Tunus Cumhurbaşkanı Said ile Beyaz Saray arasındaki gerginlik sürüyor

Tunus ile ABD arasında ‘demokratik sürecin değerlendirilmesi’ konusunda anlaşmazlık sürüyor

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said (DPA)

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’in ABD’nin Tunus Büyükelçiliği’ndeki Maslahatgüzarı’nın da katılımıyla ABD Kongresi’nden bir heyeti kabulü ve toplantının ardından yapılan açıklamalar, Cumhurbaşkanı Said’in 25 Temmuz 2021’den bu yana izlediği siyasi sürece dair Tunus ve ABD arasındaki siyasi anlaşmazlığın devam ettiğine dair bir izlenim bıraktı.
Geçen pazar günü başkent Tunus’ta düzenlenen görüşmede Cumhurbaşkanı Said, son kararlarına ve politikalarına karşı güçlü bir şekilde başlatılan kampanyaları boşa çıkartmak ve birkaç hayati sektörde yaklaşık on yıldır devam ederek ülkedeki ekonomik ve toplumsal koşulların kötüleşmesine yol açan uygulamaları açığa kavuşturmak için ABD heyetine açıklamada bulundu. Kays Said, demokrasinin şekli bir kurum olmaktan önce bir ruh olduğunu söylerken, “Bu, ancak sosyal adaletin ışığında, herkesin eşit olduğu bağımsız ve adil bir yargı ile sağlanabilir” dedi.
Son haftalarda çok sayıda ABD yetkilisi tarafından yapılan açıklamaların ‘hiçbir şekilde kabul edilemez’ olduğunu belirten Said, “Tunus özgür, bağımsız ve egemen bir ülkedir. Buradaki egemenlik, referandumda iradesini ortaya koyan halkındır ve gelecek seçimlerde de ifade edilecektir” dedi.
Öte yandan Tunus’taki ABD Büyükelçiliği, kongre heyetinin Tunus’un demokratik süreci hakkındaki endişelerini dile getirdiğini açıkladı. Büyükelçilikten yapılan açıklamada, heyet üyelerinin Tunus’u ‘yaklaşan yasama seçimlerine mümkün olan en geniş katılımı sağlayacak bir şekilde bir seçim yasasının kabulünü hızlandırmaya çağırdığı’ belirtildi. Ayrıca aktarılana göre heyet, Tunus halkının demokratik sisteme olan güvenini yeniden kazanması için bağımsız bir yargı, aktif ve etkili bir parlamento kurmasının önemli olduğunu vurguladı. Heyet ayrıca, etkin Tunus sivil toplumunun kapsayıcı bir siyasi gelecek inşa etmede oynadığı hayati role övgüde bulundu.
29 Temmuz’da Dışişleri, Göç ve Yurtdışındaki Tunuslular Bakanlığı, Tunus’taki ABD Büyükelçiliği Maslahatgüzarını bakanlığa çağırarak, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in Tunus’taki siyasi sürece ilişkin yaptığı basın açıklamasına dair Tunus’un derin şaşkınlığını kendisine bildirdi. Bakanlar, “Tunus’un şaşkınlığı, Tunus’a atanan büyükelçinin ABD Kongresi’nde çalışma programını bir yasama komitesi önünde sunarken yaptığı açıklamaları da kapsıyor” diyerek, bu ifadeleri ‘kabul edilemez’ olarak nitelendirdi.
Tunus Adalet Bakanlığı’nın görevden alınan hakimlere yönelttiği suçlamalar ve bunlarla ilgili önemli sayıda davayı ‘terör suçları ve mali yolsuzlukla’ ilgili olarak yetkili yargı mercilerine havale etmesine izin vermesi, geniş bir insan hakları tartışmasına yol açarak, yargı ile yürütme erki arasındaki zaten gergin olan ilişkiyi derinleştirdi. Tunus Adalet Bakanlığı’na yöneltilen eleştiriler, hukuka aykırılık ve yetki ihlali davalarını inceleyen idare mahkemesinin ‘49 yargıçı yolsuzluk ve terör suçlarını örtbas etmekle suçlayarak görevden uzaklaştıran cumhurbaşkanlığı kararnamesinin uygulanmasının durdurulması’ yönünde karar vermesi nedeniyle hukuka aykırılık üzerine yoğunlaştı.
Yargı yapıları hakimlerin eski görevlerine dönmelerini beklerken Tunus Adalet Bakanlığı ise ihraç edilen yargıçların adli takibe alındığını açıklayarak kartları yeniden karıştırdı.
Konuya ilişkin olarak görevden alınan yargıçların savunma koordinatörü Kemal bin Mesud, Tunus Adalet Bakanlığı’nın iletişimin doğruluktan yoksun olduğunu, çünkü sanık yargıçlar hakkında soruşturma açılması kararının tarihini belirtmediğini açıkladı. Kemal bin Mesud, hükümetin İdare Mahkemesi’nin kararlarını uygulamadaki başarısızlığını hakimleri görevlerine iade ederek haklı çıkarmaya çalıştığına dikkati çekti.
Tunus Adalet Bakanlığı, görevden alınan yargıçlar tarafından’ terör örgütünün üstünü örtmek, usulleri bozmak, cezai delil araçlarını ihmal etmek, dolandırıcılık, görevi kötüye kullanma, idareye zarar verme, cinsel taciz suçları, silah ve mühimmatı düzenleyen kanunları ihlal suçları’ ile ilgili diğer suçlar ve terör niteliği taşıyan suçların yanı sıra özellikle mali yolsuzluk, rüşvet, kara para aklama ve ekonomik ve gümrük suçlarına karışmak gibi çeşitli suçların işlenmesine ilişkin soruşturmaların açıldığını açıklamıştı. Bunlar, Tunus İdare Mahkemesi’nin talebine yanıt olarak bakanlığın herhangi bir kanıt sunmadığı suçlamalar olarak biliniyor.