Irak, Suriye’de tutuklanan 50 DEAŞ’lıyı teslim aldı

50 DEAŞ’lının iadesi Suriye’deki el-Hol Kampı’ndan yaklaşık 700 kişinin Irak’a dönmesinden bir gün sonra gerçekleşti.

Bağdat’ın batısında yerinden edilen Iraklıların kaldığı El-Amiriye Kampı (EPA)

Irak’ta Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve Koordinasyon Çerçevesi mensubu Şii hasımları arasındaki siyasi çatışmanın ortasında, Bağdat yönetimi dün (cumartesi), Suriye’de tutuklu bulunan DEAŞ terör örgütü üyesi 50 kişiyi teslim aldı. Bu gelişme, daha önce Suriye’deki El-Hol Kampı’nda kalan ve çoğunlukla DEAŞ’lı ailelerden oluşan yaklaşık 700 kişinin Irak’a dönmesinden bir gün sonra geldi.
Irak hükümetine bağlı Güvenlik Medya Ağı, terörist unsurlardan oluşan son grubun iadesiyle ilgili yaptığı yazılı açıklamada, “Ortak Operasyonlar Komutanlığı ortak koordinasyon ve iş birliği yoluyla DEAŞ çeteleri unsurlarından Irak vatandaşlığı bulunan 50 teröristi Suriye topraklarında tutuklanmasının ardından teslim aldı” ifadeleri kullanıldı.
İade sürecinin Rabia Sınır Kapısı üzerinden gerçekleştiği bilgisine yer verilen açıklamada, “İçişleri Bakanlığı Federal İstihbarat ve Soruşturma Departmanı, haklarında gerekli işlemleri yapmak üzere bu teröristleri teslim aldı. Ortak Operasyonlar Komutanlığı, yenilgiye uğratılan terör unsurları adil bir şekilde yargılanana kadar, onları ülke içinde ve dışında takip etmeye devam ediyor” denildi.
Güvenlik Medya Ağı, açıklamasında, DEAŞ unsurlarından oluşan başka bir grubun teslim alınıp alınmayacağına değinmezken, Ortak Operasyonlar Komutanlığı Sözcüsü Tahsin el-Hafaci, Irak devlet televizyonu El-Irakiyye’ye yaptığı açıklamada, söz konusu DEAŞ unsurlarının iade sürecinin Suriye ve özellikle Suriye Demokratik Güçleri (SDG) tarafıyla yapılan büyük iş birliğinin ardından gerçekleştiğini söyledi. Hafaci, “Teröristlerin iade süreci uzun zaman önce planlanmıştı. Bu, ortak temasların ve çalışmanın ürünüdür. Bu teröristlerden bazıları suçlu, tehlikeli, DEAŞ’ta yönetici ve birçok terör eyleminin sorumlusudur” dedi.
Irak’ın, Ekim 2017’de DEAŞ’a karşı askeri zafer ilan etmesinin üzerinden 5 yıl geçmesine rağmen örgütün Haziran 2014’te yükselişe geçmesi ve Irak topraklarının yaklaşık üçte birini işgal etmesinin etkileri devam ediyor. Nitekim hâlâ ülkede bulunan örgüt unsurları askeri ve sivillere saldırılar düzenliyor. Ayrıca örgüt sebebiyle Irak içinde ve dışına göçler sürüyor. Bu durum, güvenlik ve toplumsal sorunları da beraberinde getiriyor. Zira örgütle iş birliği yapan ailelerin çoğu veya DEAŞ ile bir bağlantısı olmadığı halde çatışma bölgesinden kaçanlar Irak ve Suriye’deki kamplarda yaşıyorlar.
Irak hükümeti cuma günü, Suriye’deki El-Hol Kampı’nda tutulan ve sayıları yaklaşık 700’e ulaşan yerinden edilmiş ailelerden oluşan dördüncü grubu teslim aldı. Bu ailelerin erkek üyelerinin çoğu DEAŞ üyesi. Göç ve Göçmenler Bakanlığı, teslim alınan grupta hasta, yaşlı, kadın ve çocukların olduğunu belirtti. Bakanlığın açıklamasında, “Güvenlik birimlerinden oluşan bir komite, dönmek isteyenlerle konuşmak, ardından onları Irak’a getirmek ve güvenlik bilgilerini soruşturmak için iki hafta önce El-Hol Kampı’na bir ziyaret gerçekleştirdi” ifadesi kullanıldı.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), yaptığı açıklamada, “Irak’taki Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin en büyük destekçisi vasfıyla, Irak’ta hayati öneme sahip yardımları desteklemek ve güçlendirmek için ABD’den yapılan cömert yardımı” memnuniyetle karşıladıklarını belirtti. Açıklamada, “ABD, Suriyeli mültecilere ve onların dışında DEAŞ olayları sebebiyle yerinden edilen Iraklı mültecilere ve ailelere yardım için 27.8 milyon dolar katkı sağladı” ifadeleri kullanıldı.
DEAŞ’ın yenilgisinin üzerinden 5 yıl geçmesine rağmen yerinden edilenler ve onlara ev sahipliği yapan toplumlar hâlâ desteğe ihtiyaç duyuyor. UNCHR’nin açıklamasına göre, 2022’de yaklaşık 1.2 milyon Iraklı kendi topraklarına geri dönemezken, Irak, çoğu Suriye'den gelen ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde yaşayan yaklaşık 300 bin mülteciye ev sahipliği yapıyor. Açıklamada, “Ülke içinde yerinden olanların dörtte biri şiddetten kaçarken, kaybettikleri sivil belgelere sahip değil ve bunları DEAŞ kontrolündeki bölgelerde yenileyemediler. Bunun bir sonucu olarak sivil belgesi olmayanlar, temel kamu hizmetlerine erişimde zorluklarla karşılaşıyor. Zira çocuklarını okullara kayıt yaptıramıyor ve sağlık hizmetlerine erişim sağlayamıyorlar. Ayrıca bu kişiler sosyal yardım ağlarından mahrumlar ve kontrol noktalarında tutuklanma riskiyle karşı karşıyalar” ifadeleri kullanıldı.