BM, Husileri 5 milyon Yemenliye yardım erişimini engellemekle suçladı

Sana'da bir sokakta Yemenli bir kadın yolun kenarında uyuyor (Reuters)

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi'nin (OCHA) son raporu, Husi milislerin 2022'nin ikinci çeyreğinde milis kontrolündeki bölgelerde beş milyondan fazla kişiye insani yardım erişimini engellemekle suçladı. Raporda Yemen'deki insani yardım erişiminin, özellikle bürokratik engellerden kaynaklandığı vurgulandı.
Rapor, 2022'nin ikinci çeyreğinde, insani yardım ortaklarının Yemen genelinde 18 ilde 88 ilçede 5,5 milyon kişiyi etkileyen 532 erişim sorunu yaşadıklarını bildirdiğini ortaya koydu. BM raporunda engellemelerin yaklaşık yüzde 55'inin yetkililer tarafından dayatılan bürokratik kısıtlamalarla ilgili olduğu, kısıtlamaların insani yardım personelinin ve eşyaların Yemen içindeki dolaşımını aksattığı vurgulandı.
Rapor, bu kısıtlamaların ve engellerin çoğunun Husilerin kontrolündeki bölgelerde meydana geldiğinin altını çizdi.
BM verileri, engelleme olaylarının yaklaşık yüzde 89'unun Husi milisleri tarafından kontrol edilen bölgelerde kaydedildiğini gösterdi.
Husi yetkililer, Yemenli kadın yardım görevlisine saha görevlerinde eşlik etmesi için bir erkek akraba bulundurulmasını talep etti. Bu da saha çalışmasının iptal edilmesine yol açtı. Kadın personel seyahatini gerektiren faaliyetler tüm insani yardım kuruluşları için son derece zor hale geldi.
BM raporu, Husilerin kontrolündeki bölgelerde ve Yemen hükümetinin kontrolündeki Marib, Abyan ve Lahic gibi, kabilelerin etkisi altındaki birkaç vilayette zorlukların yaygın olduğunu belirtti.
BM verileri, Husilerin "Yemenli yardım çalışanlarının hareketini etkileyen kısıtlamaların yanı sıra Yemen içindeki ve dışındaki hareketlerle ilgili diğer büyük kısıtlamalar" getirdiğini kaydetti.
Raporda, Husi milis üyelerinin “Tüm Yemenli yardım çalışanlarının (Birleşmiş Milletler, uluslararası STK'lar veya Yemenli STK'ların bünyesinde çalışanlar) yurtdışındaki herhangi bir etkinliğe (atölye, eğitim veya diğer etkinliklere) katılmadan önce seyahat izni almalarını gerektiren genelge yayınladıkları belirtildi. Aynı şart Sana'dan Aden'e seyahat için de getirildi.
Raporda, Yemen'deki yetkililerin insani faaliyetlerin uygulanmasına müdahale ettiği defalarca bildirildi.
İlk çeyrekteki 63 engellemeye kıyasla bu yılın ikinci çeyreğinde 58 engelleme rapor edildi.
BM raporuna göre bu engellemelerin çoğu (24 veya yüzde 42,1) proje alt anlaşmalarının onaylanmasıyla ilgili gecikmeler, retler veya iptallerle ilgili.
Ancak rapor, insani yardım ortaklarının hem Yemen hükümeti hem de Husi makamlarını, INGO projeleri için yan anlaşmalarda zamanında onaylarını almak için hesap verebilir ve ilkeli prosedürler geliştirmeye devam ettiğini belirtti.
Rapora göre, insani yardım çalışanlarının varlıklarına ve tesislerine yönelik şiddet, özellikle topluluklar ve silahlı aktörlerle doğrudan etkileşim içinde olan çalışanlar olmak üzere insani yardım ortakları için önemli bir sorun olmaya devam ediyor.
BM verileri, bu yılın ikinci çeyreğinde insani yardım ortaklarına yönelik şiddet olaylarının yüzde 40,3 arttığını gösterdi; 2022'nin ilk çeyreğinde bu alanda 34'e kıyasla 57 vaka bildirildi.
Rapor, bu olayların (araba hırsızlığı, adam kaçırma, yıldırma vb.) ciddiyetinin ve etkisinin bürokratik kısıtlamalardan daha endişe verici olduğunu belirtiyor. Bu durum, çeşitli vilayetlerde hareket ve yardım dağıtımının geçici olarak askıya alınmasına yol açarken, insani koordinasyon ofisi liderliği bu riskleri azaltma çağrısında bulunmaya devam etti.
Ayrıca raporda, insani yardım ortaklarının Yemen'de ve Yemen'e hareket kısıtlamaları ile ilgili 405 olay bildirdiği belirtildi. Yemen içindeki kuruluşların ve personelin hareketini kısıtlamak, baskın erişim kısıtlaması türü olmaya devam ediyor.