Suriye: Esed rejimi akaryakıt kaçakçılığını önleyemiyor

Suriye’deki ekonomik çöküş ulaşım sektörünü felç ederken akaryakıt kaçakçılığını arttırdı

Şamlılar, toplu taşımada benzeri görülmemiş tıkanıklıktan mustarip (Independent Arabia)
Şamlılar, toplu taşımada benzeri görülmemiş tıkanıklıktan mustarip (Independent Arabia)
TT

Suriye: Esed rejimi akaryakıt kaçakçılığını önleyemiyor

Şamlılar, toplu taşımada benzeri görülmemiş tıkanıklıktan mustarip (Independent Arabia)
Şamlılar, toplu taşımada benzeri görülmemiş tıkanıklıktan mustarip (Independent Arabia)

Mustafa Rüstem
Suriye, akaryakıt kaçakçılığını önlemek için toplu taşıma araçlarına GPS sistemi getirdi. Sistem, ödeneklerin en iyi şekilde harcandığından emin olmak üzere toplu taşıma araçlarının hareketlerini takip ediyor.
Suriye’deki Esed rejiminin kontrol ettiği bölgelere caydırıcı cezalar ve hükümet yetkililerinin sıkı takipleri, toplu taşıma otobüslerinde mazot kaçakçılığını kontrol altına almayı başaramadı. Öyle ki bazı sürücüler, ülkedeki yokluktan yararlanarak mazot kaçırıp kara borsada satıyor.
Şam yerel yönetimi, bu yolsuzlukla mücadele etmek için sonuç vermeyen birden fazla uygulama ortaya koyarken, son olarak ödeneklerin en iyi şekilde harcandığından emin olmak üzere toplu taşıma araçlarının hareketlerini izlemek için elektronik bir GPS izleme cihazı kurmaya dayalı yeni bir sistem tasarladı.

Yasadışı satış
İl Meclisi Yürütme Ofisi üyesi Mazen Dabbas, araç sahiplerini bu cihazın kurulumunu görmezden gelmesinin sonuçlarına karşı uyararak, kurallara uyulmaması durumunda tüm ödeneklerinin iptal edileceğini söyledi.
Suriye’deki ulaşım hareketi, petrol kuyularının hizmet dışı kalması ve gruplar tarafından kontrol edilmesinden sonra kaynakların tükenmesiyle ve daha çok İran ve Rusya gibi müttefik ülkelerden deniz sevkiyatı yoluyla ham petrol malzemeleri veya yakıt ithaline güvenilmesiyle ciddi bir krize tanık oldu. Ancak toplu taşıma araçları sahipleri, vatandaşlara hizmet vermeden bu malzemeleri daha yüksek fiyatlara satarak büyük karlar elde etmeye başladılar. Bu durum ise ilgili makamların tepkilerine neden oldu.
Öte yandan başkent Şam’daki yerel yönetim, yaygın ulaşım yolsuzluğunu sona erdirmek için sürücüler ağına, Ağustos ayının başından bu yana her birinin değeri yaklaşık 350 bin Suriye lirası (90 dolar) olan 100 cihazın kurulumunu zorunlu tuttu. Öyle ki çeşitli hatlarda çalışan sürücülerin, belirtilen sayıda transfer döngüsüne ulaşmaları gerekiyor. Aksi halde ise benzin istasyonlarından günlük ödeneklerini alamayacaklar.

İnsana karşı makine
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Şam’da yürürlüğe giren ve Halep ve Lazkiye gibi vilayetler tarafından da uyulan hükümet kararı, Suriye sokaklarından olumlu bir yanıt aldı.
Yapay zeka konusunda uzman Mühendis Raymon Abdul Ahad, bu cihazın uygulanabilir bir çözümü temsil edeceğini belirtti. Abdul Ahad, ilk sırada yer alan bir dizi Suriyeli şirketin, araçlarının performansının ve düzgün çalışmasının farkında olmak için bu cihazı kullanmaya başladığını söyledi.
Mühendis Raymon Abdul Ahad, “Belki de birkaç lüks araç sahibi, hırsızlık riskinden korunmak için bu cihazı sağlamaya çalışıyor. Bu cihazın kullanımının, onaylanmış ve yüksek kaliteli cihazların kurulması koşuluyla sonuçlanmasını bekliyorum. Böylece akaryakıt hırsızlıklarıyla mücadele etmek, aracın yerini ve rotasını belirlemek mümkün olacak. Doğru uygulandığı takdirde cihaz faydalara sahip” ifadelerini kullandı.

Toplu taşıma
Şam halkı, toplu taşımada benzeri görülmemiş bir tıkanıklık yaşıyor. Öyle ki yolcular, yer bulmak için bir veya iki saat bekliyor. Bir sürücü, “Yakıt ticareti yapmak kesinlikle yanlış. Ancak her geçen gün artan yüksek mazot ve gres yağı fiyatı ve onarım ücretlerinden sonra maruz kaldığımız aşırı yüksek fiyatların boyutu düşünülemez. Bazılarımız, petrol malzemelerini karaborsada yüksek bir fiyata satmaya başvurabilir” dedi.
Yasa dışı benzin ve mazot ticaretini durdurmadan faaliyet gösteren akaryakıt istasyonlarının sayısını sınırlamaya çalışan İçişleri ve Petrol Bakanlıklarına bağlı çeşitli izleme komiteleri var. Benzin ve mazot fiyatları, karaborsada litre fiyatı 7 bin Suriye lirasına (1,5 dolar) ulaşmış durumda.



Mısır İçişleri Bakanlığı: Suç mahallerine düzenlenen baskınlarda aranan bir suçlu çıkan çatışmada öldürüldü

Mısırlı bir polis memuru (Arşiv- AFP)
Mısırlı bir polis memuru (Arşiv- AFP)
TT

Mısır İçişleri Bakanlığı: Suç mahallerine düzenlenen baskınlarda aranan bir suçlu çıkan çatışmada öldürüldü

Mısırlı bir polis memuru (Arşiv- AFP)
Mısırlı bir polis memuru (Arşiv- AFP)

Mısır İçişleri Bakanlığı, suç odaklarına yönelik düzenlenen baskınlarda “çok tehlikeli” bir suçlunun etkisiz hâle getirildiğini açıkladı.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, gerekli hukuki işlemlerin tamamlanmasının ardından Merkez Güvenlik Güçleri’nin de katılımıyla operasyon düzenlendiği belirtilerek, “Sohac vilayetinde gerçekleştirilen operasyonda, daha önce uyuşturucu, cinayet, silahlı gasp ve ruhsatsız silah bulundurma gibi suçlardan müebbet hapis cezasına çarptırılan çok tehlikeli bir suçlu, güvenlik güçleriyle yaşanan çatışmada öldürüldü” ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada ayrıca, söz konusu bölgelerdeki diğer şüphelilerin de yakalandığı, onların yanında 651 kilogramdan fazla çeşitli uyuşturucu madde ile 41 adet silahın ele geçirildiği aktarıldı.

İçişleri Bakanlığı, ele geçirilen uyuşturucu maddelerin toplam değerinin 77 milyon Mısır lirası olarak tahmin edildiğini bildirdi.


Orgeneral Burhan: HDK'nın lağvedilmediği hiçbir çözümü kabul etmeyeceğiz

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (Arşiv-Reuters)
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (Arşiv-Reuters)
TT

Orgeneral Burhan: HDK'nın lağvedilmediği hiçbir çözümü kabul etmeyeceğiz

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (Arşiv-Reuters)
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (Arşiv-Reuters)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan dün yaptığı açıklamada, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) lağvedilmesini ve silahlarının elinden alınmasını öngörmeyen hiçbir çözümü kabul etmeyeceklerini söyledi. Öte yandan HDK, Batı Kordofan eyaletinde, Sudan ordusunun son kalesi olan Babnusa kentindeki 22. Piyade Tümeni'nin kontrolünü ele geçirdiğini iddia ettiği videolar yayınladı.

Darfur Valisi Minni Arko Minnawi liderliğindeki Sudan Kurtuluş Ordusu üyelerinden hayatını kaybedenler için düzenlenen anma töreninde bir konuşma yapan Orgeneral Burhan, savaşta, özellikle Darfur'un Faşir kentinde Sudan halkının kanının dökülmesinin kendilerine tek bir seçenek bıraktığını, onun da HDK'nın ortadan kaldırılması olduğunu söyledi. Orgeneral Burhan, “HDK’nın lağvedilmesini ve silahlarının elinden alınmasını öngörmeyen hiçbir çözümü kabul etmeyeceğiz” dedi. “HDK'dan intikam almalıyız” diye devam eden Orgeneral Burhan, HDK üyelerinin ‘Sudan'da yaşamayı hak etmediklerini’ belirtti.

dfvbg
Darfur Valisi ve Sudan Kurtuluş Hareketi lideri Minni Arko Minnawi, Sudan'ın kuzeyindeki bir mülteci kampını ziyaret ederken, 26 Kasım 2025 (AFP)

Orgeneral Burhan, ABD Başkanı Donald Trump’ın Afrika ve Arap meseleleri konusunda üst düzey danışmanlığını yapan Massad Fares Boulos ve Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri António Guterres’in Özel Temsilcisi Ramtane Lamamra başta olmak üzere Sudan'ı ziyaret eden bazı uluslararası temsilcilere tutumunu bildirdiğini ifade etti.

Malik Akkar’ın konuşması

Öte yandan Sudan Geçiş Dönemi Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Malik Akkar, Sudan'ın ulusal birliği gerektiren ‘büyük zorluklarla’ karşı karşıya olduğunu belirterek, geçiş dönemi adaletinin gerçek ulusal uzlaşmayı sağlamanın tek yolu olduğunu belirtti.

Egemenlik Konseyi Basın Ofisi, Akkar'ın Darfur'da ‘barış ve barış içinde  bir arada yaşama’ konulu bir etkinlikte yaptığı konuşmada, sosyal barış ve barış içinde bir arada yaşamanın gerçek siyasi dönüşümün temeli olduğunu ve başkalarını kabul etmek, çeşitliliğe saygı duymak, nefret söylemini ve bölgeselciliği reddetmek ve Sudan'ın herkes için olduğu inancına dayanmadıkça hiçbir ulusal projenin başarılı olamayacağını söylediğini bildirdi. Konuşmasında ayrıca, “Geçiş dönemi adaleti, gerçek ulusal uzlaşmayı sağlamak ve vatandaşlar ile devlet arasındaki güveni yeniden tesis etmek için tek yoldur” diyen Akkar, hükümetin ‘hesap verebilirlik ve telafiyi sağlayan, çatışmaların etkilerini ele alan, trajedilerin tekrarlanmamasını sağlayan ve daha istikrarlı gelecek için sağlam bir temel oluşturan’ adil ve şeffaf bir sürece bağlı olduğunu vurguladı.

HDK’nın suçlamaları

Diğer yandan HDK, 22. Piyade Tümeni karargahını almayı başardığını ve Batı Kordofan eyaletindeki Babnusa şehrinin kontrolünü tamamen ele geçirdiğini duyurdu.

HDK tarafından dün yapılan açıklamada, ilan edilen ‘insani ateşkes’ taahhüdü bir kez daha vurgulanırken, ordunun ve müttefik grupların bunu Kuzey ve Batı Kordofan'daki bazı kasaba ve köylere ‘tekrar tekrar saldırılar düzenlemek’ için kullandığı öne sürüldü. Açıklamada, ‘Uluslararası Dörtlü’ ülkeleri ile bölgesel ve uluslararası kuruluşlara ‘bu saldırıları kınamaları’ çağrısı yapıldı.

dfgt
Darfur'dan Çad'ın doğusunda yerinden edilmiş kişiler için kurulan çadırların önünde oynayan çocuklar, 29 Kasım 2025 (Reuters)

Başkent Hartum’dan yaklaşık 700 kilometre uzaklıkta yer alan Babnusa, ülkenin batı, orta ve kuzey eyaletlerini birbirine bağlayan en büyük demiryolu merkezlerinden biri.

Çatışmalar ve saldırılar

Öte yandan Sudan ordusu, Abdülaziz el-Hilu liderliğindeki Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey (SPLM-N) güçleriyle yaşanan çatışmaların ardından Güney Kordofan eyaletindeki bir dizi kasabaya ilerlerken, bölgenin batısında Babnusa kentindeki ordu üssü çevresinde şiddetli çatışmalar yeniden başladı.

Ordu tarafından resmi bir açıklama yapılmazken, orduya yakın platformlar pazar günü, SPLM-N güçlerinin Nuba Dağları bölgesindeki dar bir şeritte bulunan Sanadra, Damra ve Tabsa beldelerine konuşlandırıldıkları görüntüleri yayınladı.

Bu yeni ilerleme, Sudan ordusunun Hilu'nun kontrolündeki bir kale olan Kauda şehrini hedef alan insansız hava araçlarıyla (İHA) hava saldırısı düzenlemesinden birkaç saat sonra gerçekleşti. Saldırıda 46'dan fazla kişi öldü, onlarca kişi yaralandı.

Güney Kordofan

SPLM-N'nin HDK ve Sudan Kurucu İttifakı'ndaki diğer askeri gruplarla güçlerini birleştirmesinin ardından, son aylarda Güney Kordofan eyaletinin geniş bir bölgesinde şiddetli çatışmalar yeniden başladı.

Sudan Kurucu İttifakı güçleri, Güney Kordofan şehirlerinin çevresindeki tüm bölgeleri etkin bir şekilde kontrol ederken, ticarete sıkı kontroller uyguluyor ve bölgesel başkent Kadugli'de kuşatma altında bulunan Sudan ordusu ve müttefik silahlı gruplara giden yolları ve ikmal hatlarını kesiyor.

SPLM-N daha önce eyaletin ikinci büyük şehri Dilling'e giden ana yolda bulunan Karkal ve Daşul bölgelerinin kontrolünü ele geçirmişti.

Sudan'daki temas hatları, sınırlı topçu bombardımanı ve orduya ait İHA’ların HDK mevzilerine düzenlediği saldırılar dışında geçtiğimiz hafta nispeten sakin geçerken, kuzey ve batı Kordofan'daki ana çatışma noktaları sakinliğini korudu.


İsrail, Lübnan'a yönelik tehditlerini artırıyor

Papa 14. Leo, Beyrut şehir merkezinde Lübnanlı dini toplulukların liderlerinin arasında konuşmasını yapıyor (Reuters)
Papa 14. Leo, Beyrut şehir merkezinde Lübnanlı dini toplulukların liderlerinin arasında konuşmasını yapıyor (Reuters)
TT

İsrail, Lübnan'a yönelik tehditlerini artırıyor

Papa 14. Leo, Beyrut şehir merkezinde Lübnanlı dini toplulukların liderlerinin arasında konuşmasını yapıyor (Reuters)
Papa 14. Leo, Beyrut şehir merkezinde Lübnanlı dini toplulukların liderlerinin arasında konuşmasını yapıyor (Reuters)

İsrail, Lübnan'a yönelik tehditlerini artırdı. İsrail ordusu, kuzeyde konuşlandırılan kuvvetlerinin "yüksek düzeyde savunma ve operasyonel hazırlık" içinde olduğunu duyurdu. İsrail ordusunun Kuzey Komutanlığı Komutanı Rafi Milo, "Düşmanın ilk saldırmasını bekleyemeyiz; inisiyatifi ele alıp herhangi bir tehdide karşı ilk savunma hattını oluşturmalıyız" dedi.

İsrail tehditleri karşısında, Lübnan'daki İslam ve Hristiyan mezheplerinin liderleri ülkelerinin davasını Papa 14. Leo'ya emanet ettiler. Onunla yaptıkları diyalogda, bir arada yaşama, siyasi istikrar ve barış vurgusu yaptılar. Yüksek İslam Şii Konseyi Başkan Yardımcısı Şeyh Ali el-Hatib, "Lübnan meselesini sizin ellerinize bırakıyoruz ki dünya, ülkemizin başta İsrail saldırganlığı olmak üzere biriken krizlerden kurtulmasına yardımcı olsun" ifadesini kullandı.

Papa, onlara "barışçıl" olmaları, hoşgörüsüzlüğe karşı çıkmaları, şiddeti yenmeleri ve dışlanmayı reddetmeleri çağrısında bulundu.