sınırlarına kadar ulaşabilir" ifadelerini kullanıyor.

Independent Türkçe, Space.com, CNN, Nature Astronomy