İran’ın nükleer müzakere heyetinin danışmanı: Nükleer anlaşmaya her zamankinden daha yakınız

İran’ın Batı ile nükleer müzakerelerini yürüten heyetin danışmanı Muhammed Marandi, 2015 tarihli nükleer anlaşmaya geri dönmek için büyük bir fırsat olduğunu bildirdi, aynı zamanda garantilerin anlaşmaya geri dönmenin ana koşulu olduğunu vurguladı.

Marandi, Twitter hesabından paylaştığı mesajında, Tahran’ın Avrupa Birliği’nin (AB) nükleer müzakerelerde nihai anlaşma taslağı olarak sunduğu öneriye verdiği yanıtı değerlendirdi.

İran’ın AB’ye ilettiği cevabında endişelerini dile getirdiğini ve müzakerelerde çözüm bekleyen meselelerin aşılmasının zor olmayacağını belirten Marandi şu ifadeleri kullandı:

“Bu endişeler geçmişteki ABD ve AB’nin anlaşmadaki ihlallerine dayanmaktadır. (Henüz) bir anlaşma olacağını söyleyemem ama anlaşmaya her zamankinden daha yakınız.”

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan dün bakanlık merkezinde yaptığı açıklamada, ülkesinin nükleer anlaşmayı canlandırma konusundaki son talep ve değerlendirmesini gece yarısına kadar Avrupa Birliği’ne (AB) sunacağını bildirdi.

İran resmi haber ajansı IRNA’ya göre, Abdullahiyan, “ABD, İran’ın iki teklifini sözlü olarak kabul etti” dedi.

ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price ise konuya ilişkin şunları söyledi:

“Avrupa’nın önerisine ilişkin görüşümüzü açıkça sunacağız ve İran taahhüdünü açıkladığı anda anlaşmaya geri döneceğiz. İran nükleer dosyasında müzakere edilebilecek şeyler tamamlandı ve Avrupalılara bildirdiğimiz görüşleri açıklamayacağız.”

Tahran ile altı büyük uluslararası güç arasında varılan 2015 tarihli anlaşma, nükleer faaliyetlerini azaltması ve nükleer programını barışçıl tutması karşılığında Tahran’a yönelik yaptırımların kaldırılmasına izin verdi.

Ancak ABD eski başkanı Donald Trump, 2018’de tek taraflı olarak anlaşmadan çekildi ve İran’a yeniden sert yaptırımlar uygulamaya başladı.

İran ve halen anlaşmaya bağlı güçler (Fransa, İngiltere, Almanya, Rusya ve Çin), askıya alınan anlaşmayı yeniden canlandırmak için Nisan 2021’de görüşmelere başladı.

Aynı yılın Haziran ayında askıya alınan görüşmeler, Kasım ayında yeniden başladı.

Anlaşmaya varılması yönünde önemli ilerleme kaydedilmesine rağmen, Washington ile Tahran arasında anlaşmazlık nedeniyle Mart ortasından bu yana yeniden askıya alındı.

Ardından taraflar, Haziran ayı sonlarında Doha’da iki gün boyunca dolaylı görüşmeler yaptı ancak önemli bir ilerleme kaydedilmedi.

Ağustos ayı başlarında, müzakereler ABD’nin dolaylı katılımıyla Viyana’da yeniden başladı.

AB, 4 günlük müzakerelerin ardından, Tahran ve Washington’a bir çözüm formülü önerdiğini ve hızlı yanıt beklediğini bildirdi.