Mısır’da bazı bakanlıklarda kadın egemenliği geleneğe mi dönüştü?

Hükümette 6 kadın bakan bulunuyor. Sosyal Dayanışma ve Göç bakanlıklarındakiler yeni atandı

Görevi devretme ve devralma prosedürleri sırasında iki bakan, Nebila Makram ve Suha Cundi
Görevi devretme ve devralma prosedürleri sırasında iki bakan, Nebila Makram ve Suha Cundi
TT

Mısır’da bazı bakanlıklarda kadın egemenliği geleneğe mi dönüştü?

Görevi devretme ve devralma prosedürleri sırasında iki bakan, Nebila Makram ve Suha Cundi
Görevi devretme ve devralma prosedürleri sırasında iki bakan, Nebila Makram ve Suha Cundi

Mısır hükümetindeki 13 bakanlığı içeren son bakan değişiklikleri, gözlemcilerin dikkatlerini, kadınların sorumluluğu altında olan bazı bakanlıklara çevirdi. Öyle ki bu durumun bazı uzmanlar deyimiyle ‘tekel’ halini aldığı, son yıllarda görev tesliminin “bir tür gelenek” haline gelerek kadın bakanlardan kadın bakanlara yapıldığına çekti.  
Gözlemciler, yıllardır art arda gelen hükümetlerde kadınlar tarafından görevlerin üstlenilmesi sebebiyle “kadınların tekelinde” olduğu belirtilen bakanlıklardan en dikkat çekenleri arasında, Sosyal Dayanışma Bakanlığı, Çevre Bakanlığı, Göç Bakanlığı, Uluslararası İşbirliği Bakanlığı ve Kültür Bakanlığı yer alıyor.
Geçen hafta cumartesi günü, Mısır parlamentosu 13 bakanlığı içeren bir kabine değişikliğini onayladı. Söz konusu değişiklikler kapsamında, Planlama ve Ekonomik Kalkınma Bakanı Dr. Hale es-Said, Uluslararası İşbirliği Bakanı Dr. Rania el-Meşat, Sosyal Dayanışma Bakanı Nevin el-Gabbac, Çevre Bakanı Dr. Yasmine Fuad görevine devam ederken, Göç Bakanlığı’na Nabila Makram yerine Süha Samir Naşid, Kültür Bakanlığına ise Ines Abdel-Dayem yerine Nevin el Kilani atandı.
Kahire Üniversitesi’nden Siyaset bilimci Prof. Dr. Amani Mesud, Şarku’l Avsat’a “Kadınların bazı bakanlıkların sorumluluğunu üstlenmeye devam etmesi, devletin art arda gelen hükümetlerde kadınların varlığına yönelik yönelimini ve kararlılığını ayrıca kadınların, bakanlık pozisyonunu üstlenmelerini sağlayacak becerilere sahip kadınlara fırsat vermeyi garanti altına alacak şekilde siyasi olarak güçlendiklerini yansıtıyor” ifadelerini kullandı.
Mısır’da bakanlık görevine gelen ilk kadın, 1962 yılında Sosyal İşler Bakanı (şu anda Sosyal Dayanışma Bakanlığı) görevine gelen Hikmat Abu Zayd olmuştu. Abu Zayd 1965 yılına kadar görevde kaldı. Merhum Cumhurbaşkanı Enver Sedat döneminde, Ayşe Ratıb, 1971’den 1978’e kadar Sosyal İşler ve Sigortalar Bakanı olarak görev yaptı.
Siyaset Sosyolojisi Profesörü Dr. Hüda Zekeriye ise Şarku’l Avsat’a “Bazı bakanlıkların halihazırda kadın bakanlığı veya kadın tekeli haline geldiğini ve bunun devletin kadınları güçlendirme ve onlara güvenme vizyonunun yanı sıra önceki ve şimdiki kadın bakanların mesleki yeterliliklerinin ve sarf ettikleri çabalarını yansıttığı belirtmek mümkün. Zira kadınları görev almaya hak kazanacak bir konuma getirmede tarihsel bir çaba ve birikimi sürecindeyiz” ifadelerini kullandı.
Zekeriya “Mısır’ın ilk kadın bakanı Hikmat Abu Zayd’ın hazırladığı projelerin çoğu hala uygulanıyor. Çeşitli bakanlıklarda diğer kadın bakanların çoğu projeleri de öyle. Herhangi bir bakanlığın başında bir kadın bakanın bulunması, gelecekte görev alacak genç kadın kadrolar oluşturulmasında daha fazla kadın bakan olmasına yol açıyor” dedi.
Eski Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek, 1996 yılında Sosyal İşler Bakanı olarak Dr. Emel Osman’ı atayarak hükümet oluşturmaya birkaç kadını dahil etmeye başladı. Daha sonra birçok kadın çeşitli bakanlık görevleri üstlendi. Bu kadın bakanlar arasında Bilimsel Araştırma Bakanı Dr. Venice Kamel Gouda, Ekonomi ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Dr. Neval et-Tatavi, Sigorta ve Sosyal İşler Bakanı Dr. Mervat el-Talavi ve Dışişleri Bakanı Feyza Ebu El Naga yer alıyordu.
Mısırlı kadınlar ilk kez 3 Mart 1956’da çıkarılan seçim yasasıyla, seçilme hakkını elde etti. 1956 anayasası aynı zamanda kadın ve erkek arasında hak ve görev eşitliğini içeren ilk Mısır anayasası olmuştu.
Zekeriya “Kadınların, özellikle liderlik pozisyonlarında erkeklerden daha fazla çaba sarf etmeleri gerekiyor. Herhangi bir kadın bakan çeşitli zorluklarla yüzleşir. Bunların en öne çıkanı, görevlerinin çokluğudur. Zira kadın bakan, iş sorumlulukları olan bir bakandır. Aynı zamanda bir anne ve bir eş olarak bir kadının geleneksel sosyal rolünü de taşır, buna roller çatışması denir. İşi ile ilgili seyahat için havaalanına gitmesi gerektiği tarih, çocuklarından birinin hastalığı olduğu damara denk gelebilir, bakan çocuğunu bırakıp giderse sosyal eleştiriye maruz kalır aynı zamanda işini de ihmal edemez” ifadelerini kullandı.



Gazze ateşkesi: Müzakereler üçüncü gününe girdi… Henüz bir gelişme yok

İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda yerlerinden edilmiş Filistinlilerin barındığı bir okula düzenlediği saldırının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda yerlerinden edilmiş Filistinlilerin barındığı bir okula düzenlediği saldırının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Müzakereler üçüncü gününe girdi… Henüz bir gelişme yok

İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda yerlerinden edilmiş Filistinlilerin barındığı bir okula düzenlediği saldırının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda yerlerinden edilmiş Filistinlilerin barındığı bir okula düzenlediği saldırının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler (AFP)

Gazze Şeridi'ndeki ateşkes müzakereleri hakkında bilgi sahibi bir kaynak bugün yaptığı açıklamada, İsrail ile Hamas arasında Doha'da yapılan dolaylı görüşmeler üçüncü gününe girerken ‘şu ana kadar herhangi bir ilerleme kaydedilmediğini’ söyledi.

İsminin açıklanmaması kaydıyla AFP'ye konuşan kaynak, “Şu ana kadar bir ilerleme kaydedilmedi. Katar'ın başkentinde görüşmeler devam ediyor” ifadelerini kullandı.

Hamas ve İsrail heyetleri arasındaki dolaylı müzakereler, Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanması amacıyla bugün erken saatlerde Doha'da yeniden başladı.

AFP'ye konuşan Filistinli bir kaynak, ‘Mısırlı ve Katarlı arabulucuların huzurunda iki taraf arasındaki dolaylı müzakerelerin bu sabah Doha'da önerinin uygulanmasına yönelik mekanizmalar üzerinde devam ettiğini’ söyledi. Kaynak, müzakerelerin ‘İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilmesi, yardım girişi ve ateşkes mekanizmalarının görüşülmesine odaklandığını’ belirtti.

Müzakereleri ‘zor’ olarak nitelendiren kaynak, “Hamas bir anlaşmaya varma konusunda ciddi. ABD tarafının ateşkes anlaşmasına varılması ve esirlerin takas edilmesi için İsrail'e baskı yapacağını umuyoruz” dedi.

Şarku’l Avsat’ın ulaştığı bilgi sahibi kaynaklara göre, arabulucuların iki tarafa ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un önerisine dayanan yeni bir teklif sunmasının ardından pazar akşamı Katar'da ateşkes anlaşmasına varılması amacıyla iki taraf arasında yeni bir dolaylı müzakere turu başladı.