Mısır Sulama Bakanı: COP27, dünyanın su krizini öğrenmesi için bir fırsat

Mısır Sulama Bakanı: COP27, dünyanın su konusundaki “yoksulluğumuzu” öğrenmesi için bir fırsat (Bakanlığın internet sitesi)
Mısır Sulama Bakanı: COP27, dünyanın su konusundaki “yoksulluğumuzu” öğrenmesi için bir fırsat (Bakanlığın internet sitesi)
TT

Mısır Sulama Bakanı: COP27, dünyanın su krizini öğrenmesi için bir fırsat

Mısır Sulama Bakanı: COP27, dünyanın su konusundaki “yoksulluğumuzu” öğrenmesi için bir fırsat (Bakanlığın internet sitesi)
Mısır Sulama Bakanı: COP27, dünyanın su konusundaki “yoksulluğumuzu” öğrenmesi için bir fırsat (Bakanlığın internet sitesi)

Geçtiğimiz günlerde atanan yeni Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Hani Suveylem, 27. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Taraflar Konferansı’nı (COP27), su krizi yaşayan ülkelerden biri olarak Mısır’ın su konusundaki kıtlığı dünyaya göstermesinin yanı sıra Nil Havzası ülkelerinin halklarının Nil’in suyundan istifade etmesi ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini azaltılması amacıyla Mısır ile Nil Havzası ülkeleri arasındaki işbirliklerinin güçlendirilmesi için bir fırsat olarak değerlendirdi.
Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı’na göre Mısır’ın su kaynaklarındaki bir açıktan dolayı sıkıntı yaşıyor zira ülkenin su ihtiyacı 114 milyar metreküpe ulaşırken, su kaynakları sadece 74 milyar metreküp su sağlıyor.
Mısır su ihtiyacının yüzde 90’ını karşılamak için Nil nehrinden sağlanan 55,5 milyar metreküplük su payına güvenirken, Etiyopya’nın Nil Nehri’nin ana kolu üzerine inşa ettiği Nahda Barajı’nı sebebiyle ile bu payda bir azalma bekliyor.
Şarku’l Avsat’ın Mısır kaynaklarından edindiği bilgiye göre Suveylem pazar günü anayasal yeminini ettikten sonra gerçekleştirdiği ilk geniş kapsamlı toplantıda, “Mısır’daki su yönetim sürecini, sudan yararlanan kişilere ulaşmasını sağlamak ve su geri dönüşümünü en üst düzeye çıkarmak üzere geliştirmek için tüm teknik ve idari imkanları kullanma” sözü verdi. Bakan, su güvenliğini sağlamak, bilimsel araştırmalara yönelik itimatı artırmak ve Ulusal Su Araştırma Merkezi’nin devletin gelecekteki projelerindeki rolünü güçlendirmek için Mısır içindeki ve dışındaki tüm kurumlarla yapılacak iş birliğinin önemini vurguladı.
Su Kaynakları Bakanı önümüzdeki dönemde, başta Tarım Bakanlığı olmak üzere Mısır’daki su kaynaklarının yönetimi ile ilişkili olan çeşitli bakanlıklar ile, su ve toprak verimliliğini artırmak ve iklim değişikliklerinin olumsuz etkileriyle mücadele etmek üzere daha fazla iş birliğine tanık olacağını söyledi. Bakan bunun, kuraklık ve tuzluluğu tolere edebilen, iklim koşullarına karşı daha toleranslı ayrıca daha yüksek mahsul verimi ve daha az su tüketimine sahip çeşitlerin geliştirilmesi için Ulusal Su Araştırma Merkezi ile Tarımsal Araştırma ve Çöl Araştırma Merkezi’nin rollerinin desteklenmesi ile olacağını belirtti. Bu iş birliğinin çatışmaları çözeceğini vurguladı.
Sulama Bakanı, Mısır’ın suyunu korumak ve mevcut yollar üzerinden en verimli şekilde yönetmek için yurtiçi ve yurtdışındaki tüm kurumlar arasındaki iş birliğinin sağlanmasının önemini vurguladı. Aynı zamanda suyu en verimli şekilde yönetmeye yardımcı olan Ulusal Su Araştırmaları Merkezi tarafından hazırlanan bilimsel ve uygulamalı araştırmalarından faydalanılmasına dikkat çekti. Bakan Nil suyundan Nil Havzası ülkeleri halklarının yararına yararlanmak ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla, Mısır ve Nil Havzası ülkeleri arasındaki ilişkilerin geleceğinde ‘iş birliği’ teriminin en önemli başlık olacağını belirtti.
Bakana göre, Nil Havzası ülkeleriyle iş birliği dosyaları, iklim değişikliğinin nehrin su kaynakları üzerindeki olumsuz etkilerinin sınırlanmasına yönelik iş birliğini kapsıyor. Bakan Mısır’ın su kaynaklarının yüzde 97’sinin ülke sınırları dışından gelen Nil Nehri suyuna bağlı olduğunu ve bu durumun, bölge ülkelerin ortak çıkarlarına ulaşmak üzere iş birliğinin önemini vurguladığını belirtti.
Suveylem Mısır’ın su kaynakları yönetimindeki verimliliğini artırmayı amaçlayan tüm yeni uygulamalarda araştırmaların kullanımı genişletmek üzere, ülkenin dış ilişkilerin, Sulama Bakanlığı’nın planlarını desteklenmesi ve uluslararası üniversitelerdeki bilimsel araştırmaların Ulusal Su Araştırmaları Merkezi ile koordinasyon ve iş birliği sağlamak için kullanılmasına dikkat çekti.
Bakan, Kasım ayında Mısır’ın Şarm eş-Şeyh şehrinde düzenlenecek olan iklim zirvesinin dünyanın Mısır’ın iklim değişikliği dosyasında ne kadar ilerlediğini görmesi, Mısır’ın sorunlarının küresel gündeme getirilmesi ve su sıkıntısına çözüm aranmasına yardımcı olacağına dikkat çekti. Aynı zamanda zirvenin uluslararası deneyimlerden faydalanmak, dünyayı Mısır’ın su kıtlığına ilişkin sorunlarını göstermek için bir fırsat olduğunu belirtti. Bakan bunların yanı sıra söz konusu sıkıntıların gündeme getirilmesinin, bu zorlukların üstesinden gelinmesi ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine uyum sağlaya yönelik projelerin uygulanmasında uluslararası teknik destek alınması içinde bir fırsat olduğunu söyledi.



Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
TT

Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)

Fas'taki Z kuşağı protestolarında gözaltına alınan gençlere kötü muamele edilmesi tepki çekti.

Guardian'ın irtibata geçtiği aile ve avukatlar, gözaltındaki gençlerin polis merkezlerinde dövüldüğünü, saatlerce yiyecek ve su verilmeden tutulduğunu ve bazı durumlarda kendilerine zorla ifade imzalatıldığını savunuyor.

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan bir anne, 18 yaşındaki oğlunun protestolara katılmamasına rağmen iki aydan uzun süredir gözaltında tutulduğunu söylüyor:  

Oğlum bir eyleme bile katılmamıştı. Bir büfede yemek yerken gözaltına alındı. Tutuklanırken o kadar kötü dövüldü ki bazı dişleri kırıldı.

Anne, oğlunun polis merkezinde ifade tutanaklarını imzalamayı reddettiği için yeniden dövüldüğünü de sözlerine ekledi. 

Sivil toplum kuruluşu (STK) Fas İnsan Hakları Derneği (AMDH) de bazı kadın protestocuların taciz, hakaret ve cinsiyetçi söylemlere maruz kaldığını aktarıyor.  

Haberde, Agadir yakınlarındaki Lqliaa kasabasında 1 Ekim'de düzenlenen gösterilerde üç protestocunun güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürüldüğü iddiası da paylaşılıyor. 

Olayda 12 yaşındaki çocuklar da dahil 14 protestocunun yaralandığı belirtiliyor. Yetkililerse bir grup eylemcinin polis karakoluna saldırdığını, ekiplerin de buna karşılık verdiğini savunuyor. 

Uluslararası Af Örgütü'ne göre şimdiye dek protestolarla bağlantılı olarak 2 bin 400'den fazla kişi hakkında hukuki işlem başlatıldı. 

AMDH, duruşmalarda avukatların bulunmadığına, soruşturmaların yetersiz yürütüldüğüne ve masumiyet karinesinin uygulanmadığına dikkat çekiyor. Onlarca kişiye 15 yıla varan hapis cezaları verildiği aktarılıyor. Çocuklar da dahil birçok göstericinin davası sürüyor.

STK'nin Marakeş şubesinden Mustapha Elfaz, "Gençlerin polis gözetiminde işkence gördüklerine dair korkunç tanıklıklar duyduk" diyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nden Ahmed Benchemsi şunları söylüyor: 

Hükümet açıkça korktu ve herhangi bir muhalefet biçimine müsamaha göstermeyecekleri yönünde güçlü bir mesaj vermek için böyle bir baskıya başvurdu.

Eylülde patlak veren eylemlerde halk, en az 11 kentte yolsuzluğu protesto etmek için sokaklara dökülmüştü.

Göstericiler, Rabat yönetiminin sağlık ve eğitimi önemsemeyip uluslararası spor organizasyonlarına para akıttığını savunuyor. İspanya ve Portekiz'le birlikte 2030 FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapmaya hazırlanan ülkede "Stadyumlar burada, hastaneler nerede?" sloganları duyulmuştu. 

Z Kuşağı 212 ve Fas Gençliğinin Sesleri gibi örgütlerin liderlik ettiği protestolar barışçıl başlasa da güvenlik güçleriyle çatışmalar nedeniyle üç kişi yaşamını yitirmiş, 600'den fazla kişi yaralanmıştı.

Independent Türkçe, Guardian, News International


İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
TT

İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun aylarca beklettikten sonra Mısır ile yapılan en büyük doğal gaz anlaşmasına onay vermesi, iki lider arasında olası bir zirveye ilişkin İsrail basınında yeni iddialar doğurdu. Ancak Kahire cephesi sessizliğini koruyor.

Şarku’l Avsat’ın CNN’den aktardığı bilgilere göre Netanyahu ile Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi arasında ABD’de bir görüşme düzenlenmesi gündemde. Ancak sürece yakın Mısırlı bir kaynak, böyle bir buluşmanın kolay olmayacağını belirterek, “Gaz anlaşması tek başına bunu sağlamaz. İsrail’in Gazze anlaşmasını uygulamada ilerleme göstermesi ve Mısır’ın güvenliğini garanti etmesi gerekir. Bölgedeki tansiyon bitmiş değil ve ekonomik çıkar niteliğindeki bir gaz anlaşması bu durumu değiştirmez” değerlendirmesinde bulundu.

CNN’e konuşan bir İsrailli kaynak, Netanyahu’nun gaz anlaşmasına yönelik ilanının “olası Netanyahu–Sisi görüşmesi için hazırlıkların bir parçası” olduğunu aktardı.

Netanyahu’nun bu ay içinde ABD’ye giderek Başkan Donald Trump ile Florida’daki Mar-a-Lago’da görüşmesi bekleniyor. Aynı kaynaklara göre, İsrail hükümeti anlaşmaya resmi onayı aylarca geciktirdikten sonra, sonunda Trump yönetiminin baskısıyla onay verdi. Washington yönetimi, Netanyahu ile Sisi’yi bir araya getirerek bölgesel barış girişimlerini ve “İbrahim Anlaşmaları”nın kapsamını genişletmek istiyor.

Netanyahu çarşamba gecesi yaptığı televizyon konuşmasında, “İsrail tarihindeki en büyük gaz anlaşmasına onay verdim. Anlaşmanın değeri 112 milyar şekel (34.7 milyar dolar). Bunun 58 milyar şekeli (18 milyar dolar) devlet hazinesine girecek” açıklamasını yaptı ve anlaşmanın Amerikan Chevron şirketi ile İsrailli ortaklar üzerinden Mısır’a gaz ihracatını içerdiğini söyledi.

wscf
Deyr el-Belah’taki geçici Filistinli kampından bir kare (AFP)

İsrail ve Mısır, 1979’da barış anlaşması imzalamış olsa da iki lider yaklaşık on yıldır kamuoyu önünde görüşmedi. Kahire’den ise söz konusu iddialara ilişkin henüz resmi bir açıklama yapılmadı.

Mısırlı düşünür Abdülmünim Said, olası zirveye dair, “Benim için geçerli olan sadece Kahire’den gelen açıklamalardır” diyerek, gaz onayının barış sürecini canlandırıp canlandıramayacağının belirsiz olduğunu ifade etti. Said, “Bu durum sadece ekonomik bir anlaşma olarak kalabilir ve siyasi sonuç doğurmayabilir” dedi.

İsrail medyası ise iddiayı güçlendiren haberlerle çıktı. İsrail Kamu Yayın Kurumu, anlaşmanın Netanyahu ile Sisi arasında bu ay sonunda Florida’da bir görüşme ihtimalini doğurduğunu yazdı. Yedioth Ahronoth ve Kanal 12 de anlaşmanın Netanyahu–Trump–Sisi üçlü zirvesinin önünü açabileceğini aktardı; ayrıca Mısırlı tarafın, görüşmeye katılmak için anlaşma onayını şart koştuğunu belirtti.

Haberlere göre iki lider savaşın başlangıcından bu yana kamuoyuna açık şekilde konuşmadı ve taraflar arasındaki ilişkiler oldukça gergin. Kanal 12, Sisi’nin Temmuz ayında iç ve dış eleştirilere rağmen anlaşmayı kabul ettiğini, ancak İsrail hükümetinin beş ay boyunca süreci geciktirdiğini yazdı.

Aynı kaynaklara göre Mısır, Gazze’deki ateşkes sürecinde ilerleme sağlanmadan ve İsrail’in Gazze–Mısır sınır hattı olan Filadelfi Koridoru’ndan ve Nitsarim bölgesinden çekilmeden zirveye sıcak bakmıyor. Jerusalem Post da, gaz anlaşmasının üçlü zirve için gerekli siyasi tavizlerden yalnızca biri olduğunu kaydetti.

Mısırlı parlamenter Mustafa Bekri ise, gaz anlaşması ile olası liderler zirvesi arasında bağ kurulmasını reddetti. Bekri, İsrail kaynaklarından gelen iddialara itibar edilmemesi gerektiğini, esas olanın resmi Mısır tutumu olduğunu belirterek, “Mısır’ın pozisyonu nettir: Filistin halkının haklarının korunması ve Mısır’ın güvenliğinin garanti altına alınması vazgeçilmezdir” dedi.


Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
TT

Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)

Suriye hükümeti ile Ana omurgasını YPG’nin oluşturduğu Kürtlerin liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında yürütülen entegrasyon görüşmelerine ilişkin kaynaklar, tarafların yıl sonunda dolacak süre öncesinde tıkanan anlaşmayı ilerletmek için yoğun çaba gösterdiğini aktardı.

Şarku'l Avsat'ın sürece yakın Suriyeli, Kürt ve Batılı kaynaklardan edindiği bilgilere göre taraflar son günlerde temaslarını yoğunlaştırdı. Ancak görüşmelerdeki gecikmelerin yarattığı memnuniyetsizlik dikkat çekiyor. Kaynaklar, mevcut şartlarda anlaşmayı ileriye taşıyacak büyük bir sıçrama beklentisinin zayıf olduğunu belirtiyor.

Beş farklı kaynağa göre, geçici Suriye hükümeti, kuzeydoğu bölgesini kontrol eden Kürt güçlerine bir öneri sundu. Kaynaklar Şam yönetiminin söz konusu öneride, yaklaşık 50 bin savaşçıdan oluşan SDG’nin üç ana tümen ve daha küçük birlikler halinde yeniden yapılandırılmasına kapı araladığı bilgisini verdi.

Öneriye göre SDG, komuta zincirinin bir bölümünden vazgeçecek ve kontrol ettiği bölgeleri Suriye ordu birliklerine açacak.

Ancak kaynaklar, bu planın hayata geçip geçmeyeceğinin belirsiz olduğunu vurguladı. Birçok yetkili, yıl sonuna kısa süre kalmışken kapsamlı bir anlaşmaya varma ihtimalinin zayıf olduğunu, daha fazla müzakereye ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.