Irak yargısı elektronik ödeme şirketlerinin sözleşmeleriyle ilgili hukuki önlemler alıyor

Irak yargısı İştar Kapısı’yla ilgili 600 milyon dolar ‘skandalının’ ardından elektronik ödeme şirketlerinin sözleşmeleriyle ilgili hukuki önlemler alıyor.

Irak yargısı elektronik ödeme şirketlerinin sözleşmeleriyle ilgili hukuki önlemler alıyor
TT

Irak yargısı elektronik ödeme şirketlerinin sözleşmeleriyle ilgili hukuki önlemler alıyor

Irak yargısı elektronik ödeme şirketlerinin sözleşmeleriyle ilgili hukuki önlemler alıyor

Irak Yüksek Yargı Konseyi dün (çarşamba) El-Karh Soruşturma Mahkemesi’nin elektronik ödeme şirketleriyle yapılan sözleşmelerle ilgili hukuki tedbirler aldığını bildirdi. Bu açıklama, yargının Ulusal İştar Kapısı Şirketi’nin El-Karh Mahkemesi’ne açtığı davada Er-Rafideyn Bankası ile arasındaki ceza koşulu sözleşmesine istinaden şirketin lehine hüküm vererek, Rafideyn Bankası’na 600 milyon dolar para cezası vermesinin ardından geldi. Ulusal İştar Kapısı Şirketi daha sonra bu davadan kazandığı 600 milyon dolardan feragat etti.
Konsey’in açıklamasında, “Şeffaflık Otoritesi’nin davalarına bakan El-Karh Soruşturma Mahkemesi Şeffaflık Otoritesi, Mali Denetleme Bürosu ve Merkez Bankası ile koordineli bir şekilde Er-Rafideyn Bankası, Er-Reşid Bankası, Sanayi Bankası ve Irak Ticaret Bankası ile elektronik ödeme şirketleri arasındaki sözleşmelerle ilgili hukuki tedbirler aldı” ifadelerine yer verildi.
Açıklamada, “Söz konusu Mahkeme, Mali Denetleme Bürosu’nun İştar Kapısı Şirketi ile yapılan sözleşmeye ilişkin mütalaasına aykırı hareket ettikleri için Er-Rafideyn Bankası Genel Müdürü, Banka Yönetim Kurulu Müdürü ve sözleşmeleri analiz eden komitenin müdürünü ifade vermeye çağırdı” denildi.
İştar Kapısı Şirketi, davadan kazandığı 600 milyon dolardan resmen feragat etse de bu davanın yankıları hâlâ geniş bir halk kitlesi tarafından dikkatle takip ediliyor. Zira otomatik ödeme hizmetleri alanında hizmet veren bir şirket tarafından bir devlet bankasına dayatılan, içeriği muğlak ve yüksek tutarlı sözleşmedeki ceza koşulu dikkat çekiyor. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's Haziran ayında Irak’ta hakkında büyük gürültü koparılan İştar Kapısı Şirketi Müdürü’nün sahibi olduğu ve Irak Merkez Bankası’ndaki döviz ihalesi üzerinde mutlak kontrolü bulunan üç bankanın kredi notunu düşürdü. Şirket müdürünün, mali işlemlerini kolaylaştıran etkili siyasi aktörlerle bağlantısı olduğu iddiasının yanı sıra, sahip olduğu banka ve şirketlerin iş ve para dünyasında rekor sürede yükselmesi Irak’ta sürekli konuşulan meseleler arasında yer alıyor
İştar Kapısı Şirketi Avukatı, başkent Bağdat’ın Er-Risafe yakasında ticari davalara bakan Asliye Mahkemesi’nin hâkimi huzurunda (bir önceki mahkeme kararıyla kazanılan) 600 milyon dolardan resmen feragat etti.
Şirket önceki gün Er-Rafideyn Bankası Müdürü’ne, Banka’ya verilen para cezasından feragat etmek istediğini ifade eden bir mektup gönderdi. Mektupta, “Sosyal medya sitelerinde politikacılar arasında polemiklerin yapıldığı son iki gün içinde her iki siyasi tarafın da (Koordinasyon Çerçevesi ve Sadr Hareketi) suçu diğerine attığı net bir şekilde görülmeye başlandı. Bu, bizi koruyan veya destekleyen hiçbir siyasi tarafın olmadığının kanıtıdır” ifadeleri kullanıldı.
Mektupta, Koordinasyon Çerçevesi ve Sadr Hareketi’ne yakın çevrelerin, İştar Kapısı Şirketi Müdürü ve sahibi Ali Gulam’a destek konusunda karşılıklı olarak birbirlerini suçladıkları, şirketin döviz ihalesi üzerinde hegemonya kurma sürecinin kolaylaştırılması konusunda birbirlerini sorumlu tuttukları ve ayrıca bazı çevrelerin de hükümet yetkililerini suçladıklarına işaret edildi.
Irak Maliye Bakanı Ali Abdulemir Allavi, pazar günü patlak veren büyük mali “skandalın” ardından Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan ile bir araya geldi. Görüşmede, “Özel sektördeki şirketlerle imzalanan sözleşmelerdeki hukuki problemlerin ve yargının hataları düzelme rolünün ele alındığı” belirtildi. Ayrıca Er-Rafideyn Bankası, İştar Kapısı şirketiyle ceza koşulunu imzalayan eski banka müdürünün görevden alınmasının ardından konu hakkında inceleme başlattı ve meseleyi Şeffaflık Otoritesi’ne taşıdı.
Para ve ekonomi uzmanlarına göre, İştar Kapısı Şirketi ve Er-Rafideyn Bankası arasındaki söz konusu anlaşma Mart 2021’de imzalandı. Yani 2020 yılında Merkez Bankası tarafından İştar Kapısı Şirketi’ne ruhsat verilmesinden birkaç ay sonra. Şark’ul Avsat’ın edindiği bilgiye göre alanın uzmanları, 2020 yılı içerisinde şirketlere ruhsat verilmesinin durdurulmasına rağmen, Merkez Bankası’nın böyle bir karar vererek açık bir biçimde hukuka aykırı hareket ettiğini belirtiyor. İştar Kapısı Şirketi sahibinin, Irak Merkez Bankası’ndaki döviz ihalelerinde kontrolü elinde tutan Şarkul Avsat, ALQabedh Islamic Bank ve Al Ansari Islamic Bank isimli üç bankanın sahibi olduğu biliniyor.



Gazze ateşkesi: Geri çekilmeler anlaşmayı tehdit ediyor ve müzakereleri kurtarmak için ertelenmesi talep ediliyor

İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)
İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Geri çekilmeler anlaşmayı tehdit ediyor ve müzakereleri kurtarmak için ertelenmesi talep ediliyor

İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)
İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)

İsrail'in Gazze Şeridi’nde işgal ettiği yeni bölgelerden çekilme görüşmelerinin son iki aydır tıkanması, Katar’ın başkenti Doha'daki (yedinci gününe giren) ateşkes müzakerelerini yeni bir ‘karanlık tünele’ soktu. Hamas Hareketi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hükümeti tarafından önerilen yeniden konuşlandırmayı reddetti.

Medyada yer alan sızıntılara göre arabulucular, özellikle Washington, müzakerelerin sonuna kadar çekilme maddesinin ertelenmesini talep ettiler. Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar bu durumu, müzakereleri ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin istemediği yeni bir başarısızlıktan kurtarmak için son bir girişim olarak görüyorlar ve bu yüzden Netanyahu'ya esneklik göstermesi için baskı yapabileceğini düşünüyorlar. Uzmanlara göre bunun aksi bir durum söz konusu olursa Hamas, İsrail'in bu şekilde kalmasının, sürgün planını hızlandırmak, olası ateşkesin sona ermesinden sonra askeri bölgeler dayatmak ve anlaşmayı bozmak için bir manevra olduğunu düşünerek bunu reddedecek.

İki Filistinli kaynak cumartesi günü, Doha’daki müzakerelerin, İsrail'in cuma günü sunduğu, İsrail ordusunun yeniden konuşlandırılması ve konumlandırılması için hazırladığı çekilme haritasında ısrar etmesi nedeniyle, karmaşık zorluklarla karşı karşıya olduğunu bildirdi. Bu plan, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin yüzde 40'ından fazlasında kalmasını öngörüyor, ancak Hamas bunu reddediyor.

Fransız Haber Ajansı AFP’ye konuşan kaynaklardan biri, ‘Hamas’ın müzakere heyetinin İsrail'in sunduğu haritaları kabul etmeyeceğini, çünkü bu haritaların Gazze Şeridi'nin yaklaşık yarısının yeniden işgalini meşrulaştırdığını ve İsrail'in insani olduğunu söylediği ve Gazze Şeridi'nin güneyinde yer alacak ve yaklaşık 600 bin Filistinliyi barındıracak olan şehre atıfla Gazze Şeridi'ni Nazi kampları gibi geçiş noktaları ve seyahat özgürlüğü olmayan izole bölgeler haline getirdiğini’ vurguladı.

Diğer kaynak, Hamas'ın İsrail güçlerinin 2 Mart'tan sonra, yani iki ay süren ateşkesin çökmesinden sonra yeniden kontrol altına aldığı tüm bölgelerden çekilmesini talep ettiğini belirtti. İsrail’i, ‘soykırım savaşını sürdürmek için oyalamaya devam etmek ve anlaşmayı engellemekle’ suçladı.

Kaynak, Katarlı ve Mısırlı arabulucuların ‘taraflara, ABD Başkanı Donald Trump'ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un Doha'ya gelene kadar çekilme müzakerelerini ertelemelerini’ istediklerini, ancak ‘yardımlar ve esir takası konusunda ilerleme’ kaydedildiğini belirtti.

ABD merkezli haber sitesi Axios, bazı kaynaklardan, ABD'nin Hamas'tan İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilmesini tartışmayı ertelemesini ve diğer konulara geçmesini istediğini, böylece esir takası anlaşması müzakerelerinin çökmesini önlemeye çalıştığını aktardı.

juı
Yaralıları Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta bulunan Kızıl Haç kliniğine taşıyan Filistinliler (AFP)

Reuters, cumartesi günü Filistinli ve İsrailli kaynaklardan benzer bir doğrulama aktardı. Doha görüşmelerinin, İsrail’in Gazze Şeridi’nden çekilmesi konusunda tıkanma yaşadığını, Hamas Hareketi’nin İsrail'in önerdiği çekilme haritalarını reddettiğini, çünkü bu haritaların toprakların yaklaşık yüzde 40'ını İsrail kontrolünde bırakacağını, bunların arasında güneydeki Refah bölgesi ve Gazze'nin kuzeyindeki ve doğusundaki diğer bölgelerin de bulunduğunu belirtti. Kaynaklar, ‘görüşmelerin devam etmesinin beklendiğini’ ifade ettiler.

Mısır Dışişleri Konseyi üyesi Reha Ahmed Hasan, İsrail'in, güneydeki Morag Ekseni de dahil olmak üzere birçok yerden çekilmeyerek Filistinlileri sürmeye devam etmek gibi kendi şartlarını dayatmak istediğini düşünüyor. Kuzey bölgesini askeri olarak kontrol altına alarak buradaki nüfusu sürme olasılığı olduğunu ifade eden Hasan, böylece ateşkes sona erdikten sonra Filistinlilerin sürülmesinin kolaylaşacağına dikkati çekti. Hasan, ABD'nin İsrail'e baskı yapmamasının müzakerelere zarar verdiğini ve bu tür konuların ertelenmesinin bir fayda sağlamayacağını, bunların erken çözülmesi gerektiğini, çünkü bu konuların belirleyici olduğunu vurguladı.

Hasan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Anlaşmaya varılmasının gecikmesi, engellerin devam etmesi ve Filistinlilerin hedef alınması nedeniyle, direnişin İsrail'e teslim olmasını isteyen bir manevra ile karşı karşıya olduğumuzu düşünüyoruz ve Hamas bunu kabul etmeyecektir. ABD’nin İsrail'e baskı yapmaktan başka seçeneği yok. Özellikle Kahire'nin talep ettiği Mısır sınırındaki Philadelphia (Salahaddin) Koridoru’ndan çekilme gibi henüz çözülmemiş ve belirsizliği devam eden başka konular da var.”

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal, Hamas'ın talebi olan İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesinin gerçekleşmemesi halinde bunun müzakereleri engelleyebileceğini düşünüyor. Nazzal, çekilme maddesinin ertelenmesinin müzakereleri kurtarmak için yapılan bir girişimden ibaret olduğunu ve Netanyahu hükümetinin çekilme gibi siyasi konularda taviz vermediği sürece, Washington veya İsrail'in iddia ettiği gibi anlaşmanın yakın zamanda imzalanmayacağını belirtti.

Cuma günü ABD ziyaretinden dönmeden önce, ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya gelen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, perşembe günü yaptığı açıklamada, “Birkaç gün içinde (anlaşmayı) tamamlayabileceğimizi umuyorum” ifadelerini kullandı.

Geçtiğimiz hafta Beyaz Saray'da Netanyahu ile iki kez görüşen Trump, yakın zamanda ateşkes sağlanacağına dair açıklamalarını yineledi ve bu haftayı (yani birkaç gün sonra) olası bir tarih olarak belirledi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da perşembe günü yaptığı açıklamada, anlaşmaya varılması konusunda ‘büyük umutları’ olduğunu söyledi.

dfgthy
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Ancak sahada durum bu umutların aksine gelişiyor. Gazze Sivil Savunma Sözcüsü Mahmud Basal yaptığı açıklamada cumartesi günü 20'den fazla Filistinlinin öldüğünü ve İsrail ordusunun son 48 saat içinde Gazze Şeridi'nde ‘yaklaşık 250 terörist hedefi vurduğunu’ söyledi.

Hamas, İsrail ordusuna karşı operasyonlarını sürdürürken, İsrail ordusu cuma günü, Gazze'nin güneyindeki Han Yunus kentinde çıkan çatışmalarda Golani Tugayı'na bağlı keşif biriminden bir subayın öldürüldüğünü, ayrıca Gazze'nin kuzeyinde çıkan çatışmada iki askerin yaralandığını açıkladı. Bu açıklamadan iki gün önce Gazze'nin güneyinde kaçırılmak üzere olan bir İsrail askerinin öldürüldüğü bildirilmişti.

Birleşmiş Milletler (BM), cumartesi günü yaptığı ortak açıklamada, Gazze'deki yakıt kıtlığının kritik seviyelere ulaştığı konusunda uyarıda bulundu. BM’nin aralarında İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Dünya Gıda Programı (WFP) da bulunduğu yedi ayrı kuruluşu tarafından yapılan ortak açıklamada, “Yakıt, Gazze'de hayatta kalmanın bel kemiğidir” denildi.

Bu olumsuz gelişmeler devam ederken Reha Ahmed Hasan, Trump'ın dün değil, bugün bir anlaşma sağlayabileceğini düşünüyor. Hasan’a göre ABD'nin tutumu, İsrail'e baskı uygulayarak bir anlaşma sağlamaya ve Gazze'yi yerinden etme ve yok etme planlarından vazgeçmeye yönelik gerçek bir adım atarak tüm bu sorunları sona erdirebilir.

Bu görüşe katılan Nizar Nazzal da Washington'ın, Nobel Barış Ödülü almayı uman Trump'ın çabalarının başarısız olmaması için müdahale edeceğini ve Netanyahu'yu daha geniş çaplı yayılma haritasını kabul etmeye zorlayacağını (bu cümle tuhaf geldi ama böyle yazıyordu) vurguladı. Ateşkes yapılmaması halinde İsrail Başbakanı’nın popülaritesinin daha da zarar göreceği ve İran'a karşı savaşından elde ettiği son siyasi kazanımlarını kaybedebileceği uyarısında bulunan Nazzal, bu nedenle Netanyahu'nun çıkarlarına en uygun olanın anlaşmayı geçici olarak kabul etmek olduğunu belirtti.