Bilim insanları koronavirüsün nöronlar üzerindeki etkisini ortaya çıkardı

Virüs, nöronların besin kaynağını hedef alarak hayatta kalmalarına engel oluyor.

Zimbabve’nin başkenti Harare’de maske kullanımına ilişkin asılan afişler. (EPA)
Zimbabve’nin başkenti Harare’de maske kullanımına ilişkin asılan afişler. (EPA)
TT

Bilim insanları koronavirüsün nöronlar üzerindeki etkisini ortaya çıkardı

Zimbabve’nin başkenti Harare’de maske kullanımına ilişkin asılan afişler. (EPA)
Zimbabve’nin başkenti Harare’de maske kullanımına ilişkin asılan afişler. (EPA)

Kovid-19’a neden olan SARS-CoV-2 virüsü, salgınının ortaya çıktığı ilk günlerden bu yana enfekte olan kişilerden birçoğunda beyin sisi, baş ağrısı ve konsantrasyon bozukluğu gibi nörolojik sorunlara neden oluyordu. Bu durum, dünya çapında birçok araştırma ekibini söz konusu şikayetleri incelemeye ve SARS-CoV-2’nin beyni nasıl enfekte ettiği hakkında daha fazla araştırma yapmaya yönlendirdi.
Brezilya’da bir araştırma ekibi, enfekte olan vakalar ve enfeksiyon sebebiyle yaşamını yitirenler üzerinde araştırma yaptı. Ekip, 11 Ağustos’ta Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan çalışmalarında, insan beynindeki astrositlerin virüsle enfekte olduğuna yönelik kanıtlar bulduklarını duyurdu.
Brezilyalı araştırma ekibinin çalışmaları, enfekte olan ancak hayatta kalan, hastaneye yatırılmış 81 kişi üzerinde yapılan bir çalışmayla başladı. Söz konusu kişilerin verileri enfekte olmayan bir kontrol grubuyla karşılaştırıldığında, enfekte olmuş kişilerin daha fazla depresyon ve anksiyete belirtileri gösterdikleri tespit edildi. Araştırmacılar, bu tür semptomların tipik olarak orbitofrontal korteksteki sorunlar olduğunu belirtti.
Araştırmacılar daha sonra, özellikle orbitofrontal kortekse odaklanarak Kovid-19 sebebiyle yaşamını yitiren 26 kişinin beyinlerini inceledi. Şaşırtıcı bir şekilde, 5 vakanın astrositlerinde virüs bulundu. Bununla birlikte araştırmacılar diğerlerinin beyinlerindeki virüsün kaybolmuş olmasının da mümkün olduğunu bildirdiler.
Astrositler beyinde bulunur ancak sinir hücreleri değildir. Nöronlara destek veren yıldız şeklindeki glial hücreler olarak biliniyorlar. Nöronlara besin hazırlayıp taşıyorlar. Araştırmacılar astrositleri enfekte eden virüsü incelediklerinde, virüsün astrositlerin davranışını değiştiren bir protein ürettiklerini keşfettiler. Bu protein astrositlerin davranışını değiştiriyor ve daha az laktak hale getiriyor. Bu da hücre için daha az besin anlamına geliyor.
Ekip daha sonra virüsün astrositleri nasıl enfekte ettiğini araştırdı. SARS-CoV-2 virüsü yüzeyindeki spike proteinlerinin akciğerlerdekinden farklı reseptörleri hedef aldığını ve böylece kendisinin astrositlere bağlanmasını sağladığını tespit ettiler. Araştırmacılar nihai olarak enfekte astrositlerin nöronları besleyememesi nedeniyle nöronların öldüğü sonucuna vardı.



Gizli kodla keşfedilen Netflix dizisi izleyenleri hayran bıraktı

The Playlist'te İsveçli bir teknoloji girişimcisi ve ortakları, yasal bir yayın platformu sunarak müzik sektöründe devrim yaratıyor (Netflix)
The Playlist'te İsveçli bir teknoloji girişimcisi ve ortakları, yasal bir yayın platformu sunarak müzik sektöründe devrim yaratıyor (Netflix)
TT

Gizli kodla keşfedilen Netflix dizisi izleyenleri hayran bıraktı

The Playlist'te İsveçli bir teknoloji girişimcisi ve ortakları, yasal bir yayın platformu sunarak müzik sektöründe devrim yaratıyor (Netflix)
The Playlist'te İsveçli bir teknoloji girişimcisi ve ortakları, yasal bir yayın platformu sunarak müzik sektöründe devrim yaratıyor (Netflix)

Spotify'ın doğuşunu anlatan Netflix mini dizisi The Playlist, Rotten Tomatoes'da aldığı yüzde 100'lük beğeni puanıyla dikkatleri üzerine çekiyor. İzleyiciler gizli bir Netflix koduyla keşfettikleri "sürükleyici" mini dizi için "mutlaka seyredilmeli" diyor.

Bu 6 bölümlük mini dizi, Netflix'te "müzik türü kategorisi"ne ait özel bir içerik kodu sayesinde keşfedildi. Bu kodun, algoritmayı değiştirerek izleyicilere alışılmışın dışında içerikler sunduğu belirtiliyor. The Playlist, bu yöntemle öne çıkan en popüler yapımlardan biri oldu.

Her bölüm farklı bir karakterin gözünden

İsveçli girişimci Daniel Ek ve ortağı Martin Lorentzon'un müzik sektörünü değiştirme hikayesini anlatan The Playlist, Ekim 2022'de platformda yayına girdi.

Spotify Untold adlı kitaptan uyarlanan biyografik dizi, hikayeyi her bölümde farklı bir karakterin gözünden anlatıyor. Programcılar, avukatlar, sanatçılar ve müzik endüstrisinin kilit isimleri üzerinden Spotify'ın küresel müzik dinleme alışkanlıklarını nasıl değiştirdiği gözler önüne seriliyor.

IMDb'de de 10 üzerinden 7.4 puan alan dizi, izleyicilerden ve eleştirmenlerden büyük övgü topladı. 

Espinof'tan Carla Monfort, incelemesinde "The Playlist klasik bir biyografi gibi başlıyor ama sonunda sektöre eleştirel bir bakış sunuyor" ifadesini kullanıyor.

The Age'den Debi Enker ise "Modern anlatım diliyle, dijital devrimin ön saflarında yaşananları canlı bir şekilde yansıtıyor" yorumunda bulunuyor.

"Neredeyse kusursuz"

Arjantin merkezli gazete La Nacion, "Bu acımasız sektörü son derece merhametli bir yerden anlatıyor" diye yazıyor.

Eleştirmen Kate Sanchez, The Playlist için "Neredeyse kusursuz" diyerek ekliyor: 

Mini dizi, tüm biyografik yapımlar için yeni bir standart belirliyor. Çünkü teknoloji sektörünün hem mutluluk veren hem de yıkıcı yönlerini dürüstçe ortaya koyuyor.

İzleyiciler de diziyle ilgili görüşlerinde eleştirmenlere katılıyor. Bir Netflix abonesi, "Her bölümü farklı bir perspektiften anlatma fikri çok etkileyiciydi. 10 üzerinden 10, Kesinlikle izlemeye değer" ifadelerini kullanırken bir diğeri ekliyor:

Özellikle son bölümü epey sürprizliydi ama spoiler vermeyeceğim.

Başka bir izleyiciyse şu yorumu yapıyor:

Oyunculuklar çok iyi, kurgusu başarılı. Bir solukta izlenebilecek harika bir iş.

Independent Türkçe, Daily Mail, Unilad