Yemen’i sel vurdu: 33 kişi hayatını kaybetti

Yemen’de seller 33 kişinin ölümüne neden olurken Sanaa’da 380 tarihi eve zarar verdi

Sana’nın tarihi Eski Şehir bölgesinde bir sokakta trafiği düzenleyen bir trafik polisi (EPA)
Sana’nın tarihi Eski Şehir bölgesinde bir sokakta trafiği düzenleyen bir trafik polisi (EPA)
TT

Yemen’i sel vurdu: 33 kişi hayatını kaybetti

Sana’nın tarihi Eski Şehir bölgesinde bir sokakta trafiği düzenleyen bir trafik polisi (EPA)
Sana’nın tarihi Eski Şehir bölgesinde bir sokakta trafiği düzenleyen bir trafik polisi (EPA)

Yemen’de konuyla ilgili bilgili kaynaklar, son günlerde başkent Sana ile Husi milislerinin kontrolündeki diğer şehirleri vuran sağanak yağışlar sonucunda en az 33 kişinin hayatını kaybettiğini ve yaralıların olduğunu, vatandaşların evlerini ve mülklerini kaybederek zarara uğradığını belirtti.
Şarku’l Avsat’a konuşan yerel kaynaklar, sağanak yağmurların yakın zamanda Sana’nın tarihi Eski Şehir’de bölgesinde ve diğer bölgelerde bir çok evin yıkılmasının yanı sıra sellere maruz kalan devlet okulları ve üniversitelerin duvarlarının tamamen ya da kısmen yıkıldığını aktardılar.
Şarku’l Avsat’a konuşan Sana’daki yerel kaynaklar, kayıpları Husi grubunun felaketi kasıtlı olarak ihmal etmeye devam etmesi ve nüfus tarafından acil durum çağrılarına yanıt verilmemesine bağladı.
Gruba bağlı olan Yemen Tarihi Eserler Kurumu Genel Müdürlüğü tarafından daha önce yapılan uyarılara ve Sana’nın tarihi duvarlarının ve diğer eski binaların bazı bölümlerinin yıkılmasından sonra yaptığı imdat çağrılarına rağmen, Sana’daki darbe yetkilileri, sağanak yağışlar sonucu Sana’nın Eski Şehir bölgesinde yaklaşık 5 evin yıkıldığını ve 40’tan fazla evin hasar gördüğünü onaylamakla yetindiler.
Husilerin Eski Şehri kasıtlı olarak ihmal etmesi, Tarihi Şehirler Koruma Genel Kurumu ve Tarihi Eserler ve Müzeler Genel Kurumu tarafından temsil edilen darbe yetkililerinin, harap olmuş evlerin onarımı ve bakımıyla ilgilenmeye yönelik sorumluluklarını yerine getirmedeki başarısız olmaları ile aynı zamanda geliyor. Bu sırada, Sana’daki kaynaklar Şarku’l Avsat’a, Mazbah, es-Senine, Şemlan, es-Selasin, Rabat, Hail, ed-Dairi, Beytül Bus, el-Esbahi başta olmak üzere Sana mahallelerinde, pazartesi akşamından bu yana devam eden yağmur nedeniyle vatandaşlara ait onlarca evin çöktüğü ve hasar gördüğü aktarıldı.
Kaynaklar, Yemen’in en büyük üniversitelerinden biri olan Sanaa Üniversitesi’nin duvarının, çevre mahallelerden gelen sel suları nedeniyle yıkıldığını belirtti. Aktivistler, duvarın yıkıldığı anı gösteren fotoğraf ve görüntüleri sosyal medyada yayınladı.
Görgü tanıklarına göre, bu olay, başkentin Sana’nın Main semtindeki el-Kamia Devlet Okulu’na ait başka bir duvarın da sağanak yağışlar sonucu yıkılmasıyla aynı zamana denk geldi.
Sana’daki kaynaklar Şarku’l Avsat’a, son 10 günde Sana’daki çeşitli mahalle ve bölgelerden yüzlerce ailenin, evlerinin çökmesinin ardından başka yerlere taşındığı bildirildi. Diğer aileler ise, daha fazla sağanak yağış nedeniyle evlerinin yıkılacağından ve milis yetkililerinin herhangi bir çalışma yürütmeyeceğinden endişelendiklerini belirtti.
Sana sakinleri, Husileri sıkıntılarını görmezden gelmenin yanı sıra insanları, çıkarlarını ve mülklerini korumak için tahliyeler, önceden uyarılar ve sivil savunma ekiplerinin yardım sağlaması gibi güçlerini kullanmamasıyla suçluyor.
Yemenli internet kullanıcıları son iki haftadır sosyal medya platformlarında, sağanak yağmurun neden olduğu sel altında kalan Sana’nın ve Husi kontrolündeki diğer bazı şehirlerin sokaklarını ve mahallelerini gösteren fotoğraflar ve videolar yayınladılar. Söz konusu sel çok sayıda kişiyi evlerine hapsederken, otomobillere ve dükkanlara da ağır hasar verdi.
Meteorologların birkaç şehirde aynı hava durumunun önümüzdeki saatlerde de devam edeceğine yönelik tahminlerinin yanı sıra, altyapının insanların yaşamları ve evleri için tehdit oluşturacak şekilde sürekli bozulması gölgesinde, Yemenliler sağanak yağışların devam etmesinden korkuyor.
Birleşmiş Milletler (BM), Yemen’de birçok bölgeyi vuracak ve çöl çekirgelerinin üremesine yol açacak yeni sel uyarısında bulunmuştu.
BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), hava durumu tahminlerinin, Arap Denizi’nden gelen sürekli nem akışı nedeniyle İbb ve Hadramut vilayetlerinin kuzeyinde metrekareye düşen yağmur miktarının yaklaşık 40 milimetreye ulaşacağı sağanak yağışlar gösterdiğini söyledi. Ülke genelinde ise, metrekareye kümülatif olarak 300 milimetreden fazla yağış olması bekleniyor.
FAO, sellerin Hacca vilayetindeki Vadi Harad’da bin 100, Hudeyde’de ise Vadi Mur’da 4 bin 300 ve Vadi Sardud’da 4 bin 600 kişiyi etkileyeceğini açıkladı.
Seller aynı zamanda, el-Cevf vilayetindeki el-Emana Vadisi’nde 20 bin kişiyi, Sana’da Zenne Vadisi’nde 4 bin kişiyi, Vadi Siham’da 4 bin kişiyi, Hudeyde ve Riyme’dan geçerek Vadi Zabid’de bin 400, Lahic ve ed-Dali vilayetlerinde Vadi Tibn ve Vadi Benna’da 2 bin ve Hadramut’taki Vadi Hacer’de 600 kişiyi de etkileyecek.



Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
TT

Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)

Gazze Şeridi’nde şu anda tıkanma yaşayan ateşkes anlaşması, Hamas’ın ikinci aşamada öngörülen idari ve güvenlik düzenlemelerine ilişkin çekinceleri ve kamuoyuna yansıyan talepleriyle yeniden gündeme düştü. Bu gelişme, ABD’den ikinci aşamaya geçiş konusunda ‘perde arkasında’ yürütülen çabalara dair açıklamaların yapıldığı bir döneme denk geldi.

Hamas’ın dün açıkladığı ve silahsızlanma, barış konseyi, istikrar güçleri ile Gazze Şeridi’nin yönetimi için bir komite oluşturulmasına ilişkin dört ana başlığı içeren bu çerçeveye dair değerlendirmelerde görüş ayrılığı yaşanıyor. Şarku’l Avsat’a konuşan bazı uzmanlar, söz konusu taleplerin ikinci aşamaya geçişi zorlaştıran krizleri ortaya koyduğunu ve hareketin üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik manevralar olduğunu savunurken, diğerleri ise İsrail kaynaklı engellere rağmen Hamas’ın anlaşmayı uygulama konusunda ciddiyetini yansıttığı görüşünü dile getiriyor.

ABD Başkanı Donald Trump tarafından önerilen ve geçtiğimiz ekim ayında Gazze’de ateşkes sağlanmasına temel oluşturan barış planı, başkanlığını Trump’ın üstleneceği bir barış konseyi kurulmasını, bu konseyin Filistinli teknokratlardan oluşan bir komiteyi denetlemesini, Hamas’ın silahsızlandırılmasını, savaş sonrası Gazze yönetiminde rol almamasını ve istikrar güçlerinin konuşlandırılmasını öngörüyor.

Hamas’ın Gazze’deki lideri Halil el-Hayye, hareketin kuruluşunun 38. yıl dönümünde yaptığı açıklamada, silahın işgal altındaki halklar için uluslararası hukukla güvence altına alınmış bir hak olduğunu belirterek, bu hakkın korunmasını ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını güvence altına alan her türlü önerinin incelenmesine açık olduklarını ifade etti.

El-Hayye, Trump planında yer alan ve ABD Başkanı’nın liderliğinde kurulması öngörülen barış konseyinin görevinin, ateşkes anlaşmasının uygulanmasını gözetmek, finansmanı sağlamak ve Gazze Şeridi’nin yeniden imarını denetlemek olduğunu vurguladı. Filistinliler üzerinde ‘her türlü vesayet ve manda uygulamasını’ ise reddettiklerini söyledi.

Gazze Şeridi’nin yönetimi için Filistinli bağımsız isimlerden oluşan bir teknokratlar komitesinin derhal kurulması çağrısında bulunan el-Hayye, Hamas’ın tüm alanlardaki yetkileri bu komiteye devretmeye ve görevlerini kolaylaştırmaya hazır olduğunu kaydetti. Kurulması planlanan uluslararası gücün görevinin ise Gazze sınırlarında ateşkesi korumak olması gerektiğini vurguladı.

El-Hayye ayrıca, arabuluculara ve özellikle ‘temel garantör’ olarak nitelendirdiği ABD yönetimi ile Başkan Trump’a, İsrail’i anlaşmaya saygı göstermeye ve uygulamaya zorlamak için çalışmaları, anlaşmanın çöküşe sürüklenmesine izin vermemeleri çağrısında bulundu.

asdfr
Başlarında yük taşıyan kadınlar, Gazze Şeridi'nin güneyinde yerinden edilmiş Filistinlilere barınak sağlamak için temizlenmiş araziye kurulan çadırların önünden geçiyor. (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk geçen hafta yaptığı açıklamada, ateşkesin ilan edilmesinden bu yana Gazze’de sarı hattın gerisinde kalan bölgede 350’den fazla İsrail saldırısının belgelendiğini ve en az 121 Filistinlinin hayatını kaybettiğini söyledi. Öte yandan Hamas liderlerinden Raid Saad, cumartesi günü İsrail’in Gazze’de aracını hedef alan saldırısında öldürüldü.

İsrailli yetkililer, ABD yönetiminin Gazze’de savaşı sona erdirmeyi amaçlayan planın ikinci aşamasını şekillendirmek üzere çalışmalar yürüttüğünü ve çok uluslu uluslararası gücün gelecek aydan itibaren bölgede göreve başlamasının planlandığını belirtti. İsrail Yayın Kurumu’na göre, ABD’li yetkililer bu bilgileri son günlerde yapılan görüşmelerde İsrailli muhataplarına iletti.

İsrail Kanal 14 televizyonu, kasım ayının sonlarında yaptığı bir haberde, ABD’nin uluslararası istikrar gücünün Gazze’de konuşlandırılması için tarih olarak ocak ayının ortasını belirlediğini, nisan ayı sonunu ise bölgedeki silahsızlanma sürecinin tamamlanması için nihai takvim olarak öngördüğünü aktarmıştı. Kanal, bu hedeflerin gerçeklikten kopuk bir beklenti olduğunu ve sürecin yeniden ertelenebileceğini kaydetmişti.

El-Ehram Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde İsrail meseleleri uzmanı olan Mısırlı analist Dr. Said Ukkaşe, Hamas’ın ortaya koyduğu çerçevenin ikinci aşamada ilerleme ihtimalinin zayıf olduğunu gösterdiğini ve bunun daha fazla İsrail saldırısını tetikleyebileceğini savundu. Ukkaşe, bu tutumun, tehlikeli koşullar altında ilerleyen ikinci aşama yükümlülükleri öncesinde Hamas üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik ‘manevralar’ olduğunu ifade etti.

Hamas dosyasına odaklanan Filistinli siyaset analisti İbrahim el-Medhun ise İsrail’in anlaşmayı sabote etmeye yönelik tekrarlanan engellerine rağmen ikinci aşamaya geçilmesi ve uygulanmasının kaçınılmaz olduğunu dile getirdi. Silah meselesine ilişkin olarak Hamas’ın, Filistin iç kamuoyunda derinlemesine bir diyalog yürüttüğünü, Kahire’deki arabulucularla da şeffaf ve açık görüşmeler yaptığını belirten el-Medhun, tüm taraflarca kabul edilebilecek bir vizyonun şekillenebileceğini ve hareketin barış güçlerinin varlığına açık olduğunu söyledi.

Hamas’ın ortaya koyduğu bu çerçeveye arabulucuların henüz yorum yapmadığı bir ortamda, Mısır Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati’nin, İngiliz mevkidaşı Yvette Cooper ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde Gazze’de geçici bir uluslararası istikrar gücünün konuşlandırılmasının önemini vurguladığını bildirdi. Abdulati, ateşkesin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve Trump planının ikinci aşamasına ilişkin yükümlülüklerin uygulanmasının önemine dikkat çekti.

Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) düzenlenen Sir Bani Yas Forumu’na katılımı sırasında konuşan Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesinin gerekliliğini ve uluslararası istikrar gücünün oluşturulmasının önemini yineledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, cuma günü gazetecilere Gazze anlaşmasındaki gelişmelere ilişkin yaptığı açıklamada, “Barış anlaşmasının ikinci aşamasına yönelik olarak şu anda perde arkasında çok sayıda sessiz planlama yürütülüyor… Kalıcı ve sürdürülebilir bir barış sağlamak istiyoruz” ifadelerini kullandı.

ABD’nin Wall Street Journal gazetesi, cumartesi günü yetkililere dayandırdığı haberinde, Trump yönetiminin Gazze Şeridi’nde istikrarı sağlamak amacıyla bir ABD’li generalin komutasında 10 bin askerden oluşan çok uluslu bir güç oluşturmayı hedeflediğini aktardı. Haberde, bazı ülkelerin, gücün görev kapsamının Hamas’ın silahsızlandırılmasını da içerebileceğine yönelik çekinceleri nedeniyle henüz asker göndermediği belirtildi.

Gazete ayrıca ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, Gazze’de konuşlandırılması planlanan bu güç için yaklaşık 70 ülkeden askerî veya mali katkı talebinde bulunduğunu, ancak yalnızca 19 ülkenin asker göndermeye ya da ekipman ve lojistik destek gibi farklı şekillerde katkı sunmaya istekli olduğunu yazdı.

Ukkaşe, Trump’ın 29 Aralık’ta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yapacağı görüşmede ikinci aşamanın başlatılması için baskı kuracağını öngörerek, İsrail’in bu aşamaya girmeyi kabul edeceğini ancak çekilmelerin uygulanmasına ilişkin müzakerelerin süresiz biçimde uzayabileceğini söyledi.

El-Medhun ise Kahire’nin İsrail kaynaklı engellerin farkında olduğunu ve anlaşmanın başarısızlığa uğramasına yol açabilecek muhtemel İsrail gerekçelerini ortadan kaldırmak için ikinci aşamaya geçişin hızlandırılmasını talep edeceğini ifade etti.


Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
TT

Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)

Tunus'un merkezindeki Kayravan şehrinde, cumartesi akşamı, polis ve gençler arasında art arda ikinci gece çatışmalar yaşandı.

Ailesinin ifadesine göre, çatışmalar bir kişinin polisin kovalamacası ve ardından kendisine yönelik şiddet sonucu ölmesinin ardından patlak verdi. Ölen kişinin akrabaları, ehliyetsiz motosiklet kullandığını ve bir polis aracı tarafından takip edildiğini söylüyor. Ardından dövülerek hastaneye kaldırılan adam, hastaneden kaçmayı başardı. Cumartesi günü geçirdiği kafa travması sonucu hayatını kaybetti.

Tunus'ta da yüzlerce kişi, muhalefet dernekleri ve partilerinin çağrısına yanıt olarak, dördüncü hafta üst üste başkentte "özgürlükleri savunmak ve Cumhurbaşkanı Kays Said'in politikalarını protesto etmek" amacıyla gösteri düzenledi.


Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
TT

Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)

Lübnan-İran ilişkileri çok hassas bir aşamaya geldi ve şu anda, İran liderliği kararını verip Lübnan işlerine müdahalesini durdurmadığı sürece, kontrolden çıkma ve önlenemez olumsuz sonuçlar doğurma riskiyle karşı karşıya. Önde gelen bir siyasi kaynak Şarku’l Avsat'a durumu böyle aktardı. İran'ın Beyrut'taki elçileri müdahaleyi reddederken, Lübnan'daki resmi makamlar müdahaleyi kanıtlayan delillere sahip olduklarını vurguluyor.

Kaynak, İran'ın müdahalesine örnekler verdi; bunlardan ilki, resmi davet olmadan elçilerin gelmesiydi ve resmi görüşmelerinin çoğunun, Hizbullah, Hamas ve İslami Cihad hareketlerinin önderliğindeki görüşmelerini haklı çıkarmak için siyasi bir kılıf sağlama bağlamında kaldığını vurguladı.