Başağa, Dibeybe’yi ülkeyi rüşvet ve terörle yönetmekle suçluyor

Başkanlık Konseyi Başkanı el-Menfi, Libya ordusunun kuruluş yıldönümünde yaptığı konuşmada ülkedeki silahlı oluşumları eleştirdi

Trablus'ta Dibeybe’nin huzurunda düzenlenen askeri geçit töreninden bir kare (Başkanlık Konseyi)
Trablus'ta Dibeybe’nin huzurunda düzenlenen askeri geçit töreninden bir kare (Başkanlık Konseyi)
TT

Başağa, Dibeybe’yi ülkeyi rüşvet ve terörle yönetmekle suçluyor

Trablus'ta Dibeybe’nin huzurunda düzenlenen askeri geçit töreninden bir kare (Başkanlık Konseyi)
Trablus'ta Dibeybe’nin huzurunda düzenlenen askeri geçit töreninden bir kare (Başkanlık Konseyi)

İstikrar Hükümeti Başbakanı Fethi Başağa, Libya’da dökülen her kan damlasından Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdülhamid Dibeybe’yi sorumlu olmakla suçladı. Başağa, Dibeybe’nin ülkeyi rüşvet ve terörle yönettiğini belirterek, geçen yıldan beri ertelenen başkanlık ve parlamento seçimlerinin yapılması için çağrıda bulundu.
Fethi Başağa, dün akşam (çarşamba) yaptığı konuşmada, “Aylardır barış için elimizi uzatıyoruz. Ancak hükümet bize gerilimi tırmandırma, tehdit, cinayet ve tutuklamalarla yanıt veriyor” ifadelerini kullandı. Dibeybe’yi ülkeyi zorla ve meşru olmaksızın yönetme konusunda ısrar etmekle suçlayan Başağa “Durum çok tehlikeli, hiçbir vatansever bu kaosun bu şekilde devam etmesinden memnun olamaz. Libya'nın geleceği, ülkenin kaderini kontrol eden bir kişinin veya ailesinden bir grubun kaprislerine ipotek edilemez” dedi.
Devlet hizmetlerin yetersiz kaldığını ve devlet kademelerinde yolsuzluğun eşi benzeri görülmemiş bir şekilde yayıldığını belirten Başağa, iktidar peşinde olmadığını ve kimseye kendinin başbakan olmasını dayatmadığını dile getirdi.
Misrata şehrinde kendisine bağlı silahlı milislerin askerî geçit töreni düzenlediği Başağa “Siyasi haklarımızı almak için güç, silah ve tehdide baş vurmadık. Sadece savaşmak zorunda kaldığımızda savaştık.  Bir kişinin ve ailesinden bir grubun ülkeye hâkim olması nedeniyle ızdırap çekiyoruz. Kendini Misrata ve Libya'dan büyük sanan biri… Bugün ne yazık ki, bize diktatörlüğü ve zorbalığı geri getiren bir kanun kaçağı grubu ile karşı karşıyayız” dedi.
Öte yandan Dibeybe, “Halkın istikrar, kalkınma ve insana yakışır bir yaşam sürme umutlarını gerçekleştirmenin yanı sıra özgür ve adil seçimler yoluyla barışçıl bir iktidar geçişini sağlayacak ulusal mutabakat sağlanmalıdır” ifadelerini kullandı. Dibeybe, ordunun 82. kuruluş yıl dönümü münasebetiyle başkentin merkezinde bulunan Şehitler Meydanı’nda düzenlenen kutlamada yaptığı konuşmada, safların birleştirilmesi ve geçmiş tecrübelerden ders alınması çağrısında bulundu. Ayrıca Libya ordusunun ülkeyi yok edecek yeni savaşların başlamasına neden olmayacağından ve silahlarının namlusunu ülke halkının kalbine çevirmeyeceğinden emin olduğunu vurguladı.
Kutlamaya iki yardımcısı Abdullah el-Lafi ve Musa el-Koni ile birlikte katılan Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi ise yaptığı konuşmada, “Başkanlık Konseyi askeri kurumları, ulusal ve bölgeselciliğin ötesinde modern bir şekilde inşa etmeyi amaçlıyor. Seçenekler açık. Ya sınırlarını ve güvenliğini koruyan tek ordusu olan tek bir ülke ya da uzun süren iç savaşlar, güç kaybı, parçalanmış bir vatan ve güvensiz bir ortam. Askeri kurumları yeniden inşa etmenin alternatifi yok. Silahlı oluşumlar, yasalara ve anayasaya uygun, halkın seçtiği sivil otorite altında faaliyet gösteren ulusal bir ordunun yerini tutmaz” dedi. Menfi, ordudaki yapısal çarpıklıkları ortadan kaldırma, ayrıca ülkenin doğusunda, batısında ve güneyindeki otoriteler arasında güven oluşturma konusunda çalıştığını belirtti.
ABD'nin Libya Büyükelçisi Richard Norland ise, “Libya ordusunun kuruluşunun 82. yıl dönümü, kendisini Libya halkına hizmet etmeye adamış Libya ordusunun oynadığı rolün öneminin bir göstergesi” olarak değerlendirdi. Ayrıca Büyükelçiliğin ve ABD'nin Afrika'daki askeri operasyonlarından sorumlu olan Afrika Komutanlığının (AFRICOM), Libya ordusunu yeniden birleştirmek için Muhammed el-Haddad ve Abdurrezzak en-Nazuri’nin çabalarının yanı sıra Libya yönetimi önderliğinde devam eden çalışmaları desteklediğini ifade etti. Norland, AFRICOM'daki liderlik değişikliğiyle birlikte kurumun yeni sorumlusu olan General Michael Langley’e başarı temennilerinde bulunarak görevini devreden General Stephen Townsend’e Libya'da istikrarı destekleme ve güvenliği artırma çalışmalarına yaptığı katkılardan dolayı teşekkür etti.



Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
TT

Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)

Kanada hükümeti, dün yaptığı açıklamada, Suriye'yi terörü destekleyen yabancı devletler listesinden çıkardığını ve Cumhurbaşkanı Beşşar Esed'in devrilmesine yardımcı olan muhalif ittifakın lideri olan Heyet Tahrir el-Şam'ı da terör örgütleri listesinden çıkardığını bildirdi.

Hükümet yaptığı açıklamada, "Bu önlemler, Birleşik Krallık ve ABD de dahil olmak üzere müttefiklerimiz tarafından yakın zamanda alınan kararlarla uyumlu olup, Suriye geçiş hükümetinin Suriye'de istikrarı teşvik etme ve vatandaşları için kapsayıcı ve güvenli bir gelecek inşa etme, bölgesel istikrarı teşvik etmek ve terörizmle mücadele etmek için küresel ortaklarla çalışma çabalarını takip etmektedir" ifadelerine yer verdi.


Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.


Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
TT

Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)

Lübnan Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın bugün ülkede bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle bir araya geldiğini açıkladı. Görüşmede Avn, Lübnan ordusunun görevini tamamlaması için destek çağrısında bulunarak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi için baskı yapılmasını talep etti.

Cumhurbaşkanlığı, heyetin ‘uluslararası kararların uygulanması yoluyla Lübnan’da istikrarı destekleme ve ülkelerin Lübnan ordusuna yardım ederek birliklerini tamamlamaya ve silah tekelini sağlamaya hazır olduklarını’ belirttiğini duyurdu.

Açıklamada Avn’ın, Lübnan’ın uluslararası kararları uygulama taahhüdünü yinelediği ve “İsrail tarafını ateşkesi uygulamaya ve çekilmeye zorlamamız gerekiyor; bu konuda sizden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Geçen yıl kasım ayında, ABD arabuluculuğunda İsrail ile Hizbullah arasında bir ateşkes sağlanmıştı. Bu ateşkese rağmen, İsrail hâlâ Güney Lübnan’daki bazı noktalarda kontrolünü sürdürüyor ve ülkenin doğusu ile güneyine yönelik saldırılarını devam ettiriyor.