Rus istihbaratının Ukrayna istilası öncesi attığı 5 adım

Batılı istihbarat yetkilileri, Federal Güvenlik Servisi'nin yaşanacakları isabetli öngöremediğini savunuyor

Reuters
Reuters
TT

Rus istihbaratının Ukrayna istilası öncesi attığı 5 adım

Reuters
Reuters

ABD'nin önde gelen gazetelerinden Washington Post, Rusya'nın iç güvenlik kurumu Federal Güvenlik Servisi'nin (FSB) Ukrayna istilası öncesi attığı adımları değerlendirdi.
Gazete ABD, Avrupa ve Ukrayna'dan istihbarat yetkilileriyle görüşerek derlediği bilgilerle iç istihbarat örgütü olarak çalışan FSB'nin zaaflarını da ortaya koyan hamlelerini 5 başlıkta inceledi.

1 - FSB, Kiev'in göstereceği direnişi anlamadı
Haberde, FSB'nin Ukrayna'daki kurumlara sızmak, Kremlin yanlısı siyasetçilere rüşvet vermek ve ülkenin Moskova'nın gözetiminden çıkmasını engellemek için yıllardır gizli operasyonlar yürüttüğüne dikkat çekildi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 24 Şubat'ta verdiği askeri operasyon emriyle başlayan istiladan önce FSB'nin Moskova'daki yetkililere Ukrayna'nın hızlı şekilde ele geçirilebileceğini temin ettiği de belirtildi.
Batılı istihbarat yetkilileri, Ukrayna'da yoğun şekilde faaliyet gösterse bile FSB'nin Kiev'in ortaya koyacağı direnişi anlayamadığı ya da anlasa bile böyle bir bilgiyi Putin'le nasıl paylaşacağını bilemediğini savundu.

2 - FSB yetkilileri, Kiev'de kalacak daire aradı
Haberde, Kiev'in hızlı şekilde ele geçirileceğinden emin olan FSB yetkililerinin, savaştan günler önce başkentte tutmak için daire ve apartman aramaya başladığı ifade edildi.
Ukrayna istihbaratının ele geçirdiği konuşmalarda, FSB çalışanlarının operasyonları yürütmek amacıyla üs olarak kullanmak ya da ikamet etmek için çeşitli daireleri araştırdığı belirtildi.
Buna göre Kremlin, Ukrayna'ya girmeden önce FSB çalışanlarının başkenti terk etmesini ama tuttukları dairelerin anahtarlarını gelecek Rus yetkililer için bırakmaları talimatını verdi.

3 - FSB'nin Ukrayna birimi genişletildi
İstihbarat kaynakları, istiladan önceki dönemde FSB'nin Ukrayna biriminin genişletildiğine dikkat çekti.
Ukraynalı ve Batılı istihbarat yetkilileri, 2019'da birimde 30 kişi çalışırken, istila öncesi dönemde bu sayının 160'a çıktığını ifade etti.
FSB yetkililerinin ülkenin farklı bölgelerine ajanlar yerleştirildiği ve "uyuyan hücre" ağlarının genişletildiği belirtildi.
Ukraynalı yetkililer bunun, Rusya'nın saldırı öncesinde kendisine zemin hazırladığına işaret ettiğini söyledi.

4 - FSB, Yanukoviç ve Medvedçuk'la yakından çalıştı
Haberde, FSB'nin iki ana müttefikinden birinin eski Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç, diğerininse Viktor Medvedçuk olduğu belirtildi.
Yanukoviç, 2014'teki hükümet karşıtı eylemlerin ardından Rusya'ya kaçmıştı. Medvedçuk ise Rusya yanlısı ana muhalefet partisi Yaşam İçin Muhalefet Platformu'nun lideri.
Medvedçuk, geçen yıl mayısta devlete ihanet şüphesiyle ev hapsi cezasına çarptırılmıştı. Siyasetçi, savaşın başlamasının ardından ev hapsinden kaçmış fakat daha sonra Ukrayna istihbaratı tarafından yakalanmıştı.
Haberde, FSB'nin Kiev'in düşmesinin ardından Kremlin tarafından kurulması planlanan yeni hükümette yer almaları için Yanukoviç ve Medvedçuk'la birlikte çalıştığı öne sürüldü.
Yanukoviç'in iktidarı ele geçirmek için Belarus'ta toplanan bir grubun içinde yer aldığı, Medvedçuk'un partisinin eski üyelerininse Ukrayna'nın güneyinde kalan ve Rusya'nın savaşın ilk günlerinde istila ettiği bölgede hazırlık yaptığı iddia edildi.

5 - Putin, FSB'ye dokunmuyor
Batılı istihbarat yetkilileri, Putin'in söz konusu başarısızlıklara ve yanlış hesaplamalara rağmen FSB'ye müdahale etmediğini söyledi.
Buna göre FSB Direktörü Aleksandr Bortnikov ve Ukrayna biriminin başındaki Sergey Beseda görevden alınmadı. Bortnikov ve Beseda, halen servisin savaştaki operasyonlarını yöneten isimler.

Independent Türkçe, Washington Post, AA



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.