Rai: Lübnan’ı tarafsızlık kurtaracak

Lübnan Maruni Patriği Mar Beşara Butrus er-Rai
Lübnan Maruni Patriği Mar Beşara Butrus er-Rai
TT

Rai: Lübnan’ı tarafsızlık kurtaracak

Lübnan Maruni Patriği Mar Beşara Butrus er-Rai
Lübnan Maruni Patriği Mar Beşara Butrus er-Rai

Lübnan’ın tarafsızlığının önemini yineleyen Lübnan Maruni Patriği Mar Beşara Butrus er-Rai, “Cumhurbaşkanlığı adayları Lübnan'ın tarafsızlığını ilan etmeye kararlı olsaydı, Lübnan, Arap ve uluslararası kamuoyunda çoğunluğun güvenini kazanırlardı” dedi. Aynı zamanda cumhurbaşkanı adaylarının kritik konulardaki net tutumlarını açıklamaları gerektiğini de vurguladı.
Rai, dün verdiği vaazda şu ifadelere başvurdu:
“Anayasal varlığının özü niteliğindeki aktif tarafsızlığını yeniden tesis etmedikçe Lübnan'ın kimliğini, doğasını ve misyonunu yaşaması mümkün değil. Tarafsızlığın benimsenmesi hem Lübnan'ı başkaları arasındaki çatışma ve savaşlardan kurtarır, hem de Lübnanlıların bilhassa çeşitli anayasal seçenekler düzeyindeki tartışmalı konularını hafifletir. Tarafsızlık, şartlı bir konum ve bir tartışma konusu değil, Lübnan güçleri arasında sorumlu ve yapıcı bir diyalog kaynağıdır. Zira Cebel Emirliği zamanından Büyük Lübnan Devleti’ne kadar Lübnan’ın emniyetli, özgür, demokratik ve sabit varlığının kaderi tarafsızlığa bağlıdır. Tarafgirlik ise modern Lübnan tarihinde beraberinde krizlerden başka bir şey getirmemiştir. Maruni Patrikhanesi, Lübnanlıların iç sesi olmaya, önemli ulusal tutumları duyurmaya alışkın. Bazıları bunu sesli dile getirmekten çekinseler de. Bu yapı, tarih boyunca tüm Lübnanlıları savunmuş, zorluklara göğüs germiş, baskıya boyun eğmeden, müzayedelere aldırmadan haksızlığa sabretmiştir. Cumhurbaşkanlığı adayları Lübnan'ın tarafsızlığını ilan etmeye kararlı olsaydı, Lübnan, Arap ve uluslararası kamuoyunda çoğunluğun güvenini kazanırlardı. Halkın Lübnan'ı çatışmalardan çekip çıkaracak bir cumhurbaşkanına ihtiyacı var.”
Cumhurbaşkanı adaylarının kritik konulardaki net tutumlarını açıklamaları gerektiğini vurgulayan Rai, sözlerini şu ifadelerle sürdürdü:
“Lübnan halkının her cumhurbaşkanlığı adayının vizyonundan haberdar olması doğal. Ülkedeki cumhurbaşkanının tek söz sahibi olmadığı doğru; Temsilciler Meclisi, bakanlar ve diğer tüm anayasal ve idari kurumların yanı sıra cumhurbaşkanı ise gururlu ve tarafsız bir şekilde cumhuriyete başkanlık eder. Bu görev, adayların sorunlar, krizler ve çözümleri hakkındaki tasavvurunu ifade etmesine, ulusal uzlaşmayı yürütme veya Lübnan varlığını garanti etme yönünde izlediği yol gibi önemli hususlardaki net tutumunu, yahut ekonomik ve mali ilerleme hususunda ulusal ve reformist önceliklerini açıklamasına engel olmaz değil mi? Kapsamlı hale getirilmiş ademi merkeziyetçiliğin nasıl işlediğine dair görüşünü, Lübnan’a yönelik uluslararası bir konferansın düzenlenmesi ve ilgili uluslararası kararların alınması gibi hususlardaki tutumunu, Arap, bölgesel ve küresel düzeyde Lübnan'ın rolünün nasıl yeniden kurulabileceğine dair düşüncesini dile getirmesine engel olur mu? Filistinli mülteci sorununun nasıl çözüleceğine, ülkemize sığınan Suriyelilerin ülkelerine nasıl geri gönderileceğine, 2000 yılında İsrail'e sığınmak zorunda kalan Lübnanlıların ne şekilde geri getirileceğine dair görüşlerini ifade edemez mi? Dolayısıyla bu kritik aşamada adayların vizyonlarını dinlemek yerine buralı yahut şuralı olduklarına dikkat çekmek doğru değil. Biz artık sürprizlerden yorulduk. Ülkedeki tehlikeli vaziyet, kamusal meselelerde deneyimli ve egemen pozisyonlara sahip bir cumhurbaşkanının seçilmesini gerektiriyor. Gerekli mali ve ekonomik reformların hızlandırılması Lübnan'ı kurtaracak, Lübnan'daki refah unsurlarından birini oluşturan Lübnan bankacılık sistemini normal döngüsüne döndürecektir. Bu sistem Lübnan'da refahın bileşenlerinden biridir.”
Geçtiğimiz günlerde bir şahsın Beyrut’ta yer alan Hamra semtinde bankada bulunanları rehin aldığı olaya değinen Rai, “Söz konusu olayın yaşanıp bitmiş bir mesele olarak değerlendirilmesi, ülkedeki vaziyeti daha da kötü bir hale getirecek, bankacılık emniyetini tehdit edecektir. Allah korusun diğer vatandaşları haklarını kanunu bir kenara koyarak elde etmeye teşvik edebilir. Devletin bankalar ve mevduat sahiplerinin parasını kurtarmasının birçok yolu vardır. Ancak ne yazık ki, bilinen bazı nedenler dolayısıyla bu yollara başvurmayı reddediyor, incelenerek düzeltilmesi gereken çözümlere ve kurtarma planlarına yöneliyor” ifadelerine başvurdu.



‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
TT

‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)

Son iki gündür Gazze Şeridi'ne ilişkin dosyada ‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’ gibi yeni isimler öne çıkmaya başladı. Bu gelişme, ABD’nin arabuluculuğu ile Arap ve uluslararası desteğe rağmen İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçişin sekteye uğradığı bir dönemde yaşanıyor.

İsrail basınındaki haberlere göre hükümet, ABD’nin kararına boyun eğerek orduya Refah’ın doğusunda ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik saha çalışmalarına başlaması için izin verdi. İlk hazırlıklar kapsamında ağır iş makinelerinin bölgeye sokularak molozların temizlenmesi ve arazinin düzenlenmesi planlanıyor.

İsrail’in geciktirme girişimleri

İsrail medyasında yer alan bilgilere göre Tel Aviv yönetimi, bu çalışmaların henüz geçiş yapılmamış olan anlaşmanın ikinci aşamasına dahil olduğu gerekçesiyle haftalarca süren bir geciktirme çabasına girişti. Ancak Washington’un artan baskıları sonucunda İsrail, planın bir sonraki etabına yönelik hazırlıkları başlatmak zorunda kaldı.

Bu çalışmalar; işgal altındaki topraklarda Refah’ın doğusunda bir insani bölge ve yeni bir kent inşasını içeriyor. Washington yönetimi, söz konusu adımla Filistinlilere ‘umut şehri’ modelini sunmayı ve ‘Hamas’ın kontrolündeki eski, yıkılmış ve karanlık Gazze’nin’ karşısına ‘yeni, modern ve gelişen bir Gazze’ örneği koymayı hedefliyor.

İsrail, planın ikinci aşamasında atılacak bu tür adımların Refah Sınır Kapısı’nın açılmasına yol açacağı, ayrıca Gazze Şeridi’nin başka bölgelerinden çekilmeyi ve yerlerine uluslararası güçlerin konuşlanmasını gerektireceği gerekçesiyle itiraz etti. Söz konusu ülkeler, İsrail’in taleplerini karşılamanın zorluğu ve bölgedeki işgal koşulları nedeniyle kuvvet göndermeyi reddetti.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kanal 12 televizyonundan aktardığına göre, İsrail’in bu tutumu üzerine Washington yönetimi Tel Aviv’i süreci oyalamakla suçladı ve çok uluslu güce katılmaktan çekilen ülkelerin sorumluluğunu İsrail’e yükledi. Bu baskının ardından İsrail geri adım atarak yeni kentin inşasına başlanmasını kabul etti.

İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, İsrail’in ‘gelecek hafta bölgede geniş çaplı moloz temizliği başlatmak üzere ağır iş makinelerini Refah’a sokmaya hazırlandığını’ ve bunun ‘Hamas unsurlarından arındırılmış yeni insani bölgenin oluşturulması’ amacıyla yapıldığını bildirdi.

Silahlı milislerden destek

Habere göre İsrail ordusu, ‘İsrail’le koordineli çalışan silahlı milislere’ atılacak adımlar konusunda bilgi verdi. ABD planına göre bir sonraki aşama, ‘İsrail’in kısmen kontrol ettiği bölgelerde yabancı bir askeri gücün faaliyete geçmesini’ öngörüyor.

i24NEWS ise İsrail ordusunun Refah’ın doğusunda Filistinliler için ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik geliştirme çalışmalarına fiilen başladığını bildirdi. Kanal, bölgede gelecek hafta kapsamı genişletilecek hazırlıkların sürdüğünü, bunların ‘moloz ve patlayıcı kalıntılarının temizlenmesini’ içerdiğini aktardı.

sdfrt
Gazze Şeridi'nin Refah kentindeki İsrail askerleri (Arşiv – Reuters)

Maariv gazetesinin haberine göre, Refah’ta faaliyet gösteren Yaser Ebu Şebab milisleri, söz konusu yeni kentin bulunduğu bölgede İsrail güçlerinin temsilcileriyle ve ayrıca İsrail’in güneyindeki Kiryat Gat’ta bulunan ABD komuta merkezi adına bölgede bulunan sivil temsilcilerle birlikte görülmeye başladı.

Kabinede itirazlar

Siyasi kaynaklar, İsrail’in bu adımına kabinenin büyük bölümündeki bakanların karşı çıktığını, hatta tepkinin öfkeye dönüştüğünü aktardı. Bakanların, İsrail’in ‘sarı hat üzerinde inşaat yaparak Gazze çevresindeki yerleşimleri tehlikeye atmaması gerektiğini’ savunduğu belirtildi. Bazı sağ görüşlü medya organları haberi ‘utanç’ başlığıyla duyurdu.

Başbakan Netanyahu ise kararını savunarak hazırlık çalışmalarının ‘tünellere büyük miktarda beton dökme ve geniş bölgeleri izole etme’ işlemlerini içerdiğini söyledi. Netanyahu, söz konusu adımların ‘Hamas’ın askeri altyapısını yok etme yönündeki İsrail çıkarlarına hizmet ettiğini’ ifade etti.

gthy
Başbakan Binyamin Netanyahu, Ocak 2025'te İsrail kabine toplantısına başkanlık ediyor. (DPA)

Netanyahu, uluslararası güce katılmaktan vazgeçen Arap ve İslam ülkelerinin tutumunun Katar ve Türkiye’nin çıkarlarına hizmet ettiğini savundu. Bu nedenle İsrail’in ABD yönetiminin taleplerine yanıt vermesi ve Washington’la çatışmaya girmemesi gerektiğini kaydetti.

Filistin Yönetimi ve Hamas’ın itirazları

Filistin Yönetimi, İsrail’in ‘Gazze’yi yeniden inşa’ başlığı altında yürüttüğü çalışmalara karşı çıkıyor. Yönetim, farklı düzeylerde yaptığı açıklamalarda bu dosyadaki rolünü korumakta kararlı olduğunu ve Arap planına desteğini sürdürdüğünü vurguluyor.

Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa, perşembe günü bir İtalyan heyetini kabul ederken yaptığı açıklamada, “Gazze Şeridi için bir yeniden imar ve toparlanma planımız var. Bu planın bir icra programı bulunuyor ve Arap ile İslam ülkeleri tarafından benimsendi. Uluslararası toplum da New York Bildirgesi aracılığıyla destek veriyor. Kardeş Mısır’la birlikte Kahire’de bir yeniden imar ve toparlanma konferansı düzenlemek için çalışıyoruz” dedi.

Hamas, söz konusu projeyi ‘İsrail’in ateşkes anlaşmasını açık biçimde ihlal etmesini gerekçelendirmeye yönelik yeni bir aldatmaca’ olarak nitelendirdi. Hareket, yayımladığı açıklamada, “İsrail’in anlaşmayı çiğnediğini ve günlük ihlallerle daha ilk aşamayı ortadan kaldırdığını” belirtti.

Geçtiğimiz salı günü konuya ilişkin bilgi veren Mısırlı bir kaynak, Gazze’nin erken toparlanması ve yeniden inşasına yönelik Kahire Konferansı’nın kasım ayı sonunda yapılmasının planlandığını ancak toplantının erteleneceğini söyledi. Kaynak, “Konferans ay sonunda düzenlenmeyecek; biraz gecikmesi muhtemel. Özellikle şu anda paralel bir çaba yürütülüyor. Görünen o ki ABD, Refah’la ilgili kendi özel girişimini planlıyor” değerlendirmesinde bulundu. Bu açıklama, İsrail’in kontrolündeki bölgelerde oluşturulması öngörülen ‘yeşil bölgeye’ işaret olarak yorumlandı.

Gazze İnsan Hakları Merkezi, ateşkesin başlamasından bu yana geçen 47 günde İsrail tarafından işlenen ihlallerde 350 Filistinlinin öldürüldüğünü açıkladı. Ölenler arasında 130 çocuk ve 54 kadın bulunuyor.

Merkez, aynı dönemde günlük ortalama 11’i aşan 535 ihlal kaydettiğini bildirerek ateşkesin yürürlüğe girdiği ilk andan itibaren ihlallerin sürdüğünü vurguladı.

Açıklamada, İsrail’in insani yardım girişlerini kısıtladığı, günde yalnızca 211 kamyonun geçişine izin verdiği, oysa 600 kamyona izin verildiği yönünde iddialarda bulunduğu aktarıldı. Ayrıca İsrail’in üzerinde mutabık kalınan çekilme haritasına uymadığı ve sivil bölgelere yönelik ateş kontrolünü sürdürerek zaman zaman bölgeye girdiği belirtildi.


İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
TT

İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)

Suriye kaynakları, İsrail devriyesinin bölgeye girmesi sonrası çatışma çıktığını; hava saldırılarının ardından yoğun sivil göç yaşandığını bildirdi.

Suriye medyası, Şam’ın güneyindeki Beyt Cin kasabasına düzenlenen İsrail baskının  ve hava saldırısının ayrıntılarını açıkladı. Suriye kaynakları, saldırılarda en az 9 kişinin öldüğünü aktardı.

Suriye’nin “El-İhbariyye” kanalı, kasabanın İsrail savaş uçaklarının yoğun bombardımanına hedef olduğunu, çok sayıda ölü ve yaralı bulunduğunu bildirdi.

Açıklamalara göre olay, İsrail’e ait bir askeri devriyenin bölgeye kara yoluyla girmesi, sakinlerle çatışma yaşanması ve devriyenin geri çekilmesi sonrası hava saldırılarının başlamasıyla tırmandı. Bölge üzerinde İsrail uçaklarının yoğun şekilde uçtuğu belirtildi.

Saldırıların ardından Beyt Cin’de büyük bir sivil göç hareketi yaşandı; çok sayıda kişi çevre kasabalara yöneldi.


Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
TT

Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)

aIrak'ın kuzeyindeki Süleymaniye'de bir doğalgaz sahasının insansız hava aracıyla (İHA) bombalanması öfkeli tepkilere yol açtı ve ABD'nin silahlı gruplara uyarıda bulunması ve hükümetin faillerin yakalanması için harekete geçmesiyle sonuçlandı.

Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne göre çarşamba akşamı Dana Gas tarafından işletilen Khor Mor gaz sahasını hedef alan bir İHA saldırısı, elektrik santrallerine gaz arzının tamamen kesilmesine neden oldu. ABD'nin Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya, saldırıyı "düşmanca dış amaçlarla hareket eden yasadışı grupları" gerçekleştirmekle suçladı.

Savaya, Bağdat'ı "bu saldırının sorumlularını tespit etmeye ve adalete teslim etmeye" çağırdı ve "tam egemen bir Irak'ta bu tür silahlı gruplara yer olmadığını" vurguladı.

Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur ​​Barzani ise Washington'a "sivil altyapıyı korumak için gerekli savunma ekipmanını sağlama" çağrısında bulundu. Barzani, "Bu tür saldırıların faillerinin geçmişte olduğu gibi cezadan kaçmaması gerektiğini" vurguladı.

Saldırıyı henüz üstlenen olmadı ancak Irak yetkilileri dün saldırıyı araştırmak üzere bir komite kurulduğunu duyurdu ve askeri bir sözcü de saldırıda yer alanların "cezalandırılacağına" söz verdi.