Örümcekler rüya görüyor mu?

"Bu seğiren yüzleri ilk gördüğümde aklımı başımdan aldı çünkü kedi ya da köpeklerin rüya görmesine benziyordu"

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

Örümcekler rüya görüyor mu?

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Bilim insanları, örümceklerin REM (rapid eye movement- hızlı göz hareketi) uykusu işaretleri taşıdığını belirledi. Ancak bu yaratıkların rüya görüp görmediği ve hatta uyuyup uyumadığı bilinmiyor.
İnsanların uykusunun yüzde 20-23’lük kısmını oluşturan REM evresinde görülen rüyanın çoğu gerçekleşiyor. Köpekler ve kuşlar gibi bazı hayvanlarda da bu uyku döneminin olduğu biliniyor.
Sıçrayıcı örümceklerin bazen gece boyu baş aşağı sallandığını fark eden davranışsal ekolojist Daniela Rößler, bu hayvanları filme almaya başladı.
Videolar örümceklerin geceleri periyodik olarak gözlerinin hareket ettiğini ve bacaklarının seğirip kıvrıldığını gösterdi.
İzlenen 34 örümceğin hepsinde göz ve uzuv hareketleri, 15-20 dakikada bir meydana gelirken yaklaşık 80 saniye sürdü.
Bu, hayvanların REM uykusu yaşadığı anlamına gelebilir. Zira REM uykusu insanlarda 15-20 dakikada bir meydana geliyor ve yaklaşık 90 saniye sürüyor.
Hakemli bilimsel dergi PNAS'te yayımlanan makalenin başyazarı Rößler, "Bu seğiren yüzleri ilk gördüğümde aklımı başımdan aldı çünkü kedi ya da köpeklerin rüya görmesine benziyordu" dedi.
Araştırma ekibinde yer almayan biyolog Lauren Sumner-Rooney ise "Örümcekler gibi bizimle çok uzaktan akraba olan bir şeyde REM uykusuna bakmak fazlasıyla büyüleyici" ifadesini kullandı.
Çalışmayı yorumlayan entomolog Barret Klein de "Rüyayı nasıl tanımladığınıza bağlı olarak, örümceklerin rüya görmediğini düşünmek için hiçbir sebep yok. Muhtemel sorunlarını çözmelerine sağlayan anıların tekrarını hayal edebiliyorum" diye konuştu.
Rößler ve ekibi, örümceklerin gerçekten uyuyup uyumadığını tespit edebilmek için çalışmalarını sürdürüyor.



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT