Yemen Enformasyon Bakanı İryani: Başkanlık Konseyi’nin desteklenmesi, devleti eski haline getirmek için son şans

Yemen Enformasyon Kültür ve Turizm Bakanı Muammer el-İryani (SABA)
Yemen Enformasyon Kültür ve Turizm Bakanı Muammer el-İryani (SABA)
TT

Yemen Enformasyon Bakanı İryani: Başkanlık Konseyi’nin desteklenmesi, devleti eski haline getirmek için son şans

Yemen Enformasyon Kültür ve Turizm Bakanı Muammer el-İryani (SABA)
Yemen Enformasyon Kültür ve Turizm Bakanı Muammer el-İryani (SABA)

Son zamanlarda Yemen’in güneyinde yer alan Şebva vilayetinde Yemen Başkanlık Konseyi’ne bağlı taraflar arasında yaşanan silahlı çatışmaların sonlandırılması için girişimler sürdürülüyor. Yemen güçleri ve tarafları arasında devam eden ihtilaflar konusunda Yemen Enformasyon Kültür ve Turizm Bakanı Muammer el-İryani, “Başkanlık Konseyi’ni desteklemenin ve siyasi güçler arasında anlaşmazlıktan vazgeçmenin önemini” vurguladı.
Yemenli Bakan “Başkanlık Konseyi Başkanı Reşad el-Alimi ve Konsey üyeleri liderliğindeki anayasal meşruiyet konusunda söylem ve eylemlerdeki uyum, Yemenlilerin devletlerini yeniden kurmaları, kimliklerini korumaları ve gerçek bir ulusal ortaklık sağlamaları ve gelecek nesillerin hak ettiği parlak bir gelecek kurmaları için tek can damarı ve son şanstır” ifadelerini kullandı.
İryani açıklamalarında, ülkesinin geçmekte olduğu aşamayı, İran’ın emperyalist projesine karşı koymak ve siyasi, ekonomik, güvenlik ve askeri alanlardaki zorluklara karşı mücadele etmek üzere Başkanlık Konseyi liderliğindeki çaba ve imkanları birleştirme aşaması olarak nitelendirdi.
Bakan, tüm anlaşmazlıkların ve görüş ayrılıklarının, istisnasız herkesin katıldığı anayasal kurumlar çatısı altında çözülmesi gerektiğini vurguladı.
İryani siyasi partileri ve güçleri birbirlerini ortadan kaldırmaya çalışmamaya teşvik ederek, “Yemen’in 2011 krizinden bu yana tanık olduğu deneyimler ve olaylar, hiç kimsenin bir diğerini ortadan kaldırmayacağını veya silemeyeceğini, bir tarafı dışlama çabalarının başarısızlıkla sonuçlanacağını, herkesin bedelini ödediği çatışma ve savaşın devam etmesine mahkum olduğunu ayrıca Yemen halkının tüm tarafları ve herkesi içerdiğine inanarak sunacağı dayanışma olmadan ayağa kalkmayacağını ve sağlığına kavuşamayacağını kanıtladı” dedi.
Yemen Enformasyon Bakanı, tüm siyasi bileşenlere anlaşmazlıkların üstesinden gelmek için ulusal çıkarlara öncelik verme ve diyalog yaklaşımını üstün tutma ve Husi milislerine karşı hiçbir fırsatı kaçırmama çağrısını yineledi. Bakan Husi milislerin çatışmaları körüklemek ve kardeşler arasındaki çekişme ateşini ateşlemek, darbeyi ve Yemenlilerin üzerindeki kontrolünü sürdürmek, iradelerini ele geçirmek ve darbeyi korumak için çalıştığını belirtti.
Bakan İryani, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) liderliğinde meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonu’nun kardeşçe ve samimi tutumuna, Yemen hükümetine, halkına ve çeşitli bölgelerdeki insanlara sürekli ve sınırsız desteklerine teşekkür etti. Bu destek olmasaydı Yemen’in kolay bir av olarak İran’ın eline düşmüş olacağını söyledi.
Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Reşad el-Alimi daha önce “devlet yetkililerinin yararı için güç tekelinin önemini” vurguladı. Parlamento ve hükümette temsil edilen siyasi güçlerin ve bileşenlerin birliğinin, devletin yeniden kurulmasında ve darbenin devrilmesine yönelik ulusal rollerini yerine getirmeleri çağrısında bulundu. Bunların yanı sıra, Suudi Arabistan ve BAE liderliğindeki meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonu’nun tüm darbe karşıtı güçlerin katılımıyla, Başkanlık Konseyi’nin uyumu ve başarısında, devletin geri getirilmesini sağlamada ve kurtarılmış bölgelerde güvenlik ve istikrarı artırma konularında kritik ve öncü rolünün önemini vurguladı.
Alimi yaptığı açıklamalarda, Husilere atıfta bulunarak “Yemenlilerin silahlarının ortak düşmandan başkasına yöneltilmesini kabul etmeyeceğini ve buna izin vermeyeceğini” söyledi. Ortaklık ve uyumluluk vaadinde bulunurken, tarafları dışlamayı veya intikam alınmasını reddetti.
Alimi, bunu gerçekleştirmek için Başkanlık Konseyi, Arap Koalisyonu liderliğinin desteği ile Danışma ve Uzlaşma Komisyonu ve Askeri Güvenlik Konseyi üyeleriyle birlikte çalışacağına ayrıca Savunma ve İçişleri Bakanlıklarının sorumluluğundaki tüm askeri ve güvenlik birimlerini birleştireceğine söz verdi.
Şarku’l Avsat’ın Yemen resmi haber ajansı SABA’dan aktardığı habere göre, Alimi BAE ve Suudi Arabistan’ı içeren bir ziyaret için Aden’den ayrıldı. SABA’ya göre, Alimi ziyaretleri ile Yemen Başkanlık Konseyi yönetimi gerek Merkez Bankası’nın desteğiyle ilgili olsun, gerekse kurtarılmış bölgelerde hayati projelerin uygulanmasıyla ilgili olsun, ülkesine yönelik ekonomik destek ve yardımları hızlandırmanın yanı sıra meşruiyet sisteminin yeniden inşa edilmesi için yürüttüğü reformalar ilişkin tutumlarına destek almayı amaçlıyor.



Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
TT

Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)

Gazze Şeridi’nde şu anda tıkanma yaşayan ateşkes anlaşması, Hamas’ın ikinci aşamada öngörülen idari ve güvenlik düzenlemelerine ilişkin çekinceleri ve kamuoyuna yansıyan talepleriyle yeniden gündeme düştü. Bu gelişme, ABD’den ikinci aşamaya geçiş konusunda ‘perde arkasında’ yürütülen çabalara dair açıklamaların yapıldığı bir döneme denk geldi.

Hamas’ın dün açıkladığı ve silahsızlanma, barış konseyi, istikrar güçleri ile Gazze Şeridi’nin yönetimi için bir komite oluşturulmasına ilişkin dört ana başlığı içeren bu çerçeveye dair değerlendirmelerde görüş ayrılığı yaşanıyor. Şarku’l Avsat’a konuşan bazı uzmanlar, söz konusu taleplerin ikinci aşamaya geçişi zorlaştıran krizleri ortaya koyduğunu ve hareketin üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik manevralar olduğunu savunurken, diğerleri ise İsrail kaynaklı engellere rağmen Hamas’ın anlaşmayı uygulama konusunda ciddiyetini yansıttığı görüşünü dile getiriyor.

ABD Başkanı Donald Trump tarafından önerilen ve geçtiğimiz ekim ayında Gazze’de ateşkes sağlanmasına temel oluşturan barış planı, başkanlığını Trump’ın üstleneceği bir barış konseyi kurulmasını, bu konseyin Filistinli teknokratlardan oluşan bir komiteyi denetlemesini, Hamas’ın silahsızlandırılmasını, savaş sonrası Gazze yönetiminde rol almamasını ve istikrar güçlerinin konuşlandırılmasını öngörüyor.

Hamas’ın Gazze’deki lideri Halil el-Hayye, hareketin kuruluşunun 38. yıl dönümünde yaptığı açıklamada, silahın işgal altındaki halklar için uluslararası hukukla güvence altına alınmış bir hak olduğunu belirterek, bu hakkın korunmasını ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını güvence altına alan her türlü önerinin incelenmesine açık olduklarını ifade etti.

El-Hayye, Trump planında yer alan ve ABD Başkanı’nın liderliğinde kurulması öngörülen barış konseyinin görevinin, ateşkes anlaşmasının uygulanmasını gözetmek, finansmanı sağlamak ve Gazze Şeridi’nin yeniden imarını denetlemek olduğunu vurguladı. Filistinliler üzerinde ‘her türlü vesayet ve manda uygulamasını’ ise reddettiklerini söyledi.

Gazze Şeridi’nin yönetimi için Filistinli bağımsız isimlerden oluşan bir teknokratlar komitesinin derhal kurulması çağrısında bulunan el-Hayye, Hamas’ın tüm alanlardaki yetkileri bu komiteye devretmeye ve görevlerini kolaylaştırmaya hazır olduğunu kaydetti. Kurulması planlanan uluslararası gücün görevinin ise Gazze sınırlarında ateşkesi korumak olması gerektiğini vurguladı.

El-Hayye ayrıca, arabuluculara ve özellikle ‘temel garantör’ olarak nitelendirdiği ABD yönetimi ile Başkan Trump’a, İsrail’i anlaşmaya saygı göstermeye ve uygulamaya zorlamak için çalışmaları, anlaşmanın çöküşe sürüklenmesine izin vermemeleri çağrısında bulundu.

asdfr
Başlarında yük taşıyan kadınlar, Gazze Şeridi'nin güneyinde yerinden edilmiş Filistinlilere barınak sağlamak için temizlenmiş araziye kurulan çadırların önünden geçiyor. (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk geçen hafta yaptığı açıklamada, ateşkesin ilan edilmesinden bu yana Gazze’de sarı hattın gerisinde kalan bölgede 350’den fazla İsrail saldırısının belgelendiğini ve en az 121 Filistinlinin hayatını kaybettiğini söyledi. Öte yandan Hamas liderlerinden Raid Saad, cumartesi günü İsrail’in Gazze’de aracını hedef alan saldırısında öldürüldü.

İsrailli yetkililer, ABD yönetiminin Gazze’de savaşı sona erdirmeyi amaçlayan planın ikinci aşamasını şekillendirmek üzere çalışmalar yürüttüğünü ve çok uluslu uluslararası gücün gelecek aydan itibaren bölgede göreve başlamasının planlandığını belirtti. İsrail Yayın Kurumu’na göre, ABD’li yetkililer bu bilgileri son günlerde yapılan görüşmelerde İsrailli muhataplarına iletti.

İsrail Kanal 14 televizyonu, kasım ayının sonlarında yaptığı bir haberde, ABD’nin uluslararası istikrar gücünün Gazze’de konuşlandırılması için tarih olarak ocak ayının ortasını belirlediğini, nisan ayı sonunu ise bölgedeki silahsızlanma sürecinin tamamlanması için nihai takvim olarak öngördüğünü aktarmıştı. Kanal, bu hedeflerin gerçeklikten kopuk bir beklenti olduğunu ve sürecin yeniden ertelenebileceğini kaydetmişti.

El-Ehram Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde İsrail meseleleri uzmanı olan Mısırlı analist Dr. Said Ukkaşe, Hamas’ın ortaya koyduğu çerçevenin ikinci aşamada ilerleme ihtimalinin zayıf olduğunu gösterdiğini ve bunun daha fazla İsrail saldırısını tetikleyebileceğini savundu. Ukkaşe, bu tutumun, tehlikeli koşullar altında ilerleyen ikinci aşama yükümlülükleri öncesinde Hamas üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik ‘manevralar’ olduğunu ifade etti.

Hamas dosyasına odaklanan Filistinli siyaset analisti İbrahim el-Medhun ise İsrail’in anlaşmayı sabote etmeye yönelik tekrarlanan engellerine rağmen ikinci aşamaya geçilmesi ve uygulanmasının kaçınılmaz olduğunu dile getirdi. Silah meselesine ilişkin olarak Hamas’ın, Filistin iç kamuoyunda derinlemesine bir diyalog yürüttüğünü, Kahire’deki arabulucularla da şeffaf ve açık görüşmeler yaptığını belirten el-Medhun, tüm taraflarca kabul edilebilecek bir vizyonun şekillenebileceğini ve hareketin barış güçlerinin varlığına açık olduğunu söyledi.

Hamas’ın ortaya koyduğu bu çerçeveye arabulucuların henüz yorum yapmadığı bir ortamda, Mısır Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati’nin, İngiliz mevkidaşı Yvette Cooper ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde Gazze’de geçici bir uluslararası istikrar gücünün konuşlandırılmasının önemini vurguladığını bildirdi. Abdulati, ateşkesin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve Trump planının ikinci aşamasına ilişkin yükümlülüklerin uygulanmasının önemine dikkat çekti.

Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) düzenlenen Sir Bani Yas Forumu’na katılımı sırasında konuşan Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesinin gerekliliğini ve uluslararası istikrar gücünün oluşturulmasının önemini yineledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, cuma günü gazetecilere Gazze anlaşmasındaki gelişmelere ilişkin yaptığı açıklamada, “Barış anlaşmasının ikinci aşamasına yönelik olarak şu anda perde arkasında çok sayıda sessiz planlama yürütülüyor… Kalıcı ve sürdürülebilir bir barış sağlamak istiyoruz” ifadelerini kullandı.

ABD’nin Wall Street Journal gazetesi, cumartesi günü yetkililere dayandırdığı haberinde, Trump yönetiminin Gazze Şeridi’nde istikrarı sağlamak amacıyla bir ABD’li generalin komutasında 10 bin askerden oluşan çok uluslu bir güç oluşturmayı hedeflediğini aktardı. Haberde, bazı ülkelerin, gücün görev kapsamının Hamas’ın silahsızlandırılmasını da içerebileceğine yönelik çekinceleri nedeniyle henüz asker göndermediği belirtildi.

Gazete ayrıca ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, Gazze’de konuşlandırılması planlanan bu güç için yaklaşık 70 ülkeden askerî veya mali katkı talebinde bulunduğunu, ancak yalnızca 19 ülkenin asker göndermeye ya da ekipman ve lojistik destek gibi farklı şekillerde katkı sunmaya istekli olduğunu yazdı.

Ukkaşe, Trump’ın 29 Aralık’ta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yapacağı görüşmede ikinci aşamanın başlatılması için baskı kuracağını öngörerek, İsrail’in bu aşamaya girmeyi kabul edeceğini ancak çekilmelerin uygulanmasına ilişkin müzakerelerin süresiz biçimde uzayabileceğini söyledi.

El-Medhun ise Kahire’nin İsrail kaynaklı engellerin farkında olduğunu ve anlaşmanın başarısızlığa uğramasına yol açabilecek muhtemel İsrail gerekçelerini ortadan kaldırmak için ikinci aşamaya geçişin hızlandırılmasını talep edeceğini ifade etti.


Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
TT

Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)

Tunus'un merkezindeki Kayravan şehrinde, cumartesi akşamı, polis ve gençler arasında art arda ikinci gece çatışmalar yaşandı.

Ailesinin ifadesine göre, çatışmalar bir kişinin polisin kovalamacası ve ardından kendisine yönelik şiddet sonucu ölmesinin ardından patlak verdi. Ölen kişinin akrabaları, ehliyetsiz motosiklet kullandığını ve bir polis aracı tarafından takip edildiğini söylüyor. Ardından dövülerek hastaneye kaldırılan adam, hastaneden kaçmayı başardı. Cumartesi günü geçirdiği kafa travması sonucu hayatını kaybetti.

Tunus'ta da yüzlerce kişi, muhalefet dernekleri ve partilerinin çağrısına yanıt olarak, dördüncü hafta üst üste başkentte "özgürlükleri savunmak ve Cumhurbaşkanı Kays Said'in politikalarını protesto etmek" amacıyla gösteri düzenledi.


Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
TT

Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)

Lübnan-İran ilişkileri çok hassas bir aşamaya geldi ve şu anda, İran liderliği kararını verip Lübnan işlerine müdahalesini durdurmadığı sürece, kontrolden çıkma ve önlenemez olumsuz sonuçlar doğurma riskiyle karşı karşıya. Önde gelen bir siyasi kaynak Şarku’l Avsat'a durumu böyle aktardı. İran'ın Beyrut'taki elçileri müdahaleyi reddederken, Lübnan'daki resmi makamlar müdahaleyi kanıtlayan delillere sahip olduklarını vurguluyor.

Kaynak, İran'ın müdahalesine örnekler verdi; bunlardan ilki, resmi davet olmadan elçilerin gelmesiydi ve resmi görüşmelerinin çoğunun, Hizbullah, Hamas ve İslami Cihad hareketlerinin önderliğindeki görüşmelerini haklı çıkarmak için siyasi bir kılıf sağlama bağlamında kaldığını vurguladı.