Mısır’dan enerji ve ihracat başlıklarında yeni plan

Mısır Enerji ve Petrol Bakanı Tarık el-Molla, İsrailli mevkidaşı Karine Elharrar ile çevrimiçi bir görüşme gerçekleştirdi. (Mısır Bakanlar Kurulu Başkanlığı)
Mısır Enerji ve Petrol Bakanı Tarık el-Molla, İsrailli mevkidaşı Karine Elharrar ile çevrimiçi bir görüşme gerçekleştirdi. (Mısır Bakanlar Kurulu Başkanlığı)
TT

Mısır’dan enerji ve ihracat başlıklarında yeni plan

Mısır Enerji ve Petrol Bakanı Tarık el-Molla, İsrailli mevkidaşı Karine Elharrar ile çevrimiçi bir görüşme gerçekleştirdi. (Mısır Bakanlar Kurulu Başkanlığı)
Mısır Enerji ve Petrol Bakanı Tarık el-Molla, İsrailli mevkidaşı Karine Elharrar ile çevrimiçi bir görüşme gerçekleştirdi. (Mısır Bakanlar Kurulu Başkanlığı)

Mısır hükümeti, küresel ekonomik kriz ve Rus-Ukrayna savaşının yansımalarıyla yüzleşmek amacıyla, enerji tüketimini rasyonelleştirmek için bir plan başlattı. Kahire, planın İsrail dahil bir dizi Akdeniz ülkesiyle yapılan anlaşmalar yoluyla sadece elektrik alanında ayda yaklaşık 450 milyon dolar tasarruf sağlama ve bunun Mısır hükümetinin doğal gaz ihracatı için bölgesel bir merkez olma rolünü geliştirme çabalarıyla bağlantılı olduğu bildirdi.
Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli önceki akşam, hükümetin Akdeniz kıyısındaki el Alameyn kentinde gerçekleştirdiği toplantının ardından, enerji tüketimini rasyonelleştirmek için hazırlanan hükümet planının duyurusunu yaptı.
Medbuli açıklamasında şunları söyledi:
“Rusya-Ukrayna kriziyle bağlantılı olarak dünyanın çeşitli enerji kaynaklarında tanık olduğu kriz ışığında, elektrik veya doğal gazla ilgili her türlü enerji tüketimini rasyonelleştirmek için entegre bir plan uygulamalıyız.”
Söz konusu planın mevcut küresel koşullar ışığında enerji kaynaklarının sürdürülebilirliğini sağlamak için mekanizmaların ve rasyonalizasyon yönteminin geliştirilmesini içerdiğine değinen Başbakan, elektrik tüketiminin azaltılması halinde hükümetin ayda 450 milyon dolar tasarruf sağlayacağına dikkat çekti. Halihazırda elektrik santrallerinde tüketilen gazın ihracat değeri olduğunu vurgulayan Medbuli, planın hükümet binalarındaki tüketimi rasyonalize ederek başlatılacağını vurguladı.
Ekonomist ve Bankacılık Uzmanı Dr. İzzettin Hasaneyn, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada şu değerlendirmelerde bulundu:
“Ukrayna krizinin Mısır üzerindeki yansımaları oldukça büyük ve etkileri çeşitli sektörlerde farklı şekillerde kendini gösteriyor. Bu nedenle Mısır'ın bütçe açığıyla yüzleşmek için tüketimi rasyonelleştirmeye ve hükümet harcamalarını azaltmaya doğru ilerlemesi çok önemli.”
Hasaneyn ayrıca elektrik tüketiminin rasyonelleştirilmesinin bu alandaki en önemli başlıklardan biri olduğunu vurguladı.
Bu bağlamda Mısır hükümeti dünyanın çeşitli ülkelerine doğal gaz ihracatı için bölgesel bir merkez olma çabalarını sürdürüyor. Kahire ve Tel Aviv, bölgede enerji güvenliğini sağlamak için iş birliklerini geliştirme konusunda anlaştılar. Mısır Enerji ve Petrol Bakanı Tarık el-Molla, İsrailli mevkidaşı Karine Elharrar ile önceki akşam gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde, bölgedeki doğal gaz sektöründeki son gelişmeler ve Avrupa Birliği'nin (AB) enerji ihtiyaçlarının bir kısmının güvence altına alınmasına katkıda bulunmak için ikili iş birliğini ele aldı.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi geçtiğimiz ay Almanya'ya yaptığı ziyarette, ülkesinin Avrupa’daki enerji krizinin etkilerini hafifletmek için Doğu Akdeniz’deki gazın Avrupa’ya ihraç edilmesine kolaylık sağlayacağını açıklamıştı.
Hasaney konuya dair değerlendirmesinde Dimyat ve Raşit’teki iki büyük fabrikanın sıvılaştırılmış gaz ihracatı için küresel bir merkez olarak kabul edildiğini belirterek Rusya-Ukrayna savaşının yansımaları ve Avrupa'daki gaz ve enerji üzerindeki etkisi ışığında Mısır’ın bu alanda çok büyük bir öneme sahip olacağını vurguladı.
Mısır-İsrail görüşmelerinde, iki taraf ve Avrupa Birliği arasında imzalanan üçlü mutabakat muhtırasının uygulama planındaki gelişmelerin yanı sıra koordineli çalışma grubunda atılacak bir sonraki adımlar ele alındı. Ayrıca Mısır'ın önümüzdeki kasım ayında ev sahipliği yapacağı 27'inci Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Taraflar Konferansı (COP27) kapsamında potansiyel iş birliği alanları görüşüldü.
Doğu Akdeniz Gaz Forumu, Mısır, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ve Yunanistan liderleri arasında Girit Zirvesi sırasında ortaya atılan Mısırlı bir girişim ile Ekim 2018'de kuruldu. Forumun tüzüğü, Mart 2021'de Güney Kıbrıs, Mısır, Yunanistan, İsrail, İtalya, Ürdün ve Filistin üyeliğiyle yürürlüğe girerken girişime daha sonra Fransa’da katıldı. Forumda Dünya Bankası ve Avrupa Birliği'nin yanı sıra ABD’de de gözlemci olarak katıldı.
Geçtiğimiz haziran ayı ortasında Mısır, İsrail ve AB, İsrail'den Avrupa'ya doğalgaz taşınacağı konusunda bir mutabakat zaptı imzaladı.
Mısır Petrol Bakanı düzenlenen basın açıklamasında, Doğu Akdeniz Gaz Forumu üyeleriyle ikili ve çok taraflı iş birliğinin, hızlı ve sürekli değişimlere sahne olan enerji piyasasının dinamikleri ışığında öncelikli hale geldiğini söyledi.
Elharrar da Mısır’ın İsrail için başta enerji olmak üzere tüm sektörlerde önemli bir ortak olduğuna dikkati çekerek ‘bölgede enerji güvenliğini sağlamak için iki ülke arasında gelecekteki iş birliğini güçlendirmenin önemini’ vurguladı. İsrailli Bakan ayrıca, COP27’nin bölgenin iklim değişikliği kriziyle yüzleşmedeki önemini göstereceğini bildirdi.
Kahire yönetimi tarafından yapılan açıklamaya göre Mısır, petrol ve doğal gaz ticaretinde bölgesel bir merkeze dönüşmeyi hedefliyor. Mısır, Nisan 2022'nin sonuna kadar petrol sektörüne yaklaşık 1,2 trilyon cuneyh yatırım yaptı.



Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
TT

Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)

Avrupa Komisyonu Eşitlik, Hazırlık ve Kriz Yönetimi Komiseri Hadja Lahbib bugün yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze Şeridi’nde uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planlarının, hayat kurtaran yardımların bölgeye ulaşmasını engelleyeceğini belirtti.

Lahbib, X platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda, Avrupa Birliği’nin (AB) tutumunun net olduğunu vurgulayarak, “Sivil toplum kuruluşlarının mevcut haliyle kayıt altına alınması yasasının uygulanması mümkün değil” dedi.

Lahbib, insani yardımların önündeki tüm engellerin kaldırılması gerektiğini vurguladı ve “Uluslararası insancıl hukuk, herhangi bir belirsizliğe yer bırakmıyor; yardımlar ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmalı” ifadesini kullandı.

İsrail medyası, hükümetin dün yaptığı açıklamaya dayanarak, Sınır Tanımayan Doktorlar, ActionAid ve Oxfam gibi onlarca insani yardım örgütünün lisanslarının iptal edileceğini ve bunların ‘terörle bağlantılı’ olduğu gerekçesiyle kapatılabileceğini duyurmuştu.

Bazı uluslararası yardım kuruluşları, kayıtlarının iptal edilmesi riskiyle karşı karşıya bulunuyor. Eğer 31 Aralık’a kadar İsrail makamlarının belirlediği yeni kriterlere uyum sağlamazlarsa, 60 gün içinde faaliyetlerini durdurmak veya Gazze Şeridi ve Batı Şeria’daki çalışmalarına kısıtlama getirmek zorunda kalabilirler.


Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
TT

Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)

Şarku’l Avsat Suriye devlet televizyonu El-İhbariyye'den aktardığı habere göre bugün (Çarşamba) Süveyda kentinde meydana gelen el bombası patlamasında bir kişi hayatını kaybetti, iki kişi yaralandı.


Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
TT

Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki Hamas hareketi, iki yıl süren İsrail savaşı sırasında liderlerinin suikastlara kurban gitmesinin ardından bir dizi liderlik değişikliği yaşıyor. Bu durum, hareketin eski lideri olan ve Ekim 2024'te Refah'ta İsrail güçleriyle çıkan çatışmalarda beklenmedik bir şekilde öldürülen Yahya Sinvar'a yakın kişilerin daha fazla öne çıkmasına neden oldu.

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynaklarına göre, serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, siyasi büro üyesi ve savaş öncesinde hareketin medya departmanından sorumlu olan serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, kendisi ve Sinvar'a yakın bir dizi kişinin Gazze Şeridi'ndeki hareketi yönetmekle görevlendirilmesinin ardından, Gazze Şeridi'ndeki siyasi bürosunun başına geçti. Bu kişilerin çoğu, Şeridin güneyindeki Han Yunus'ta yaşıyor.

Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)

2011 Gilad Şalit esir takasıyla serbest bırakılan eski bir mahkum olan el-Amudi, Gazze Şeridi yönetiminin merkez figürü haline geldi. İsrail hapishanelerinde kaldıkları süre boyunca ve serbest bırakıldıktan sonra Sinvar'a çok yakındı ve sık sık toplantılarına ve diğer etkinliklerine eşlik etti.

Bazı kaynaklar, Gazze Şeridi'nde siyasi büro için gerçek bir seçim yapılmadığını, bunun yerine sürecin atama, onaylama ve istişare yoluyla yürütüldüğünü söylüyor.

Bazı kaynaklar operasyonun “iç yönetmelikleri ihlal ederek” gerçekleştirildiğini söylerken, diğerleri amacın “iç eksiklikleri gidermek” olduğunu ve “seçilenlerin hepsinin Tevfik Ebu Naim, Salah Ebu Şarik ve diğerleri gibi Sinvar'a yakın kişiler olduğunu” açıkladı.

Kaynaklar, el-Amudi'nin şu anda Gazze'deki Hamas içinde “devrim” olarak nitelendirilebilecek bir harekete öncülük ettiğini söylüyor. Özellikle İsrail saldırılarında yaralanan ilçe idari organlarının başındaki bazı yerel liderleri görevden aldı ve yerlerine atamalar yaptı. Savaş sırasında sorumluluklarının bir kısmından vazgeçen diğer kişiler için de aynı şeyi yaptı. Suikasta uğrayan, başka nedenlerle görevden alınan veya farklı görevlere atanan eski liderlerin yerine geçecek kişileri aramaya devam ediyor.

Bazı kaynaklara göre, bu adımlar Gazze Şeridi içindeki yerel Hamas liderlerinin yanı sıra yurtdışındaki liderler arasında da öfkeye yol açtı. Şeridin dışındaki siyasi büro üyelerinden bazıları yerel liderlere, "Olanlar kabul edilemez ve iç hukuka aykırıdır; önümüzdeki günlerde hareketin liderinin seçilmesini beklemeliyiz ki, bir yıl sonra yapılacak genel seçimlere kadar bazı bölgelerin liderliğindeki boşlukların geçici olarak doldurulması konusunda bir anlaşmaya varılabilsin" şeklinde bilgi verdi.

İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)

Kaynaklar, Gazze Şeridi'ndeki Hamas içinde siyasi düzeyde hüküm süren "kaosun" aksine, askeri kanadında istikrarlı bir durumun söz konusu olduğunu ve yeniden yapılanmanın sorunsuz ve sistematik bir şekilde devam ettiğini belirtiyor. İzzeddin Kassam Tugayları'nın yeni Genelkurmay Başkanı İzzeddin Haddad'ın savaş sırasında suikasta kurban giden veya öldürülenlerin yerine yeni atamalar yapmak üzere bir dizi toplantı düzenlediğini ve çeşitli kararlar aldığını ifade ediyorlar. Ayrıca, tüm taraflarla sürekli iletişim kurarak siyasi düzeydeki farklılıkların veya anlaşmazlıkların üstesinden gelmeye ve böylece her düzeyde istikrarı sağlamaya çalışıyor.

Kaynaklara göre Haddad, bazı bölgelerdeki tugay komutanları da dahil olmak üzere çeşitli liderlik pozisyonlarındaki boşlukları doldurmak için çalışırken, asıl komutanlarının suikast sonucu öldürülmesinin ardından bu tugayları yönetmek üzere atanmış diğer kişileri de görevde tutuyor.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu, İzzeddin Haddad'ın komuta ettiği Gazze Şehri Tugayı hariç, suikast sonucu öldürdü. Yerine Muhanned Receb atandı.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu suikastla öldürdü. Bunun istisnası, Muhannad Receb'ın yerine geçen İzzeddin el-Haddad'ın komutasındaki “Gazze Şehri Tugayı”ydı.

Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)

Çeşitli kanatları ve kademeleriyle Hamas, İsrail'in çeşitli kaynaklarını hedef alması sonucu mali krizden muzdarip olmuş durumda. Bununla birlikte, savaş sırasında veya sonrasında, farklı oranlarda ve zamanlarda da olsa, maaş ve ödenekleri tamamen kesmedi.

Gerçekte Hamas, 7 Ekim 2023 saldırısının ardından, 1987'deki kuruluşundan bu yana eşi benzeri görülmemiş son derece karmaşık bir dönemle karşı karşıya. Hareketin gözlemcilerine göre, Gazze Şeridi'ne sınır komşusu İsrail tesislerine ve kasabalarına yönelik saldırılarla başlayan bu saldırı, İsrail'i uzun süreli bir savaşa sürükledi.

Yazar ve siyasi analist Mustafa İbrahim, hareketin “askeri yenilginin, örgütsel tükenmişliğin, siyasi karmaşanın ve geleceği ile rolü hakkındaki varoluşsal kaygının iç içe geçtiği bir aşamaya girdiği” değerlendirmesinde bulunuyor.

İbrahim, İsrail savaşının, Hamas'ın siyasi büro üyelerinin ve Gazze Şeridi'ni yıllarca yöneten idari komitelerin başkanlarının çoğunu kaybetmesinin ardından, liderlik ve karar alma yapısını vurduğunu açıkladı. Bu durum, doldurulması kolay olmayan derin bir liderlik boşluğu yarattı ve hareket içinde geleceği ve bir sonraki aşama hakkında anlaşmazlıkları ortaya çıkardı: Bu bir yönetim aşaması mı, örgütsel hayatta kalma aşaması mı yoksa sadece uzun süreli bir krizi yönetme aşaması mı olacak?

Hamas'tan birkaç kaynak Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: "İşlerin iyi ve sorunsuz gittiğini söylemek mümkün değil. Birçok zorluk var ve yaşananlar, hiçbir şey bırakmayan ve hareketin liderlerinin çoğunun suikastına neden olan yıkıcı bir savaşın ışığında normal. Geniş bir liderliğe ve Filistin içinde ve dışında geniş bir halk tabanına sahip bir hareket için liderlik boşluğu normaldir ve bir yıl sonra kapsamlı seçimler yapılana kadar mevcut farklılıklar da normaldir."