Dünya’nın 50 yıldır gizemli bir şekilde yavaşlama nedeni ne?

Dünyanın yavaşlaması eşi benzeri görülmemiş bir şekilde son 50 yıldır devam ediyor (Reuters)
Dünyanın yavaşlaması eşi benzeri görülmemiş bir şekilde son 50 yıldır devam ediyor (Reuters)
TT

Dünya’nın 50 yıldır gizemli bir şekilde yavaşlama nedeni ne?

Dünyanın yavaşlaması eşi benzeri görülmemiş bir şekilde son 50 yıldır devam ediyor (Reuters)
Dünyanın yavaşlaması eşi benzeri görülmemiş bir şekilde son 50 yıldır devam ediyor (Reuters)

Dünya son 50 yılda daha yavaş bir hızda dönmeye başladı, bu da günleri daha uzun hale getirdi. Bilim insanları bunun nedenini anlamakta zorlanıyor.
Şarku’l Avsat’ın The Independent’ten aktardığı habere göre, Dünya gününün yaklaşık 86 bin 400 saniye uzadığını gösteren veriler var.
Milyonlarca yıldan beri, Ay’ın neden olduğu sürtünme nedeniyle gezegenin dönüşü yavaşlıyor.
Her 100 yılda bir, günün uzunluğuna yaklaşık 2,3 milisaniye ekleniyor. Milyarlarca yıl önce, Dünya’da bir gün sadece 19 saat sürüyordu.

Dünya’nın yavaşlaması eşi benzeri görülmemiş bir şekilde son 50 yıldır devam ediyor.
Proceedings of the Royal Society dergisinde 2016’da yayınlanan bir araştırmaya göre, Dünya’nın dönüşü son 2 bin 740 yılda yaklaşık 6 saat yavaşladı.
Araştırmacıların açıklamasında şu ifadelere yer verildi;
“Dönme hızının tekdüzelikten saptığı, öyle ki ortalama güneş gününün uzunluğundaki değişimin yüzyılda ortalama +1.8 milisaniye oranında arttığı bulundu. Bu, yüzyılda +2,3 milisaniye olan gelgit sürtünmesi temelinde tahmin edilen orandan önemli ölçüde daha düşük.” 
Dünya 29 Haziran 2022’de en kısa gününe ulaştı, ancak genel eğilim günlerin uzadığı yönünde.
Bununla ilgili birkaç teori var.

Buz tabakalarını eriten hava sistemleri, daha düşük irtifalarda gezegen içe doğru küçüldüğü için uzun vadede bir etkiye sahip olabilir. Ancak, bunlar tutarlı bir oranda azalmaktadır, bu nedenle bu kadar ani bir değişime uymayabilir.
Bilim insanları, gezegenin dönüş hızındaki bu son değişikliğin ‘Chandler yalpalaması’ olarak bilinen bir durumla alakalı olabileceğini de ifade etti.
Dünya’nın iç veya dış katmanları, okyanuslar, gelgitler ve hatta iklimdeki süreçler de buna neden olabilir. Büyük depremler de bir günün uzunluğunu değiştirebilir, ancak bu oran genellikle çok küçüktür.



OpenAI davası: Elon Musk bilgisayar kullanmadığını savundu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

OpenAI davası: Elon Musk bilgisayar kullanmadığını savundu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Teknoloji devi Elon Musk'ın avukatları, yapay zekayla ilgili bir mahkeme dosyasında, milyarderin dizüstü bilgisayarı hakkında sosyal medyada yaptığı birçok paylaşıma rağmen, "bilgisayar kullanmadığını" iddia etti.

Wired'ın haberine göre bu iddia, Musk ve yapay zeka girişimi xAI'ın Sam Altman ve OpenAI'a açtığı davayla ilgili pazar günü mahkemeye sunulan dosyada yer aldı.

Davada OpenAI'ın kurucu ortağı Musk, OpenAI'ın kuruluş anlaşmasında belirtilen "insanlığın yararına" kullanma şartına uymak yerine Microsoft'a kâr sağlamak amacıyla yapay zeka geliştirdiği için sözleşme ihlali yaptığını iddia etti.

Pazar günkü dava, OpenAI'ın Musk ve xAI'ı keşif sürecine uymamakla suçlamasının ardından geldi. Ancak Musk'ın avukatları, 14 Haziran'da OpenAI'a "Musk'ın cep telefonunu incelediklerini, e-postalarını incelediklerini ve Musk'ın bilgisayar kullanmadığını" bildirdiklerini söyledi.

X'teki birkaç çalışan Wired'a, Musk'ın çoğunlukla telefonundan çalıştığını ancak bazen dizüstü bilgisayar kullandığını belirtti. Musk'ın kendi sosyal medya paylaşımları da en az bir dizüstü bilgisayara sahip olduğunu ve kullandığını gösteriyor.

Musk, Aralık 2024'te yaptığı paylaşımda "Bu benim dizüstü bilgisayarımın fotoğrafı" yazmıştı.

Almanya'daki bir adam bana bu havalı çıkartmayı verdi, bu yüzden daha iyi bilgisayar alıp çıkartmayı kaybetmek istemiyorum.

Musk, bir ay önce aynı dizüstü bilgisayarı gösteren bir fotoğraf paylaşmış ve bir kişinin oyun konfigürasyonuna dair sorusuna yanıt olarak "hâlâ bir hayranımın uzun zaman önce yaptığı @DOGE çıkartmasıyla eski dizüstü bilgisayarımı kullanıyorum" yazmıştı.

Temmuz 2021'de Musk, X'te Mac'in yanı sıra bir "masaüstü PC" kullandığını söylemişti.

Wired'a göre, Washington'daki Eisenhower Executive Office Building'deki Musk'ın ofisinin fotoğraflarında da bir oyun bilgisayarı görünüyordu.

Musk ve xAI'nin avukatları, Wired'ın yorum talebine yanıt vermedi. The Independent, cevap hakkı için xAI'a ulaştı.

Musk ve Altman, Musk'ın 2015'te kurulmasına katkıda bulunduğu OpenAI'ın faaliyete geçmesinden bu yana anlaşmazlık içinde. OpenAI, yapay zekanın tüm insanlığa fayda sağlaması için kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olarak kurulmuş olsa da 2018'de yönetim kurulundan ayrılan Musk'ı öfkelendirecek şekilde daha ticari bir yapıya büründü.

OpenAI, 2022'de ChatGPT'yi piyasaya sürerek yapay zeka alanında öncü bir kuruluş haline geldi. Öte yandan Musk, kendi kâr amacı güden yapay zeka şirketi xAI'ı kurdu.

Musk, OpenAI'ı sözleşme ihlali nedeniyle dava etti ve kuruluşun kâr amacı gütmeyen kuruluş olarak kurucu misyonuna ihanet ettiğini söyledi. Yargıç, OpenAI'ın kâr amacı güden bir şirket olmasını engelleme talebini reddederken, gelecek yıl yapılacak bir duruşma düzenlemeyi teklif etti.

Bu yıl OpenAI, devam eden yasal mücadeleleri sırasında haksız rekabet ve yatırımcılar ve müşterilerle olan iş ilişkilerine müdahale edildiği iddiasıyla Musk'a karşı ayrı bir dava açtı.

Independent Türkçe