Türk kökenli milletler Macaristan'daki "Büyük Kurultay"da bir araya geldi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Türk kökenli milletler Macaristan'daki "Büyük Kurultay"da bir araya geldi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Macar Turan Vakfı tarafından Hun-Türk milletlerini yakınlaştırmak amacıyla düzenlenen "Büyük Kurultay" yoğun ilgi görüyor.
Türk kökenli milletleri buluşturmak için Macaristan'ın Bacs-Kiskun bölgesindeki Bugac kasabasında iki yılda bir gerçekleştirilen programın açılış konuşmasını, Macaristan Ulusal Meclisi Başkanı Laszlo Köver yaptı.
Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Aksakallar Konseyi Başkanı Binali Yıldırım, Türk kökenli 35 boy ve çok sayıda davetlinin katıldığı etkinlikte, kurultayın farklı coğrafyalarda yaşayan Türk soylarının birbirleriyle tanışmasına, kaynaşmasına vesile olduğunu söyledi.
TDT Aksakalı olarak aralarındaki iş birliği ve dayanışmanın artmasına katkı sağlayan kurultayın düzenlenmesinden büyük bir bahtiyarlık duyduğunu ifade eden Yıldırım, "Bizler birlik ve dayanışmaya önem veren, teşkilatlı bir şekilde yaşamayı öncelikli hedef kabul edilen bir milletiz. Bu özelliğimiz sebebiyle tarihin her döneminde hür ve bağımsız yaşadık" dedi.
Karpat Havzası'nda, Macar ovalarında at koşturan Hun İmparatorluğu hükümdarı Attila'nın torunlarına sevgi beslediklerini ifade eden Yıldırım, kardeş olarak gördükleri Macarların da kendilerini sevdiğini bildiklerini anlattı.
Türk ve Macar toplumlarının birbirlerini yıllardır bildiğini, tanıdığını, atalarının 16'ncı, 17'nci yüzyıllarda bu topraklarda birlikte yaşadığını dile getiren Yıldırım, "Macaristan ile Türkiye arasında çok özel ilişkiler vardır. Kanuni Sultan Süleyman'ın mezarı buradadır. Abdurrahman Paşa'nın kabri Budin Kalesi'ndedir. Macarlar ve Türkler birbiriyle dosttur, kardeştir. Bu dostluk asırlar boyu da artarak devam edecektir" değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye'nin Rusya-Ukrayna Savaşı'nın sona erdirilmesine yönelik çabaları
Saç renkleri, ten renkleri farklı olsa da gözlerden düşen damlanın renginin aynı olduğunu unutmamak gerektiğini vurgulayan Yıldırım, Rusya-Ukrayna Savaşı'na değindi. Savaşın sona ermesi gerektiğini vurgulayan Yıldırım, "Savaşın asla kazananı olmaz. Kaybedeni masum çocuklar, sivil insanlardır. Türkiye olarak Sayın Cumhurbaşkanı'mız Recep Tayyip Erdoğan bu anlamsız savaşın sona erdirilmesi için başından beri çok büyük çaba ortaya koymaktadır ve bu çabamız artarak devam edecektir" ifadelerini kullandı.

TÜRKPA Genel Sekreteri Er
Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA) Genel Sekreteri Mehmet Süreyya Er ise kurultay vesilesiyle bir araya gelen dost ve kardeş ülkeler arasındaki birlik ve beraberlik ruhunun daha da derinleşip ve perçinleneceğine inandığını belirtti. TÜRKPA'nın tüm faaliyetlerinin özünün de birlik ve dirlik olduğunu anlatan Er, şöyle devam etti:
"Yeri gelmişken Macaristan ile aramızdaki akrabalığın önemi ve değeri hakkında oldukça önemli bir tarihi anekdotu paylaşmak isterim. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu lideri, ilk Cumhurbaşkanı Atatürk 1934 yılında güven mektubunu takdim eden Macaristan büyükelçisine şunları söyler: 'Bu iki halk; Türkler ve Macarlar tarih boyunca bir kere yan yana gelip akrabalıklarının farkına varsaydı Doğu Avrupa tarihi çok farklı olurdu.' Türkçede güzel bir deyim var. Geç olsun güç olmasın. İnşallah bundan sonra olur; çok daha barışçıl, çok daha müreffeh, çok daha huzurlu, çok daha adil anlamında."
Hun-Türk kültürünü yansıtan çadırların kurulduğu ve göçebe savaş oyunları, atlı gösteriler, okçuluk gibi geleneklerin yeniden canlandırıldığı etkinlikte, Türk kökenli ülkelerden gelen dans ve müzik grupları sahne aldı.

2022 Türk Dünyası Kültür Başkenti Bursa'nın tanıtım çadırına ziyaret
Programın ardından Binali Yıldırım ve beraberindekiler, 2022 Türk Dünyası Başkenti Bursa'nın tanıtımının yapıldığı çadırı ziyaret etti.
Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, burada yaptığı açıklamada, 2022 Türk Dünyası Kültür Başkenti olarak iki gündür Macaristan'a güzel işlere imza attıklarını söyledi. Türk dünyası iş birliklerinin ve bu kurultayın ana amaçlarının birlik ve beraberliği sağlamak olduğuna işaret eden Aktaş, şöyle konuştu:
"Allah'a şükür bu projenin gerçekleştiğini her geçen gün daha üst bir noktaya doğru gittiğini görmekteyiz. Güzel şehrimiz Bursa'nın hem gastronomisi hem de özellikli ürünlerini burada sergileme imkanı buluyoruz. Çok ciddi kazanımlarımız oldu. Değerli başbakanımız, Aksakallar Konseyi Başkanı Binali Yıldırım beyi burada ağırlamaktan son derece mutlu olduk. Farklı ülkelerin bakanları özellikle Macaristan hükümetinin meclis başkanının katılımının olduğu bu kurultay inşallah büyüyerek devam eder, birlik ve beraberliğimize vesile olur. Bursa olarak da aldığımız bu sorumluluğu Türk Dünyası Kültür Başkenti olarak farklı şehirlerde ortaya koyduğumuz gibi Macaristan’daki bu kurultayda da aynen ortaya koymuş olmaktan son derece mutlu olduğumuzu belirtmek istiyorum."
Kurultaya, Macaristan Ulusal Meclisi Başkan Yardımcısı Sandor Lezsak, Türkiye'nin Budapeşte Büyükelçisi Cavidan Gülşen Karanis Ekşioğlu, İYİ Parti Grup Başkanı İsmail Tatlıoğlu, Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) Genel Sekreteri Sultan Raev, Yunus Emre Enstitüsü Başkan Yardımcısı Abdullah Kutalmış Yalçın ile devlet temsilcileri ve diğer ilgililer katıldı.



Erdoğan: İsrail, Gazze'de hayatın normale dönmesine izin vermeli

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti'nin düzenlediği bir etkinlikte konuşurken, 9 Aralık 2025 (Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti'nin düzenlediği bir etkinlikte konuşurken, 9 Aralık 2025 (Cumhurbaşkanlığı)
TT

Erdoğan: İsrail, Gazze'de hayatın normale dönmesine izin vermeli

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti'nin düzenlediği bir etkinlikte konuşurken, 9 Aralık 2025 (Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti'nin düzenlediği bir etkinlikte konuşurken, 9 Aralık 2025 (Cumhurbaşkanlığı)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bugün yaptığı açıklamada, İsrail’in verdiği sözleri yerine getirmesi ve Gazze’de ateşkese tam anlamıyla uyması gerektiğini söyledi.

Erdoğan, İsrail’in Gazze Şeridi’nde hayatın yeniden normale dönmesine izin vermesi gerektiğini vurguladı.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ise İsrail’in Filistin’in birçok kentinde etnik temizlik uyguladığını ifade etti.

İstanbul’da konuşan Fidan, Türkiye’nin Gazze Şeridi’nde ateşkes anlaşmasının ihlallerini durdurmak için çalıştığını belirterek, ülkesinin bu anlaşmaya varılmasında arabulucularla birlikte etkin bir rol oynadığını kaydetti.

İsrail ile Hamas arasında, ABD Başkanı Donald Trump’ın barış planı çerçevesinde Şarm eş-Şeyh’te yapılan görüşmelerde mutabakata varılmış, anlaşma geçtiğimiz ekim ayında yürürlüğe girmişti.

Gazze’de iki yıldır süren çatışmayı sona erdirmeyi amaçlayan Trump planının bir sonraki aşamasını hayata geçirmek için görüşmeler sürüyor.

Plan, Gazze Şeridi'nde uluslararası bir barış konseyi tarafından denetlenen ve çok uluslu bir güvenlik gücü tarafından desteklenen geçici bir Filistin teknokrat yönetimi kurulmasını öngörüyor. Ancak bu gücün oluşturulması ve yetki alanı konusunda yürütülen müzakerelerin zorlu geçtiği belirtiliyor.


Erdoğan, Karadeniz'in "çatışma bölgesine" dönüştürülmesine karşı uyarıda bulundu

Rusya'nın Ukrayna'nın Çornomorsk limanına düzenlediği saldırının ardından çıkan yangını söndürme çalışmaları (Reuters)
Rusya'nın Ukrayna'nın Çornomorsk limanına düzenlediği saldırının ardından çıkan yangını söndürme çalışmaları (Reuters)
TT

Erdoğan, Karadeniz'in "çatışma bölgesine" dönüştürülmesine karşı uyarıda bulundu

Rusya'nın Ukrayna'nın Çornomorsk limanına düzenlediği saldırının ardından çıkan yangını söndürme çalışmaları (Reuters)
Rusya'nın Ukrayna'nın Çornomorsk limanına düzenlediği saldırının ardından çıkan yangını söndürme çalışmaları (Reuters)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son haftalarda yaşanan bir dizi saldırının ardından, Karadeniz'in Rusya ve Ukrayna arasında bir "çatışma bölgesi" haline gelmemesi konusunda bugün uyarılarda bulundu.

Anadolu Ajansı’nın (AA) haberine göre Cumhurbaşkanı Erdoğan uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada, "Karadeniz bir çatışma bölgesi olarak görülmemeli. Bu ne Rusya'ya ne de Ukrayna'ya fayda sağlayacaktır. Karadeniz'de herkesin güvenli denizcilik yollarına ihtiyacı var" ifadelerini kullandı.

Dışişleri Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Çornomorsk limanında ticari gemilere yapılan saldırının, Ankara'nın mevcut savaşın Karadeniz'e sıçramasıyla ilgili endişelerini doğruladığını ifade etti.

Açıklamada, dün Ukrayna'nın Çornomorsk limanında Türk şirketine ait yabancı bandralı bir gemiye zarar veren saldırının, "bölgedeki devam eden savaşın Karadeniz'e sıçraması ve bunun deniz güvenliği ve seyrüsefer özgürlüğü üzerindeki etkisine ilişkin daha önce dile getirdiğimiz endişelerimizin geçerliliğini teyit ettiği" belirtildi.

Açıklama şöyle devam etti: "Bu vesileyle, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşa acilen son verilmesinin önemini bir kez daha teyit ediyor ve Karadeniz'deki gerginliğin durdurulması amacıyla, her iki taraftaki denizcilik güvenliğini, enerji tesislerini ve liman altyapısını hedef alan saldırıların askıya alınması gerektiğinin altını çiziyoruz."


Hamaney'in halefliği mücadelesinde “gölge filo” petrol milyarderlerinin oynadığı rol

ABD Hazine Bakanlığı, Muhammed Hüseyin Şemhani'nin gölge filosunun büyüklüğünü 50'den fazla gemi olarak tahmin ediyor (AFP)
ABD Hazine Bakanlığı, Muhammed Hüseyin Şemhani'nin gölge filosunun büyüklüğünü 50'den fazla gemi olarak tahmin ediyor (AFP)
TT

Hamaney'in halefliği mücadelesinde “gölge filo” petrol milyarderlerinin oynadığı rol

ABD Hazine Bakanlığı, Muhammed Hüseyin Şemhani'nin gölge filosunun büyüklüğünü 50'den fazla gemi olarak tahmin ediyor (AFP)
ABD Hazine Bakanlığı, Muhammed Hüseyin Şemhani'nin gölge filosunun büyüklüğünü 50'den fazla gemi olarak tahmin ediyor (AFP)

The Maritime Executive dergisi, İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney'in sağlığının kötüye gittiğini belirten bir makale yayınladı. Makalede Hamaney’in halefi meselesinin artık açıkça tartışıldığı, bu durumun rejim içinde bir iktidar mücadelesinin yaşanma olasılığını artırdığı vurgulandı.

Bu gelişmeler, Batı'nın yaptırımlarını aşmak için ağlar kuran petrol milyarderleri için özellikle büyük önem taşıyor.

Makaleye göre İran rejiminin üst düzey yetkilileri, rejimin hayatta kalmasını ve iktidar çevresine yakın olanlara büyük karlar sağlayan yolsuzluk ağlarına ve suç gruplarına güveniyor.

Dini Lider Hamaney'in halefi konusunda yapılan tartışmalarda iki isim öne çıkıyor. Her ikisi de İran petrolünün ihracatından sorumlu ‘gölge filosunun’ faaliyetlerinden büyük servetler elde ederken, bu faaliyetleri nedeniyle uluslararası yaptırımlar listesine alındı.

Dergi, bu kişilerin faaliyetlerinin kesin kayıtlarının, yarı yasal ticari cephelerin arkasında aracı rollerini gizleme yetenekleri nedeniyle kamuya tam olarak açık olmadığını vurguluyor. Ancak, mevcut bilgiler, kâr güdüsünün Batı'nın kısıtlamalarına uymaktan daha ağır bastığı için belirli faaliyetlere devam etmelerine rağmen, yaptırım listelerine dahil edilmelerini haklı göstermek için yeterliydi.

Hamaney’e yakınlığıyla bilinen eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Ali Şemhani’nin oğlu Muhammed Hüseyin Şemhani, bu isimler arasında en öne çıkanlardan biri. Şarku’l Avsat’ın aktardığı Independent Persian kaynaklı analize göre 2011'den bu yana, şirketleri Admiral ve Milavous aracılığıyla ‘İran petrolünü Rusya petrolüyle karıştırmak ve sevkiyatların nereden yapıldığının anlaşılmasını engellemekle’ suçlanan Hüseyin Şemhani, yıllarca bu petrolü prestijli Batılı petrol şirketlerine satmayı başardı.

Aynı yıl Avrupa yaptırımlarına tabi tutuldu ve en son Avrupa yaptırım güncellemesinde Rusya’nın ‘gölge filosu’ operasyonlarının kilit ismi olarak tanımlandı. Buna rağmen Şemhani, Milavous'un faaliyetlerine veya İran'ın Rusya'ya insansız hava aracı (İHA) sevkiyatına herhangi bir şekilde dahil olduğunu reddediyor.

ABD Hazine Bakanlığı, 30 Temmuz 2025 tarihinde, bağlantılı oldukları gerekçesiyle aralarında Marvis, Armada Global, Koban Shipping, Kryos Shipping ve Fractal Marine şirketlerinin de olduğu Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki (BAE) onlarca şirkete de yaptırım uyguladı. Bakanlık, İran’ın gölge filosunda 50'den fazla geminin olduğunu tahmin ediyor.

Geniş bir bağlantı ağına sahip olan İranlı iş adamı Babek Zencani, 2013 yılında yolsuzlukla suçlandı ve tutuklandı. Uzun süre hapis yatan Zencani, 2021 yılında, organize yolsuzluk ve ticaret ağı aracılığıyla Petrol Bakanlığı'nın gelirlerinden 2,7 milyar dolar çalma suçlamasıyla ölüm cezasına çarptırıldı. Ancak 2024 yılında, Hamaney’in emriyle cezası 20 yıl hapis cezasına çevrildi ve daha sonra serbest bırakılarak faaliyetlerine geri döndü.

Zencani'nin sahibi olduğu BAE merkezli Sorinet Grup Holding, kozmetik, finans ve bankacılık hizmetleri, oteller, ticari havacılık, altyapı, inşaat malzemeleri, bilgi teknolojisi ve uluslararası gayrimenkul geliştirme alanlarında, Türkiye, Tacikistan, Malezya ve Çin'de faaliyet gösteriyor. Zencani, 2013 yılında net servetini yaklaşık 13,5 milyar dolar olarak açıklamıştı.

O yıla kadar sürdürdüğü ticari faaliyetleri, özellikle yaptırımları atlatmak amacıyla petrol ve ilgili fonların nakliyesinde oynadığı rol ve İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) ile bağlantılı kuruluşlarla iş birliği yapması nedeniyle, Avrupa ülkeleri ve ABD’nin yaptırım listelerine alınmasına neden oldu. Malezya'nın doğu kıyılarında gemiden gemiye petrol transferi yapmakla suçlandı.

Zencani, hapis cezasına çarptırıldıktan sonra, hükümet kurumları ve DMO ile bağlantılı kuruluşlarla olan bağlantıları sayesinde ‘Awan Group’ adı altında faaliyetlerine devam etti.

İranlı iş adamı 2 Aralık'ta sosyal medya platformu X hesabından Hamaney’in olası halefi olarak gösterilen eski İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'ye sert eleştirilerde bulundu.

The Maritime Executive dergisine göre Şemhani ve Zencani halen serbestçe seyahat edebiliyor gibi görünüyor, ancak son zamanlarda güvenliklerinden endişe duydukları için İran’da daha uzun süreler geçirmeyi tercih ediyorlar.

* Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.