Başağa, Trablus'a girişi için şartların olgunlaştığını düşünüyor

Dibeybe hükümeti, doğu Libya belediyeleri üzerindeki kontrolünün devam ettiği mesajı veriyor

Dibeybe, dün Trablus'ta doğu bölgesinin belediye başkanlarıyla bir araya geldi (Ulusal Birlik Hükümeti)
Dibeybe, dün Trablus'ta doğu bölgesinin belediye başkanlarıyla bir araya geldi (Ulusal Birlik Hükümeti)
TT

Başağa, Trablus'a girişi için şartların olgunlaştığını düşünüyor

Dibeybe, dün Trablus'ta doğu bölgesinin belediye başkanlarıyla bir araya geldi (Ulusal Birlik Hükümeti)
Dibeybe, dün Trablus'ta doğu bölgesinin belediye başkanlarıyla bir araya geldi (Ulusal Birlik Hükümeti)

İstikrar Hükümeti Başbakanı Başağa, Libya'nın başkenti Trablus'a girmek için yeni bir hazırlık içinde.
Başağa başkanlığındaki İstikrar Hükümeti, iktidarı bırakmayı reddeden Abdülhamid Dibeybe başkanlığındaki geçici Ulusal Birlik Hükümeti’ne alternatif olmak üzere Trablus’a girmek için koşulların olgunlaştığını düşünüyor.
Sağlık Bakanı ve Başağa hükümeti sözcüsü Osman Abdulcelil, dün (Perşembe) basına yaptığı açıklamada, “Hükümetin başkent Trablus'a barışçıl bir şekilde girmesi ve işlerini yürütmesi için koşullar büyük ölçüde olgunlaştı” ifadelerini kullandı. Söz konusu girişin tarihi ve nasıl gerçekleşeceği ile ilgili ayrıntı vermeyen Abdulcelil, Başağa'nın hükümet başkanlığına atanmasından sonra alınan kararların, Dibeybe hükümeti tarafından verilen kararlara istinaden, devam etme veya iptal etme kararı vermek üzere bir hukuk komitesine sunuluncaya kadar dikkate alınmayacağını vurgulamakla yetindi.
Söz konusu açıklamalar, ‘Ulusal Hareketlilik Gücü’ temsilcilerinin dün akşam Başağa'ya verdiği destek gerekçesiyle Dibeybe tarafından görevden alınan eski Askeri İstihbarat Teşkilatı başkanı Tümgeneral Usame el-Cuveyli destekçileriyle düzenlediği toplantının yerel kaynaklar tarafından ortaya çıkarılmasıyla eş zamanlı olarak gerçekleşti.
Geçtiğimiz Mart ayında Temsilciler Meclisi'nin güvenoyunu kazanan Başağa hükümetinin, Dibeybe tarafından kontrol edilen Trablus’a girmek için kalkıştığı girişimler başarısız oldu.

Dibeybe doğu bölgesindeki belediye başkanıyla görüştü
Öte yandan, Dibeybe hükümeti ülkenin doğusundaki belediyeler üzerindeki kontrolünün devam ettiği mesajı vermeye çalışıyor. Dibeybe, dün başkent Trablus'ta, Yerel Yönetimler Bakanı Bedreddin el-Tumi ile birlikte doğu bölgesindeki şehirlerden bir dizi belediye başkanıyla toplantı yaptı. Toplantı, belediyelerin Ulusal Birlik Hükümeti’nin Yerel Yönetimler Bakanlığına bağlı olduğu ve bakanlığın gözetiminde çalıştığına dair mesaj vermeyi amaçlıyor.
Vatandaşla doğrudan temas halinde olmaları nedeniyle belediyelere büyük sorumluluklar düştüğünü vurgulayan Dibeybe, Libya'da doğru çözümün ademi merkeziyetçiliği hâkim kılmak olduğuna inandığını ve hükümetinin bu konu üzerinde çalıştığını belirtti.

Menfi Zeninga görüşmesi
Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, dün akşam BM Libya Misyonu Başkan Vekili Risdon Zeninga ile yaptığı görüşmede, Başkanlık Konseyi’nin, entegre bir yol haritasının oluşturulması ve seçim kazanımlarının elde edilmesine imkân sağlayacak anayasal bir zeminde anlaşmaya varılması için siyasi sürecin tüm taraflarıyla birlikte çalışmaya devam ettiğini dile getirdi. Menfi, ayrıca, BM Libya Misyonunun siyasi krizin çözülmesine yardımcı olmak için çalıştığına işaret etti.
Öte yandan, Libya'daki Uluslararası Kızılhaç Heyeti Başkanı, Menfi’nin yardımcısı Abdullah el-Lafi ile yaptığı görüşmede, Ulusal uzlaşma projesinin temel yapı taşlarından olan kayıp kişiler ve tutuklular dosyasına gösterilen ilgiden dolayı memnuniyetini dile getirdi. Toplantıda, ilgili yerel ve uluslararası makamlarla koordineli olarak, kayıp ve tutuklular dosyası da dâhil olmak üzere bir dizi dosya ile ilgili komitenin çalışmaları ve elde ettiği sonuçlar ele alındı. el-Lafi, misyonun çalışmalarından övgüyle bahsederek ortak dosyalarda ilerleme sağlanması için iş birliğinin sürdürülmesinin önemini vurguladı.

Tobruk Temsilciler Meclisi Başkanlığı’ndan toplantı çağrısı
Temsilciler Meclisi Başkanlığı, üyelerini önümüzdeki Pazartesi günü Tobruk’ta bulunan merkezinde resmi bir toplantıya davet etti. Toplantını gündemine ilişkin herhangi bir bilgi verilmedi. Söz konusu toplantı, genel merkezin yakın zamanda gerçekleşen halk protestoları sırasında saldırıya uğramasının ardından yapılacak ilk oturum olacak.
Libya Temsilciler Meclisi Başkanvekili Fevzi El-Nuveyri, basına verdiği demeçte, oturumda siyasi tıkanıklığı çözme yollarını ve bu süreçte anayasal bir zeminde nasıl ilerlenebileceğinin ele alınacağını söyledi. Finans Komitesi Başkanı Ömer Tentuş ise, oturumda, ülkedeki siyasi duruma ek olarak, maaş skalasının birleştirilmesi ve yatırım portföyleri ile ilgili yasanın önündeki engellerin nasıl aşılacağının tartışılacağını belirtti.

Türkiye Bingazi başkonsolosluğunu yeniden açabilir
Diğer taraftan, Türkiye'nin Libya Büyükelçisi Kenan Yılmaz, bölgedeki koşulların uygun hale gelmesi halinde Bingazi kentindeki kapalı başkonsolosluğun yeniden hizmet verebileceğini duyurdu.
Anadolu Ajansı’nın haberine göre, Büyükelçi Kenan Yılmaz, Türkiye ile Libya arasındaki ilişkilerin her alanda geliştirilmesi için önemli fırsatların bulunduğunu ve iki tarafın ilişkilerin geliştirilmesi için çabalarını sürdürdüklerini belirtti. Ayrıca Ankara'nın iktidarda olan hükümetle işbirliği içinde, Trablus ile ticaret, ekonomi, yatırım, kültür, sağlık ve güvenlik gibi her alanda ilişkilerini geliştireceğini aktardı.
Büyükelçi Yılmaz, Temsilciler Meclisi Başkanı Akıle Salih'in geçtiğimiz yıl Türkiye’ye gerçekleştirdiği ziyaretin önemine değinerek, Türkiye'nin geçen yıl Libya'ya ihracatının yaklaşık 3 milyar dolar, ikili ticaret hacminin ise 4,5 milyar dolar olduğunu kaydetti.



Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
TT

Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)

Fas'taki Z kuşağı protestolarında gözaltına alınan gençlere kötü muamele edilmesi tepki çekti.

Guardian'ın irtibata geçtiği aile ve avukatlar, gözaltındaki gençlerin polis merkezlerinde dövüldüğünü, saatlerce yiyecek ve su verilmeden tutulduğunu ve bazı durumlarda kendilerine zorla ifade imzalatıldığını savunuyor.

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan bir anne, 18 yaşındaki oğlunun protestolara katılmamasına rağmen iki aydan uzun süredir gözaltında tutulduğunu söylüyor:  

Oğlum bir eyleme bile katılmamıştı. Bir büfede yemek yerken gözaltına alındı. Tutuklanırken o kadar kötü dövüldü ki bazı dişleri kırıldı.

Anne, oğlunun polis merkezinde ifade tutanaklarını imzalamayı reddettiği için yeniden dövüldüğünü de sözlerine ekledi. 

Sivil toplum kuruluşu (STK) Fas İnsan Hakları Derneği (AMDH) de bazı kadın protestocuların taciz, hakaret ve cinsiyetçi söylemlere maruz kaldığını aktarıyor.  

Haberde, Agadir yakınlarındaki Lqliaa kasabasında 1 Ekim'de düzenlenen gösterilerde üç protestocunun güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürüldüğü iddiası da paylaşılıyor. 

Olayda 12 yaşındaki çocuklar da dahil 14 protestocunun yaralandığı belirtiliyor. Yetkililerse bir grup eylemcinin polis karakoluna saldırdığını, ekiplerin de buna karşılık verdiğini savunuyor. 

Uluslararası Af Örgütü'ne göre şimdiye dek protestolarla bağlantılı olarak 2 bin 400'den fazla kişi hakkında hukuki işlem başlatıldı. 

AMDH, duruşmalarda avukatların bulunmadığına, soruşturmaların yetersiz yürütüldüğüne ve masumiyet karinesinin uygulanmadığına dikkat çekiyor. Onlarca kişiye 15 yıla varan hapis cezaları verildiği aktarılıyor. Çocuklar da dahil birçok göstericinin davası sürüyor.

STK'nin Marakeş şubesinden Mustapha Elfaz, "Gençlerin polis gözetiminde işkence gördüklerine dair korkunç tanıklıklar duyduk" diyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nden Ahmed Benchemsi şunları söylüyor: 

Hükümet açıkça korktu ve herhangi bir muhalefet biçimine müsamaha göstermeyecekleri yönünde güçlü bir mesaj vermek için böyle bir baskıya başvurdu.

Eylülde patlak veren eylemlerde halk, en az 11 kentte yolsuzluğu protesto etmek için sokaklara dökülmüştü.

Göstericiler, Rabat yönetiminin sağlık ve eğitimi önemsemeyip uluslararası spor organizasyonlarına para akıttığını savunuyor. İspanya ve Portekiz'le birlikte 2030 FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapmaya hazırlanan ülkede "Stadyumlar burada, hastaneler nerede?" sloganları duyulmuştu. 

Z Kuşağı 212 ve Fas Gençliğinin Sesleri gibi örgütlerin liderlik ettiği protestolar barışçıl başlasa da güvenlik güçleriyle çatışmalar nedeniyle üç kişi yaşamını yitirmiş, 600'den fazla kişi yaralanmıştı.

Independent Türkçe, Guardian, News International


İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
TT

İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun aylarca beklettikten sonra Mısır ile yapılan en büyük doğal gaz anlaşmasına onay vermesi, iki lider arasında olası bir zirveye ilişkin İsrail basınında yeni iddialar doğurdu. Ancak Kahire cephesi sessizliğini koruyor.

Şarku’l Avsat’ın CNN’den aktardığı bilgilere göre Netanyahu ile Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi arasında ABD’de bir görüşme düzenlenmesi gündemde. Ancak sürece yakın Mısırlı bir kaynak, böyle bir buluşmanın kolay olmayacağını belirterek, “Gaz anlaşması tek başına bunu sağlamaz. İsrail’in Gazze anlaşmasını uygulamada ilerleme göstermesi ve Mısır’ın güvenliğini garanti etmesi gerekir. Bölgedeki tansiyon bitmiş değil ve ekonomik çıkar niteliğindeki bir gaz anlaşması bu durumu değiştirmez” değerlendirmesinde bulundu.

CNN’e konuşan bir İsrailli kaynak, Netanyahu’nun gaz anlaşmasına yönelik ilanının “olası Netanyahu–Sisi görüşmesi için hazırlıkların bir parçası” olduğunu aktardı.

Netanyahu’nun bu ay içinde ABD’ye giderek Başkan Donald Trump ile Florida’daki Mar-a-Lago’da görüşmesi bekleniyor. Aynı kaynaklara göre, İsrail hükümeti anlaşmaya resmi onayı aylarca geciktirdikten sonra, sonunda Trump yönetiminin baskısıyla onay verdi. Washington yönetimi, Netanyahu ile Sisi’yi bir araya getirerek bölgesel barış girişimlerini ve “İbrahim Anlaşmaları”nın kapsamını genişletmek istiyor.

Netanyahu çarşamba gecesi yaptığı televizyon konuşmasında, “İsrail tarihindeki en büyük gaz anlaşmasına onay verdim. Anlaşmanın değeri 112 milyar şekel (34.7 milyar dolar). Bunun 58 milyar şekeli (18 milyar dolar) devlet hazinesine girecek” açıklamasını yaptı ve anlaşmanın Amerikan Chevron şirketi ile İsrailli ortaklar üzerinden Mısır’a gaz ihracatını içerdiğini söyledi.

wscf
Deyr el-Belah’taki geçici Filistinli kampından bir kare (AFP)

İsrail ve Mısır, 1979’da barış anlaşması imzalamış olsa da iki lider yaklaşık on yıldır kamuoyu önünde görüşmedi. Kahire’den ise söz konusu iddialara ilişkin henüz resmi bir açıklama yapılmadı.

Mısırlı düşünür Abdülmünim Said, olası zirveye dair, “Benim için geçerli olan sadece Kahire’den gelen açıklamalardır” diyerek, gaz onayının barış sürecini canlandırıp canlandıramayacağının belirsiz olduğunu ifade etti. Said, “Bu durum sadece ekonomik bir anlaşma olarak kalabilir ve siyasi sonuç doğurmayabilir” dedi.

İsrail medyası ise iddiayı güçlendiren haberlerle çıktı. İsrail Kamu Yayın Kurumu, anlaşmanın Netanyahu ile Sisi arasında bu ay sonunda Florida’da bir görüşme ihtimalini doğurduğunu yazdı. Yedioth Ahronoth ve Kanal 12 de anlaşmanın Netanyahu–Trump–Sisi üçlü zirvesinin önünü açabileceğini aktardı; ayrıca Mısırlı tarafın, görüşmeye katılmak için anlaşma onayını şart koştuğunu belirtti.

Haberlere göre iki lider savaşın başlangıcından bu yana kamuoyuna açık şekilde konuşmadı ve taraflar arasındaki ilişkiler oldukça gergin. Kanal 12, Sisi’nin Temmuz ayında iç ve dış eleştirilere rağmen anlaşmayı kabul ettiğini, ancak İsrail hükümetinin beş ay boyunca süreci geciktirdiğini yazdı.

Aynı kaynaklara göre Mısır, Gazze’deki ateşkes sürecinde ilerleme sağlanmadan ve İsrail’in Gazze–Mısır sınır hattı olan Filadelfi Koridoru’ndan ve Nitsarim bölgesinden çekilmeden zirveye sıcak bakmıyor. Jerusalem Post da, gaz anlaşmasının üçlü zirve için gerekli siyasi tavizlerden yalnızca biri olduğunu kaydetti.

Mısırlı parlamenter Mustafa Bekri ise, gaz anlaşması ile olası liderler zirvesi arasında bağ kurulmasını reddetti. Bekri, İsrail kaynaklarından gelen iddialara itibar edilmemesi gerektiğini, esas olanın resmi Mısır tutumu olduğunu belirterek, “Mısır’ın pozisyonu nettir: Filistin halkının haklarının korunması ve Mısır’ın güvenliğinin garanti altına alınması vazgeçilmezdir” dedi.


Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
TT

Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)

Suriye hükümeti ile Ana omurgasını YPG’nin oluşturduğu Kürtlerin liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında yürütülen entegrasyon görüşmelerine ilişkin kaynaklar, tarafların yıl sonunda dolacak süre öncesinde tıkanan anlaşmayı ilerletmek için yoğun çaba gösterdiğini aktardı.

Şarku'l Avsat'ın sürece yakın Suriyeli, Kürt ve Batılı kaynaklardan edindiği bilgilere göre taraflar son günlerde temaslarını yoğunlaştırdı. Ancak görüşmelerdeki gecikmelerin yarattığı memnuniyetsizlik dikkat çekiyor. Kaynaklar, mevcut şartlarda anlaşmayı ileriye taşıyacak büyük bir sıçrama beklentisinin zayıf olduğunu belirtiyor.

Beş farklı kaynağa göre, geçici Suriye hükümeti, kuzeydoğu bölgesini kontrol eden Kürt güçlerine bir öneri sundu. Kaynaklar Şam yönetiminin söz konusu öneride, yaklaşık 50 bin savaşçıdan oluşan SDG’nin üç ana tümen ve daha küçük birlikler halinde yeniden yapılandırılmasına kapı araladığı bilgisini verdi.

Öneriye göre SDG, komuta zincirinin bir bölümünden vazgeçecek ve kontrol ettiği bölgeleri Suriye ordu birliklerine açacak.

Ancak kaynaklar, bu planın hayata geçip geçmeyeceğinin belirsiz olduğunu vurguladı. Birçok yetkili, yıl sonuna kısa süre kalmışken kapsamlı bir anlaşmaya varma ihtimalinin zayıf olduğunu, daha fazla müzakereye ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.