عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM Sağlık

Uzun süreli koronavirüsün üç farklı çeşidi tespit edildi

Kovid-19’un varyantlarının aralarındaki fark ne?

Çin’de bir kadın koronavirüs testi yaptırırken (EPA)
Çin’de bir kadın koronavirüs testi yaptırırken (EPA)
TT
TT

Uzun süreli koronavirüsün üç farklı çeşidi tespit edildi

Çin’de bir kadın koronavirüs testi yaptırırken (EPA)
Çin’de bir kadın koronavirüs testi yaptırırken (EPA)

Araştırmacılar, uzun süreli yeni tip koronavirüs (Kovid-19) hastalığının üç farklı türü olduğunu keşfetti. Her türü kendine özgü bir dizi semptom gösteriyor.
King's College London'dan uzmanlar, uzun süre koronavirüs geçiren (84 gün boyunca semptom göstermiş) bin 459 kişiyi inceleyerek, üç farklı tür olduğunu ortaya çıkardı.
Ön çalışma, uzun süreli koronavirüs hastalarının üç ana gruba ayrıldığını ortaya koydu. Bunlar; Alfa ve delta varyantı bulaşmış kişiler yorgunluk, beyin sisi ve baş ağrısı gibi nörolojik semptomlar yaşadı.
İkinci grupta ise göğüs ağrısı ve nefes darlığı gibi solunum semptomları vardı. Bu, virüsün ilk dalgası sırasında enfekte olanlarda daha yaygın görüldü.
Kings College, yeni bir grubun kalp çarpıntısı, kas ağrıları, cilt ve saçtaki değişiklikler gibi bazı semptomları olduğunu söyledi.
Analistler, üç alt tipin tüm varyantlarda belirgin olduğunu kaydetti.
King's College London'da kıdemli klinik öğretim görevlisi Claire Steves konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Bu veriler açıkça gösteriyor ki (uzun süreli koronavirüs) tek tiple bağlantılı değil… Birkaç alt türü var gibi görünüyor… Bu farklı türlerin temel nedenlerini anlamak, tedavi stratejilerinin bulunmasına yardımcı olabilir” şeklinde konuştu.
Steves, bu verilerin koronavirüs hizmetlerinin her bireyin sorunlarına duyarlı kişiselleştirilmiş bir yaklaşık içermesi ihtiyacını çizdiğini söyledi.
King’s College London’dan Dr Leanne Kanas, bu bilgilerin teşhis ve tedavi geliştirmeye yardımcı olabileceğini dile getirdi.
Geçtiğimiz hafta, 3 bin 699 hastayı içeren 18 çalışmanın verilerine göre koronavirüse yakalanan 20 kişiden birinin uzun süreli koku veya tat sorunuyla karşılaştığı ortaya çıktı.
Bu, dünya çapında milyonlarca insanın koronavirüse yakalandıktan sonra en az altı ay boyunca koku ve tat sorunları yaşadığı anlamına geliyor.
Akademisyenler, koku veya tat alma duyusu kaybının veya değişmesinin insanların "aşırı sıkıntı" çekmesine neden olabileceğini söyledi.
Son veriler, başta BA4 VE BA5 olmak üzere Birleşik Krallık'taki koronavirüs vakalarının yaklaşık yüzde 7 oranında arttığını gösteriyor. Hastaneye başvuran hasta sayılarında büyük bir artış görüldü.

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Otizmde devrim niteliğinde gelişme

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT
TT

Otizmde devrim niteliğinde gelişme

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Araştırmacılar, otizmin 4 alt tipini keşfederek bu genetik durumun altında yatan biyolojiyi anlamaya yönelik "dönüştürücü bir adım" attı.

Princeton Üniversitesi ve Simons Vakfı'ndan bilim insanları, otizm kohort çalışması SPARK'taki 5 bin çocuğun verilerini analiz ederek bireyleri özellik kombinasyonlarına göre gruplandırdı.

Araştırmacılar belirli özelliklerle ilgili genetik bağlantılar aramak yerine, sosyal etkileşimlerden tekrarlayan davranışlara ve gelişimsel kilometre taşlarına kadar 230'dan fazla özelliği her bir kişide değerlendirdi.

Bu analiz sayesinde otizmin farklı genetik varyasyon modellerine sahip 4 alt tipini tanımlamayı başardılar.

Flatiron Enstitüsü'nde yardımcı araştırmacı bilim insanı ve çalışmanın ortak başyazarı Natalie Sauerwald, "Otizmin tek bir biyolojik hikayesi değil, birden fazla farklı anlatısı olduğunu görüyoruz" diyor.

Bu, geçmişteki genetik çalışmaların neden genellikle yetersiz kaldığını açıklamaya katkı sağlıyor; aslında birbirine karışmış birden fazla farklı bulmacaya baktığımızı fark etmeden bir yapbozu çözmeye çalışıyorduk. Bireyleri ilk başta alt tiplere ayırana kadar resmin tamamını, genetik örüntüleri göremedik.

Bu 4 alt tip Sosyal ve Davranışsal Zorluklar, Gelişimsel Gecikmeyle Birlikte Karma OSB (Otizm Spektrum Bozukluğu), Orta Derecede Zorluklar ve Geniş Çaplı Etkilenme olarak belirlendi.

İlk tip, otizmi olmayan çocuklarla benzer bir hızda gelişimsel kilometre taşlarına ulaşan fakat genellikle dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, anksiyete veya depresyon gibi eşlik eden sorunlar yaşayan çocukları kapsıyor.

İkinci tipte gelişimsel kilometre taşlarına ulaşmada gecikme görülürken eşlik eden rahatsızlıklara dair herhangi bir belirtiye rastlanmıyor.

Üçüncü tip olan Orta Derecede Zorluklar'da otizmle ilgili temel davranışlar olsa da diğer gruplar kadar güçlü değil. Otizmi olmayan çocuklarla benzer bir hızda kilometre taşlarına ulaşıyor ve eşlik eden rahatsızlıklar görülmüyor.

4. tipte en uç ve geniş kapsamlı zorluklar yaşanıyor.

Katılımcıların yüzde 37'sinin yer aldığı birinci ve yüzde 34'ünün bulunduğu üçüncü tip en yaygın gruplar. Yüzde 19'unu içeren ikinci ve yüzde 10'unun olduğu 4. tiplerse en nadir olanlar. 

Bulgular, genetik farklılıkların "yüzeyde benzeyen klinik görünümlerin ardındaki farklı mekanizmalara işaret ettiğini" vurguluyor.

Örneğin hem Geniş Çaplı Etkilenme hem de Karma OSB gruplarındaki çocuklar gelişimsel gecikme ve zihinsel engellilik gibi bazı önemli özellikleri paylaşıyor. Ancak ilk grupta, ebeveynlerden geçmeyen de novo mutasyonların en yüksek oranı görülürken, ikinci grubun nadir kalıtsal genetik varyantları taşıma olasılığı daha fazla.

Bulgular otizmin sadece 4 alt tipi olduğu anlamına gelmiyor; en az 4 tane bulunduğunu ve bunların hem klinik seviyede hem de genom düzeyinde araştırmalar için anlamlı olduğunu gösteren veri odaklı bir çerçevenin keşfedilmesini sağlıyor.

Otizmle mücadele eden ailelerin, çocuklarının hangi otizm alt tipine sahip olduğunu bilmesi yeni bir netlik, kişiye özel bakım, destek ve topluluk imkanı sunabilir.

Independent Türkçe