Yemenliler Husilerin ‘af tuzağına’ düştü

Sana’da Husi füzesinin neden olduğu tahribatın fotoğrafı Twitter’da başlıca gündem maddelerinden oldu.
Sana’da Husi füzesinin neden olduğu tahribatın fotoğrafı Twitter’da başlıca gündem maddelerinden oldu.
TT

Yemenliler Husilerin ‘af tuzağına’ düştü

Sana’da Husi füzesinin neden olduğu tahribatın fotoğrafı Twitter’da başlıca gündem maddelerinden oldu.
Sana’da Husi füzesinin neden olduğu tahribatın fotoğrafı Twitter’da başlıca gündem maddelerinden oldu.

Yemenli gazeteci Yasir, bir arkadaşından Sana'daki ailesine dönmek için Husi milisleriyle görüşme yapmasını istedi. Gazeteci Yasir herhangi bir faaliyette bulunmama sözünü verdi. Ancak milis liderlerinden biri, Sana’da kimin yönettiği bilinmeyen birçok Husi kanadının olması nedeniyle arabulucuya bunun imkansızlığını bildirdi. Ancak yüzlerce kişi ‘af tuzağına’ düştü ve kendilerini Sana’da ‘önleyici güvenlik’ olarak bilinen Husi iç güvenlik teşkilatının hapishanelerinde buldu.
Yasir Takma adını kullanan ve yedi yıldır yurt dışında ikamet eden tanınmış Yemenli gazeteci mevcut ülkesinde yaşamanın zorluğu nedeniyle siyasetçi arkadaşlarından biriyle iletişim kurmaya karar verdiğini söyledi. Yasir halen Sana'da yaşayan siyasetçilerden biri olan arkadaşına Sana’ya girişine müsaade etmeleri için Husilerle görüşmesini talep etti. Yasir herhangi bir medya faaliyeti veya siyasi faaliyet gerçekleştirmeme taahhüdünde bulundu. Arkadaşı ondan Husi milislerinin önde gelen liderlerinden biriyle görüşmek için süre istedi. Yasir’in arkadaşı yaptığı görüşmede Husi liderinin kendisine  geri dönmeyi düşünmemesini tavsiye ettiğini kaydetti. Zira Sana’da hayat güvenliğinin garantisi yok; Husilerin kentte birden fazla organı ve çatışan kanatları var.
Bu olay, Husi milislerinin muhaliflerine karşı ilan ettiği sözde genel af ile aldatılan yüzlerce kişinin akıbetini açıkça gösteriyor. Yüzlerce kişi halen hapishanelerde tutuluyor. Sana'ya dönenlerden iki kişi Şarku'l Avsat'a yaptıkları açıklamada, önceden garantilerle geri dönenler sürekli gözetim altında ve hareketleri kısıtlanmış durumda. İki kaynağın belirttiğine göre geri dönenler öncelikle izin almadan herhangi bir faaliyette bulunmamak veya ikamet ettikleri yerleri terk etmemek için taahhütte bulunmakla yükümlü. Ayrıca Sana’ya dönenler, Husi milislerinin önleyici güvenlik olarak bilinen iç istihbarat servisinin ofisi tarafından sürekli gözetim altında tutuluyor. Geri dönenlerden biri, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada mahalle görevlisinin kendisine akşam yediden önce eve dönmesini ve sabah altıdan önce evden çıkmamasını söylediğini aktardı. Sana’ya dönenler günlük olarak evine gelen misafiri ve gittiği yeri bildirmekle yükümlü.
‘Genel af’ bildirisine inandıkları ve geri döndükleri için gözaltı merkezlerine götürülen diğer kişilere göre durumunun daha iyi olduğunu belirten kaynak, son 6 aydır tutuklu olduğunu kaydetti. Siyasi arabulucuların yardımıyla serbest bırakılan kaynak, hareket kabiliyetinin halen kısıtlı olduğuna dikkat çekti.
Milis hükümetinin sözde İçişleri Bakanlığı'nın resmi sözcüsü olan Abdulhalık Muhammed el-Acri, geçtiğimiz Hicri yılda kurtarılan valiliklerden gelenlerden 335 kişiyi tutukladıklarını söyledi. Sözcü kontrolleri altındaki bölgelerde suç patlamasının yaşandığını, yıl boyunca 74 bin 728 suçun meydana geldiğini bildirdi.
Yemen hükümeti kaynaklarına göre yüzlerce sivil Husilerin af tuzağına düştü ve şu an başta Zimar, Sana ve Amran olmak üzere birçok vilayette trajik koşullarda gözaltında tutuluyor.
Kaynaklar, meşru hükümetin kontrolü altındaki bölgelerde ikamet ettikleri bahanesiyle sivillerin kaçırılma veya tutuklanma sürecinin devam ettiğini belirtiyor. Bazıları Husi milislerinin ana kalesi Sada vilayetindeki cezaevlerine nakledilirken ailelere ziyaret izni verilmiyor.  
Sana’ya geri dönmeyi talep edenlerden ‘teminat formu’ doldurması talep ediliyor. Bu formda geri dönen kişinin ve kefil ve akrabalarının tüm bilgilerinin yanı sıra adı geçenlerin imzalarının yer alması şart koşuluyor.
Yemen hükümeti, milisler ve amirleri tarafından teşvik edilen sözde ‘af’ tuzağına düşmemeleri için sivillere uyarısını yineledi. Hükümet bu isim altında tuzağa düşürüldükleri için cezaevlerinde kaybolan yüzlerce sivil olduğunu bildirdi.
Sana'a'daki kaynaklara göre geri dönenlerin bir kısmı, milislerin şartlarını yerine getiremedikleri ve teminat formunu dolduramadıkları için iki yıldan fazla bir süredir hapishanelerde tutuluyor.  Söz konusu kişiler her ay sürekli olarak sorguya çağrılıyor. Serbest bırakılanlar ise Husi istihbarat servislerinin gözetimi altına alınıyor.



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.