Nahda Barajı: Mısır’ın rasyonalizasyon önlemleri üçüncü dolumun zararlarını “hafifletiyor”

Nahda Barajı'nın bir fotoğrafı (Etiyopya Dışişleri Bakanlığı)
Nahda Barajı'nın bir fotoğrafı (Etiyopya Dışişleri Bakanlığı)
TT

Nahda Barajı: Mısır’ın rasyonalizasyon önlemleri üçüncü dolumun zararlarını “hafifletiyor”

Nahda Barajı'nın bir fotoğrafı (Etiyopya Dışişleri Bakanlığı)
Nahda Barajı'nın bir fotoğrafı (Etiyopya Dışişleri Bakanlığı)

Mısırlı uzmanlar, Mısır hükümetinin su kaynaklarıyla ilgili olarak kabul ettiği rasyonelleştirme önlemlerinin, Nahda Barajı’nın üçüncü dolumunun zararlarını hafifletmeye katkıda bulunduğuna inanıyor.
 Etiyopya Başbakanı Abi Ahmed de yaklaşık bir hafta önce, protestolara rağmen baraj rezervuarının üçüncü dolumunun tamamlandığını ve elektrik üretmek için ikinci türbinin faaliyete geçtiğini duyurdu.
 Mısır ve Sudan, üç taraf arasında konu ve barajın işletilmesine yönelik mekanizmalar üzerinde bir anlaşmaya varılana kadar Etiyopya'nın barajı doldurmayı durdurmasını talep ediyor.
Mısır'ın Eski Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Dr. Muhammed Nasrettin Allam, Abiy Ahmed ve bir dizi Etiyopyalı yetkilinin üçüncü dolumdan mansap ülkelerinin etkilenmediği şeklindeki açıklamalarını "iddia ve yalandan ibaret" diyerek yorumladı.
 Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamalarda Allam, “Mısır büyük bir su krizi yaşıyor. Kahire gıda kıtlığının zorlu uluslararası koşullarına rağmen, yerel tüketim için yeterli olmayan pirinç ekim alanlarını çok fazla azaltmak da dahil olmak üzere, hükümeti rasyonelleştirmek için bir dizi sert önlem aldı. Mısır su kaynakları sıkıntısı çekiyor. Su Kaynakları Bakanlığı'na göre, ihtiyaçlar 114 milyar metreküp su, kaynaklar ise 74 milyar metreküp olarak tahmin ediliyor” ifadelerine yer verdi.
 Mısır krizi aşmak için yaklaşık 50 milyon dolarlık yatırımla 2037 yılına kadar su talebini yönetmek ve karşılamak için bir strateji uygulamaya başladı. Mısır programı, modern tarımsal sulama için bir dönüşüm projesinin uygulanmasına ek olarak, deniz suyunu tuzdan arındırma tesisleri ve üçlü arıtma ile atık su geri dönüşüm tesisleri inşa etmeyi içeriyor.
Mısırlı su kaynakları uzmanı Dr. Abbas Şaraki'ye göre, Nil'i yaklaşık 50 milyar metreküp (yüzde 60) besleyen Mavi Nil'in suları, bu yıl Rönesans Barajı'nın depolanması nedeniyle Yüksek Baraj'a (güney Mısır) ulaşmakta geç kaldı.
 Şaraki, (Pazartesi) Facebook sayfasındaki bir gönderide, "Mavi Nil'den gelen ilk suların Mısır'a varmak üzere olduğunu" açıkladı.
Şaraki sözlerini şöyle sürdürdü: “Yeni suyun her yılın Temmuz ayının ikinci yarısında ve Ağustos ayının başında gelmesi normaldir. Bu nedenle Sulama Bakanlığında su yılı her yılın Ağustos ayının ilk günü başlar; ancak bu yıl Mavi Nil suyunun gelişi, Nahda Barajı'ndaki depolama nedeniyle 40 günden fazla ertelendi.  Yüksek Baraj'daki rezervler, bu yıl üçüncü depolama hacmi olan 9 milyar metreküplük kayba rağmen güven verici. Mısır'daki güvenli durum ağır rasyonalizasyon politikası ve hükümetin tarımsal atık suların arıtılması, seraların inşasının genişletilmesi, sulamanın geliştirilmesi ve başka yüksek maliyetlerle aldığı önlemler sayesinde.”
Buna karşılık, Mısırlı bilim adamı Dr. Faruk el-Baz Twitter’da sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda şu ifadelere yer verdi: “Nil'in suları Yüksek Barajın arkasında zirveye ulaştı; çünkü bu yıl iyi yıllardan biri. Bu, önümüzdeki beş veya yedi yılın Etiyopya'nın tacizi karşısında sakin geçeceği anlamına geliyor. Allah bizi önümüzdeki yıllarda büyüme süreciyle bağdaşmayan sorunlardan kurtardı.”
Geçen Temmuz ayının sonunda Mısır, Etiyopya'nın Temmuz 2020'den bu yana yağışlı mevsimde Nahda Barajı'nı ilgili üç ülke ile anlaşma olmaksızın “tek taraflı” doldurmaya devam etme planlarını BM Güvenlik Konseyi'ne taşıyarak protesto etti.



Netanyahu’dan Gazze Şeridi'ni tamamen işgal etme tehdidi... ‘Stratejik tuzak’ uyarıları arasında yeni bir iddia

Gazze Şeridi sınırındaki İsrail tankları (AFP)
Gazze Şeridi sınırındaki İsrail tankları (AFP)
TT

Netanyahu’dan Gazze Şeridi'ni tamamen işgal etme tehdidi... ‘Stratejik tuzak’ uyarıları arasında yeni bir iddia

Gazze Şeridi sınırındaki İsrail tankları (AFP)
Gazze Şeridi sınırındaki İsrail tankları (AFP)

Gazze Şeridi'ne karadan ve havadan yardım girişine izin verilmesine yönelik ani kararın ardındaki nedenlere ilişkin açıklamalar farklılık gösterse de, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu kararını verdi. Netanyahu, yaklaşık iki milyon Filistinlinin hayatını tehdit eden kıtlık uyarıları üzerine, savaşı durdurmak ve daha fazla yardımın girmesine izin vermek için, Gazze Şeridi'nin tamamını işgal etmeyi hedefleyen bir plan benimsedi.

İsrail medyası, Netanyahu'nun konuyla ilgili bir karar almak üzere bugün hükümetiyle bir toplantı yapacağını ve ayrıca ‘savaşın üç hedefini nasıl gerçekleştireceği’ konusunda orduya talimat vermek üzere güvenlik kabinesini toplayacağını bildirdi.

İsrail Başbakanı, ‘birlikte durmaya ve birlikte savaşmaya devam ederek savaşın tüm hedeflerini gerçekleştirmenin... düşmanı yenmenin, esirleri kurtarmanın ve Gazze Şeridi'nin bundan sonra İsrail için herhangi bir tehdit oluşturmamasını sağlamanın’ gerekliliğini vurguladı.

Netanyahu üzerindeki baskı artıyor

Analistler, Netanyahu'nun askeri gerginliği artırma eğiliminin, savaşın ilan edilen hedeflerine ulaşmak için belirli bir vizyonun olmadığına ve kararsızlığa işaret ettiğini düşünüyor. Bazı analistler ise Filistinli grupların son günlerde Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli esirlerin görüntülerini yayınlamasının ve bu esirlerden birinin kendi mezarını kazdığını söylemesinin, özellikle de aşırı sağcı bazı bakanların Gazze Şeridi'ne yardım girişine izin verdiği için onu eleştirmelerinin ardından, Başbakan üzerindeki baskıyı artırmış olabileceğini düşünüyor. Bunların başında elbette Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich geliyor. Onlar söz konusu kararı Hamas’a bir hediye olarak nitelendirdiler ve böyle bir karar alınmaması gerektiğini ifade ettiler.

Ancak askeri gerilimin ardındaki gerçek neden ne olursa olsun, yerel medya İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'in bu öneriye karşı çıktığını bildirdi. Yisrael Hayom gazetesi, ordudaki önemli bir kaynaktan, Genelkurmay Başkanı'nın Gazze Şeridi'nin tamamen işgal edilmesine karşı çıktığını ve bunu ‘stratejik bir tuzak’ olarak gördüğünü aktardı.

İsrail Yayın Kurumu da güvenlik güçlerinin, esirlerin zarar görmesinden endişe duydukları için ordunun daha önce faaliyet göstermediği bölgelerde çatışmanın genişlemesine karşı çıktıklarını belirtti. Ancak Netanyahu'nun isteği tartışmaya açık olmayan bir şekilde kesin görünüyor. Yerel basında yer alan haberlere göre Netanyahu, Zamir'e “Eğer bu sana uymuyorsa, görevinden istifa etmelisin” şeklinde kesin bir mesaj gönderdi. Bu durum, birkaç saat içinde yapılacak toplantı öncesinde siyasi ve güvenlik düzeylerinde derin anlaşmazlıklar ve bölünmeler olduğunu gösteriyor.

İsrail'in en etkili gazetecilerinden ve karar alma çevrelerine yakın isimlerden Amit Segal, Başbakanlık Ofisi’nden bir kaynağın “Karar verildi... Gazze Şeridi'ni işgal edeceğiz” dediğini aktardı.

dfrgty
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırıları sonucu yükselen dumanlar (Reuters)

Segal'ın aktardığına göre yetkili, “Hamas, tam bir teslimiyet olmadan esirleri serbest bırakmayacak. Şimdi harekete geçmezsek esirler açlıktan ölecek ve Gazze Şeridi Hamas’ın kontrolü altında kalacak” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat’ın Jerusalem Post’tan aktardığına göre, savaşın genişlemesi, halihazırda Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 75'ini kontrol eden ordunun geri kalan bölgeleri de kontrol altına almasına ve esirlerin tutulduğu düşünülen yerlerde operasyonlar düzenlemesine yol açacak.

İsrail ordusu uyarıyor

New York Post gazetesine göre İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nin tamamen işgal edilmesinin, yoğun nüfuslu sivil bölgelerde ve çatışmalardan etkilenmemiş az sayıdaki şehirde askeri varlığın sürdürülmesinin, Hamas hareketinin kalan hücrelerini aramak ve yerlerini belirlemek için yıllar alacağı konusunda uyarıda bulundu.

Böyle bir adım, esirlerin hayatını tehlikeye atabilir. Çünkü son zamanlarda Hamas'ın üyelerine, ellerinde bulunan esirleri İsrail askerleri yaklaşırsa öldürme emri verdiği yönünde haberler çıktı.

Bu gelişmeler ve görüş ayrılıkları, Netanyahu'yu sert bir şekilde eleştirmesiyle tanınan Başsavcı Gali Baharav-Miara'nın görevden alınması için oybirliğiyle alınan kararın ve İsrail Yüksek Mahkemesi'nin bu kararı daha sonra dondurmasının ardından, siyasi ve hukuki bir krizin ortasında geliyor.

sdfrgty
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırıları sonucu meydana gelen yıkımdan (AP)

Diğer yandan Knesset Dışişleri ve Savunma Komitesi, Komite Başkanı Yuli Edelstein'in görevden alınmasına ilişkin kararı onayladı. Bu karar, Netanyahu'nun hükümette kalması için bunu şart koşan Haredi (Ultra-Ortodoks Yahudi) partilerinin talebine yanıt olarak alındı. Edelstein, zorunlu askerlikle ilgili bir yasa tasarısı sunmakta ısrarcıydı ve bu partiler bunu şiddetle reddediyordu.

Netanyahu’nun son açıklamalarının, Hamas’a baskıyı artırarak hareketi yeniden müzakere sürecine çekmeye ve bazı taleplerinden vazgeçirmeye yönelik bir hamle olabileceği yorumları yapılırken, çok sayıda uzman İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nde askeri operasyonlarını daha da yoğunlaştırma kapasitesini sorguluyor. Savaşın 23’üncü ayına yaklaşılmasına rağmen Netanyahu’nun hedeflerinin hâlâ hayata geçirilememiş olması, bu kapasiteye dair soru işaretlerini artırıyor.