Bilim insanları koronavirüsün nöronlar üzerindeki etkisini ortaya çıkardı

Kovid-19’a neden olan SARS-CoV-2 virüsü, salgınının ortaya çıktığı ilk günlerden bu yana enfekte olan kişilerden birçoğunda beyin sisi, baş ağrısı ve konsantrasyon bozukluğu gibi nörolojik sorunlara neden oluyordu. Bu durum, dünya çapında birçok araştırma ekibini söz konusu şikayetleri incelemeye ve SARS-CoV-2’nin beyni nasıl enfekte ettiği hakkında daha fazla araştırma yapmaya yönlendirdi.

Brezilya’da bir araştırma ekibi, enfekte olan vakalar ve enfeksiyon sebebiyle yaşamını yitirenler üzerinde araştırma yaptı. Ekip, 11 Ağustos’ta Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan çalışmalarında, insan beynindeki astrositlerin virüsle enfekte olduğuna yönelik kanıtlar bulduklarını duyurdu.

Brezilyalı araştırma ekibinin çalışmaları, enfekte olan ancak hayatta kalan, hastaneye yatırılmış 81 kişi üzerinde yapılan bir çalışmayla başladı. Söz konusu kişilerin verileri enfekte olmayan bir kontrol grubuyla karşılaştırıldığında, enfekte olmuş kişilerin daha fazla depresyon ve anksiyete belirtileri gösterdikleri tespit edildi. Araştırmacılar, bu tür semptomların tipik olarak orbitofrontal korteksteki sorunlar olduğunu belirtti.

Araştırmacılar daha sonra, özellikle orbitofrontal kortekse odaklanarak Kovid-19 sebebiyle yaşamını yitiren 26 kişinin beyinlerini inceledi. Şaşırtıcı bir şekilde, 5 vakanın astrositlerinde virüs bulundu. Bununla birlikte araştırmacılar diğerlerinin beyinlerindeki virüsün kaybolmuş olmasının da mümkün olduğunu bildirdiler.

Astrositler beyinde bulunur ancak sinir hücreleri değildir. Nöronlara destek veren yıldız şeklindeki glial hücreler olarak biliniyorlar. Nöronlara besin hazırlayıp taşıyorlar. Araştırmacılar astrositleri enfekte eden virüsü incelediklerinde, virüsün astrositlerin davranışını değiştiren bir protein ürettiklerini keşfettiler. Bu protein astrositlerin davranışını değiştiriyor ve daha az laktak hale getiriyor. Bu da hücre için daha az besin anlamına geliyor.

Ekip daha sonra virüsün astrositleri nasıl enfekte ettiğini araştırdı. SARS-CoV-2 virüsü yüzeyindeki spike proteinlerinin akciğerlerdekinden farklı reseptörleri hedef aldığını ve böylece kendisinin astrositlere bağlanmasını sağladığını tespit ettiler. Araştırmacılar nihai olarak enfekte astrositlerin nöronları besleyememesi nedeniyle nöronların öldüğü sonucuna vardı.