Mısır Sulama Bakanı: COP27, dünyanın su krizini öğrenmesi için bir fırsat

Mısır Sulama Bakanı: COP27, dünyanın su konusundaki “yoksulluğumuzu” öğrenmesi için bir fırsat (Bakanlığın internet sitesi)
Mısır Sulama Bakanı: COP27, dünyanın su konusundaki “yoksulluğumuzu” öğrenmesi için bir fırsat (Bakanlığın internet sitesi)
TT

Mısır Sulama Bakanı: COP27, dünyanın su krizini öğrenmesi için bir fırsat

Mısır Sulama Bakanı: COP27, dünyanın su konusundaki “yoksulluğumuzu” öğrenmesi için bir fırsat (Bakanlığın internet sitesi)
Mısır Sulama Bakanı: COP27, dünyanın su konusundaki “yoksulluğumuzu” öğrenmesi için bir fırsat (Bakanlığın internet sitesi)

Geçtiğimiz günlerde atanan yeni Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Hani Suveylem, 27. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Taraflar Konferansı’nı (COP27), su krizi yaşayan ülkelerden biri olarak Mısır’ın su konusundaki kıtlığı dünyaya göstermesinin yanı sıra Nil Havzası ülkelerinin halklarının Nil’in suyundan istifade etmesi ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini azaltılması amacıyla Mısır ile Nil Havzası ülkeleri arasındaki işbirliklerinin güçlendirilmesi için bir fırsat olarak değerlendirdi.
Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı’na göre Mısır’ın su kaynaklarındaki bir açıktan dolayı sıkıntı yaşıyor zira ülkenin su ihtiyacı 114 milyar metreküpe ulaşırken, su kaynakları sadece 74 milyar metreküp su sağlıyor.
Mısır su ihtiyacının yüzde 90’ını karşılamak için Nil nehrinden sağlanan 55,5 milyar metreküplük su payına güvenirken, Etiyopya’nın Nil Nehri’nin ana kolu üzerine inşa ettiği Nahda Barajı’nı sebebiyle ile bu payda bir azalma bekliyor.
Şarku’l Avsat’ın Mısır kaynaklarından edindiği bilgiye göre Suveylem pazar günü anayasal yeminini ettikten sonra gerçekleştirdiği ilk geniş kapsamlı toplantıda, “Mısır’daki su yönetim sürecini, sudan yararlanan kişilere ulaşmasını sağlamak ve su geri dönüşümünü en üst düzeye çıkarmak üzere geliştirmek için tüm teknik ve idari imkanları kullanma” sözü verdi. Bakan, su güvenliğini sağlamak, bilimsel araştırmalara yönelik itimatı artırmak ve Ulusal Su Araştırma Merkezi’nin devletin gelecekteki projelerindeki rolünü güçlendirmek için Mısır içindeki ve dışındaki tüm kurumlarla yapılacak iş birliğinin önemini vurguladı.
Su Kaynakları Bakanı önümüzdeki dönemde, başta Tarım Bakanlığı olmak üzere Mısır’daki su kaynaklarının yönetimi ile ilişkili olan çeşitli bakanlıklar ile, su ve toprak verimliliğini artırmak ve iklim değişikliklerinin olumsuz etkileriyle mücadele etmek üzere daha fazla iş birliğine tanık olacağını söyledi. Bakan bunun, kuraklık ve tuzluluğu tolere edebilen, iklim koşullarına karşı daha toleranslı ayrıca daha yüksek mahsul verimi ve daha az su tüketimine sahip çeşitlerin geliştirilmesi için Ulusal Su Araştırma Merkezi ile Tarımsal Araştırma ve Çöl Araştırma Merkezi’nin rollerinin desteklenmesi ile olacağını belirtti. Bu iş birliğinin çatışmaları çözeceğini vurguladı.
Sulama Bakanı, Mısır’ın suyunu korumak ve mevcut yollar üzerinden en verimli şekilde yönetmek için yurtiçi ve yurtdışındaki tüm kurumlar arasındaki iş birliğinin sağlanmasının önemini vurguladı. Aynı zamanda suyu en verimli şekilde yönetmeye yardımcı olan Ulusal Su Araştırmaları Merkezi tarafından hazırlanan bilimsel ve uygulamalı araştırmalarından faydalanılmasına dikkat çekti. Bakan Nil suyundan Nil Havzası ülkeleri halklarının yararına yararlanmak ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla, Mısır ve Nil Havzası ülkeleri arasındaki ilişkilerin geleceğinde ‘iş birliği’ teriminin en önemli başlık olacağını belirtti.
Bakana göre, Nil Havzası ülkeleriyle iş birliği dosyaları, iklim değişikliğinin nehrin su kaynakları üzerindeki olumsuz etkilerinin sınırlanmasına yönelik iş birliğini kapsıyor. Bakan Mısır’ın su kaynaklarının yüzde 97’sinin ülke sınırları dışından gelen Nil Nehri suyuna bağlı olduğunu ve bu durumun, bölge ülkelerin ortak çıkarlarına ulaşmak üzere iş birliğinin önemini vurguladığını belirtti.
Suveylem Mısır’ın su kaynakları yönetimindeki verimliliğini artırmayı amaçlayan tüm yeni uygulamalarda araştırmaların kullanımı genişletmek üzere, ülkenin dış ilişkilerin, Sulama Bakanlığı’nın planlarını desteklenmesi ve uluslararası üniversitelerdeki bilimsel araştırmaların Ulusal Su Araştırmaları Merkezi ile koordinasyon ve iş birliği sağlamak için kullanılmasına dikkat çekti.
Bakan, Kasım ayında Mısır’ın Şarm eş-Şeyh şehrinde düzenlenecek olan iklim zirvesinin dünyanın Mısır’ın iklim değişikliği dosyasında ne kadar ilerlediğini görmesi, Mısır’ın sorunlarının küresel gündeme getirilmesi ve su sıkıntısına çözüm aranmasına yardımcı olacağına dikkat çekti. Aynı zamanda zirvenin uluslararası deneyimlerden faydalanmak, dünyayı Mısır’ın su kıtlığına ilişkin sorunlarını göstermek için bir fırsat olduğunu belirtti. Bakan bunların yanı sıra söz konusu sıkıntıların gündeme getirilmesinin, bu zorlukların üstesinden gelinmesi ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine uyum sağlaya yönelik projelerin uygulanmasında uluslararası teknik destek alınması içinde bir fırsat olduğunu söyledi.



Suriye’nin işgal altındaki Golan Tepeleri’nde artık bir tampon bölge yok

Stratejik öneme sahip Şeyh Dağı'nın zirvesindeki İsrail askerleri (Reuters)
Stratejik öneme sahip Şeyh Dağı'nın zirvesindeki İsrail askerleri (Reuters)
TT

Suriye’nin işgal altındaki Golan Tepeleri’nde artık bir tampon bölge yok

Stratejik öneme sahip Şeyh Dağı'nın zirvesindeki İsrail askerleri (Reuters)
Stratejik öneme sahip Şeyh Dağı'nın zirvesindeki İsrail askerleri (Reuters)

Halil Musa

İsrail ordusu, ‘ileri savunma cephesi’ kurmak amacıyla Suriye'nin işgal altındaki toprakları Golan Tepeleri’ndeki tampon bölgede askeri üsler kurmaya devam ediyor. Bu üsler, tampon bölgenin ötesine geçerek Golan Tepeleri’nin doğusundaki Suriye topraklarının derinliklerindeki köylere kadar ilerliyor.

Söz konusu askeri üsler, Şeyh Dağı'nın (Hermon Dağı) kuzeyinden batıya doğru Dera'nın batı kırsalındaki Yermuk Havzası’na kadar uzanan Suriye-Ürdün-İsrail sınır üçgeninde yer alıyor.

İsrail'in 8 Aralık 2024 tarihinden bu yana Suriye’de işgal ettiği toprakların yüzölçümü 500 kilometrekareyi aşarak Golan Tepeleri’nin yarısı kadar bir alana ulaştı.

En büyük ve stratejik açıdan en önemli üs, deniz seviyesinden 2 bin 814 metre yüksekliğindeki Şeyh Dağı'nın zirvesinde yer almakta ve başkent Şam’a, Lübnan'ın Bekaa Vadisi’ne ve İsrail’in kuzeyine hâkim bir konumda.

İsrail ordusu, bu üssü Suriye ordusunun geçen yılın sonunda Esed Beşşar rejiminin düşüşüyle birlikte çekilmeden önce kullandığı yerlerde kurdu.

Üs, 1974 yılında İsrail ile Suriye arasında imzalanan Ayrışma Anlaşması ile kurulan tampon bölgenin dışında yer alıyor.

Her sabah Şam'da

Birkaç ay önce üssü ziyaret eden İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, “Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara’nın her sabah Şam'daki başkanlık sarayında gözlerini açtığında İsrail Savunma Ordusu'nun onu Şeyh Dağı'nın tepesinden izlediğini ve bizim burada, Suriye’nin güneyindeki tüm güvenlik bölgesinde Golan Tepeleri ve Celile halkını onun tehditlerinden korumak için bulunduğumuzu hatırlayacak” ifadelerini kullandı.

İsrail’in söz konusu askeri üslerinde, İsrail ordusunun üç tugayı konuşlu. Bu tugaylar 210. Bölgesel Bashan Tümeni'ne bağlı. İsrail, Şeyh Dağı'nın eteklerinden Dera’nın batı kırsalındaki Hamma bölgesine (Yermuk Nehri havzası) kadar uzanan 70 kilometre uzunluğundaki tampon bölge boyunca 10'dan fazla askeri üs kurdu.

Üsler, Cibata el-Haşeb, el-Hamidiye, Kuneytra, Kahtaniye, Tel Kuna, Tel el-Ahmer eş-Şarki ve Tel el-Ahmer el-Garbi köylerine kuruldu.

jı8uk

İndependent Arabia’ya konuşan kaynaklar, İsrail ordusunun şu anda Kenitra kırsalındaki Kudna kasabası yakınlarındaki Tel Ahmer’in doğusunda bir askeri üs inşa ettiğini ve bu üssün Tel Ahmer'in batısındaki başka bir askeri üsse ekleneceğini söyledi.

İsrail ordusu, bu askeri üslerin yakınlarındaki evleri yıkıyor. Son haftalarda, Kuneytra kırsalında yer alan Hamidiye köyünde 16 evi yıktı.

İsrail ordusu, Dera’nın batı kırsalında güvenlik ve askeri operasyonlar yürütmek üzere Mariye beldesi yakınlarında bir askeri üs kurdu.

İsrail, bu üsleri kurarak ordusunun bölge üzerindeki kontrolünü güçlendirmeyi ve iki taraf arasındaki ‘çatışmayı önleme anlaşmasına’ aykırı olarak Suriye'nin güneyinde yeni bir gerçeklik oluşturmayı hedefliyor.

Birleşmiş Milletler Ateşkes Gözlem Gücü (UNDOF), Kuneytra’daki başlıca karargahı ve Nebe el-Fevvar köyündeki başka bir karargahı ile Şeyh Dağı eteklerindeki diğer karargahları aracılığıyla tampon bölgede çalışmalarını sürdürüyor.

Dişleri olmayan bir ülke Suriye

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Suriye’nin Golan Tepeleri’nde kontrol ettiği bölge, bin 800 kilometre karelik yüzölçümüyle Suriye'nin yüzölçümünün yaklaşık yüzde birini oluşturuyor. İsrail 1967 yılında Golan Tepeleri’nin bin 160 kilometre karelik kısmını ele geçirmişti. Son aylarda ise kontrolünü 500 kilometre karelik bir alana daha genişletti.

İsrail ordusu bu üsler aracılığıyla kuzeyde Şeyh Dağı'ndan güneyde sınır üçgenine kadar uzanan onlarca Suriye köyüne baskınlar ve aramalar düzenleyerek, ‘terörizmin altyapı tesisleri’ olarak adlandırdığı yerleri hedef alıyor ve ‘kuzey cephesinden gelebilecek tehditleri önlemek’ için askeri faaliyetlerde bulunuyor.

İsrail ordusu, birkaç gün önce ‘Suriye'nin güneybatısındaki Ummu el-Lahs ve Ayn el-Bustali bölgelerinde İran'a bağlı dört silahlı kişiyi’ tutukladığını duyurdu.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, ‘İsrail'in kuzey sınırlarının güvenliğini sağlamak için tampon bölgede ve ona yakın birkaç ek noktada faaliyet gösterildiği’ belirtilirken nerelerde konuşlandığına değinmekten kaçındı.

Suriyeli kaynaklara göre İsrail ordusu birkaç hafta önce bu köylerde, özellikle de Yermuk Havzası'nda bulunan Dera ilinin batı kırsalında ve Kuneytra kırsalında nüfus ve sosyal araştırmalarını tamamladı.

İsrail ordusu, Suriye'nin güneyindeki güvenlik bölgesinin silahsız ve tehditlerden arındırılmış olmasını sağlamak amacıyla Suriye'de süresiz olarak kalmaya hazır olduğunun altını çizdi.

Suriyeli stratejist Fayez el-Esmer, “İsrail, Beşşar Esed rejiminin düşüşünü fırsat bilerek Suriye'yi dişsiz ve pençesiz hale getirmeye ve Golan Tepeleri’ndeki kontrol alanını genişletmeye çalışıyor” yorumunda bulundu.

Tel Aviv'in bunun durumun perde arkasında Ayrışma Anlaşması dışında yeni bir anlaşma dayatmak istediğini düşünen Esmer, “Bu anlaşma, Tel Aviv'e tampon bölgede erken uyarı istasyonları kurma ve güvenliğini sağlama bahanesiyle bölgeye ABD askerleri konuşlandırma imkanı verecek” dedi.

Suriyeli stratejist, İsrail’in Ahmed eş-Şara liderliğindeki yeni Suriye yönetimine güvenmediği için tıpkı 7 Ekim 2023'te Hamas'ın İsrail'e düzenlediği Aksa Tufanı Operasyonu gibi bu kez Suriye topraklarından yeni bir saldırı düzenlenmesinden çekindiğini söyledi.

1974 tarihli Ayrışma Anlaşması’nın çöküşü

Stratejist Anan Vehbi ise İsrail'in bu üsler aracılığıyla güvenlik tehditlerine karşı önleyici saldırılar düzenlemeye dayanan yeni çatışma kuralları dayatmak istediğini düşünüyor. Bu yeni üslerin çatışmanın devam etmesini sağlamak, ancak büyük bir savaşa değil, düşük yoğunluklu bir çatışmaya yol açmak amacıyla kurulduğunu söyleyen Vehbi, “İsrail ordusunun bu bölgelerden çekilmesini imkânsız görüyorum, çünkü Tel Aviv bu bölgelerden hareketle Suriye'nin güneybatısının tamamında güvenlik hakimiyeti kurmak istiyor” değerlendirmesinde bulundu.

8ı
Netanyahu, Golan Tepeleri konusunda Ayrışma Anlaşması’nın çöktüğünü açıkladı (Reuters)

Öte yandan Suriye Dışişleri Bakanlığı, Tel Aviv'in Şam ile ilişkilerin ‘normalleştirilmesi’ konusundaki ilgisini dile getirmesinin ardından, Suriye'nin 1974 yılında İsrail ile imzalanan Ayrışma Anlaşması’na geri dönmek için ABD ile iş birliği yapmaya hazır olduğunu açıkladı.

Suriyeli yetkililer, İsrail'in Suriye'nin askeri cephaneliğine yüzlerce hava saldırısı düzenlemesi ve Beşşar Esed rejiminin düşmesinden sonra ülkenin güneyine girmesinin ardından ‘tansiyonu düşürmek için’ İsrail ile dolaylı müzakereler yürüttüğünü kabul etti.

ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Suriye ve İsrail'in ABD'nin arabuluculuğunda ‘sınırlarında sükuneti yeniden tesis etmeyi amaçlayan’ ciddi görüşmeler yaptığını doğruladı.

Suriye'den resmi bir kaynak ise ‘İsrail ile barış anlaşması imzalanacağına dair açıklamalar yapmak için zamanlamanın doğru olmadığını, ancak Tel Aviv'in 1974 tarihli anlaşmaya tam olarak uyması ve işgal ettiği bölgelerden çekilmesi halinde yeni anlaşmaların müzakere edilebileceğinden söz edilebileceğini’ söyledi.