عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Salva Kiir ve Hamideti, Güney Sudan’da barışın tesisini görüştü

Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir (Reuters)
Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir (Reuters)
TT
TT

Salva Kiir ve Hamideti, Güney Sudan’da barışın tesisini görüştü

Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir (Reuters)
Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir (Reuters)

Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit, Sudan Başbakanı konumundaki Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) ile iki ülke arasındaki ilişkiler ve güneyde yeniden canlanan barış sürecini görüştü.
Hamideti dün bir günlük ziyarette bulunmak üzere Güney Sudan'ın başkenti Cuba'ya geldi. Hamideti, Salva Kiir'in yeniden canlandırılan barış anlaşmasını tamamlamak için bir yol haritasına ulaşma çabalarını övdü. Barış sürecinde taraflarca varılan sonuçlara tam desteğini ifade eden Hamideti, taraflarca kararlaştırılan iki yıllık sürenin çok uzak olmadığını kaydederek, “Güney Sudan halkının istikrara kavuşması ve barışın sürmesi için çabalar devam ettirilmeli” dedi.
Hamideti ayrıca barış anlaşmanın uygulanmasının takibinin devam ettiğini ve tüm taraflarla temasların yoğunlaştırıldığını kaydetti.Güney Sudan Başbakanı'nın Güvenlik İşleri Danışmanı Tut Gatluak, basın açıklamasında şunları söyledi: “Ziyaret, Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısının barış anlaşmasının uygulanmasını takip etmeye yönelik sürekli çabaları çerçevesinde gerçekleşti. Başkan Salva Kiir, ülkede istikrarın sağlanması için taraflar arasında varılan anlaşmalar hakkında Hamideti’ye brifing verdi.”
Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Hamideti, Cuba Uluslararası Havalimanı'nda, Güney Sudan Başbakanı'nın Güvenlik İşleri Danışmanı Tut Gatluak, Güney Sudan Dışişleri Bakanı Miek Deng, Güney Sudan Yatırım Bakanı Dhio Matouk, Doğu Afrika İşleri Bakanı Deng Alor, Sudan'ın Cuba Büyükelçisi Cemal Malik ve büyükelçilik üyeleri tarafından karşılandı.
Hamideti, Güney Sudan'da Yeniden Canlandırılmış Barış Anlaşmasının Uygulanması Yüksek Komitesi'nin başkanı. Sudan Hükümeti'ni temsilen, güneyli taraflar arasındaki müzakere süreçlerinde arabuluculuğa öncülük eden Hamideti’nin çabalarıyla, Güney Sudan'da Ulusal Birlik Hükümeti'nin kurulması ve muhalefet lideri Riek Machar'ın hükümette başyardımcı konumunu üstlenmesi sağlandı.
Güneydeki barış anlaşması, muhalif grupların güçlerinin eğitim kamplarına entegrasyonunu sağladı ve birleşik güçlerin ve ulusal parlamentonun oluşumuna yol açtı. Şubat 2020'de Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir, aktif Barış Anlaşması kapsamında hükümetin feshedilmesi ve beş başkan yardımcısının atanması da dahil olmak üzere bir dizi karar yayınladı. Aynı zamanda muhalefetin on eyaletten oluşan federal bir sisteme dönüş yönündeki ana talebine de yanıt verdi.
Güney Sudan'da güvenlik düzenlemelerinin uygulanmasının sağlanması maddesi, destek ve finansman eksikliği ve ülkedeki barış sürecinin bazı gruplarının tanınmaması sorunu ile karşı karşıya. Güney hükümeti ile bazı muhalif gruplar arasında imzalanan barış anlaşmasındaki güvenlik düzenlemeleri, askeri sektörde reform yapılmasını ve ülkenin gelecekteki ordusunun çekirdeğini oluşturacak ortak güçlerin oluşturulmasını şart koşuyor.
Güney Sudan Hükümeti, daha önce görevden alınan Sudan hükümeti ile silahlı gruplar arasındaki görüşmelerde arabuluculuk yapmıştı. Bu, barış için Juba Anlaşması’nın imzalanmasına ve hizip liderlerinin geçiş otoritesinin organlarına dahil edilmesine yol açtı.
Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Hamideti’nin Cuba ziyareti, yaklaşık iki ay kaldığı Darfur'dan başkent Hartum'a gelişinden bir gün sonra gerçekleşti.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.