Somaliland’deki gösterilerde 7 ölü 100’den fazla yaralı var

Güvenlik güçlerinin şiddet kullandığına yönelik suçlamalar... Abdi onları savunuyor

Gösteride yaralananları ziyaret eden Savunma ve İçişleri Bakanlarını gösteren ve Somaliland Savunma Bakanlığı tarafından Twitter üzerinden yayınlanan bir fotoğraf
Gösteride yaralananları ziyaret eden Savunma ve İçişleri Bakanlarını gösteren ve Somaliland Savunma Bakanlığı tarafından Twitter üzerinden yayınlanan bir fotoğraf
TT

Somaliland’deki gösterilerde 7 ölü 100’den fazla yaralı var

Gösteride yaralananları ziyaret eden Savunma ve İçişleri Bakanlarını gösteren ve Somaliland Savunma Bakanlığı tarafından Twitter üzerinden yayınlanan bir fotoğraf
Gösteride yaralananları ziyaret eden Savunma ve İçişleri Bakanlarını gösteren ve Somaliland Savunma Bakanlığı tarafından Twitter üzerinden yayınlanan bir fotoğraf

Somali’nin kuzeyindeki Somaliland’de 13 Kasım’da cumhurbaşkanlığı seçiminin gerçekleştirilmesi çağrısıyla yapılan bir gösteride, güvenlik güçlerinin topluluğu dağıtma çabaları sırasında meydana gelen ani şiddet olaylarında en az 7 kişi hayatını kaybetti ve 100 kişi yaralandı.
Somaliland Cumhurbaşkanı Musa Bihi Abdi, dün akşam Facebook’tan yaptığı paylaşımda, yaralıların çoğunun sopa, metal sopa ve taşlarla saldırıya uğrayan güvenlik güçleri mensupları olduğunu belirtti. Hayatını kaybedenlerin sivil veya güvenlik personeli mi oldukları hakkında ise bilgi vermedi.
Abdi paylaşımında, “Hiçbir kasaba veya köyde kargaşa ve gösterilere izin vermeyeceğiz, bunlarla yüzleşeceğiz. Şiddetin gölgelediği herhangi bir izinsiz gösteri ulusu yok eder” ifadelerini kullandı.
Abdi'nin görev süresi önümüzdeki Kasım ayında sona eriyor. Ancak muhalefet, Abdi’nin seçimleri ertelemek istediğine inanıyor ve onu Somaliland'da fiili parlamento olarak görev yapan bir eşraf konseyi olan Gorty meclisi aracılığıyla görev süresini uzatmaya çalışmakla suçluyor.
Hükümet ve muhalefet partileri arasındaki müzakerelerin sonuçsuz kalması üzerine başkent Hargeisa ile Burao ve Erigavo şehirlerinde yüzlerce kişi sokaklara döküldü. Göstericiler, seçim tarihinin değiştirilmemesini isteyen pankartlar açtı, ayrıca hükümetin protestoların yayılmasını önlemek amacıyla tüm şehirde interneti kesmesine karşı sloganlar atıldı.
Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Başbakan Hamza Abdi Barre’den hemen bir tepki gelmedi. Ancak muhalefet liderleri, Somaliland’ın başkenti Hargeisa ve diğer iki şehirde güvenlik güçlerinin göstericileri darp etmesi ve ateş açması sonrasında içlerinden bazılarının hayatını kaybettiğini duyurdu.
Sosyal medyada yayılan videolarda, göstericilerin Hargeisa sokaklarında taş atıp lastik yakarken, bazı güvenlik güçlerinin ateş açtığı ve gaz bombası attığı görüldü.
Muhalefetteki iki siyasi partiden biri olan ve gösterileri destekleyen Waddani Partisi’nin cumhurbaşkanı adayı ve Eski Genel Başkanı Abdurrahman Senru, Twitter’dan yaptığı açıklamada, 7 kişinin hayatını kaybettiğini belirterek taziyelerini iletti.
Göstericilerle ilgili olarak, “Somaliland’da barışın ancak özgür ve adil seçimlerle sağlanabileceğini” belirtti ve “Gösteriler, biz tam demokratik durum elde edip, diktatörlük ve kötü liderlikten kurtulana kadar devam edecek. Bu, sadece bir başlangıç” ifadelerini kullandı.
Somaliland polis şefi yardımcısı Abdi Hasan Mir, çıkan olaylar sırasında bazıları silah taşıyan ve ateş açan protestocuların, bıçak ve sopalarla onlarca güvenlik personelini yaraladığını söyledi. Mir, özel mülk ve araçların da tahrip edildiğini söyledi. Somaliland Polis Şefi İbrahim Abdi Hacı, çatışmalara karıştığından şüphelenilen en az 100 kişinin tutuklandığını ve yakında haklarında suç duyurusunda bulunulacağını söyledi.
Diğer yandan gösteri organizatörlerinden Ahmed İsmail, Fransız haber ajansı AFP’ye Hargeisa’da biri kadın üç kişinin hayatını kaybettiğini ve 34 yaralının hastaneye kaldırıldığını söyledi. Waddani Partisi’nin bir üyesi, “Parti liderimizin bir güvenlik görevlisi de dahil olmak üzere birçok insan hayatını kaybetti. Daha yüksek olması muhtemel olan ölü sayısını hala araştırıyoruz” dedi.
Savunma Bakanı Mahmud Ati ve İçişleri Bakanı Muhammed Kahin olaylarda yaralanan sivilleri ve güvenlik görevlilerini ziyaret etti.
ABD, İngiltere ve Avrupa Birliği de dahil olmak üzere 6 yabancı diplomatik misyon yaptıkları açıklamalarda, gösteriler sırasında ‘aşırı güç kullanımı’ olarak nitelendirdikleri durumu kınadılar.
ABD Dışişleri Bakanlığının Afrika işlerinden sorumlu eski yardımcısı Tibor Nagy başkanlığındaki bir ABD heyeti, sürpriz bir ziyaret için Somaliland’a geldi.
Muhalefet liderleri Haziran ayında, polis güçlerini Hargeisa’daki hükümet karşıtı bir gösteriyi dağıtmak için göz yaşartıcı gaz ve gerçek mühimmat kullanmakla suçlamıştı.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Somaliland’de cumhurbaşkanlığı ve yasama seçimleri 5 yılda bir yapılıyor. Abdi’nin kazandığı bir önceki cumhurbaşkanlığı seçimi Aralık 2017’de yapıldı. Önümüzdeki Kasım ayında yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerine hazırlık amacıyla geçen yılın ortasında yasama seçimleri yapılmıştı.
Eski bir İngiliz kolonisi olan Somaliland, 1991 yılında Somali’den bağımsızlığını ilan etti. Bu adım, uluslararası toplum tarafından tanınmadı. 4,5 milyonluk nüfusa sahip olan bu bölge yoksul, izole ve çoğu zaman barış içinde kalırken, Somali, 30 yıldır iç savaşla boğuşuyor



Gazze Anlaşması... Silahsızlanma konusundaki anlaşmazlıklar BM kararını zorluyor

Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)
Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)
TT

Gazze Anlaşması... Silahsızlanma konusundaki anlaşmazlıklar BM kararını zorluyor

Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)
Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin, ABD Başkanı Donald Trump’ın barış planının uygulanmasına ve uluslararası güçlerin konuşlandırılmasına zemin hazırlayan Amerikan kararını onaylamasının ardından, Gazze Şeridi’nde yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasının geleceğine ilişkin farklı değerlendirmeler gündeme geldi. Bu farklılıkların başında silahsızlanma meselesi bulunuyor.

Filistin taraflarının karar hakkındaki tepkileri değişkenlik gösterirken, uzmanlar bu adımın ‘diplomatik bir ivme’ yarattığını, ancak sahada somut bir uygulamaya dönüşmeden önce ciddi engellerle karşılaşacağını belirtiyor. Uzmanlara göre bu durum, özellikle ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Hamas yöneticilerinden Halil el-Hayye arasında İstanbul’da gerçekleşip gerçekleşmediği tartışılan görüşme nedeniyle, anlaşmanın ikinci aşamasını belirsizlik içinde bırakıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkesin ikinci aşamasını oluşturan güvenlik ve idari düzenlemeler, İsrail’in rehinelerin tümünün cenazelerinin iade edilmesinde ısrarcı olması ve Gazze Şeridi’ni yönetecek komitenin henüz açıklanmaması nedeniyle ilerleyemiyor.

Çelişkili haberler

İsrail medyasında, ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Hamas yöneticisi Halil el-Hayye arasında Türkiye’de yapılması planlanan toplantıya ilişkin bilgiler çelişkili şekilde yer aldı. Söz konusu görüşme, cuma günü New York Times tarafından ortaya çıkarılmıştı.

Times of Israel, toplantının gerçekleştiğini öne sürerken, İsrail Kamu Yayın Kurumu KAN görüşmenin ‘İsrail’in baskısı nedeniyle’ yapılmadığını aktardı.

Israel Hayom ise Washington’ın, BM Güvenlik Konseyi’nde ABD kararına karşı Arap desteği toplama girişimi nedeniyle Hamas’a tepki gösterdiğini yazdı. Gazete, bu girişimin Trump yönetiminin anlaşmanın bir sonraki aşamasına ilerleme çabalarını fiilen yavaşlattığını ifade etti.

fgt
Gazze şehrinin Suk Faras mahallesindeki bir çöp döküm alanının yanından geçen çocuklar (AFP)

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal, söz konusu görüşmenin yapılıp yapılmadığına dair çelişkili haberlerin, bazı çevrelerin BM Güvenlik Konseyi kararını ‘ileriye dönük bir adım’ olarak görmesine rağmen Hamas’ın kararı reddetmesiyle birlikte, özellikle silahsızlanma konusunda ciddi görüş ayrılıklarına işaret ettiğini belirtiyor. Nazzal’a göre bu durum, İsrail’in Hamas’a herhangi bir meşruiyet tanımama yönündeki baskılarıyla da bağlantılı.

Nazzal, “Eğer toplantı sadece ertelendiyse, bu anlaşmanın karşılaştığı engelleri aşmak için bir fırsat olabilir. Ancak tamamen iptal edilmişse, bu durumda Hamas tutumunu sertleştirecek ve özellikle silahsızlanma maddesi başta olmak üzere alınan kararlara yaklaşımı olumsuz yönde etkilenecektir” dedi.

BM Güvenlik Konseyi’nin 13 üyenin desteğiyle kabul ettiği karar, Gazze Şeridi’nde ‘geçici uluslararası istikrar gücü’ kurulmasına izin veriyor. Ancak kararın son versiyonunda, Gazze’de silahsızlanmaya yönelik ifadelerin yer alması, silahların toplanması ve askeri altyapının imhası gibi maddelerin olması, uygulanabilirliğe ilişkin yeni endişeleri gündeme getirdi.

Tarafsızlık niteliği

Hamas, kararın kabul edilmesinin ardından yaptığı açıklamada, uluslararası gücün Gazze Şeridi içinde üstlenmesi öngörülen görevler arasında yer alan silahsızlanma maddesinin, bu gücün ‘tarafsızlık niteliğini ortadan kaldıracağını ve onu çatışmada işgalin tarafına dönüştüreceğini’ belirtti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise kararı memnuniyetle karşıladı. X platformunda İngilizce yaptığı paylaşımda, “Başkan Trump’ın planının barış ve refah getireceğine inanıyoruz; çünkü plan Gazze’nin tamamen silahsızlandırılmasına, askeri kapasitesinin ortadan kaldırılmasına ve aşırılığın kökünün kazınmasına vurgu yapıyor” ifadelerini kullandı.

Mısırlı İsrail uzmanı Said Ukkaşe, kararın anlaşmaya yalnızca ‘diplomatik bir ivme’ kattığını, ancak sahada çok sayıda engel bulunduğunu söyledi. Ukkaşe’ye göre İsrail, yeniden inşa ve çekilmeden önce silahsızlanmada ısrar ederken, Filistinli gruplar tam tersini talep ediyor.

Uzman, İsrail’in, karar metninde ileride Filistin devletine ilişkin istişare çağrısının yer almasına rağmen kararı olumlu karşılamasının, ‘fraksiyonların tutumunu bildiği için yapılmış bir siyasi manevra’ olabileceğini, bunun daha sonra anlaşmayı durdurmak için bir gerekçeye dönüştürülebileceğini ifade etti.

Nizar Nazzal da Hamas’ın önce İsrail’in çekilmesini isteyeceğini, İsrail’in ise önce Hamas’ın silahsızlanmasını talep edeceğini belirtti. Nazzal, “Bu karşılıklı talepler sahada yeni engeller yaratacak ve anlaşmanın ikinci aşamasını daha da geciktirecek” dedi. Ayrıca, “ABD, sahadaki tüm zorluklara rağmen anlaşmayı uluslararası meşruiyete kavuşturmayı başardı” değerlendirmesinde bulundu.

Washington'un baskısı

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, çarşamba günü Fransız mevkidaşı Jean-Noel Barrot ile yaptığı telefon görüşmesinde, BM Güvenlik Konseyi’nin Gazze’ye ilişkin son kararının uygulanmasının önemine vurgu yaptı. Abdulati, uluslararası istikrar gücünün BM Güvenlik Konseyi tarafından kendisine verilen görevleri yerine getirebilmesi gerektiğini söyledi.

Mısır Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasına göre Abdulati, görüşmede Şarm eş-Şeyh Anlaşması’nın korunması ve tüm maddelerinin uygulanması için Kahire’nin yürüttüğü çabalar hakkında da bilgi verdi.

Rusya’nın BM Daimî Temsilcisi Vasiliy Nebenziya ise ülkesinin çekimser kalmasının ardından yaptığı konuşmada, BM Güvenlik Konseyi’nin ‘Washington’ın vaatlerine dayanarak Amerikan girişimine onay verdiğini’ söyledi. Nebenziya, Gazze’nin tam kontrolünün Barış Konseyi ve uluslararası istikrar gücüne bırakılmasını öngören bu planla ilgili olarak, “Bu güçlerin nasıl çalışacağına dair hâlâ hiçbir bilgiye sahip değiliz” dedi.

Böylesi çekinceler ve diplomatik hareketlilik ışığında, Ukkaşe’ye göre kararın geleceği büyük ölçüde Washington’ın İsrail üzerindeki baskısına bağlı olacak. Ukkaşe, uygulanma yönteminin netleşmemesi durumunda anlaşmanın yeniden tıkanacağını ve ikinci aşamaya kısa sürede geçilemeyeceğini belirtti.

Nizar Nazzal ise kararın geleceğini ABD’nin belirleyeceğini düşünüyor. Nazzal, Washington’ın Hamas ile uzlaşı arayışına yönelebileceğini söyleyerek, “ABD isterse bu anlaşmayı ileriye taşıyabilir. Önümüzdeki günlerde yaşanacak gelişmeler, anlaşmanın nasıl bir yöne evrileceğini ortaya koyacak” değerlendirmesinde bulundu.


SDG'nin Suriye ordusu mevzilerine saldırısının ardından Rakka'nın doğusunda şiddetli çatışmalar patlak verdi

Haseke'de SDG’nin gerçekleştirdiği güvenlik operasyonundan bir kare (Arşiv - Facebook)
Haseke'de SDG’nin gerçekleştirdiği güvenlik operasyonundan bir kare (Arşiv - Facebook)
TT

SDG'nin Suriye ordusu mevzilerine saldırısının ardından Rakka'nın doğusunda şiddetli çatışmalar patlak verdi

Haseke'de SDG’nin gerçekleştirdiği güvenlik operasyonundan bir kare (Arşiv - Facebook)
Haseke'de SDG’nin gerçekleştirdiği güvenlik operasyonundan bir kare (Arşiv - Facebook)

Suriye'nin devlet televizyon kanalı El-İhbariye dün akşam, Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) Rakka'nın doğusundaki Ma’adan çevresinde Suriye ordusu mevzilerine ani bir saldırı düzenlemesinin ardından bölgede şiddetli çatışmaların patlak verdiğini bildirdi.

SDG bu haftanın başlarında, Rakka'nın doğusunda Suriye güçlerinin saldırısını engellediğini duyurmuş ve çatışmanın tırmanmasını önlemek için orantılı bir yanıt verdiklerini açıklamıştı.

SDG, Suriye'nin kuzeyinin ve doğusunun büyük bir bölümünü kontrol ediyor.

Suriye Savunma Bakanı Murhaf Ebu Kasra geçtiğimiz ay yaptığı bir açıklamada, başkent Şam'da SDG lideri Mazlum Abdi ile görüştüğünü ve ülkenin kuzeyindeki ve kuzeydoğusundaki tüm askeri konuşlanma noktalarında derhal kapsamlı bir ateşkes üzerinde anlaştıklarını söyledi.


Selam: Silahların sadece devlete ait olması sağlanmadıkça güvenlik ve istikrar olmaz

Lübnan Başbakanı Nevvaf Selam (EPA)
Lübnan Başbakanı Nevvaf Selam (EPA)
TT

Selam: Silahların sadece devlete ait olması sağlanmadıkça güvenlik ve istikrar olmaz

Lübnan Başbakanı Nevvaf Selam (EPA)
Lübnan Başbakanı Nevvaf Selam (EPA)

Lübnan Başbakanı Nevvaf Selam dün yaptığı açıklamada, hükümetin tüm topraklarına devlet otoritesini yayma çabalarını sürdürdüğünü belirterek, devletin güç kullanma tekeline sahip olmadığı sürece güvenlik veya istikrarın olamayacağını vurguladı.

Hükümet merkezinde düzenlenen bir törende konuşan Selam, "Kurtuluş ancak modern bir devlet kuran, vatandaşlarının güvenini yeniden tesis eden ve dünya çapındaki Arap kardeşlerimizin ve dostlarımızın güvenini kazanan gerçek bir reformla sağlanabilir" dedi.

"İstediğimiz devlet, hiçbir otoritenin kendi otoritesinin üstünde olmadığı güçlü ve adil bir devlettir. Bakanlık açıklamamızda da belirttiğimiz gibi, bunun için devletin güç kullanma tekeline sahip olması gerekiyor. Bu olmadan güvenlik ve istikrar olmaz. Güvenlik ve istikrar olmadan da yatırım ve ekonomik büyüme olmaz."

Hükümetin, silahları yalnızca Litani Nehri'nin güneyindeki bölgede devletle sınırlama ve yıl sonuna kadar ülkenin geri kalanına yayma çabalarını sürdürdüğünü açıkladı.

Selam, "Kaçakçılığı engellemek için sıkı idari ve güvenlik önlemleri alarak Refik Hariri Uluslararası Havalimanı ve ona giden yol üzerindeki kontrolümüzü güçlendirdik... Limanlar üzerindeki kontrolümüzü artırmak için çalışıyoruz ve Suriye tarafıyla sınırları kontrol etmek ve kaçakçılıkla mücadele etmek için iş birliğini geliştirmek üzere yeni çerçeveler oluşturduk" dedi.

Bölgesel düzeyde Selam, "Lübnan'ı Arap kökleriyle yeniden buluşturmak ve Arap kardeşlerinin güvenliğini istikrarsızlaştırmak için kullanılmasını önlemek için net bir karar aldık... Lübnan'ı kalkınma girişimlerinde aktif bir ortak olarak doğal konumuna geri döndürmek, bölge içi ticareti canlandırmak ve yatırım çekmek için çalışıyoruz" ifadelerini kullandı.

Başbakan, "İsrail ihlalleri ve topraklarımızın bazı kısımlarının işgali devam ettiği sürece Lübnan'da istikrar olamaz" vurgusunu yaptı.

Nevvaf Selam, hükümetin, önceki hükümet tarafından Kasım 2014'te onaylanan "Düşmanlıkların Durdurulması Bildirgesi"ni uygulamaya koymak için siyasi ve diplomatik çabalarını yoğunlaştırdığını da ifade etti.