Uluslararası Uzay İstasyonu'na robot cerrah

Astronotları korumak için yerçekimsiz ortamda ameliyatın uzaktan, güvenli şekilde ve en az müdahaleyle yapılması gerekiyor

(Virtual Incision)
(Virtual Incision)
TT

Uluslararası Uzay İstasyonu'na robot cerrah

(Virtual Incision)
(Virtual Incision)

Uluslararası Uzay İstasyonu'na minik bir cerrahi robotu gönderilecek.
"Canlı içi minyatürleştirilmiş robotik asistan" ya da diğer adıyla Mira, bir deney dolabının içine sığacak şekilde yapılandırılacak ve fırlatmadan sonra sağlam kaldığından emin olmak için test edilecek.
The Independent'ın haberine göre, Mira küçük bir kesiden sokulabilecek, böylelikle abdominal cerrahi en az invazyonla gerçekleştirilebilecek ve robot uzaktan çalışabilecek. Gelecekte robot, operatör binlerce kilometre uzaktayken de acil tıbbi durumlara müdahale edebilir.
Daha önce yapılan bir deneyde robot, kullanıcısından yaklaşık 1450 kilometre uzaklıktaki bir ameliyathanede ameliyat benzeri görevleri yerine getirmişti.
Uzay istasyonundayken otonom olarak çalışacak robot, ameliyatta yapacağı hareketleri simüle etmek için gerilmiş lastik bantları kesecek ve metal halkaları bir tel boyunca itecek.
Nebraska Omaha Üniversitesi mühendislik yüksek lisans öğrencisi Rachael Wagner, "Testler sırasında toplayacağımız tüm veriler nedeniyle bu simülasyonlar çok önemli" dedi.
Cihaz, uzay istasyonu iletişim bant genişliğini korumak ve astronotların deneyi geliştirmek için harcamaları gereken süreyi en aza indirmek için otonom olarak çalışacak şekilde programlanıyor ve robotun 50 ila 100 yıl boyunca çalışacağı tahmin ediliyor. Fakat robotla hedeflenen asıl amacı yerçekimsiz ortamda çalışmasını sağlamak.
Nebraska'dan mühendislik profesörü Shane Farritor, "İnsanlar uzayın daha da derinliklerine gittikçe, bir gün ameliyat yapmaları gerekebilir" dedi.

"Biz de bu hedef için çalışıyoruz."
Araştırmacılar 7 kişilik bir mürettebat için Mars görevi sırasında her 2,4 yılda ortalama bir cerrahi acil durum olacağını tahmin ediyor. Bu durum, astronotların sağlığını tehlikeye atabilecek Dünya ve dış uzay görevleri arasındaki devasa mesafelerin aşılmasını zorunlu kılıyor.
Yerçekimsiz ortamda ameliyat yapmak mümkündür ve halihazırda gerçekleştirilmiştir. Astronotlar yerçekimsiz ortamda fare kuyruklarını onarmayı ve karın içindeki organları incelemek ve onarmak için kullanılan minimal invaziv bir cerrahi yöntem olan laparoskopiyi hayvanlar üzerinde uygulamayı başardı. Fakat yerçekimsiz ortamda bir insan üzerinde ameliyat henüz yapılmadı.
Otonom ve etkili laparoskopik cerrahi gibi teknolojiler, açık ameliyat sırasında bağırsakların etrafa dolanarak cerrahi alanın görünümünü engelleyebilmesi gibi potansiyel olarak gergin durumlarda son derece faydalı hale gelmekte.
Bunun için uzay yolcuları laparoskopik cerrahi gibi minimal invaziv cerrahi teknikleri tercih etmeli; bu ameliyatlar ideal olarak kamera ve aletler kullanılarak küçük kesiler yoluyla hastaların iç boşluklarında gerçekleştiriliyor.



Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
TT

Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Yeni bir araştırmaya göre, çığır açan bir gen tedavisi tek bir enjeksiyonla insanlardaki işitme kaybını birkaç hafta içinde tersine çevirebiliyor.

İsveç'in Karolinska Enstitüsü'nden araştırmacılar son teknoloji tedavinin, doğuştan sağırlığı veya ileri derecede işitme bozukluğu olan çocuk ve yetişkinlerin işitme yetisini iyileştirdiğini ve klinik bir deneyde 7 yaşındaki bir çocuğun duyma becerisini neredeyse tamamen geri kazandığını açıkladı.

Hakemli dergi Nature Medicine'da detaylandırılan klinik çalışma, OTOF geninin sağlıklı bir kopyasının iç kulağa enjekte edilmesiyle 10 katılımcının tümünün işitmesinin gelişme gösterdiğini ortaya koydu.

Küçük ölçekli deney, OTOF adı verilen bir gendeki mutasyonlar sonucu genetik sağırlık veya ileri seviye işitme bozukluğundan muzdarip kişileri içeriyordu.

Bu mutasyonlar, ses sinyallerinin kulaktan beyne iletilmesinde kilit rol oynayan otoferlin proteininin eksikliğine neden oluyor.

Araştırmacılar tedavinin en çok çocuklarda işe yaradığını belirtse de yetişkinlere de fayda sağlayabileceğini söylüyor.

Deneyde adeno ilişkili virüsün sentetik ve zararsız bir versiyonu kullanılarak düzgün işleyen bir OTOF geni tek bir enjeksiyonla iç kulağa verildi.

Tedavinin etkileri hastaların çoğunda belirgin biçimde görülürken, işitme yetisi sadece bir ay sonra hızla iyileşti.

Araştırmacılar 6 ay sonra tüm katılımcılarda işitmede önemli ölçüde iyileşme kaydedildiğini ve algılanabilir ortalama ses seviyesinin 106 desibelden 52 desibele düştüğünü belirtiyor.

Çalışmada tedaviye en iyi yanıt verenlerin 5 ila 8 yaşındakiler olduğu tespit edildi.

7 yaşındaki bir kız çocuğu işitme yetisini neredeyse tamamen hızla geri kazandı ve 4 ay sonra annesiyle günlük konuşmalar yapabilmeye başladı.

Karolinska Enstitüsü'nden çalışmanın ortak yazarı Maoli Duan, "Bu yöntem ilk kez ergenler ve yetişkinlerde test edildi" diyor.

Katılımcıların çoğunda işitme duyusunun büyük ölçüde iyileşmesi, yaşam kaliteleri üzerinde derin bir etki yaratabilir. Şimdi bu etkinin ne kadar kalıcı olduğunu görmek için bu hastaları takip edeceğiz.

Araştırmacılar ayrıca tedavinin güvenli olduğunu ve iyi tolere edildiğini de saptadı. Katılımcılar 6-12 aylık takip süresinde herhangi bir ciddi yan etki bildirmedi.

En yaygın reaksiyon, bir tür akyuvar olan bağışıklık sistemi nötrofillerinin sayısındaki azalmaydı.

"OTOF sadece başlangıç" diyen Dr. Duan, araştırmacıların GJB2 ve TMC1 gibi diğer yaygın sağırlık genleri üzerinde de çalıştığını ekliyor.

Bunların tedavisi daha karmaşık ancak bugüne kadarki hayvan deneyleri umut verici sonuçlar ortaya koyuyor. Farklı genetik sağırlık türlerinden muzdarip hastaların bir gün tedavi görebileceğine güvenimiz tam.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news