İsrail, Hamas'ın Gazze'de sakinlik, Batı Şeria'da gerilim istediğini düşünüyor

Hamas unsurları geçen mayıs ayında, geniş katılımlı bir İsrail karşıtı gösteride boy göstermişti. (Reuters)
Hamas unsurları geçen mayıs ayında, geniş katılımlı bir İsrail karşıtı gösteride boy göstermişti. (Reuters)
TT

İsrail, Hamas'ın Gazze'de sakinlik, Batı Şeria'da gerilim istediğini düşünüyor

Hamas unsurları geçen mayıs ayında, geniş katılımlı bir İsrail karşıtı gösteride boy göstermişti. (Reuters)
Hamas unsurları geçen mayıs ayında, geniş katılımlı bir İsrail karşıtı gösteride boy göstermişti. (Reuters)

İsrail, Hamas Hareketi’nin Batı Şeria'daki gerilimi artırmayı, Gazze Şeridi’nde ise mümkün olduğunca sakinliği sağlamayı istediği görüşünde.
Söz konusu iddia Yedioth Ahronoth gazetesi tarafından dile getirildi. Gazete, Hamas’ın bu politikasını, Tel Aviv'in 2007'de Gazze Şeridi'ni kontrol edilmesinden bu yana izlediği ayrımcılık stratejisine benzer olarak nitelendirdi.
İsraillilerin uzun zamandır inandığı ve Filistinli yetkililere bildirdiği Hamas'ın hedeflerinden biri, Filistin Yönetimini olabildiğince zayıflatmak ve Batı Şeria'ya daha fazla Filistinli çekmek. Gazeteye Hamas, göre bu politika çerçevesinde Gazze'deki son çatışma hattına girmedi ve İslami Cihad’a ateşkes için baskı yaptı.
Gazeteye göre Hamas ekonomiyi canlandırmak ve bölgede barışı sağlamak adına Gazze’de gerçek bir ortak olmak istiyor. İsrail, gerginliklerin sona ermesinden iki gün sonra, İsrail medyasının Hamas'ı savaşa katılmadığı için ödüllendirdiğini söylediği bir hareketle Gazze Şeridi'ne ek kolaylıklar sağladı. Filistin Sivil İşler Otoritesi, işgal makamlarının kendisine son gerginlik dalgasından önce olduğu gibi Beyt Hanun (Erez) Sınır Kapısı’nı normal şekilde açması konusunda bilgi verdiğini duyurdu. Karara göre işçilere de geçiti kullanma izni verildi.
Bu adım, Tel Aviv’in, bir İsrail havalimanı aracılığıyla Gazze dışına hava yolculuğu da dahil olmak üzere Gazze Şeridi'ne yönelik ekonomik adımları duyurmayı planladığı bir zamanda geldi. Gazze Şeridi’nin kontrolünü sağlayan Hamas'ın uzun süre barışı savaşa tercih edeceği göz önüne alındığında, İsrail’in ekonomik iyileşme ve sivil projelerin uzun vadeli sakinleşmeye yardımcı olacağına dair bir öngörü var.
İsrailli bir güvenlik kaynağı Tel Aviv’in planına destek verdiği açıklamasında sivillere yardımların artmasının ve Gazze sakinlerinin refahının iyileştirilmesinin meyvelerini verdiğini ve bunun son savaşta da açıkça görüldüğünü savundu.
Yedioth Ahronot, Hamas’ın büyük ölçüde Gazze Şeridi'nde kendisini güçlendirmek ve İsrail ile herhangi bir siyasi taviz vermeden ekonomik anlaşmalara varmak için olağanüstü bir fırsatla karşı karşıya olduğunu hissettiğini ve Filistin Yönetimi’nin Batı Şeria’da kaos yaşanmasıyla bu alanları kontrol edememesinden yararlandığını iddia etti.
Bu bağlamda İsrail ordu verileri, 2022'nin başından itibaren Batı Şeria'daki İsrail hedeflerine yönelik saldırılarda önceki yıllara göre önemli bir artış olduğunu gösteriyor.
Güvenlik servisleri, 2021'de 30'dan az eyleme kıyasla, bu yılın başından bu yana Batı Şeria'da 41 silahlı saldırı tespit etti. Saldırıların çoğundan El Fetih ve İslami Cihad bağlantılı savaşçılar sorumlu olsa da gazetenin Filistin meseleleri analisti Avi Zakharov, Hamas'ı Batı Şeria'da gerilimi artırmaya çalışmakla suçladı.
Zakharov, Hamas’ın Batı Şeria'yı ateşlemeye ve halkı operasyonlar yürütmeye teşvik etmeye çalıştığının sır olmadığını söyledi. Ayrıca, çok sayıda silahlı kişinin Batı Şeria'da kaosa neden olduğu konusunda uyarıda bulundu.



Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
TT

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)

ABD Başkanı'nın Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya dün yaptığı açıklamada, Irak'ın kritik bir dönemeçte olduğunu ve silahlı grupların devletle rekabet edip devletin rolünü baltaladığı bir ortamda hiçbir ulusun başarılı olamayacağını söyledi.

Savaya, Irak'taki bölünmüşlüğün ülkenin uluslararası konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını belirterek, hükümetin ülkeyi bölgesel çatışmalardan uzak tutan ve ulusal önceliklere odaklanan bir yaklaşım izlediğinde, istikrarın mümkün olduğunu kanıtladığını ifade etti.

Irak'ta istikrarın sağlanmasının sorumlu liderlik ve devleti ve kurumlarını güçlendirmeye yönelik kararlı bir yaklaşım gerektirdiğini vurgulayan yetkili, siyasi ve dini liderlerin kararlarının, Irak'ın egemenlik ve güç yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğini veya parçalanma ve gerilemeye doğru kayıp kaymayacağını belirleyeceğini belirtti.

Trump'ın liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu kritik dönemde Irak'ı desteklemeye tamamen hazır olduğunu teyit etti.


Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
TT

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)

Gazze Şeridi, İsrail ve Hamas arasında geçen ekim ayında başlayan kırılgan ateşkes anlaşmasının üçüncü ayına dün girdi. Kuşatma altındaki halk, İsrail'in ihlalleri ve ciddi yardım eksikliğiyle birlikte iki ay geçirdi.

Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran şiddetli hava koşulları ve yoğun yağışlar, halihazırda bir bebeğin soğuktan ölmesiyle sonuçlanan zorlu koşulları gidermek için gerekli malzemelerin ulaştırılmasının aciliyetini bir kez daha vurguladı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), yağışların neden olduğu artan acıların "tıbbi ve yeterli barınma malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımın kesintisiz akışı yoluyla önlenebileceğini" belirtti.

Bu arada, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın askeri kanadına adını veren, İsrail sınırları içinde bulunan tarihi lider İzzeddin el-Kassam'ın türbesini kaldırma sözü verdi. Ben-Gvir, güvenlik güçleri ve bir vinç eşliğinde, Suriye doğumlu el-Kassam'ın türbesinin yanına kurulan dua çadırını sökerken çekilmiş bir video yayınladı. Hamas, güvenlik bakanının eylemlerinin "kutsallığa karşı eşi benzeri görülmemiş bir ihlal ve kutsal yerlere saygısızlık" olduğunu ifade etti.


Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

TT

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekimde ilk aşaması uygulamaya giren Gazze ateşkes planı kapsamında Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması şartında ısrarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilerle Tel Aviv, Hamas’ın uzun süreli bir ateşkes karşılığında silahların “dondurulması” yönündeki önerisini reddetti.

Fransız Haber Ajansı AFP bugün (Perşembe) konuşan bir İsrailli yetkili, “20 maddelik plan çerçevesinde Hamas’ın geleceği yok; örgüt silahsızlandırılacak” dedi. Aynı yetkili, “Gazze tamamen silahtan arındırılmış olacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, Hamas’ın yurtdışı siyasi büro şefi Halid Meşal’in Al Jazeera’da yayımlanan röportajında, “Direnişin tamamen silahsızlanması kabul edilemez. Silahların dondurulması veya muhafaza edilmesi gibi seçenekler tartışılıyor” sözlerinin ardından geldi.

y
Hamas lideri Halid Meşal (X)

İsrail Ordu Radyosu da Tel Aviv’in “Gazze’nin tamamen silahsızlandırılması” talebini yinelerken, ABD ile konuya dair “sürekli koordinasyon” yürütüldüğünü aktardı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılmasını öngörüyor.

ABD yönetimi son günlerde daha esnek bir yaklaşım sergiliyor

Hamas’ın üst düzey bir kaynağı, Şarku’l Avsat’a konuşarak Trump yönetiminin silahsızlanma vurgusunu sürdürmekle birlikte, son dönemde arabulucular ile hareket arasında dolaşan bazı önerilere “daha açık” bir tutum sergilediğini belirtti.

Aynı kaynak, “Hareketin sunduğu ve arabulucuların geliştirdiği çeşitli fikirler var. Hâlâ farklı taraflarca iletilen yeni formüller tartışılıyor; amaç ikinci aşamaya geçişi hızlandırmak” dedi.

Bu beklenti, ABD’nin son açıklamalarıyla çelişiyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, İsrail Cumhurbaşkanı İsaac Herzog’la görüşmesinde, Washington’un “Hamas’ın kendini yeniden inşa etmesine asla izin vermeyeceğini” söyledi.

f
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz (AFP)

Hamas kaynakları, temasların sürdüğünü ve sürece dair “her zamankinden daha ciddi bir irade” oluştuğunu ifade ediyor. Hareket, silahların korunması, depolanarak “dondurulması” veya bir Arap ya da İslam ülkesinin gözetimine devredilmesi gibi formüllerin değerlendirilebileceğini düşünüyor.

Hamas içerisinden bir başka kaynak, arabulucuların “silahsızlandırma, uluslararası güç konuşlandırılması ve Gazze’nin yönetimi gibi konularda ABD ile geniş bir anlayış zemini yaratabileceğini” belirtti.

Meşal, “silahtan arındırma değil dondurma” önerisini anlatırken, “İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının tekrarlanmayacağına dair sağlam garantiler sağlayacak bir çerçeve oluşturmak istiyoruz” dedi.

“Filistin yönetiminin rolü”

İsrail, Hamas’ın elindeki son İsrailli rehinenin naaşı teslim edildikten sonra planın ikinci aşamasına geçilmesinde ısrar ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçişin “yakın” olduğunu belirtti ancak “Gazze’nin silahsızlandırılması gibi zorlu dosyalar bulunduğunu” ifade etti.

sdfrg
Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri'ndeki Özel Harekat Birimi 101 (Ulusal Güvenlik web sitesi)

Tartışmalar sürerken, Filistin yönetimi ise Gazze’de tam yetki devrinde ısrar ediyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, son günlerde Arap, İslam ve Avrupa liderleriyle temaslarında yönetimin Gazze’de sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurguladı.

Hamas, bu pozisyona kamuoyu önünde yanıt vermese de, hareketin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Filistin yönetiminin Gazze’de sorumluluk üstlenmesine karşı değiliz; ancak bunun ulusal bir uzlaşı programına dayanması gerekir” dedi.

Kaynak, “İsrail’in Gazze’de Filistin yönetiminin herhangi bir rolünü reddettiğini ve bu engelin aşılması için uluslararası baskıların devrede olduğunu” belirtti.