ABD Ukrayna için yeni askeri yardım paketi hazırlıyor

Moskova ve Kiev, nükleer santralin vurulması konusunda karşılıklı suçlamalarda bulunuyor

Rusya'nın işgali altındaki Ukrayna'nın Zaporijya kentinde nükleer reaktörlerden biri dün bombalanmasının sonucunda hizmet dışı kaldı (Reuters)
Rusya'nın işgali altındaki Ukrayna'nın Zaporijya kentinde nükleer reaktörlerden biri dün bombalanmasının sonucunda hizmet dışı kaldı (Reuters)
TT

ABD Ukrayna için yeni askeri yardım paketi hazırlıyor

Rusya'nın işgali altındaki Ukrayna'nın Zaporijya kentinde nükleer reaktörlerden biri dün bombalanmasının sonucunda hizmet dışı kaldı (Reuters)
Rusya'nın işgali altındaki Ukrayna'nın Zaporijya kentinde nükleer reaktörlerden biri dün bombalanmasının sonucunda hizmet dışı kaldı (Reuters)

ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, Ukrayna’ya uzun menzilli silahlar için mühimmat ve zırhlı tıbbi nakil araçları içeren bir milyar dolar değerinde yeni bir güvenlik yardım paketi hazırlıyor. Bu bugüne kadar yapılan en büyük silah anlaşmalarından biri sayılıyor. Öte yandan Kuzey Makedonya, Rus kuvvetlerini yenmesine yardımcı olmak için Ukrayna’ya tank ve uçak tedarik etmeyi kabul etti.
Konu hakkında bilgisi olan üç kaynak cuma günü Reuters'e verdikleri demeçte, anlaşmanın en geç pazartesi günü açıklanmasının ve bu yardımlarla birlikte ABD'nin Rus işgalinin başladığı 24 Şubat’tan beri Ukrayna'ya sağladığı yardımların yaklaşık 8,8 milyar dolara çıkacağını söylediler. İsminin açıklanmasını istemeyen üç yetkili, Biden'ın henüz anlaşmayı imzalamadığını söyledi. İmzalanmadan önce anlaşmada niceliksel ve niteliksel olarak bir değişiklik yapılabileceğine dikkat çektiler.
Bununla birlikte, anlaşma mevcut haliyle imzalanırsa, 1 milyar dolar değerinde olacak ve Yüksek Performanslı Topçu Roket Sistemleri (HIMARS) ve Ulusal Gelişmiş Karadan Havaya Füze Sistemi (NASAMS) için mühimmatların yanı sıra yaklaşık 50 tane M113 zırhlı tıbbi nakil aracı içerecek.
Yeni paket, Pentagon'un Ukraynalıların Almanya'daki Ramstein Hava Üssü yakınlarındaki bir ABD askeri hastanesinde tıbbi tedavi görmelerine izin verme kararının ardından geldi. Geçtiğimiz pazartesi günü Pentagon, Ukrayna için HIMARS mühimmatları da dahil olmak üzere 550 milyon dolar değerinde ayrı bir askeri yardım paketi gönderileceğini duyurdu.
Beyaz Saray yeni askeri yardım paketi hakkında yorum yapmayı reddetti. Yeni paket, Presidential Drawdown Authority (PDA) kapsamında finanse edilecek. PDA, başkanın acil bir durumda kongre onayı olmadan ABD stoklarından ekipman veya hizmet transfer etmesine izin veriyor.
Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi Danışmanı Mihaylo Podolyak yaptığı açıklamada, Kuzey Makedonya'nın Kiev'e Rus güçlerini püskürtmesine yardımcı olmak için tank ve uçak göndermeyi kabul ettiğini duyurdu. Podolyak Twitter hesabından yaptığı açıklamada “Bugün Ukrayna'ya tank ve uçak ile yardım eli uzatan Kuzey Makedonya da dahil olmak üzere birçok ülke, G20'nin yarısının gösterdiğinden daha fazla cesaret gösteriyor” ifadelerini kullandı.
İngiliz istihbarat raporlarına göre, Ukrayna kuvvetleri, Herson’u Rusya işgali altındaki Kırım'a bağlayan stratejik açıdan önemli demiryolu da dahil olmak üzere güney bölgelerinde köprüleri, mühimmat depolarını ve demiryollarını daha fazla hedef alıyor. Öte yandan Rus askeri kamyonları, tankları, topları ve silahlarından oluşan uzun konvoylar, Ukrayna'nın Donbas bölgesinden ülkenin güneybatısına doğru hareket etmeye devam ediyor. İngiltere Savunma Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Ukrayna'daki Rus savaşının yeni bir aşamaya girmek üzere olduğunu duyurdu. Çatışmanın çoğunun, ülkenin güneybatısında Zaporijya yakınlarında Dinyeper Nehri bitişiğindeki Herson’a kadar uzanan yaklaşık 350 kilometrelik bir cepheye dönüştüğünü belirtti. Bakanlık, Twitter'da yaptığı açıklamada Rus kuvvetlerinin güney Ukrayna'da toplandığının neredeyse kesin olduğunu ve burada bir karşı saldırıyı püskürtmeye veya potansiyel bir saldırı başlatmaya hazırlanıldığını bildirdi.
Öte yandan Moskova ve Kiev, Rusya'nın işgali altındaki Ukrayna'nın Zaporijya kentinde Avrupa'nın en büyük nükleer santralinin bombalanmasıyla ilgili karşılıklı suçlamalarda bulundu. Ukrayna, Rus işgal güçlerini bölgeyi bombalamakla suçlarken Rusya Savunma Bakanlığı, santralin bombalanmasından Ukrayna askerlerini sorumlu tuttu ve santralde yangın çıktığını açıkladı. Ukrayna Ulusal Nükleer Enerji Üretim Kuruluşu (Energoatom) tarafından dün yapılan açıklamaya göre bombalama sonucunda santraldeki nükleer reaktörlerden biri hizmet dışı kaldı.
Energoatom, Telegram uygulaması üzerinden bir mesaj göndererek “Zaporijya  nükleer reaktörüne yapılan saldırıdan sonra, üç reaktörden birinin koruma ve acil durum sistemi çalışma moduna geçti ve ardından durdu” açıklamasında bulundu. Açıklamanın devamında bombalamanın nitrojen ve oksijen gazı içeren bir istasyonun yanı sıra bir ‘yan binaya’ ‘ciddi hasar’ verdiği belirtildi. Ayrıca “Hidrojen gazı ve radyoaktif madde sızıntısı riskleri ve büyük bir yangın çıkma riski devam ediyor. Bombalama reaktörün güvenli bir şekilde çalışmasını ciddi şekilde riske attı” ifadeleri kullanılarak elektrik üretiminin devam ettiği ve Ukraynalı ekibin hala içeride çalıştığı bildirildi.
Cuma günü Ukraynalı yetkililer Rus güçlerini ülkenin güneyindeki merkezi santralin yakınında üç saldırı düzenlemekle suçladı. Ancak Ukrayna'ya yönelik askeri harekatın başlangıcından bu yana santral Rus kontrolü altında bulunuyor. Rus ordusu ise, daha sonra söndürülen bir yangına neden olan saldırıların kaynağının Ukrayna kuvvetleri olduğunu iddia etti. 21 Temmuz'da Rusya, Ukrayna güçlerini Avrupa'nın bu en büyük nükleer santralinin yakınında insansız hava aracı (İHA) aracılığıyla saldırılar düzenlemekle suçlamıştı. Kiev ise Moskova'nın geçen mart ayından bu yana Rus kuvvetleri tarafından kontrol edilen merkezi santralin bulunduğu bölgede ağır silah ve patlayıcılar depoladığını iddia etmişti.
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, nükleer santralin bombalanmasının ardından Rusya'nın nükleer endüstrisine yaptırım uygulanması çağrısında bulundu. Cuma akşamı yayınladığı bir video aracılığıyla yaptığı günlük konuşmada Zelenskiy “Diğer uluslara nükleer tehdit oluşturan kişi, nükleer teknolojileri kesinlikle güvenli bir şekilde kullanabilecek bir durumda değildir” ifadelerini kullanarak Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu’na (ROSATOM) karşı cezai önlemler alınması çağrısında bulundu.



5 soruda Sinaloa Karteli'nin iç savaşı

Jalisco Yeni Nesil Karteli de rakibinde Eylül 2024'te patlak veren iç savaşa müdahil oldu (Reuters)
Jalisco Yeni Nesil Karteli de rakibinde Eylül 2024'te patlak veren iç savaşa müdahil oldu (Reuters)
TT

5 soruda Sinaloa Karteli'nin iç savaşı

Jalisco Yeni Nesil Karteli de rakibinde Eylül 2024'te patlak veren iç savaşa müdahil oldu (Reuters)
Jalisco Yeni Nesil Karteli de rakibinde Eylül 2024'te patlak veren iç savaşa müdahil oldu (Reuters)

Meksika'nın Sinaloa eyaleti pazartesi günü yine bir vahşete sahne oldu. 

Kafası kesilip bir viyadüğe asılan kişilerin 4 cesedi korku salsa da bu, daha büyük bir katliamın parçasıydı. Yakınlardaki bir otomobilde 16 cansız beden daha bulundu.

Bu olay üzerine New York Times, Sinaloa Karteli'nin iç savaşını mercek altına aldı.

Ölümcül uyuşturucu fentanille mücadelede Meksika devletini de yanına alan ABD'nin karşısında gücünü korumaya çalışan kartelin mücadelesinin yeraltı dünyasının geleceğini belirleyeceği belirtildi.

Sinalao Karteli nedir?

Fentanil gibi ABD için ulusal güvenlik sorunu haline gelen uyuşturucuların kitlesel üretimini üstlenen kartel, yıllar boyunca yalnızca yerel değil, dünyanın diğer yerlerindeki çetelere de bir çatı oldu.

Uyuşturucu kaçakçılığı ve para aklamanın yanı sıra insan kaçakçılığı, göçmen kaçırma, yakıt hırsızlığı, kaçak ağaç kesme gibi çeşitli faaliyetler yürütüyorlar. 

Sinalao Karteli'ni El Mayo diye bilinen Ismael Zambada Garcia'yla birlikte kuran El Chapo lakaplı Joaquin Guzmán Loera, halihazırda ABD'de müebbet hapis cezasını çekiyor. 

Öncesinde çamaşır sepeti içinde saklanıp hapisten kaçarak dünya çapında tanınmıştı.

İç savaş nasıl başladı?

2024 yazında El Chapo'nun oğullarından biri Zambada'yı kaçırarak ABD'ye teslim etti. 

Los Chapitos diye bilinen oğulların bu ihaneti, gerginlikleri büyüterek karteli iç savaşa sürükledi. 

Joaquín Guzmán López ve Ovidio Guzmán López babaları gibi ABD'de hapiste. 

Kardeşleri Ivan Guzmán Salazar ve Jesus Alfredo Guzmán Salazar, Los Chapitos'u yönetiyor. 

Babalarının 2016'da yakalanması sonrasında fentanil işini büyüterek başarı kazandılar. 

Zambada'ya sadık kalan ekipse Los Mayos hizbinde. Bu ekip gizliliğe verdiği önem ve stratejik ittifaklarla dikkat çekiyor. 

Daha disiplinli ve pragmatik görülen Los Mayos geleneksel uyuşturucu kaçakçılığı yöntemlerine bağlı.

Sinalao Karteli'nin rakipleri kim?

2009'da kurulan Jalisco Yeni Nesil Karteli, Sinaloa'nın en dişli rakibi olmayı başardı. 

Meksika ve ABD'li yetkililer, onları en vahşi ve en hızlı büyüyen uluslararası suç örgütlerinden biri diye tanımlıyor. 

fgthy
El Chapo, "bücür" anlamına geliyor (AFP)

Nemesio Oseguera Cervantes önderliğindeki kartel fentanille birlikte kokain, eroin ve metamfetamin kaçakçılığında iddialı. 

Meksika'nın Guerrero, Sonora, Michoacán ve Chiapas gibi eyaletlerinde iki kartel sert bir savaş veriyor.

Meksika ve ABD neler yapıyor?

ABD Başkanı Donald Trump'ın gümrük tarifesi uygulama ve Meksika topraklarına asker gönderme tehditleri üzerine iki ülke kartellere karşı mücadeleyi artırdı.

Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum özellikle Sinaloa eyaletinde binlerce asker görevlendirerek önemli operasyonlara imza attı. Onlarca örgüt yöneticisi yakalandı ve pek çok uyuşturucu laboratuvarı basıldı.

ABD de "yabancı terör örgütü" ilan ettiği kartelleri CIA drone'larıyla takip ederek laboratuvarların yerlerini saptadı. 

Ancak fentanilin herhangi bir mutfakta üretilebilmesi ve ABD'deki yoğun talep, bu önlemleri yetersiz bırakabilir.

Savaşı kim kazanıyor?

Uzmanlar ve yetkililer bu sorunun yanıtında uzlaşamıyor. 

Meksika'nın Los Chapitos hizbindeki pek çok kilit ismi yakalayarak kayda değer darbeler vurduğu söyleniyor. 

Uzmanlar, Los Chapitos'un Jalisco karteliyle yaptığı beklenmedik işbirliğini, çaresiz durumda kalmasına yoruyor. 

Brookings Enstitüsü'nden Vanda Felbab-Brown, bu mücadelenin küresel yansımaları olacağını ve sonucuna göre "yasadışı pazarların yeniden organize edileceğini" söylüyor. 

Felbab-Brown, Sinaloa Karteli için sonun yaklaşmış olabileceğini belirtirken Jalisco Yeni Nesil Karteli'nin yükselişe geçeceği tahminini de yapıyor.

Güvenlik uzmanı Eduardo Guerrero ise El Chapo'nun oğullarının Jalisco'ya büyük imkanlar sunabileceğine işaret ediyor:

Messi'yi kendi futbol takımına getirmek gibi... İki gücü birleştirmek devasa bir küresel üretim kapasitesi anlamına geliyor.

Independent Türkçe, New York Times, AP