Sadr’ın Koordinasyon Çerçevesi ile güç çekişmesi

Irak’ta Şii Sadr hareketinin lideri Mukteda es-Sadr’ın rakip Şii Koordinasyon Çerçevesi ile uzun savaşını ‘geri adım atmadan’ sürdürmesi beklenmiyordu.

Şii liderin kısa manevralar taktiğinden farklı adım atarak, sadece rakiplerini devirmek için değil, aynı zamanda oyunun kurallarını değiştirmek için gerilimi tırmandırıcı eylemlerde bulunması dikkat çekiciydi.

Sadr, etkili bir Şii partiyi dışlayacak bir çoğunluk hükümeti kurma projesini açıkladığından beri, müttefikleri Koordinasyon Çerçevesi onunla aynı fikirde olmak için bir çizgi bulur bulmaz Sadr’ın geri adım atacağından şüpheleniyordu. Bu henüz gerçekleşmedi.

Peki Sadr’ı bu ölçüde tutarlı ve inatçı kalmaya motive eden nedir?

Mart 2021’de kurulan, İran’a yakın Koordinasyon Çerçevesi, geçtiğimiz aylarda Sadr’ı ‘içindeki tek Şii partisi yapacak ve diğerlerini muhalefete yabancılaştıracak’ bir hükümet kurmasını engellemek için bir plan uyguladı.

Sadr’ın çevresi, Koordinasyon Çerçevesi’nin seçim sonuçlarına karşı bir darbe gerçekleştirdiğine inanıyor.

Sadr kendisini, Koordinasyon Çerçevesi ile Nuri el-Maliki ile tarihsel bir rekabetin körüklediği açık ve doğrudan bir yüzleşme içinde buldu.

Mukteda es-Sadr, milletvekillerini Temsilciler Meclisi’nden istifaya zorlayarak, seçim sonuçlarını ve onların yıkıcı denklemlerini havaya uçurmayı seçti.

Siyasi aktörleri yeni seçimler çağrısı yaparken, Koordinasyon Çerçevesi, Sadr yanlılarının boşluğunu seçimlerde kaybeden temsilcileriyle doldurmayı seçti.

Sadr daha sonra sokağa çıkmaya hazır destekçilerini kullandı. Destekçileri geçtiğimiz hafta meclise baskın düzenledi ve oturma eylemi başlattı.

Sadr bu adımla, cumhurbaşkanını seçmek için bir oturum düzenlemeye ve ardından hükümeti kurmak için Maliki’nin yakın bir ortağını atamaya hazırlanan Koordinasyon Çerçevesi’ni devirmek istedi.

Son zamanlarda ‘Şiilerin tabiiyete’ karşı olduklarını sık sık ifade eden Sadr’ın, Irak’taki Tahran yanlılarından kurtulmak için İran ile yeni bir siyasi formül istediği açık.

Sadr için İran’ın bir düşman olup olmadığı net değil. Ancak, Sadr hareketinin karar vermede tek başına, geleneksel güçleri ve onların silahlı gruplarını tasfiye ederek iktidara sahip olduğu yeni bir Şii gerçekliğini empoze ederek onunla çatışıyor.

Zaman geçtikçe Sadr’ın artık Şii çevre içinde bir etki alanı müzakere etmek yerine, onu elde etmek ve güçlü bileşenler arasında ortaklıklar kurmak için pazarlık yaptığı ortaya çıktı.