Kahire, Nahda Barajı konusunda BAE’nin arabuluculuğundan ümitli

BAE’nin kendini ‘tarafsız bir arabulucu’ olarak sunmasına güveniliyor

Nahda Barajı’nın genel görünümü (Reuters)
Nahda Barajı’nın genel görünümü (Reuters)
TT

Kahire, Nahda Barajı konusunda BAE’nin arabuluculuğundan ümitli

Nahda Barajı’nın genel görünümü (Reuters)
Nahda Barajı’nın genel görünümü (Reuters)

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Etiyopya’nın Nahda (Hedasi) Barajı’na yönelik müzakerelerinde arabulucu olmaya çalışıyor.
Abu Dabii Kahire, Addis Ababa ve Hartum olmak üzere konuyla ilgili taraflarla siyasi olarak yakınlaşıyor.
Şarku’l Avsat’a konuşan yerel bir kaynak, “BAE bu sıkıntılı konuda bir atılım sağlanması, dondurulan müzakerelerin yeniden başlamasını sağlayacak bir noktaya ulaşılması ve üç ülkenin çıkarlarını sağlayan bir anlaşmanın imzalanması umuduyla -bir süredir- kendisini dolaylı bir arabulucu olarak sunuyor” ifadelerini kullandı.
BAE’nin Birleşmiş Milletler Daimi Misyonu, Mısır, Etiyopya ve Sudan’ı Nahda Barajı’nı ‘iyi niyetle’ müzakere etmeye devam etmeye çağırdı. Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin Arap üyesini temsil eden heyet çarşamba günü, Afrika Birliği’ne desteğini ve üç ülkenin katılımdaki müzakerelere olan bağlılığını vurguladı.
BAE açıklaması, Mısır’ın BM Güvenlik Konseyi’ni Etiyopya’nın aldığı tek taraflı önlemlere yönelik sorumluluklarını üstlenmeye çağırmasından yaklaşık bir hafta sonra geldi. Etiyopya’nın tek taraflı kararı en sonuncusu Mısır ve Sudan ile bir anlaşma olmaksızın üçüncü kez Nahda Barajı rezervuarını doldurmaya dayanıyordu.
BAE açıklaması, Etiyopya’nın barajın rezervuarını doldurma eylemini eleştirmedi ve bu da bazı soruların gündeme gelmesine neden oldu.  Mısır’ın Eski Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Dr. Muhammed Nasrettin Allam BAE’nin açıklaması ile ilgili olarak “Bir yanda Mısır ve Sudan, diğer yanda Etiyopya’ya eşit yaklaşıyor. Etiyopya’nın uluslararası hukukun gereklilikleri karşılayan bir anlaşmaya giden tüm yollara engel olduğunu bilinmesine rağmen, üç ülkenin de bir anlaşmaya varmak için aynı isteğe sahip olduğunu iddia ediliyor” dedi. Mısırlı kaynak ise Şarku’l Avsat’a “Abu Dabi’nin Mısır ve Sudan’ın tarafını tutması gerekmiyor, aksine tarafsız konuma sahip olması, Addis Ababa’ya müzakerelere gözetmenlik yapması konusunda daha fazla güven verebilir ve herkese aynı mesafede olması sebebiyle daha sonra bir arabulucu olarak çözüm önerilerinin kabul edilmesini sağlayabilir” dedi.
Kaynak, Etiyopya’nın BAE’yi Mısır tarafını tutmakla suçlamasının ardından, eski Başkan Donald Trump döneminde ABD arabuluculuğunun başarısız olduğunu belirtti.
Mısır ve Sudan, Etiyopya’nın Nil Nehri’nin ana kolu üzerinde inşa ettiği ve söz konusu iki ülke için su miktarının azalmasının yanı sıra diğer çevresel ve ekonomik zararları da tehdit eden barajın doldurulmasını ve işletilmesini düzenleyen bağlayıcı bir yasal anlaşma imzalanmasını talep ediyor.
BAE’nin dolaylı arabuluculuğu, Nahda Barajı ile ilgili 2015 yılında imzalanan ve BAE bildirisinde ‘hala temel bir referans’ olarak tanımlanan İlkeler Bildirgesi’ne dayanıyor. BAE’nin üç tarafın bir anlaşmaya varması, kendileri ve halkları için kazanımları en üst düzeye çıkarmak üzere anlaşmazlıkların çözülmesi hedefine verdiği desteği vurguladı.
Kaynak, BAE arabuluculuğunun başarılı olmasının, uluslararası desteğin yanı sıra tüm taraflarla seçkin ilişkilere sahip olan Suudi Arabistan ve Katar gibi dengeli Arap ülkelerinin daha fazla destek vermesini gerektirdiğini belirtti.
BAE’nin rolünü vurgulayan ABD’nin açıklamasına göre, yaklaşık iki hafta önce, ABD'nin Afrika Boynuzu Özel Temsilcisi Mike Hammer “Nahda Barajı dosyasıyla ilgili sorunlara diplomatik bir çözüme ulaşmak” amacıyla Mısır, BAE ve Etiyopya’yı ziyaret etti.
Ziyaretin doğrudan sonuçları açıklanmamış olsa da, Mısırlı kaynak sadece şimdi değil yıllar önce de çatışma hattına güçlü bir şekilde müdahale eden BAE’nin, Addis Ababa’daki nüfuzunu ve oradaki yatırımlarını, herhangi bir önerinin kabul etmesi için baskı yapmak üzere kullanabileceğini böylece Mısır ile güçlü bir ilişkiye sahip olabileceğini belirtti.
Arap medyası, taraflar arasında ortak bir anlayışa varmak amacıyla Mart ayında Abu Dabi’de gizli görüşmeler yapıldığını bildirmişti.
Mısır, Etiyopya ve Sudan son üçlü müzakere oturumu geçen yıl Nisan ayında Afrika Birliğin gözetimi altında gerçekleştirildi. Bunu takiben, üç ülke bir anlaşmaya varamadıklarını açıkladı.
Uluslararası kamu hukuku uzmanı Dr. Muhammed Mahmud Mehran, Mısır’ın taleplerinin meşru ve yasal olduğuna inanıyor. Mehran Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamalarda, Mısır’ın sadece Etiyopya’nın uzlaşmazlığa son vermek ve söz konusu anlaşmazlığı, barajın doldurulması ve işletilmesine ilişkin adımların uluslararası hukuka uygun bir şekilde tüm taraflar için bağlayıcı bir yasal anlaşmaya vararak çözmek istediğini açıkladı.
Mehran, Mısır’ın Uluslararası Komite’nin belirttiği üzere 2013 yılında yaşanan sorun sebebiyle barajda ciddi teknik kusurlar ve çatlaklar olduğu, Etiyopya’nın bugüne kadar güvenlik çalışmaları sağlamadığını ve barajın çökerek Mısır ve Sudan için bir felakete neden olabileceği için daha az hasarı kabul ettiğini belirtti.
BAE’nin rolü ile ilgili olarak, Mehran, “Mısır, bölgede dengeyi sağlayan çok önemli bir ülkedir” dedi. Mısır’ın su güvenliğinin, Arap su güvenliğinin ve tüm bölgenin güvenliğinin ayrılmaz bir parçası olduğunu ve Mısır’ın uğrayacağı herhangi bir zararın herkes için onarılamaz zararlara yol açacağını vurguladı. Abu Dabi’ye Etiyopya’yı aynı havzayı onunla paylaşılan Mısır ve Sudan’ın çıkarlarını müzakere etmeye ve dikkate almaya zorlamaya çağırdı. Mısır, 26 Temmuz’da Etiyopya’dan Nahda Barajı rezervuarını sel mevsiminde doldurmaya devam edeceği belirtilen bir mektup aldığını açıklamıştı.



Suriye'nin kuzeydoğusundaki saldırılarda 9 SDG'li öldü

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi İç Güvenlik Güçleri Genel Komutanlığı üyesi Tümgeneral Ali el-Hasan, geçtiğimiz haziran ayında Haseke'de düzenlediği basın toplantısında (Şarku’l Avsat)
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi İç Güvenlik Güçleri Genel Komutanlığı üyesi Tümgeneral Ali el-Hasan, geçtiğimiz haziran ayında Haseke'de düzenlediği basın toplantısında (Şarku’l Avsat)
TT

Suriye'nin kuzeydoğusundaki saldırılarda 9 SDG'li öldü

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi İç Güvenlik Güçleri Genel Komutanlığı üyesi Tümgeneral Ali el-Hasan, geçtiğimiz haziran ayında Haseke'de düzenlediği basın toplantısında (Şarku’l Avsat)
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi İç Güvenlik Güçleri Genel Komutanlığı üyesi Tümgeneral Ali el-Hasan, geçtiğimiz haziran ayında Haseke'de düzenlediği basın toplantısında (Şarku’l Avsat)

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi İç Güvenlik Güçleri, Deyrizor'un kuzey kırsalındaki karargâhlarına yapılan benzer saldırıların ardından yaptığı açıklamada, Rakka vilayeti kırsalındaki Tabka kenti ve Haseke vilayetinin güneyindeki eş-Şeddadi kasabasındaki güvenlik noktalarını hedef alan bir dizi silahlı saldırıda 5 üyesinin öldüğünü ve 2 üyesinin de yaralandığını duyurdu. Bu arada Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Medya Merkezi, silahlı grupların SDG'nin etki alanlarına yönelik saldırılarında 4 savaşçısının öldürüldüğünü açıkladı.

Kürt yönetimine bağlı İç Güvenlik Güçleri dün resmi internet sitesinden yaptığı açıklamada, ‘terörist’ olarak nitelediği grupların ‘Tabka kentinde güçlerine ait iki noktayı hedef aldığını ve iki üyesinin yaralanmasına neden olduğunu, 14 Temmuz sabahı da eş-Şeddadi kasabasındaki güvenlik kontrol noktalarından birine saldırı düzenlendiğini ve beş üyesinin öldüğünü belirtti.

Özerk Yönetim ve SDG liderliği söz konusu saldırıları genellikle DEAŞ hücrelerinin gerçekleştirdiğini iddia ederek, ‘medya saldırıları ve Suriye genelinde, özellikle de ülkenin kuzey ve doğu bölgelerinde kaos ve fitne yaymak isteyen tarafların sürekli kışkırtmaları ışığında’ bu saldırıların arttığını ve sıklaştığını kaydetti.

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi İç Güvenlik Güçleri liderlerinden Ali el-Hüseyin Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, son dönemde Özerk Yönetim bölgelerindeki güvenlik durumunun, doğrudan karargâhları ve güvenlik kontrol noktalarını hedef alan DEAŞ hücrelerinin hareketlerinde bir artışa sahne olduğunu söyledi. Hüseyin, “Bu girişimlere rağmen, kuvvetlerimiz yüksek hazırlık ve uyanıklıkları sayesinde saldırıları etkili bir şekilde engellemeyi başardı” dedi.

jukıo
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi İç Güvenlik Güçleri mensupları, Suriye'nin kuzeydoğusundaki Haseke vilayetinde bulunan karargahlarından birinde (Şarku’l Avsat)

Genel Komutanlığın bu grupların kimliğini ve bağlantılarını ortaya çıkarmak amacıyla kapsamlı soruşturmalar başlattığını belirten el-Hüseyin, “Güvenlik güçlerimiz, bu tür girişimleri boşa çıkarmak konusunda daima tam teyakkuz hâlindedir ve sivillerin güvenliğini ve emniyetini korumak için gerekli tüm önlemleri almıştır” ifadesini kullandı.

SDG'nin güvenlik kanadı olan güvenlik güçlerinin mevzilerine yönelik bu silahlı saldırılar, Suriye'nin kuzeydoğusunda Özerk Yönetim’in kontrolü altındaki bölgelerin akıbetine ilişkin gerginlik ve endişe ortamında, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ve SDG lideri Mazlum Abdi tarafından 10 Mart'ta imzalanan anlaşmanın uygulanmasını hızlandırmak amacıyla Özerk Yönetim’den bir heyetin ABD ve Fransa arabuluculuğunda başkent Şam'da Suriye hükümeti bakanlarıyla yaptığı son görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlandığının açıklanmasının ardından geldi.

vdfghyju
Suriye hükümeti Tişrin Barajı'nda bakım çalışmalarına başladı. (Arşiv)

Konuyla ilgili olarak SDG Medya Merkezi, Halep'in doğu kırsalında Türk ordusu ve müttefik Suriyeli silahlı gruplar ile aralarında devam eden çatışmalarda 4 savaşçısının öldüğünü bildirdi.

Bu bölgeler, 10 Nisan'da Münbiç kırsalında varılan Tişrin Barajı anlaşmasından bu yana temkinli bir sükunete tanıklık etti. Cumhurbaşkanı eş-Şera ve Abdi arasındaki ikili anlaşmanın bir parçası olarak, tüm askeri tarafların çekilmesi ve Suriye Savunma Bakanlığı güçlerinin barajı korumak üzere bölgeye girmesiyle birlikte Suriye'nin kuzeyindeki stratejik barajın ortak yönetimi oluşturuldu.