Türk kökenli milletler Macaristan'daki "Büyük Kurultay"da bir araya geldi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Türk kökenli milletler Macaristan'daki "Büyük Kurultay"da bir araya geldi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Macar Turan Vakfı tarafından Hun-Türk milletlerini yakınlaştırmak amacıyla düzenlenen "Büyük Kurultay" yoğun ilgi görüyor.
Türk kökenli milletleri buluşturmak için Macaristan'ın Bacs-Kiskun bölgesindeki Bugac kasabasında iki yılda bir gerçekleştirilen programın açılış konuşmasını, Macaristan Ulusal Meclisi Başkanı Laszlo Köver yaptı.
Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Aksakallar Konseyi Başkanı Binali Yıldırım, Türk kökenli 35 boy ve çok sayıda davetlinin katıldığı etkinlikte, kurultayın farklı coğrafyalarda yaşayan Türk soylarının birbirleriyle tanışmasına, kaynaşmasına vesile olduğunu söyledi.
TDT Aksakalı olarak aralarındaki iş birliği ve dayanışmanın artmasına katkı sağlayan kurultayın düzenlenmesinden büyük bir bahtiyarlık duyduğunu ifade eden Yıldırım, "Bizler birlik ve dayanışmaya önem veren, teşkilatlı bir şekilde yaşamayı öncelikli hedef kabul edilen bir milletiz. Bu özelliğimiz sebebiyle tarihin her döneminde hür ve bağımsız yaşadık" dedi.
Karpat Havzası'nda, Macar ovalarında at koşturan Hun İmparatorluğu hükümdarı Attila'nın torunlarına sevgi beslediklerini ifade eden Yıldırım, kardeş olarak gördükleri Macarların da kendilerini sevdiğini bildiklerini anlattı.
Türk ve Macar toplumlarının birbirlerini yıllardır bildiğini, tanıdığını, atalarının 16'ncı, 17'nci yüzyıllarda bu topraklarda birlikte yaşadığını dile getiren Yıldırım, "Macaristan ile Türkiye arasında çok özel ilişkiler vardır. Kanuni Sultan Süleyman'ın mezarı buradadır. Abdurrahman Paşa'nın kabri Budin Kalesi'ndedir. Macarlar ve Türkler birbiriyle dosttur, kardeştir. Bu dostluk asırlar boyu da artarak devam edecektir" değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye'nin Rusya-Ukrayna Savaşı'nın sona erdirilmesine yönelik çabaları
Saç renkleri, ten renkleri farklı olsa da gözlerden düşen damlanın renginin aynı olduğunu unutmamak gerektiğini vurgulayan Yıldırım, Rusya-Ukrayna Savaşı'na değindi. Savaşın sona ermesi gerektiğini vurgulayan Yıldırım, "Savaşın asla kazananı olmaz. Kaybedeni masum çocuklar, sivil insanlardır. Türkiye olarak Sayın Cumhurbaşkanı'mız Recep Tayyip Erdoğan bu anlamsız savaşın sona erdirilmesi için başından beri çok büyük çaba ortaya koymaktadır ve bu çabamız artarak devam edecektir" ifadelerini kullandı.

TÜRKPA Genel Sekreteri Er
Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA) Genel Sekreteri Mehmet Süreyya Er ise kurultay vesilesiyle bir araya gelen dost ve kardeş ülkeler arasındaki birlik ve beraberlik ruhunun daha da derinleşip ve perçinleneceğine inandığını belirtti. TÜRKPA'nın tüm faaliyetlerinin özünün de birlik ve dirlik olduğunu anlatan Er, şöyle devam etti:
"Yeri gelmişken Macaristan ile aramızdaki akrabalığın önemi ve değeri hakkında oldukça önemli bir tarihi anekdotu paylaşmak isterim. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu lideri, ilk Cumhurbaşkanı Atatürk 1934 yılında güven mektubunu takdim eden Macaristan büyükelçisine şunları söyler: 'Bu iki halk; Türkler ve Macarlar tarih boyunca bir kere yan yana gelip akrabalıklarının farkına varsaydı Doğu Avrupa tarihi çok farklı olurdu.' Türkçede güzel bir deyim var. Geç olsun güç olmasın. İnşallah bundan sonra olur; çok daha barışçıl, çok daha müreffeh, çok daha huzurlu, çok daha adil anlamında."
Hun-Türk kültürünü yansıtan çadırların kurulduğu ve göçebe savaş oyunları, atlı gösteriler, okçuluk gibi geleneklerin yeniden canlandırıldığı etkinlikte, Türk kökenli ülkelerden gelen dans ve müzik grupları sahne aldı.

2022 Türk Dünyası Kültür Başkenti Bursa'nın tanıtım çadırına ziyaret
Programın ardından Binali Yıldırım ve beraberindekiler, 2022 Türk Dünyası Başkenti Bursa'nın tanıtımının yapıldığı çadırı ziyaret etti.
Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, burada yaptığı açıklamada, 2022 Türk Dünyası Kültür Başkenti olarak iki gündür Macaristan'a güzel işlere imza attıklarını söyledi. Türk dünyası iş birliklerinin ve bu kurultayın ana amaçlarının birlik ve beraberliği sağlamak olduğuna işaret eden Aktaş, şöyle konuştu:
"Allah'a şükür bu projenin gerçekleştiğini her geçen gün daha üst bir noktaya doğru gittiğini görmekteyiz. Güzel şehrimiz Bursa'nın hem gastronomisi hem de özellikli ürünlerini burada sergileme imkanı buluyoruz. Çok ciddi kazanımlarımız oldu. Değerli başbakanımız, Aksakallar Konseyi Başkanı Binali Yıldırım beyi burada ağırlamaktan son derece mutlu olduk. Farklı ülkelerin bakanları özellikle Macaristan hükümetinin meclis başkanının katılımının olduğu bu kurultay inşallah büyüyerek devam eder, birlik ve beraberliğimize vesile olur. Bursa olarak da aldığımız bu sorumluluğu Türk Dünyası Kültür Başkenti olarak farklı şehirlerde ortaya koyduğumuz gibi Macaristan’daki bu kurultayda da aynen ortaya koymuş olmaktan son derece mutlu olduğumuzu belirtmek istiyorum."
Kurultaya, Macaristan Ulusal Meclisi Başkan Yardımcısı Sandor Lezsak, Türkiye'nin Budapeşte Büyükelçisi Cavidan Gülşen Karanis Ekşioğlu, İYİ Parti Grup Başkanı İsmail Tatlıoğlu, Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) Genel Sekreteri Sultan Raev, Yunus Emre Enstitüsü Başkan Yardımcısı Abdullah Kutalmış Yalçın ile devlet temsilcileri ve diğer ilgililer katıldı.



Netanyahu’nun Somaliland hamlesi ‘Büyük İsrail’ tartışmalarını yeniden alevlendirdi

Arap Birliği Komsiyonu’nun daimi temsilciler düzeyinde yapılan toplantısından bir kare (Arap Birliği)
Arap Birliği Komsiyonu’nun daimi temsilciler düzeyinde yapılan toplantısından bir kare (Arap Birliği)
TT

Netanyahu’nun Somaliland hamlesi ‘Büyük İsrail’ tartışmalarını yeniden alevlendirdi

Arap Birliği Komsiyonu’nun daimi temsilciler düzeyinde yapılan toplantısından bir kare (Arap Birliği)
Arap Birliği Komsiyonu’nun daimi temsilciler düzeyinde yapılan toplantısından bir kare (Arap Birliği)

İsrail'in Somaliland'ı ‘bağımsız devlet’ olarak tanıma kararı, Filistinlilerin bu ayrılıkçı bölgeye yerleştirileceğine ve İsrail'in Kızıldeniz kıyılarını gören bölgede askeri üsler kuracağına dair endişeleri artırdı.

Somali Başbakanı Hamza Abdi Barre, ‘İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Somaliland'daki planının Afrika Boynuzu'nda gerilimi tırmandıracağı’ uyarısında bulundu. Barre, bu hamlenin ‘Sudan, Somali ve diğer ülkeler dahil olmak üzere bölge için ciddi sonuçlar doğuracağını’ söyledi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, cuma günü, Somaliland'ı ‘bağımsız egemen bir devlet’ olarak tanıdığını duyurdu. Böylece Somali içindeki ‘ayrılıkçı bölge’ ilk kez tanındı. Somaliland Cumhurbaşkanı Abdurrahman Muhammed Abdullahi Arawa, bu hamleyi ‘tarihi bir an’ olarak nitelendirdi.

İsrail'in Somaliland’ı tanıma kararı, Arap, İslam ve Afrika ülkeleri tarafından kınandı. Arap ve İslam ülkeleri, Arap Birliği (AL), Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ve Afrika Birliği Komisyonu, İsrail'in bu adımını tamamen reddettiklerini belirten açıklamalar yayınladı. Somali Başbakanı Barre, İsrail’in tanıma kararını Gazze Şeridi'nden Filistinlilerin yerinden edilmesiyle ilişkilendirdi. Barre, pazar günü Al-Qahera News'e verdiği röportajda “Tüm işaretler Netanyahu'nun Gazzelileri Somaliland'a yerleştirmeyi planladığını teyit ediyor” dedi. Somalili yetkili, ‘ülkesinin bunu kabul etmeyeceğini’ vurgularken Filistin halkının kendi topraklarında yaşama ve kendi bağımsız devletine sahip olma hakkı olduğunu belirtti.

İsrail'in Somaliland’ı tanımasının Netanyahu’nun ‘Büyük İsrail’ adlı planının bir parçası olduğuna inanan Barre, İsrail'in, Somali'nin kuzeyindeki varlığının Kızıldeniz ve Babu’l-Mendeb Boğazı'nı kontrol etmesine ve bölgede askeri üsler kurmasına olanak sağlayacağını düşünerek, mevcut siyasi ve bölgesel koşulları istismar etmeye çalıştığını belirtti.

Somali hükümeti tarafından cuma günü yapılan açıklamada ‘Filistin işgalini ve Filistinlilerin zorla yerinden edilmesini kategorik olarak reddedildiği’ belirtilerek ‘Somali’nin Filistin halkının vatansız bırakılmasını asla kabul etmeyeceği’ vurgulandı.

Açıklamada ayrıca, Somali'yi vekalet savaşlarına sürükleyecek veya bölgesel ve uluslararası düşmanlıkları ülkeye taşıyacak herhangi bir yabancı askeri üs veya düzenlemenin kurulmasına izin verilmeyeceğinin altı çizildi.

dsgthy
İsrail'in hamlesinin ardından Cuma günü Somali hükümeti toplantısı (SONNA)

Somaliland bölgesinden araştırmacı ve siyasi analist Numan Hasan, ‘Somaliland hükümetinin Filistinlilerin kendi topraklarına yerleştirilmesini kabul etmeyeceğini’ düşünüyor. Somalilandlı yetkililer, bölgenin bağımsız bir devlet olarak tanınması için herhangi bir siyasi çözümü engelleyeceğini düşünen Hasan, Filistinlilerin yerinden edilmeyi reddettiklerini açıkça ifade ettiklerini ve halkın da aynı fikirde olduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat’a konuşan Hasan, Somaliland hükümetinin, komşu ülkelere zarar vermemeleri koşuluyla, bölgede İsrail askeri üslerinin kurulmasına itiraz etmeyeceğini düşündüğünü, özellikle Arap ve İslam dünyasının İsrail'in tanınmasını reddetmesi gibi son gelişmeler çerçevesinde bölgenin herhangi bir dış müdahaleye hazırlıklı olması gerektiğini söyledi.

Numan Hasan'a göre bağımsızlığın tanınması Somaliland hükümetinin birincil hedefi olmaya devam ediyor. Hasan, Bu adımın başka hiçbir ülkenin çıkarlarına zarar vermeyeceğini düşündüğünü belirtti.

Öte yandan Somalili siyasi analist Hasan Muhammed Hac, İsrail'in tanınmasının, kalkınma veya güvenlik bölgeleri ve egemen tesislerin kurulması bahanesiyle yerel halkın veya Filistinlilerin bölgeye yerleştirilmesine kapı açarak, bölgenin demografik yapısı üzerindeki etkisine ilişkin endişeleri artırdığını değerlendiriyor.

Şarku’l Avsat’a konuşan Hac, bu tanıma kararının Kızıldeniz kıyısında ve Babu’l-Mendeb bölgesinde İsrail’in askeri üsleri veya istihbarat tesislerinin kurulmasına kapı açacağına dair endişelerin arttığını belirtti.

Bunun, bölgeyi uluslararası çatışmaların merkezine yerleştireceğini ve Somali'nin iç meselesinden bölgesel ve uluslararası rekabetin sahnesine dönüştüreceğini söyleyen Hac, bu senaryoların (yerinden edilme ve militarizasyon) risklerinin daha geniş bölgeye ve Afrika'ya yayılacağını, kabile gerilimlerini körükleyeceğini ve kapsamlı siyasi çözümlerin şansını zayıflatacağını kaydetti.

Mısır Dışişleri Konseyi üyesi ve Yüksek ve Stratejik Araştırmalar Askeri Akademisi danışmanı Tümgeneral Adil el-Umde, Somali'de yaşananların, ayrılmayı teşvik eden hareketler arasında olumsuz algıları güçlendirerek Afrika devletleri arasındaki parçalanma ve bölünmeyi daha da şiddetlendirdiğini düşünüyor. Somaliland'ın bölünmesinin bölgesel ve uluslararası istikrarı etkileyeceğini, çünkü bu bölgenin dünyadaki çoğu ülkenin stratejik çıkarlarıyla bağlantılı olduğunu söyledi. Umde, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, İsrail'in Somaliland'ı tanımasını, uluslararası toplumun dikkatini Gazze Şeridi'nde yaşananlardan başka yöne çekmek için bölgede yeni bir çatışma cephesi açmak amacıyla kullanmak istediği yorumunda bulundu. Umde, Somali'nin birliğini ve egemenliğini korumak, Kızıldeniz bölgesinde Arap ülkelerinin ve Mısır’ın ulusal güvenliğini korumak için gerekli olduğunu söyledi.

Somali Başbakanı Barre'ye göre ülkesi, İsrail'in hamlelerine karşı egemenliği için bölgesel ve küresel destek bekliyor. Barre, yaptığı açıklamalarda, ülkesinin Netanyahu'nun kararına karşı diplomatik kanalları bir seçenek olarak kullandığını ve ayrıca ülkesinin birliğini savunmak için yasal önlemler aldığını açıkladı. Barre, Somaliland Anayasası’nın bu tür bir eylemde bulunmasına izin vermediğini belirtti.

Somaliland, 1991 yılından bu yana Somali Federal Cumhuriyeti'nden tek taraflı olarak ayrıldığını ilan etti, ancak şimdiye kadar uluslararası taraflarca tanınmadı.


Riyal'in değer kaybı Tahran çarşısında protestolara yol açtı

Tahran'da ekonomik koşulları protesto ederek sokaklara çıkan göstericileri dağıtmak için çevik kuvvet polisi göz yaşartıcı gaz kullandı (EPA)
Tahran'da ekonomik koşulları protesto ederek sokaklara çıkan göstericileri dağıtmak için çevik kuvvet polisi göz yaşartıcı gaz kullandı (EPA)
TT

Riyal'in değer kaybı Tahran çarşısında protestolara yol açtı

Tahran'da ekonomik koşulları protesto ederek sokaklara çıkan göstericileri dağıtmak için çevik kuvvet polisi göz yaşartıcı gaz kullandı (EPA)
Tahran'da ekonomik koşulları protesto ederek sokaklara çıkan göstericileri dağıtmak için çevik kuvvet polisi göz yaşartıcı gaz kullandı (EPA)

İran'ın başkenti Tahran'da, İran riyali'nin dolara karşı tarihi değer kaybını protesto eden tüccarlar ve dükkan sahipleri önderliğinde dün ikinci gün üst üste gösteriler düzenlendi.

Sosyal medyada dolaşan videolarda, Tahran çarşısının çeşitli yerlerinde toplanan kalabalıklar görülüyor. Polis, rejim karşıtı sloganlar atan protestocuları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı.

Protestolar, riyal'in serbest piyasada dolar karşısında yaklaşık 1,39 milyon riyal seviyesine gerilemesinin ardından geldi; riyal bir önceki gün yaklaşık 1,42 milyon riyal seviyesine düşmüş, ardından hafif bir toparlanma göstermişti.

Yargı başkanı Gulam Hüseyin Muhsini Ejei, "döviz piyasası tekelcilerini" uyararak, onlarla "kararlı ve yasal bir şekilde" mücadele edileceğini vurguladı.

Resmi raporlarda, Merkez Bankası Başkanı Muhammed Rıza Farzin'in istifa ettiği ve eski Ekonomi Bakanı Abdulnasır Hemmati'nin yeni Merkez Bankası Başkanı olarak atandığı belirtildi.


Trump: Batı Şeria konusunda Netanyahu ile tamamen aynı fikirde değilim

Trump'ın Florida'daki Mar-a-Lago tatil köyünde Netanyahu ile yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısından bir kare (AFP)
Trump'ın Florida'daki Mar-a-Lago tatil köyünde Netanyahu ile yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısından bir kare (AFP)
TT

Trump: Batı Şeria konusunda Netanyahu ile tamamen aynı fikirde değilim

Trump'ın Florida'daki Mar-a-Lago tatil köyünde Netanyahu ile yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısından bir kare (AFP)
Trump'ın Florida'daki Mar-a-Lago tatil köyünde Netanyahu ile yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısından bir kare (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump pazartesi günü yaptığı açıklamada, kendisi ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun İsrail’in işgali altındaki Batı Şeria konusunda tamamen aynı fikirde olmadıklarını söyledi, ancak anlaşmazlığın niteliği hakkında ayrıntılı bilgi vermedi.

Trump'ın Florida'daki Mar-a-Lago tatil köyünde Netanyahu ile yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında, ABD Başkanı’na Batı Şeria konusunda Netanyahu'ya bir mesajı olup olmadığı ve buradaki yerleşimciler tarafından gerçekleştirilen şiddet eylemlerinin barışı tehlikeye atabileceğinden endişe duyup duymadığı soruldu. Trump gazetecilere verdiği yanıtta “Batı Şeria konusunda uzun ve yoğun bir tartışma yaptık. Bu konuda yüzde 100 aynı fikirde olduğumuzu söyleyemem, ancak bir anlaşmaya varacağız” dedi.

Trump, Netanyahu ile olan anlaşmazlıklarının niteliği hakkındaki bir soruya ise “Bu konuya girmek istemiyorum. Uygun zamanda açıklanacak” yanıtı verdi. Trump, Netanyahu'nun ‘doğru olanı yapacağını’ da sözlerine ekledi.

ABD merkezli haber sitesi Axios, Trump ve üst düzey danışmanlarının, İsrail Başbakanı Netanyahu ile yaptıkları görüşmede, İsrail’in işgal altındaki Batı Şeria'da uyguladığı politikaları değiştirmesini istediklerini bildirdi. Reuters bu haberi henüz doğrulayamadı.

İsrail, uluslararası tarafların 2,7 milyon Filistinlinin yaşadığı ve gelecekte kurulması beklenen Filistin devleti planlarının önemli bir parçası olan Batı Şeria’da yerleşimcilerin Filistinlilere yönelik saldırılarını durdurması için artan baskısıyla karşı karşıya. Birleşmiş Milletler (BM), Filistinliler ve çoğu ülke, yerleşimlerin uluslararası hukuka göre yasadışı olduğunu düşünüyor. İsrail ise bu görüşe, bu topraklara olan İncil'deki bağları ve güvenlik endişelerini gerekçe göstererek itiraz ediyor. Batı Şeria'da yaklaşık yarım milyon İsrailli yerleşimci yaşıyor.

Geçen yıl, Birleşmiş Milletler'in en yüksek mahkemesi, İsrail'in Filistin topraklarını işgalinin ve bu topraklardaki yerleşimlerinin yasadışı olduğuna ve mümkün olan en kısa sürede sona erdirilmesi gerektiğine hükmetti. BM, Ekim 2023 ile Ekim 2025 tarihleri arasında Batı Şeria'da binden fazla Filistinlinin öldürüldüğünü, bunların çoğunun güvenlik güçleri tarafından yürütülen operasyonlarda, bazılarının ise yerleşimcilerin şiddet eylemleri sonucunda öldüğünü açıkladı. Aynı dönemde, Filistinlilerin saldırılarında 57 İsrailli öldürüldü.