El Kaide zorlu bir süreçten geçiyor… Zevahiri’nin yerini alacak kişinin henüz açıklanmaması zaaf mı yoksa taktik mi?

ABD saldırısında öldürülen Eymen ez-Zevahiri. (Reuters)
ABD saldırısında öldürülen Eymen ez-Zevahiri. (Reuters)
TT

El Kaide zorlu bir süreçten geçiyor… Zevahiri’nin yerini alacak kişinin henüz açıklanmaması zaaf mı yoksa taktik mi?

ABD saldırısında öldürülen Eymen ez-Zevahiri. (Reuters)
ABD saldırısında öldürülen Eymen ez-Zevahiri. (Reuters)

El Kaide terör örgütünün, Eymen ez-Zevahiri’nin öldürülmesinin ardından zorlu bir süreçten geçtiği değerlendiriliyor. ABD’nin füze saldırısıyla öldürdüğü El Kaide lideri Zevahiri’nin halefi olarak birçok kişinin adı geçti ancak örgüt henüz bir lider belirleyemedi. Çoğu uzman, örgüt içinde dağılmalar yaşanmaması için Zevahiri’nin halefinin hızlı bir şekilde belirleneceğini öngörmekteydi. Ancak El Kaide’nin yeni liderini açıklamaması, çeşitli sorular doğurdu: acaba yeni lider seçildi de koruma amaçlı olarak mı adı gizli tutuluyor, yoksa iç çekişmeler nedeniyle yeni lider henüz belirlenemedi mi?
Radikal hareketlerle ilgili uzman kişiler, El Kaide içinde Zevahiri’nin halefi konusunda tartışmalar yaşandığını ve yeni liderin kim olacağıyla ilgili belirsizliğin devam ettiğini ifade ediyor. Uzmanlara göre yeni liderin seçilmesi bir süre daha mümkün olmayabilir, ayrıca Zevahiri’nin öldürülmesinin ardından örgütün finans yollarında da ciddi sıkıntılar yaşandığı tahmin ediliyor. Zevahiri finans organizesinde başarılı bir lider olarak biliniyordu.
71 yaşındaki Eymen ez-Zevahiri, bu ayın başında Afganistan’da ABD ordusu tarafından öldürüldü. Zevahiri’nin öldürülmesi, kurucusu Usame Bin Ladin’in 2011’de öldürülmesinin ardından örgüte vurulmuş en büyük darbe olarak addediliyor. Radikal hareketler konusunda uzmanlaşmış Mısırlı araştırmacı Amr Abdulmunim, “El Kaide’de bir kafa karışıklığı hakim, Zevahiri’nin popülaritesi yüksekti ve örgüt içinde sürekliliği temsil ediyordu. Gerçi son yıllarında operasyonel bir liderlikten ziyade sembolik bir liderliği söz konusuydu ancak yine de Bin Ladin’in yerini doldurmayı başarmıştı. Şu anda eski kadrolardan pek kişi kalmadı, Zevahiri ve Bin Ladin’in rolünü sürdürebilecek bir kişilik bulmakta zorlanıyor olabilirler” değerlendirmesinde bulundu.
Şarku’l Avsat’a konuşan Abdulmunim, El Kaide’nin sözcülüğünün yapan Sahab sitesinin, Perşembe günü önemli bir haber vereceğini duyurduğunu aktararak, herkesin Zevahiri’nin halefinin açıklanması beklentisine girmişken, Perşembe günü örgütün Somali ve Yemen’deki faaliyetlerinden söz edildiğini belirtti.  
Mısır'daki El-Cihad örgütünün eski liderlerinden Nebil Naim, “El Kaide içinde anlaşmazlıklar var, şu ana kadar Zevahiri’nin halifesinin kim olacağını kararlaştırmış değiller. Zevahiri’nin örgütte köklü bir liderlik geçmişi var ve yerini doldurmakta zorlanıyor olabilirler” dedi. El Kaide’nin mevcut şartlar dolayısıyla bölünebileceğini öngören Naim, “Örgütün şu an finans sıkıntıları var ve merkezden kopuşların olabileceği tahmin ediliyor. Zevahiri’nin bulduğu finans kaynakları şu an sıkıntıya girmiş durumda. Yani Zevahiri’nin öldürülmesi örgütü mali açıdan da zayıflattı” dedi.
El Kaide’nin yeni liderinin seçilme sürecinin uzayabileceğini öngören Mısırlı uzman Abdulmunim, “Örgütün liderliği taşıyacak şahsiyette aradığı temel şartlar var, Irak ya da Afganistan’da büyük çatışmalara katılmış olmak, örgütün ideolojisi doğrultusunda şeri ilimlerde yeterli olmak, son olarak da güvenliğinin sağlanabilecek olması. Yani lider olarak kendi adıyla alenen ortaya mı çıkacak yoksa kod adıyla gizli kalmayı mı tercih edecek, bu da önemli. DEAŞ uzun süredir El Kaide aleyhinde propaganda yürütüyor, El Kaide bu propagandayla da yüzleşebilecek bir lider seçmeli. Seyfu’l Adl’in şu an liderlik için uygun görülmeyeceğini düşünüyorum, Abdurrahman el-Mağribi’nin şansı daha yüksek” diye konuştu.  
Ancak Nebil Naim, Zevahiri'nin halefi olmak için aday gösterilen şahsiyetlerin hepsi fırsat bakımından eşit olduğunu düşünüyor, bununla birlikte Seyfül Adl'ın şansının daha zayıf olduğunu değerlendiriyor, bunun sebebinin ise özgeçmişinin güçlü olmaması ve İran’da olmasıyla ilişkilendiriyor.  
Muhammed Abati (Abdurrahmen el-Mağribi) Zevahiri’ye oldukça yakındı ve kızıyla evliydi. Aslen Fas Marakeşli olan Mağribi, 2012’den bu yana El Kaide’nin Afganistan ve Pakistan Genel Komutanlığı görevini yürütüyor. Mağribi aynı zamanda Zevahiri’nin iletişim koordinatörlüğünü yapıyor ve dünya genelinde örgüte şifreli mesajların gönderilmesini sağlıyordu.  
El Kaide örgütü son yıllarda, Ebu Firas es-Suri, Ebul Hayr el-Mısri, Ebu Hadice el-Ürdüni ve Husam Abdurrauf gibi önemli lider kadrosunu kaybetti. Ayrıca Nusra kanadının lider kadrosundan da 17 kişi tasfiye edildi.  



Kamboçya, Tayland ile "acil ateşkes" çağrısında bulundu

Tayland askeri birliği Kamboçya tarafına ateş açtı (Reuters)
Tayland askeri birliği Kamboçya tarafına ateş açtı (Reuters)
TT

Kamboçya, Tayland ile "acil ateşkes" çağrısında bulundu

Tayland askeri birliği Kamboçya tarafına ateş açtı (Reuters)
Tayland askeri birliği Kamboçya tarafına ateş açtı (Reuters)

Kamboçya'nın Birleşmiş Milletler Büyükelçisi, iki komşu ülkenin üst üste ikinci kez ölümcül saldırılarda bulunmasının ardından ülkesinin Tayland ile "derhal ateşkes" istediğini açıkladı.

Kamboçya Büyükelçisi Chea Keo, Kamboçya ve Tayland temsilcilerinin katıldığı kapalı kapılar ardında düzenlenen Güvenlik Konseyi toplantısının ardından, "Kamboçya koşulsuz ve derhal ateşkes talep etti ve anlaşmazlığın barışçıl bir şekilde çözülmesi çağrısında bulundu” dedi.

Keo ayrıca, "(Taylandlılar) bizi, kendilerinden üç kat daha küçük bir orduya ve hava kuvvetlerine sahip küçük bir ülkeyi, büyük bir komşumuza saldırmakla nasıl suçlayabilirler?" ifadesini kullandı.

Keo, Güvenlik Konseyi'nin her iki tarafı da "azami itidal göstermeye ve diplomatik bir çözüm bulmaya" çağırdığını belirterek sözlerine şöyle devam etti: "Biz de aynısını istiyoruz."

Tayland, cuma günü, yaklaşık 140 bin Taylandlının tahliyesine yol açan çatışmaları görüşmek üzere yapılacak Güvenlik Konseyi toplantısı öncesinde, Kamboçya sınırındaki şiddetli çatışmaların "savaşa dönüşebileceği" konusunda uyardı.

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığı habere göre iki Güneydoğu Asya ülkesi arasındaki sınır anlaşmazlığı, son iki günde, 2011'den bu yana görülmemiş bir şiddet seviyesine ulaştı ve çeşitli ihtilaflı bölgelere savaş uçakları, tanklar, kara birlikleri ve topçu ateşi açıldı.

Tayland'ın Shathapuri ve Trat eyaletlerindeki askeri komutan Apichart Saprasert, sekiz sınır eyaletinde "sıkıyönetim" ilan edildiğini duyurdu.

Tayland Sağlık Bakanlığı, Tayland tarafında bir asker de dahil olmak üzere 15 kişinin öldüğünü ve 40'tan fazla kişinin yaralandığını bildirdi. Kamboçyalı yetkililer, bugün Tayland ile yaşanan çatışmalarda 12 yeni ölüm olduğunu duyurdu.

Tayland Başbakan Vekili Phumtham Wechayachai, Kamboçya ile sınır çatışmalarının "savaşa dönüşebileceği" konusunda uyardı ve "Durum tırmanırsa, şu anda sadece çatışmalarla sınırlı olsa bile savaşa dönüşebilir" dedi.

Tayland Sağlık Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, ülkenin kuzeydoğusundaki çatışmalardan etkilenen bölgelerden 138 binden fazla sivilin tahliye edildiğini duyurdu.

İki ülke, kimin önce ateş açtığı konusunda karşılıklı suçlamalarda bulunurken, birbirlerinin meşru müdafaa haklarını vurguladı. Bangkok, Phnom Penh'i hastane ve benzin istasyonu gibi sivil tesisleri hedef almakla suçladı; ancak Kamboçya yetkilileri bu iddiayı reddetti.

Kamboçya ve Tayland arasında, Fransız sömürge döneminde belirlenen ve 800 kilometreden fazla uzunluğa sahip sınırların çizilmesi konusunda uzun süredir anlaşmazlık devam ediyor.