Libya’da orduyu birleştirmek amacıyla ‘askeri odaların’ lağvedildiğine dair bilgiler sızdırılıyor

Fizan’ın Öfkesi Hareketi, Fizan bölgesi sakinlerinin taleplerinin karşılanmaması halinde güneydeki petrol sahalarını kapatmakla tehdit ediyor.

 Necla Menguş Birleşmiş Milletler Libya Misyonu ve Maslahatgüzar Koordinatörü Rizden Zeninga’yı karşıladı (Libya Dışişleri Bakanlığı)
Necla Menguş Birleşmiş Milletler Libya Misyonu ve Maslahatgüzar Koordinatörü Rizden Zeninga’yı karşıladı (Libya Dışişleri Bakanlığı)
TT

Libya’da orduyu birleştirmek amacıyla ‘askeri odaların’ lağvedildiğine dair bilgiler sızdırılıyor

 Necla Menguş Birleşmiş Milletler Libya Misyonu ve Maslahatgüzar Koordinatörü Rizden Zeninga’yı karşıladı (Libya Dışişleri Bakanlığı)
Necla Menguş Birleşmiş Milletler Libya Misyonu ve Maslahatgüzar Koordinatörü Rizden Zeninga’yı karşıladı (Libya Dışişleri Bakanlığı)

Muhammed el-Menfi başkanlığındaki Libya Başkanlık Konseyi’nden dün (perşembe) sızdırılan bilgilere göre, Menfi’nin, Libya Ordusu Komutanı sıfatıyla “yıllar önce kurulan ve sayıları 15’e ulaşan tüm askeri odaları lağvetme” kararı çıkardığı iddia edildi.
Başkanlık Konseyi Sözcüsü Necva Vehibe, Konseyin basın platformlarında veya sosyal medya hesaplarında yayınlamadığı karar hakkında yorum yapmaktan kaçındı. Fakat Konsey bu bilgiyi teyit etmese de yerel basın yayın organları konuyla ilgili yayınladığı haberlerde neredeyse birbirinin aynısı ifadeler kullandı.
Konsey’deki kaynaklardan aktarılanlara göre, bu adım “orduyu birleştirme çalışmaları ve kurumun çalışmasını doğru şekilde düzenlemek kapsamında” atıldı. Kaynaklar bu adımın ana hedefinin, geçici Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe tarafından görevden alınan Batı Askeri Bölgesi Ortak Operasyonlar Odası Direktörü Usame Cuveyli olduğuna işaret ediyor. Nitekim Dibeybe, Libya Temsilciler Meclisi tarafından desteklenen İstikrar Hükümeti Başkanı Fethi Başağa’nın Trablus’a girmesine yardımcı olduğu gerekçesiyle Cuveyli’yi Askeri İstihbarat Servisi Başkanlığı görevinden azletmişti.
Cuveyli iki gün önce Başkanlık Konseyi’ni sert bir dille eleştirerek, Konseyi ordu konusunda “feci hatalar” yapmakla suçladı. Cuveyli “Konsey Trablus veya Misrata’da düzeni sağlama gücünü kaybediyor” ifadesini kullandı.
Başkanlık Konseyi’ne bağlı Sebha Askeri Bölgesi, Orgeneral Ali Kana’nın, Mareşal Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu’na (LUO) savaş ilan ettiği ve ülkenin güneyindeki petrol sahalarında kontrolü ele geçirmeye çalıştığı iddialarını yalanladı. Et-Tavarık Hareketi de güneydeki petrol sahalarına gitme niyetinde olduğuna dair medyada çıkan haberleri yalanladı ve bu haberlerin “asılsız” olduğunu ifade etti.
Öte yandan dün sosyal medyada dolaşıma giren görüntülerde Libya’nın güneyindeki Atabe Vadisi bölgesindeki protestocuların El-Fiyel Petrol Sahası’na giden yolu kapattıkları görülüyordu. Bu gelişmeyle eşzamanlı olarak Fizan’ın Öfkesi Hareketi, yaptığı açıklamada, Fizan bölgesi sakinlerinin taleplerinin karşılanmaması halinde güneydeki petrol sahaların tamamını kapatmakla tehdit etti.
Tüm bu gelişmeler yaşanırken, UBH Dışişleri Bakanı Necla Menguş, dün (perşembe) Birleşmiş Milletler (BM) Libya Misyonu ve Maslahatgüzar Koordinatörü Rizden Zeninga’yı karşıladı. Dışişleri Bakanlığı binasında gerçekleşen görüşmede Libya sahasındaki siyasi gelişmeler ele alındı. Zeninga görüşmede, 1’inci ve 2’nci Berlin Konferansı, Libya’da İstikrarı Destekleme Konferansı ve Paris Konferansı kararları doğrultusunda ve üzerinde mutabık kalınan anayasa çerçevesine bağlı kalarak ulusal parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin düzenlenmesinin garanti altına alınması, barışın tesis edilmesi ve ayrıca ülkenin dört bir yanında istikrar ve refahın güçlendirilmesi amacıyla BM Misyonu’nun, tarafsız ve şeffaf siyasi sürece verdiği desteği sürdürme taahhüdüne bağlı olduğunu yineledi. Zeninga ayrıca BM Misyonu’nun, Libya limanlarında ‘mücbir sebep halinin’ kaldırılması ve petrol ve gazın yeniden üretilmesi için harcanan olumlu çabaları memnuniyetle karşıladığını kaydetti.
UBH İçişleri Bakanlığına vekalet eden Bedreddin et-Tumi, dün (perşembe) sabah saatlerinde İngiltere’nin Trablus Büyükelçisi Caroline Hurndall’ı karşıladı. Görüşmede terör ve organize suçla mücadele, seçimler ve yasadışı göç de dahil olmak üzere bir dizi önemli meselenin ele alındı.
İçişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Hurndall, Bakanlığın ülkenin içinden geçtiği bu koşullarda oynadığı rolden övgüyle söz etti. İngiliz Büyükelçi, ülkesinin güvenlik düzeyinin geliştirilmesine katkı sağlayacak şekilde uluslararası standartlar doğrultusunda Libya ile ‘verimli işbirliğine’ hazır olduğunu ifade etti.
İtalya Dışişleri Bakanı’nın Libya Özel Temsilcisi Nicola Orlando, dün ABD’nin başkentinde ilgili kurumlarda çalışan bazı analistler ve konuşmacılarla Libya konusunda yoğun istişareler yürüttüğünü aktardı. Orlando, Twitter hesabından paylaştığı mesajda, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Josh Harris ile görüşmesinde, BM'nin kolaylaştırdığı ve Libya’nın liderliğinde seçime doğru giden süreci desteklemek için önceliklerin paylaşılması gerektiğini ve bu sürecin mevcut Libya krizinin sürdürülebilir bir şekilde aşabilmenin tek yolduğunu vurguladığını belirtti.
Orlando, mesajında, “Ayrıca Libyalı tüm etkili aktörlerin istikrarı sarsan tek taraflı adımlardan kaçınması gerektiği, herkesin kabul edeceği bir orta yol olarak diyalog ve uzlaşmanın sürdürülmesi, egemenlik otoritelerinin tarafsızlığının korunması ve petrol gelirlerinin şeffaf ve tarafsız bir şekilde kullanılmasının güvence altına alınması konusunda mutabık kaldık” ifadelerini kullandı.



Suriye ordusu Suveyda'dan çekilmeye başladı

TT

Suriye ordusu Suveyda'dan çekilmeye başladı

Suriye ordusu Suveyda'dan çekilmeye başladı

Suriye ordusu, çarşamba akşamı, nüfusunun çoğunluğunu Dürzilerin oluşturduğu Suveyda ilinden çekilmeye başladı. Savunma Bakanlığı, şiddet olaylarının yaşandığı ilde yeni bir ateşkes anlaşmasının açıklanmasından birkaç saat sonra çekilme kararını duyurdu.

Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, ‘Suriye Arap Ordusu'nun, imzalanan anlaşmanın hükümleri uyarınca ve ildeki yasadışı grupların temizlenmesi tamamlandıktan sonra Suveyda'dan çekilmeye başladığı’ belirtildi. Açıklamada, Suveyda’da konuşlu diğer hükümet güçlerinin çekilmesinden bahsedilmedi.

Anlaşma, İsrail'in Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve Genelkurmay Başkanlığı çevresinin yanı sıra Suriye'nin güneyindeki Suveyda ve Dera illerinde konuşlu hükümete bağlı güçlere karşı hava saldırıları düzenlemesi üzerine sağlandı.

Ateşkes anlaşmasının maddeleri

Dürzi lideri Yusuf Carbu, hükümet ile Suveyda'nın önde gelenleri arasında bir anlaşmaya varıldığını açıkladı. Dürzilerin Ruhani Lideri Şeyh Hikmet Hicri ise anlaşmayı reddederek ‘Suveyda tamamen özgürleştirilinceye’ kadar savaşın devam edeceğini vurguladı.

Yaptığı açıklamada herhangi bir anlaşma ve müzakere yaptığı ve yetki vermeyi reddeden Hicri, ‘bu ortak tutumdan saparak tek taraflı temas veya anlaşma yapan kişi veya kurumları’ uyardı.

Öte yandan Carbu, anlaşmanın Suveyda'daki askeri operasyonların tamamen ve derhal durdurulmasını, ordunun kışlalarına geri dönmesini ve ateşkesin uygulanmasını denetlemek üzere devlet ve Suveyda'nın önde gelen isimlerinden oluşan bir gözetim komitesi kurulmasını içerdiğini söyledi.

Dürzi lider anlaşmanın ayrıca, ‘Suveyda'nın Suriye devletine tam olarak entegre edilmesini ve tüm eyalet toprakları üzerinde tam egemenliğinin teyit edilmesini’ öngördüğünü de belirtti.

Anlaşma aynı zamanda iç güvenlik güçlerinin ve devlet polisinin yanı sıra Suveyda ve çevresindeki bölgelerden polis memurlarının konuşlandırılmasını ve Suveyda’daki polis memurlarının ilin güvenlik dosyasını yönetmek için liderlik ve yürütme görevlerini üstlenmelerini de içeriyordu.

hyjukı
İsrail dün başkent Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı karargahını bombaladı (Reuters)

Carbu’ya göre taraflar, anlaşma uyarınca Suveyda'da ağır silahların düzenlenmesi için bir mekanizma üzerinde anlaşarak, devletin kontrolü dışındaki silahların toplatılması ve Suveyda'nın tüm bölgelerinde Suriye yasalarına ve düzenlemelerine uygun olarak tüm devlet kurumlarının yeniden faaliyete geçirilmesini garantilediler.

Onlarca ceset

Suriye Sağlık Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, İsrail'in Şam'a düzenlediği hava saldırılarında 3 kişinin öldüğünü, 34 kişinin yaralandığını bildirdi. Bakanlık, Suveyda'daki El-Vatani Hastanesi’nde ise güvenlik güçleri mensupları ve sivillerin de aralarında bulunduğu onlarca cesedin bulunduğunu açıkladı.

Suriye Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, İsrail’in Genelkurmay Başkanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresini ve ülkenin güneyini hedef alan son saldırılarının ‘ciddi bir tırmanış’ oluşturduğu vurgulandı.

Açıklamada, şu ifadeler yer aldı:

“Suriye, bu tehlikeli tırmanış ve sonuçlarından İsrail'i tamamen sorumlu tutuyor. Ayrıca, uluslararası hukukun sağladığı tüm araçlarla topraklarını ve halkını savunma konusunda tüm meşru haklarını saklı tutar. İsrail'in Suriye'de gerginliği tırmandırmak, kaos yaratmak ve güvenliği ve istikrarı bozmak için izlediği sistematik politika kapsamında gerçekleştirilen bu açık saldırı, BM Şartı ve uluslararası insani hukuku açıkça ihlal ediyor.”

Dışişleri Bakanlığı, ‘uluslararası toplumu sorumluluğunu üstlenmeye ve Birleşmiş Milletler üyesi olan egemen bir devletin topraklarına yönelik İsrail'in tekrarlanan saldırılarına son vermek için acil önlemler almaya’ çağırdı.

Yedioth Ahronoth gazetesi dün İsrailli bir güvenlik yetkilisinin, İsrail'in Suriye'deki gerginliğin çözümü konusunda bir anlaşmaya yakın olduğunu söylediğini aktardı. Gazetenin bildirdiğine göre yetkili, “Şu an Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın ateşkes ilan edeceğini ve güneydeki Suveyda’dan askerlerini çekeceğini tahmin ediyoruz” dedi.

İsrail’in hava saldırıları

Öte yandan İsrail ordusu dün, Suriye Genelkurmay Başkanlığı binasının girişini hedef aldığını doğrulamasının ardından Şam'daki Cumhurbaşkanlığı sarayı çevresinde bir ‘askeri hedefi’ vurduğunu açıkladı.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee dün, X hesabından yaptığı açıklamada, İsrail ordusunun Şam bölgesinde Suriye Genelkurmay Başkanlığı binasını vurduğunu söyledi. Adraee, “Suriyeli liderleri, Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı’ndan savaşı yönetiyor ve güçlerini Suveyda’ya gönderiyor” ifadelerini kullandı.

Adraee, İsrail ordusunun ‘Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresinde bir hava hedefini vurduğunu’ da sözlerine ekledi.

Fransız Haber Ajansı AFP’ye konuşan üç görgü tanığı, Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresinde bir patlama sesi duyduklarını ve ardından dumanların yükseldiğini bildirdi.

Komşu mahallede yaşayan ve ismini vermek istemeyen 51 yaşındaki bir kadın, “Bombardımanın ardından evimin balkonunda Emevi Meydanı'nda neler olup bittiğini izlemeye çalışıyordum ve bir patlama sesi duydum. Ardından, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın genellikle önemli misafirlerini ağırladığı Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın yakınlarında yükselen bir duman bulutu gördüm” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın bulunduğu tepenin yakınlarındaki iki bölgede yaşayan iki kişi de patlamanın ardından yoğun duman gördüklerini doğruladı.

Saldırılar, Suriye hükümetinin, rejim güçlerinin kontrolünü ele geçirdikten bir gün sonra Suveyda'da çatışmaların yeniden başladığını belirtmesinin ardından gerçekleşti. Suriye Arap Haber Ajansı SANA, Savunma Bakanlığı'nın dün yaptığı açıklamada, ‘yasa dışı’ grupların Suveyda'daki el-Vatani Hastanesi’ni ordu ve iç güvenlik güçlerine karşı saldırılar için bir üs olarak kullandığını söylediğini bildirdi.

Savunma Bakanlığı Medya ve İletişim Müdürlüğü, söz konusu silahlı gruplara bağlı çok sayıda keskin nişancının hastanenin çatısında konuşlandığını ve hükümet güçlerini yoğun bir şekilde hedef aldığını belirtti. Açıklamada, “Hastaneyi ve çevresini tarafsızlaştırmak ve Sağlık Bakanlığı ve Acil Durum Bakanlığı personelinin hastaneye girmesine izin vermek için defalarca çağrıda bulunduk, ancak şu ana kadar herhangi bir yanıt almadık” ifadeleri yer aldı.

vfgthy
Suriye ordusu ve güvenlik güçleri, şehirde yaşanan çatışmaların ardından Suveyda'da konuşlandırıldı (EPA)

Diğer taraftan salı günü düzenlediği saldırılar Suriye'nin güneyindeki Suveyda ve Dera ile sınırlı kalan İsrail, dün saldırılarını Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı binası ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresini de kapsayacak şekilde genişletti.

İsrail ordusu tarafından dün yapılan açıklamada, Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı binası girişinin hedef alındığı ve Suriye sınırındaki birliklerin güçlendirileceği belirtildi. İsrail Ordu Sözcüsü Adraee, İsrail ordusunun Suriye Genelkurmay Başkanlığı binasının giriş kapısını vurduğunu söyledi. İsrail ordusunun Suriye'deki Dürzilere yönelik gelişmeleri ve eylemleri izlemeye devam ettiğini belirten Adraee, İsrail ordusunun siyasi talimatlara göre bölgede saldırılar düzenlediğini ve çeşitli senaryolara karşı hazırlıklı olduğunu da sözlerine ekledi. İsrail Hava Kuvvetleri, Genelkurmay Başkanlığı binası girişine düzenlenen saldırıdan birkaç saat sonra Şam'ın merkezindeki bu binaya yeni saldırılar düzenledi. Yeni saldırılar daha büyük bir tırmanışın habercisi gibi görünüyordu, zira İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Suriye'ye yönelik ‘acı verici’ saldırıların başladığını söyledi. Katz, “Şam'a yönelik uyarılar sona erdi, şimdi acı verici saldırılar başlayacak” diye ekledi.

SANA dün sabah Şam'da bir patlama sesi duyulduğunu bildirirken, Suriye devlet televizyonu İsrail’e ait insansız hava araçlarının (İHA) Şam semalarında uçtuğunu ve patlamalar olduğunu aktardı. Suriye Haber Ajansı ise İsrail'in Şam'ın merkezine düzenlediği saldırıda iki sivilin yaralandığını bildirirken, Reuters iki Suriyeli güvenlik kaynağına dayanarak İsrail'in başkentin savunma bakanlığını hedef alan bir hava saldırısı düzenlediğini aktardı. Alikhbaria Syria kanalı ise İsrail'in Şam'ın merkezine düzenlediği saldırıda iki sivilin yaralandığını bildirirken, Reuters iki Suriyeli güvenlik kaynağına dayandırdığı haberde İsrail'in Şam’da Savunma Bakanlığı binasını hedef alan bir hava saldırısı düzenlediğini aktardı. Suriye basını daha sonra Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı binasında büyük hasar meydana geldiğini bildirdi.

Kanlı çatışmalar

Bu gelişmeler, Suveyda'da ilanından sadece birkaç saat sonra çöken ateşkesten sonra yaşandı. Ateşkes, günlerce süren ve çok sayıda kişinin ölümüne yol açan kanlı mezhep çatışmalarına son vermeyi amaçlıyordu.

Suriyeli güvenlik güçleri pazartesi günü, Dürzi silahlı gruplar ile Bedevi aşiretler arasındaki çatışmaları kontrol altına almak amacıyla Suveyda’da konuşlandırıldı. Ancak bu kez de Suriyeli güvenlik güçleri ile Dürzi silahlı gruplar arasında çatışma başladı. İsrail, pazartesi ve salı günü Suriye hükümetine bağlı güvenlik güçlerine hava saldırıları düzenleyerek müdahale etti ve amacının Dürzileri korumak olduğunu açıkladı.

Suriye Savunma Bakanlığı'nın salı akşamı ilan ettiği ateşkes uzun sürmedi. Yerel haber sitesi Suwayda24, Suveyda ve çevresindeki köylerin dün sabah yoğun topçu ve havan topu saldırısına maruz kaldığını bildirdi. Suriye Savunma Bakanlığı SANA'nın aktardığı açıklamasında, Suveyda'daki yasadışı grupları ateşkesin ihlalinden sorumlu tuttu. Bakanlık, Suveydalılara evlerinde kalmaları çağrısında bulundu.

Pazar günü çatışmaların başlamasından bu yana onlarca sivil, Suriyeli güvenlik gücü mensubu ve Dürzi silahlı unsur hayatını kaybetti. Suveyda’da siviller ve Reuters muhabirleri, hükümet güçlerinin dün evleri yağmaladığını, yaktığını ve arabaları ve ev eşyalarını çaldığını söyledi. Bir Suvayda sakini, Reuters muhabirine evinde başından vurularak öldürülen kardeşinin cesedini görmesine izin verdi.

sdfgrth
Suveyda'nın bir mahallesindeki Suriyeli güvenlik güçleri mensupları ve silahlı çocuklar, 15 Temmuz 2025 (AFP)

İsrail Savunma Bakanı Katz dün, Suriye hükümetine ‘Dürzileri rahat bırakması’ uyarısında bulundu. Katz, İsrail ordusunun Suriye hükümetine bağlı güvenlik güçleri geri çekilene kadar bombalamaya devam edeceğini vurguladı.

Bu arada ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack dün yaptığı açıklamada, ABD'nin ‘itidal ve birliği sağlayabilmek için’ tüm taraflarla temas halinde olduğunu söyledi.