عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Tahran, Washington'a “gerçekçi ve pratik” bir vizyon çağrısında bulundu

Avrupa Birliği tarafından açıklanan nihai metin İran’da uzman düzeyinde inceleniyor

İran heyeti başkanı Ali Bakıri Kani, Viyana'daki son müzakere turundan ayrılırken (EPA)
İran heyeti başkanı Ali Bakıri Kani, Viyana'daki son müzakere turundan ayrılırken (EPA)
TT
TT

Tahran, Washington'a “gerçekçi ve pratik” bir vizyon çağrısında bulundu

İran heyeti başkanı Ali Bakıri Kani, Viyana'daki son müzakere turundan ayrılırken (EPA)
İran heyeti başkanı Ali Bakıri Kani, Viyana'daki son müzakere turundan ayrılırken (EPA)

Viyana'daki nükleer müzakerelerin sona ermesinden ve İran müzakere heyetinin Tahran'a dönmesinden günler sonra Nour News haber sitesi, Avrupa Birliği (AB) tarafından açıklanan nihai metnin uzman düzeyinde incelendiğini aktardı.
Nour News, “İran nükleer müzakere heyetinin dönüşünden hemen sonra Avrupa Birliği Koordinatörlüğü’nün fikirlerinin gözden geçirilmesi süreci uzman düzeyinde başladı ve devam ediyor” dedi. Aynı zamanda Avrupa koordinatörünün fikirlerini gözden geçirmek için Tahran'da henüz üst düzey bir toplantı yapılmadığına değinen haber sitesi, “Olağan prosedüre göre, uzman incelemesinin bitiminden sonra, nihai karar için ön bulgular karar verme seviyelerine sunulacak” ifadelerini aktardı.
İran medyası, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın İran'ın Avrupalılar aracılığıyla ABD’yebir mesaj gönderdiğini söylediğini aktardı. Abdullahiyan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde, “ABD tarafının gerçekçi ve pragmatik bir bakış açısıyla ve İran'ın haklı ve yasal taleplerini kabul ederek bir anlaşmaya zemin hazırlamasını umuyoruz” şeklinde konuştu.
İran Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Çavuşoğlu'nun, “Müzakerelerin İran halkının hakları ve tüm tarafların ortak çıkarları bağlamında bir an önce sona ermesi yönündeki umudunu dile getirdiği” belirtildi.
İran devlet televizyonu ise Rusya'nın Viyana'daki İran nükleer Başmüzakerecisi Mihail Ulyanov’un, İran nükleer sorununun er ya da geç çözülmesi gerektiğini vurgulayarak, “Anlaşma metnini yeniden yazma olasılığı var” açıklamasını alıntıladı. AB tarafından açıklanan metnin "son ve nihai metin" olup olmadığını merak eden Ulyanov, müzakereler aksamadan geçtiğimiz Mart ayında taslakta meydana gelen değişikliklere işaret etti ve “Dolayısıyla mevcut metnin nihai metin olduğunu söyleyemem” dedi.
Moskova'nın müzakerelerde İran'ın tutumuna verdiği desteği yineleyen Ulyanov, ABD (azami baskı) politikasının kurbanı olan ve pozisyonlarını ifade etme hakkına sahip olan İran başta olmak üzere tüm tarafların nihai metinden memnun olması gerektiğine dikkati çekerek,  İran’ın metinde değişiklik yapmak istemesi halinde desteklerini sürdüreceklerini bildirdi.
İran medyası, iki gün önce Avupa tarafından Viyana müzakereleri sonucunda sunulan ‘nihai metin’ konusundaki tutuma yönelik sert eleştiriler sarfetti. İran dini lideri Ali Hamaney'in ofisine yakın olan Kayhan gazetesi, Avrupa Birliği'nin sunduğu nihai metni “felaket” ve “zararlı” olarak nitelendirirken, müzakerelerin İran’ın istediği sonuca henüz ulaşmadığını aktardı.
Nour News isimli haber sitesi ise, AB’nin tutumuna işaret ederek, AB'nin nükleer anlaşmayı canlandırma müzakerelerinin koordinatörü olduğunu ve nihai bir metin olarak teklif sunamayacağını, müzakerelere ilişkin kararın "müzakere taraflarının elinde" olduğunu vurguladı.
İran Dış Politika ve Ulusal Güvenlik Komitesi Başkan Yardımcısı İbrahim Azizi de İran parlamentosunda yaptığı konuşmada, “Nihai metin, ulusal çıkarlarımızı ve rejimin stratejik hedeflerini sağlamalı” ifadelerini kullandı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.