Suriye: Dera’da DEAŞ ikinci liderini de kaybetti

Rus kuvvetleri 2018'de Tafas girmişti (Arşiv)
Rus kuvvetleri 2018'de Tafas girmişti (Arşiv)
TT

Suriye: Dera’da DEAŞ ikinci liderini de kaybetti

Rus kuvvetleri 2018'de Tafas girmişti (Arşiv)
Rus kuvvetleri 2018'de Tafas girmişti (Arşiv)

Pazartesi sabahı bölge halkı Dera’da eski bir DEAŞ liderinin cesedi ile karşılaştı. Dera'nın batı kırsalındaki Tafas şehrinin batısında, Muzayrib yolu üzerinde Masara eş-Şemri yakınlarında bulunan cesette silah izlerine rastlandığı kaydedildi.
Dera'nın kuzey kırsalındaki Cebab kasabasından olduğu bilinen söz konusu DEAŞ lideri Mahmud Ahmes el-Hallak, Suriye ordusu 2018'de Rus desteğiyle bölgeyi kontrol altına almadan önce, DEAŞ’ın Yermuk Havzası bölgesindeki Halid Bin Velid Ordusu örgütünün üyesiydi.
Geçtiğimiz günlerde batı bölgesinde DEAŞ’ın Güney Suriye'deki askeri komutanı Ebu Salim el-Iraki dahil olmak üzere 3 DEAŞ üyesinin öldürüldüğü kaydedildi.
DEAŞ’ın Yermuk Havzası’nın Tasil kasabasından eski üyesi Muhammed el-Avdat, Suriye ordusunun Dael şehrindeki kontrol noktalarından birinde tutuklandı. Avdat, itirafçı olup Merkez Komite üyeleri dahil olmak üzere bazı isimlere suikast düzenleneceğine dair ifade verdi.
Şarku’l Avsat’ın yerel kaynaklardan edindiği bilgiye göre Suriye devlet medyasına konuşan bir güvenlik kaynağı, Tafas'ta özel güvenlik operasyonu yürütüldüğünü aktardı. Kaynak aynı zamanda, “Operasyon kapsamında Ebu Ömer el-Cebabi lakaplı terörist Mahmud Ahmed el-Hallak etkisiz hale getirildi. DEAŞ’ın güney bölgesindeki en önemli liderlerinden biri sayılan Hallak, DEAŞ'ın Yermuk Havzası'ndaki askeri kanadında komutanlık yapmıştı. Aynı zamanda eğitim kamplarında yetkiliydi. Cebabi, yabancı bir ülkenin istihbarat servisleri ile koordineli bir şekilde DEAŞ liderleriyle birlikte çalışıyordu. Bir hafta önce Dera’nın batı kırsalındaki Advan kasabasında öldürülen Ebu Salim el-Iraki’nin yanısıra Abdurrahman el-Iraki de bu isimlerden biriydi” açıklamalarında bulundu.
Şarku’l Avsat’a konuşan özel kaynaklar ise Hallak’ın Suriye ordusundan ayrılan bir subay olduğundan, muhalefette 24. Piyade Tümeni komutanlığı yaptığından bahsetti. Ardından ortadan kaybolan ve 2016-2018 yılları arasında DEAŞ tarafından kontrol edilen Yermuk Havzası bölgelerinde ortaya çıkan Hallak’ın Temmuz 2018'de DEAŞ kontrolü altındaki Yermuk Havzası bölgelerine girdiği sırada Suriye rejim güçleri tarafından tutuklandığı belirtildi. 2019’da serbest bırakılan Hallak, ardından Yermuk Havzası’na geri dönerek Dera’nın batı kırsalındaki çeşitli bölgelere yöneldi.
Dün öğleden sonra şehrin sakinleri ve ileri gelenlerinden oluşan yerel güçler eşliğinde Tafas’a giren Suriye ordusu güçleri ve bazı güvenlik birimleri, burada denetimlerde bulundu. Kaynaklar, ordu güçlerinin eski bir çimento şirketi sahasında 72 saat süreliğine geçici bir askeri nokta kuracağını, ardından anlaşmada öngörüldüğü üzere geçtiğimiz günlerde Tafas'ın eteklerinde yoğunlaşan askeri takviyelerin geri çekilmesiyle geri çekileceğini aktardı. Söz konusu anlaşma, birkaç gün önce şehrin ileri gelenleri ve yerel liderler ile Dera'da rejime bağlı Güvenlik Komitesi arasında imzalanmıştı.
Tafas’ta bir hafta önce buradaki yerel savaşçılar ile Suriye rejimine bağlı güçler arasında kaydedilen çatışmalar azalmış durumda. Bu gelişme, yerel liderler ile güney bölgesi askeri güvenlik servisi yetkilisi ve Dera’daki Güvenlik Komitesi üyesi Tuğgeneral Luay el-Ali arasında bir ateşkes anlaşmasına varılması ardından gerçekleşti. Söz konusu anlaşma, arananların şehir dışı edilmelerini, Suriye rejim güçlerinin aranan şahısların barındığını öne sürdüğü bazı evlerde sınırlı aramaların yapılmasını öngörüyor.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.