Türk kökenli milletler Macaristan'daki "Büyük Kurultay"da bir araya geldi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Türk kökenli milletler Macaristan'daki "Büyük Kurultay"da bir araya geldi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Macar Turan Vakfı tarafından Hun-Türk milletlerini yakınlaştırmak amacıyla düzenlenen "Büyük Kurultay" yoğun ilgi görüyor.
Türk kökenli milletleri buluşturmak için Macaristan'ın Bacs-Kiskun bölgesindeki Bugac kasabasında iki yılda bir gerçekleştirilen programın açılış konuşmasını, Macaristan Ulusal Meclisi Başkanı Laszlo Köver yaptı.
Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Aksakallar Konseyi Başkanı Binali Yıldırım, Türk kökenli 35 boy ve çok sayıda davetlinin katıldığı etkinlikte, kurultayın farklı coğrafyalarda yaşayan Türk soylarının birbirleriyle tanışmasına, kaynaşmasına vesile olduğunu söyledi.
TDT Aksakalı olarak aralarındaki iş birliği ve dayanışmanın artmasına katkı sağlayan kurultayın düzenlenmesinden büyük bir bahtiyarlık duyduğunu ifade eden Yıldırım, "Bizler birlik ve dayanışmaya önem veren, teşkilatlı bir şekilde yaşamayı öncelikli hedef kabul edilen bir milletiz. Bu özelliğimiz sebebiyle tarihin her döneminde hür ve bağımsız yaşadık" dedi.
Karpat Havzası'nda, Macar ovalarında at koşturan Hun İmparatorluğu hükümdarı Attila'nın torunlarına sevgi beslediklerini ifade eden Yıldırım, kardeş olarak gördükleri Macarların da kendilerini sevdiğini bildiklerini anlattı.
Türk ve Macar toplumlarının birbirlerini yıllardır bildiğini, tanıdığını, atalarının 16'ncı, 17'nci yüzyıllarda bu topraklarda birlikte yaşadığını dile getiren Yıldırım, "Macaristan ile Türkiye arasında çok özel ilişkiler vardır. Kanuni Sultan Süleyman'ın mezarı buradadır. Abdurrahman Paşa'nın kabri Budin Kalesi'ndedir. Macarlar ve Türkler birbiriyle dosttur, kardeştir. Bu dostluk asırlar boyu da artarak devam edecektir" değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye'nin Rusya-Ukrayna Savaşı'nın sona erdirilmesine yönelik çabaları
Saç renkleri, ten renkleri farklı olsa da gözlerden düşen damlanın renginin aynı olduğunu unutmamak gerektiğini vurgulayan Yıldırım, Rusya-Ukrayna Savaşı'na değindi. Savaşın sona ermesi gerektiğini vurgulayan Yıldırım, "Savaşın asla kazananı olmaz. Kaybedeni masum çocuklar, sivil insanlardır. Türkiye olarak Sayın Cumhurbaşkanı'mız Recep Tayyip Erdoğan bu anlamsız savaşın sona erdirilmesi için başından beri çok büyük çaba ortaya koymaktadır ve bu çabamız artarak devam edecektir" ifadelerini kullandı.

TÜRKPA Genel Sekreteri Er
Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA) Genel Sekreteri Mehmet Süreyya Er ise kurultay vesilesiyle bir araya gelen dost ve kardeş ülkeler arasındaki birlik ve beraberlik ruhunun daha da derinleşip ve perçinleneceğine inandığını belirtti. TÜRKPA'nın tüm faaliyetlerinin özünün de birlik ve dirlik olduğunu anlatan Er, şöyle devam etti:
"Yeri gelmişken Macaristan ile aramızdaki akrabalığın önemi ve değeri hakkında oldukça önemli bir tarihi anekdotu paylaşmak isterim. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu lideri, ilk Cumhurbaşkanı Atatürk 1934 yılında güven mektubunu takdim eden Macaristan büyükelçisine şunları söyler: 'Bu iki halk; Türkler ve Macarlar tarih boyunca bir kere yan yana gelip akrabalıklarının farkına varsaydı Doğu Avrupa tarihi çok farklı olurdu.' Türkçede güzel bir deyim var. Geç olsun güç olmasın. İnşallah bundan sonra olur; çok daha barışçıl, çok daha müreffeh, çok daha huzurlu, çok daha adil anlamında."
Hun-Türk kültürünü yansıtan çadırların kurulduğu ve göçebe savaş oyunları, atlı gösteriler, okçuluk gibi geleneklerin yeniden canlandırıldığı etkinlikte, Türk kökenli ülkelerden gelen dans ve müzik grupları sahne aldı.

2022 Türk Dünyası Kültür Başkenti Bursa'nın tanıtım çadırına ziyaret
Programın ardından Binali Yıldırım ve beraberindekiler, 2022 Türk Dünyası Başkenti Bursa'nın tanıtımının yapıldığı çadırı ziyaret etti.
Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, burada yaptığı açıklamada, 2022 Türk Dünyası Kültür Başkenti olarak iki gündür Macaristan'a güzel işlere imza attıklarını söyledi. Türk dünyası iş birliklerinin ve bu kurultayın ana amaçlarının birlik ve beraberliği sağlamak olduğuna işaret eden Aktaş, şöyle konuştu:
"Allah'a şükür bu projenin gerçekleştiğini her geçen gün daha üst bir noktaya doğru gittiğini görmekteyiz. Güzel şehrimiz Bursa'nın hem gastronomisi hem de özellikli ürünlerini burada sergileme imkanı buluyoruz. Çok ciddi kazanımlarımız oldu. Değerli başbakanımız, Aksakallar Konseyi Başkanı Binali Yıldırım beyi burada ağırlamaktan son derece mutlu olduk. Farklı ülkelerin bakanları özellikle Macaristan hükümetinin meclis başkanının katılımının olduğu bu kurultay inşallah büyüyerek devam eder, birlik ve beraberliğimize vesile olur. Bursa olarak da aldığımız bu sorumluluğu Türk Dünyası Kültür Başkenti olarak farklı şehirlerde ortaya koyduğumuz gibi Macaristan’daki bu kurultayda da aynen ortaya koymuş olmaktan son derece mutlu olduğumuzu belirtmek istiyorum."
Kurultaya, Macaristan Ulusal Meclisi Başkan Yardımcısı Sandor Lezsak, Türkiye'nin Budapeşte Büyükelçisi Cavidan Gülşen Karanis Ekşioğlu, İYİ Parti Grup Başkanı İsmail Tatlıoğlu, Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) Genel Sekreteri Sultan Raev, Yunus Emre Enstitüsü Başkan Yardımcısı Abdullah Kutalmış Yalçın ile devlet temsilcileri ve diğer ilgililer katıldı.



Myanmar'daki iç savaşta salgın riski: Bulaşıcı hastalıklar sınır tanımaz

Myanmar'da nisanda yaşanan depremlerde, cuntanın sağlık malzemelerinin dağıtımını engellediği öne sürülmüştü (Reuters)
Myanmar'da nisanda yaşanan depremlerde, cuntanın sağlık malzemelerinin dağıtımını engellediği öne sürülmüştü (Reuters)
TT

Myanmar'daki iç savaşta salgın riski: Bulaşıcı hastalıklar sınır tanımaz

Myanmar'da nisanda yaşanan depremlerde, cuntanın sağlık malzemelerinin dağıtımını engellediği öne sürülmüştü (Reuters)
Myanmar'da nisanda yaşanan depremlerde, cuntanın sağlık malzemelerinin dağıtımını engellediği öne sürülmüştü (Reuters)

Myanmar'daki iç savaş, sıtma ve kolera gibi hastalıkların bölgeye yayılmasına neden olabilir.

New York Times'ın haberine göre, yatırımlarda silahlara öncelik veren cunta yönetimleri tarafından Myanmar sağlık sistemi yıllardır ihmal ediliyor.

Sivil hükümet döneminde hastalık kontrolünde bazı ilerlemeler kaydedilmiş olsa da 2021'de ordunun yeniden iktidarı ele geçirmesiyle bunlar tersine döndü.

UNICEF'e göre Myanmar, hiç aşılanmamış çocukların sayısının en fazla olduğu ülkeler arasında. İç savaşla boğuşan ülkedeki doktorlara göre, boğmaca ve difteri gibi önlenebilir hastalıklar artıyor.

Cunta sağlık sistemini korumadığı gibi hastane ve tıbbi tesislere de saldırıyor.

Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre Myanmar ordusu, bu yıl sağlık tesislerine en az 67 saldırı düzenledi.

Myanmar'ın Bangladeş sınırına yakın bir bölgede isyancıların elindeki 300 yataklı hastanenin bu ay bombalanması sonucu en az 34 kişi hayatını kaybetmişti.

Köylüler ve ayrılıkçı örgütler, hava saldırılarından korunmak için sıtma gibi hastalıkları taşıyan sivrisineklerin istila ettiği ormanlarda saklanıyor. Bazı doktorlar 20 defa sıtma geçiren hastaları tedavi ettiklerini söylüyor.

Ayrıca Myanmar'da 2021'deki darbenin ardından Tayland'da da sıtma vakalarının arttığı belirtiliyor.

Çatışmalar nedeniyle, Myanmar-Tayland sınırındaki Mae Sot kasabasında yer alan Mae Sot Genel Hastanesi'ne giden hasta sayısı yaklaşık yüzde 50 arttı.

Ancak hastane müdür yardımcısı Dr. Rojanasak Thongkhamcharoen, gelen Myanmarlı hastaları tedavi etmekten başka seçenekleri olmadığını belirtiyor:

Myanmar'daki sağlık durumunu önemsemezsek, çocuk felci gibi uzun süredir görülmeyen hastalıkların yeniden ortaya çıkmasıyla karşılaşabiliriz. Bulaşıcı hastalıklar sınır tanımaz.

Tayland-Myanmar sınırında çalışan epidemiyolog Dr. Voravit Suwanvanichkij de şu uyarıları paylaşıyor:

Bu kriz insanları geceleri uykusuz bırakmalı. Myanmar'ın çoğu epidemiyolojik bir kör noktaya dönüştü.

Ülkede nisanda yaşanan  7,7 ve 6,4 büyüklüğündeki iki depremde 3 binden fazla kişi hayatını kaybetmiş, halihazırda zaten yetersiz olan sağlık sistemi de iflasın eşiğine gelmişti.

Independent Türkçe, New York Times, Think Global Health


Güney Asya devi, Silikon Vadisi’nin hedefinde: 70 milyar dolarlık yatırım yapılacak

Microsoft CEO'su Satya Nadella, Başbakan Narendra Modi'yle ocak ayında Yeni Delhi'de görüşmüştü (Narendramodi.in)
Microsoft CEO'su Satya Nadella, Başbakan Narendra Modi'yle ocak ayında Yeni Delhi'de görüşmüştü (Narendramodi.in)
TT

Güney Asya devi, Silikon Vadisi’nin hedefinde: 70 milyar dolarlık yatırım yapılacak

Microsoft CEO'su Satya Nadella, Başbakan Narendra Modi'yle ocak ayında Yeni Delhi'de görüşmüştü (Narendramodi.in)
Microsoft CEO'su Satya Nadella, Başbakan Narendra Modi'yle ocak ayında Yeni Delhi'de görüşmüştü (Narendramodi.in)

Amazon, Microsoft ve Google gibi teknoloji devleri Hindistan'a büyük yatırım taahhütleri verdi.

Washington Post'un haberine göre Silikon Vadisi şirketleri, ekimden bu yana Hindistan'da toplam 67,5 milyar dolarlık yatırım yapma sözü verdi. Taahhütlerin yüzde 80'i bu ay açıklandı.

Yatırımların büyük kısmı, yapay zeka destekli sohbet botlarının işlemesini sağlayan devasa veri merkezlerinin inşası için kullanılacak.

Hindistan'daki yazılımcılar için eğitim programları ve küçük işletmeler arasında yapay zeka kullanımının yaygınlaştırılması amacıyla yatırımlar da yapılacak.

ChatGPT'nin yaratıcısı OpenAI ve rakibi Claude'un üreticisi Anthropic, bu yıl Hindistan'da ofisler açtı.

Microsoft CEO'su Satya Nadella ve Intel CEO'su Lip-Bu Tan gibi isimler de bu ay Hindistan Başbakanı Narendra Modi'yle bir araya gelip, yapay zeka ve yarı iletken çip üretimiyle ilgili konuları ele aldı.

Güney Asya ülkesi, şubatta uluslararası bir yapay zeka zirvesine ev sahipliği yapmaya da hazırlanıyor. Hindistan hükümetine göre bu, Küresel Güney'de düzenlenen ilk uluslararası zirve olacak.

Analizde, 1 milyardan fazla internet kullanıcısına sahip Hindistan'ın teknoloji devleri için "kazanılması gereken bir pazara" dönüştüğü ifade ediliyor.

Amerikan finansal hizmet şirketi Wedbush Securities'den Dan Ives, "Silikon Vadisi'nde herkes Hindistan'da büyük bir rekabetin başladığını biliyor" diyor.

Microsoft, Hindistan'da 17,5 milyar dolarlık yatırım yapacağını 9 Aralık'ta duyurmuştu. Firmanın Asya'daki en büyük yatırımı kapsamında, Hindistan'ın Haydarabad şehrinde devasa bir veri merkezi kurulması planlanıyor.

Google da büyük bir veri merkezi için 15 milyar dolarlık yatırım yapacağını ekimde açıklamıştı.

Öte yandan çevreciler, ciddi miktarda enerji ve su gerektiren veri merkezlerinin, halihazırda kaynak sıkıntısı çeken Hindistan için uzun vadede kıtlık gibi sorunlar yaratabileceğine işaret ediyor.

Ekonomistler de yapay zekanın yaygın olarak benimsenmesinin ülkedeki işgücü piyasasını altüst edebileceği uyarısında bulunuyor.

Independent Türkçe, Washington Post, New York Times


4 soruda ABD’nin Nijerya operasyonu

ABD Savunma Bakanlığı, 25 Aralık'ta Nijerya'ya düzenlenen saldırının görüntülerini paylaştı (ABD Savunma Bakanlığı)
ABD Savunma Bakanlığı, 25 Aralık'ta Nijerya'ya düzenlenen saldırının görüntülerini paylaştı (ABD Savunma Bakanlığı)
TT

4 soruda ABD’nin Nijerya operasyonu

ABD Savunma Bakanlığı, 25 Aralık'ta Nijerya'ya düzenlenen saldırının görüntülerini paylaştı (ABD Savunma Bakanlığı)
ABD Savunma Bakanlığı, 25 Aralık'ta Nijerya'ya düzenlenen saldırının görüntülerini paylaştı (ABD Savunma Bakanlığı)

Amerikan ordusu, Suriye'nin ardından Nijerya'daki IŞİD hedeflerine de saldırı düzenledi.

ABD Başkanı Donald Trump, Truth Social sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, talimatı doğrultusunda Nijerya'nın kuzeybatısındaki IŞİD hedeflerine operasyon düzenlendiğini bildirdi.

Operasyonla ilgili neler biliniyor?

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla New York Times'a (NYT) konuşan bir yetkili, saldırının Amerikan donanmasının Gine Körfezi'ndeki gemisinden düzenlendiğini belirtti.

Operasyonda Tomahawk seyir füzeleriyle Nijerya'nın Sokoto eyaletindeki iki IŞİD kampının vurulduğunu söyledi.

ABD Afrika Komutanlığı'nın ilk değerlendirmelerine göre harekatta "çok sayıda" IŞİD savaşçısı öldürüldü.

Pentagon, operasyonun Nijerya yönetimiyle işbirliği içinde yürütüldüğünü bildirdi. Nijerya Dışişleri Bakanlığı da bunu doğruladı.

Hangi gerekçeyle saldırı düzenlendi?

Trump, gönderisinde IŞİD'in ülkede "özellikle masum Hıristiyanları uzun yıllardır, görülmemiş bir şekilde hedef alıp acımasızca öldürdüğünü" yazdı.

ABD Başkanı, daha önce bu meseleyle ilgili uyarısına kulak verilmezse "bedelinin ağır olacağını" söylediğini hatırlattı.

Cumhuriyetçi lider, 31 Ekim'deki sosyal medya paylaşımında, "Hıristiyanlara yönelik katliamlar" nedeniyle Nijerya'yı "özel endişe duyulan ülke" ilan etmişti.

1 Kasım'daki gönderisinde de Nijerya hükümetinin "Hıristiyanların öldürülmesine izin verdiğini" öne sürmüştü. Bunun sürmesi halinde tüm yardım ve desteğin durdurulacağını, ülkeye operasyon düzenlenebileceğini söylemişti.

Cumhuriyetçi Teksas Senatörü Ted Cruz da Batı Afrika ülkesine yönelik benzer suçlamalarda bulunmuş, Nijerya'nın Hıristiyanların "toplu katliamını kolaylaştırdığını" öne sürmüştü.

Nijerya nasıl yanıt verdi?

Nijerya Dışişleri Bakanlığı'ndan bugün yapılan açıklamada Hıristiyanların hedef alınmasına müsaade edildiğine dair iddialar bir kere daha yalanlandı.

Hıristiyanlara, Müslümanlara veya herhangi bir topluluğa yönelik saldırıların "Nijerya'nın değerlerine, uluslararası barış ve güvenliğe hakaret" niteliğinde olduğu belirtildi.

Nijerya Devlet Başkanı Bola Ahmed Tinubu, kasımdaki açıklamasında terörizm ve suçla mücadeleyi artırmaya kararlı olduklarını söylemişti. Ayrıca tüm Nijeryalıların din ve inanç özgürlüğünü korumak için çaba gösterdiklerini ifade etmişti.

Nijerya'da neden şiddet olayları yaşanıyor?

Yaklaşık 220 milyon kişinin yaşadığı Nijerya'da nüfusun yüzde 53'ü Müslüman, yüzde 45'i de Hıristiyan. Geri kalanıysa geleneksel Afrika dinlerine mensup.

Ülkenin kuzeydoğusunda özellikle Boko Haram ve 2016'da ondan ayrılan IŞİD'in Batı Afrika kolu (ISWAP) gibi örgütler hem Hıristiyanları hem de Müslümanları hedef alıyor.

IŞİD'le bağlantılı bir diğer örgütse Lakurawa. AP'nin irtibata geçtiği Nijeryalı analist Malik Samuel, Lakurawa'nın Sokoto ve Kevvi gibi eyaletlerde belirli bölgeleri fiilen kontrol ettiğini, örgütün son dönemde saldırılarını artırdığını belirtiyor.

Amerikan ordusunun operasyonda özellikle bu örgütü hedef almış olabileceğine işaret ediyor.  

ABD Uluslararası Din Özgürlüğü Komisyonu, geçen yılki raporunda Nijerya'daki şiddet olaylarının "çok sayıda Hıristiyan ve Müslümanı etkilediğini" bildirmişti.

Bu yılki şiddet olaylarında Batı Afrika ülkesinde 12 binden fazla kişi öldürüldü.

Independent Türkçe, New York Times, Guardian, AP