عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

BM, Husileri 5 milyon Yemenliye yardım erişimini engellemekle suçladı

Sana'da bir sokakta Yemenli bir kadın yolun kenarında uyuyor (Reuters)
Sana'da bir sokakta Yemenli bir kadın yolun kenarında uyuyor (Reuters)
TT
TT

BM, Husileri 5 milyon Yemenliye yardım erişimini engellemekle suçladı

Sana'da bir sokakta Yemenli bir kadın yolun kenarında uyuyor (Reuters)
Sana'da bir sokakta Yemenli bir kadın yolun kenarında uyuyor (Reuters)

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi'nin (OCHA) son raporu, Husi milislerin 2022'nin ikinci çeyreğinde milis kontrolündeki bölgelerde beş milyondan fazla kişiye insani yardım erişimini engellemekle suçladı. Raporda Yemen'deki insani yardım erişiminin, özellikle bürokratik engellerden kaynaklandığı vurgulandı.
Rapor, 2022'nin ikinci çeyreğinde, insani yardım ortaklarının Yemen genelinde 18 ilde 88 ilçede 5,5 milyon kişiyi etkileyen 532 erişim sorunu yaşadıklarını bildirdiğini ortaya koydu. BM raporunda engellemelerin yaklaşık yüzde 55'inin yetkililer tarafından dayatılan bürokratik kısıtlamalarla ilgili olduğu, kısıtlamaların insani yardım personelinin ve eşyaların Yemen içindeki dolaşımını aksattığı vurgulandı.
Rapor, bu kısıtlamaların ve engellerin çoğunun Husilerin kontrolündeki bölgelerde meydana geldiğinin altını çizdi.
BM verileri, engelleme olaylarının yaklaşık yüzde 89'unun Husi milisleri tarafından kontrol edilen bölgelerde kaydedildiğini gösterdi.
Husi yetkililer, Yemenli kadın yardım görevlisine saha görevlerinde eşlik etmesi için bir erkek akraba bulundurulmasını talep etti. Bu da saha çalışmasının iptal edilmesine yol açtı. Kadın personel seyahatini gerektiren faaliyetler tüm insani yardım kuruluşları için son derece zor hale geldi.
BM raporu, Husilerin kontrolündeki bölgelerde ve Yemen hükümetinin kontrolündeki Marib, Abyan ve Lahic gibi, kabilelerin etkisi altındaki birkaç vilayette zorlukların yaygın olduğunu belirtti.
BM verileri, Husilerin "Yemenli yardım çalışanlarının hareketini etkileyen kısıtlamaların yanı sıra Yemen içindeki ve dışındaki hareketlerle ilgili diğer büyük kısıtlamalar" getirdiğini kaydetti.
Raporda, Husi milis üyelerinin “Tüm Yemenli yardım çalışanlarının (Birleşmiş Milletler, uluslararası STK'lar veya Yemenli STK'ların bünyesinde çalışanlar) yurtdışındaki herhangi bir etkinliğe (atölye, eğitim veya diğer etkinliklere) katılmadan önce seyahat izni almalarını gerektiren genelge yayınladıkları belirtildi. Aynı şart Sana'dan Aden'e seyahat için de getirildi.
Raporda, Yemen'deki yetkililerin insani faaliyetlerin uygulanmasına müdahale ettiği defalarca bildirildi.
İlk çeyrekteki 63 engellemeye kıyasla bu yılın ikinci çeyreğinde 58 engelleme rapor edildi.
BM raporuna göre bu engellemelerin çoğu (24 veya yüzde 42,1) proje alt anlaşmalarının onaylanmasıyla ilgili gecikmeler, retler veya iptallerle ilgili.
Ancak rapor, insani yardım ortaklarının hem Yemen hükümeti hem de Husi makamlarını, INGO projeleri için yan anlaşmalarda zamanında onaylarını almak için hesap verebilir ve ilkeli prosedürler geliştirmeye devam ettiğini belirtti.
Rapora göre, insani yardım çalışanlarının varlıklarına ve tesislerine yönelik şiddet, özellikle topluluklar ve silahlı aktörlerle doğrudan etkileşim içinde olan çalışanlar olmak üzere insani yardım ortakları için önemli bir sorun olmaya devam ediyor.
BM verileri, bu yılın ikinci çeyreğinde insani yardım ortaklarına yönelik şiddet olaylarının yüzde 40,3 arttığını gösterdi; 2022'nin ilk çeyreğinde bu alanda 34'e kıyasla 57 vaka bildirildi.
Rapor, bu olayların (araba hırsızlığı, adam kaçırma, yıldırma vb.) ciddiyetinin ve etkisinin bürokratik kısıtlamalardan daha endişe verici olduğunu belirtiyor. Bu durum, çeşitli vilayetlerde hareket ve yardım dağıtımının geçici olarak askıya alınmasına yol açarken, insani koordinasyon ofisi liderliği bu riskleri azaltma çağrısında bulunmaya devam etti.
Ayrıca raporda, insani yardım ortaklarının Yemen'de ve Yemen'e hareket kısıtlamaları ile ilgili 405 olay bildirdiği belirtildi. Yemen içindeki kuruluşların ve personelin hareketini kısıtlamak, baskın erişim kısıtlaması türü olmaya devam ediyor.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
TT
TT

Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)

Bugün, Liamin Zerval’ın Cezayir’de Cumhurbaşkanlık seçimlerini kazanmasının 30. yıldönümü. 1991’de Kurtuluş Cephesi’nin kazandığı seçimlerin iptalinin ardından yaşanan krizin ardından, Zerval’ın sandığa gitme kararı Cezayir siyasetinde bir dönüm noktası oldu. O dönemde muhalifler, ordu destekli yönetimin halk desteğinden yoksun olduğunu belirtiyordu. Zerval ise bu argümanı ortadan kaldırdı.

Bu karar büyük bir risk içeriyordu. Kan gölüne dönen Cezayir’de silahlı gruplar oy kullanacakları tehdit ediyor, ana muhalefet partileri ise seçimleri boykot çağrısıyla sabote etmeye çalışıyordu. Buna rağmen Zerval meydan okudu. Cumhurbaşkanlığı kazan sürpriz olmasa da, halkın tehditlere rağmen sandığa gitmesi ve yüksek katılım sağlaması büyük bir sürprizdi. Bu, “terör korkusunu” yıkmak anlamına geliyordu.

Zerval, böylece Cezayir yönetimine bir tür “meşruiyet” kazandırarak terör dönemini sona ermeye başladı. Ertesi yıl düzenlenen parlamento seçimleriyle 1991’de iptal edilen seçimlerin etkisi tamamen silindi. Ordu, silahlı grupları yenilgiye uğrattı ve çoğu, Zerval’ın halefi Buteflika’nın 1999’da çıkardığı af yasasından yararlandı.

Bugün genç kuşaklar, 1990’ların kanlı dönemini ve Zerval’ın seçim zaferinin önemini hatırlamayabilir. “Şarku’l Avsat”, İngiltere Ulusal Arşivi’nden ortaya çıkan belgeler ışığında, 1995 Kasım’ında Zerval’ın zaferini mercek altına alıyor.

de
1995 Cezayir seçimlerinin sonuçlarına ilişkin İngiliz belgesinin bir kopyası (Şarku’l Avsat)

Gizli belgeler, Zerval’ın zaferinin Batı’da kafa karışıklığı yarattığını gösteriyor. Fransa, resmi olarak “tebrik” mesajı göndermekten kaçındı; İngiltere ise Kraliçe II. Elizabeth’in mesaj göndermesini uygun bulmadı, ancak Başbakan bir tebrik iletecekti.

17 Kasım 1995 tarihli bir İngiliz belgesine göre, Zerval oyların %61,34’ünü alarak kesin bir zafer kazandı. Belgede, üç yıldır süren terör ve baskıya rağmen katılımın %75 ile beklentilerin çok üzerinde gerçekleştiği belirtiliyor. Katılım özellikle kadınlar ve gençler arasında yüksekti; bu da yönetim için açık bir mesaj taşıyordu: “Sessiz çoğunluk, laik bir devlette barış içinde yaşamak istiyor.”

Rakip aday Mahfuz Nahnah ise oyların yalnızca %25,38’ini alabildi; yani seçmenlerin büyük çoğunluğu İslami yönetimi reddetti. Ana muhalefet partilerinin boykot çağrısı işe yaramadı; aksine, rejim bu durumdan fayda sağladı. Seçimin meşruiyeti beklenenden daha güçlüydü ve boykot eden partiler uzlaşma mesajları verdi.

Seçimlerin güvenli ve düzenli geçmesi için geniş çaplı askeri ve polis önlemleri alındı. Bazıları seçimlere hile karıştırıldığını iddia etse de, belgeler sürecin dürüst ve şeffaf olduğunu, sonuçların teknik olarak doğru olduğunu gösteriyor. Ancak analistler, Zerval’ın askeri desteğin gölgesinden çıkıp çıkamayacağı konusunda temkinliydi.

Belgeler göre , Zerval’ın hem diyalog hem de terörle mücadeleye dayalı ikili politikayı sürdüreceğini, ancak önceliğinin terörle mücadele olacak. 1996 parlamento seçimleri, boykot eden muhalefet için bir teşvik unsuru olabilirdi, ancak İslami Kurtuluş Cephesi’nin yeniden rehabilitasyonu uzak durdu. Uzun vadeli istikrar konusunda sosyal ve ekonomik sorunların çözülmemiş olması endişe yarattı.

Uluslararası tepkiler “temkinli iyimserlik” şeklindeydi. Avrupa Birliği, yüksek katılım ve şiddetsiz seçimlerden memnundu ve reform programlarına desteğini sürdürmeyi planlıyordu.

Fransa, resmi olarak ılımlı bir tepki verdi; Chirac mesaj gönderecek, ama “tebrik” kelimesini kullanmayacaktı. Özel olarak, Fransız hükümeti sonuçtan memnundu; yüksek katılım, İslami Kurtuluş Cephesi ve Sosyalist Güçler Cephesi’ni zayıflatmıştı.

İngiltere başbakanı tebrik mesajında siyasi diyaloğa başlama isteği ve İngiliz şirketlerinin (BP’nin milyar dolarlık ihaleye girmesi) çıkarlarına değindi. Kraliçe’nin mesaj göndermesi ise askeri rejimin sicili nedeniyle uygun görülmedi.

Zerval’ın 30 yıl önceki zaferi, Cezayir’de terör korkusunu aşan bir halk iradesinin simgesi olarak tarihe geçti.

ARAP DÜNYASI

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
TT
TT

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Massad Fares Boulos, Sudan'daki savaşı ‘dünyanın en büyük insani krizi’ olarak tanımladı. Boulus, Fransız Haber Ajansı AFP’ye yaptığı açıklamada diplomatik çabaların barışa doğru ilerleme sağlamasını umduğunu söyledi.

Sudan’da 2023 yılının nisan ayında Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki ordu ile eski yardımcısı Muhammed Hamdan Dagalu (Hamideti) liderliğindeki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında savaşın patlak vermesinden bu yana, on binlerce kişi hayatını kaybetti ve yaklaşık 12 milyon kişi yerinden edildi.

HDK, geçtiğimiz ekim ayı sonlarında, Sudan’ın Darfur bölgesinin batısında yer alan stratejik öneme sahip olan Faşir şehrini 18 ay süren kuşatmanın ardından ele geçirdi. Bu süreçte toplu katliamlar ve cinsel şiddet olayları yaşandığına dair haberler basına yansıdı.

dsfrg
Faşir’deki çatışmalardan kaçarak Tavile’deki bir mülteci kampına sığınan çocuklar, 3 Kasım 2025 (AP)

Boulos, Katar’ın başkenti Doha'da AFP’ye, Sudan'daki çatışmanın ‘günümüz dünyasındaki en büyük insani kriz ve en büyük insani felaket’ olduğunu söyledi.

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Faşir’de özellikle son iki-üç hafta içinde yaşananları ve o videoları hepimiz gördük. O haberleri gördük. Bu zulümler kesinlikle kabul edilemez. Bu durum bir an önce sona ermeli.”

Washington, savaşan tarafları Sudan'da ateşkes ilan etmeye çağırdı.

Ordu yanlısı Sudan hükümeti, ABD'nin ateşkes önerisiyle ilgili toplantının ardından savaşa devam edeceğini açıkladı.

HDK ise arabulucuların insani ateşkes önerisini kabul ettiğini duyururken, savaşmaya devam ediyor.

ABD'nin Sudan'daki arabulucu ortaklarıyla birlikte her iki tarafı da ‘üç aylık insani ateşkes’ üzerinde anlaşmaya çağırdığını söyleyen Boulos, ‘ateşkesin tartışıldığı ve müzakere edilmek üzere olduğunu’ belirterek, Tarafları bu öneriyi kabul etmeye ve gecikmeksizin derhal uygulamaya koymaya çağırdıklarını söyledi.

xssadf
Faşir’deki HDK üyeleri (AFP)

ABD, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır, geçtiğimiz eylül ayında, önce insani yardım için ateşkes, ardından kalıcı ateşkes ve sivil yönetime geçiş için ortak bir bildiri yayınladı. Ancak bildiride savaşan tarafların hiçbirinin geçiş sürecine katılmayacağı belirtildi.

Boulos, ABD’nin ortaklarıyla birlikte, sivil yönetime geçiş de dahil olmak üzere daha geniş kapsamlı plan konusunda ‘önümüzdeki haftalarda bazı ilerlemeler kaydetmeyi’ umduğunu belirtti.

ABD’li yetkili, ‘en büyük önceliğin insani boyut ve insani ateşkes olmaya devam ettiğini’ vurguladı.

ARAP DÜNYASI

Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
TT
TT

Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)

Irak’ta geçtiğimiz hafta yapılan genel seçimlerde sadece Basra'daki Fav-Zaho İttifakı adayının bir sandalye kazandığı muhalefet kanadındaki üç ittifakın ezici bir yenilgiye uğramasıyla yeni parlamentoda sivil güçlerin temsiliyeti tamamen ortadan kalktı.

Sivil ittifaklar arasında Bedil, Sivil Demokratik Hareket, Fav-Zako ve Medeniyyun yer alıyordu ve yaklaşık 389 aday vardı. Ancak bu adayların çoğu, ittifak liderlerinin ‘sıfır’ olarak nitelendirdiği sonuçlar aldı.

Adaylar, geleneksel partilerin sahip olduğu etki ve finansman ağlarının belirleyici bir rol oynadığını, sivil güçlerin ise iç çekişmelerden ve zayıf organizasyon ve finansmandan şikayet ettiğini söylediler. Ayrıca, destekçileri arasındaki güven eksikliği ve katılımın azalmasının kazanma şanslarını düşürdüğünü de eklediler.

Adaylar, yenilgilerinin ‘seçimler adaletsizliğin olması’, siyasi finansmanın denetlenmemesi ve nüfuzlu grupların seçmenler üzerinde baskı kurmasından kaynaklandığını söylediler.