Tip 2 diyabet hastaları için yeni ilaç yolda

Tip 2 diyabet ilacı yakında klinik deneylerde test edilecek
Tip 2 diyabet ilacı yakında klinik deneylerde test edilecek
TT

Tip 2 diyabet hastaları için yeni ilaç yolda

Tip 2 diyabet ilacı yakında klinik deneylerde test edilecek
Tip 2 diyabet ilacı yakında klinik deneylerde test edilecek

Almanya merkezli Helmholtz Münih Araştırma Merkezi, Alman Diyabet Araştırma Merkezi ve Novo Nordisk'ten bir bilimsel araştırma ekibi, tip 2 diyabet tedavisi için yeni bir hormonal kombinasyon geliştirdi. Yeni formülasyonda bilim adamları, bir sindirim hormonu (GLP-1) veya glukagon benzeri peptid-1 olan tesaglitazar'ın kan şekerini düşürücü etkilerini yeni ve oldukça etkili bir ilaçta birleştirdiler.
İlacın avantajı, tesaglitazar'ı GLP-1 ile birleştirerek tesaglitazar'ın yalnızca GLP-1 reseptörlerini içeren dokuya girmesidir. Bu, tesaglitazarın olumsuz etkilerini azaltırken, şeker metabolizması üzerindeki etkilerini arttırır. Sonuçları Nature Metabolism dergisinin son sayısında yayınlanan yeni ilacın testleri, hayvan çalışmalarında başarıyla gerçekleştirildi.
Tesaglitazar ilacı, tip 2 diyabetli hastalarda glikoz ve lipit metabolizmasını geliştiriyor ve insülin duyarlılığını artırmak için hücre çekirdeğindeki iki reseptör üzerinde hareket ediyor. Bu, faz 3 klinik çalışmalarda da kanıtlandı.
Bununla birlikte, tesaglitazar böbrek hasarı belirtileri gibi istenmeyen etkilere de neden olur. Bununla birlikte, ilacı terapötik olarak kullanmak için araştırmacılar bir hile geliştirdiler. Tesaglitazar'ı biyokimyasal olarak, birkaç yıldan beri tip 2 diyabet tedavisinde başarıyla kullanılan gastrointestinal hormon GLP-1 ile birleştirdiler. Böylece kombine ilaç yalnızca GLP-1 reseptörleri içeren hücreler ve dokular üzerinde etkili oluyor.
Çalışmanın yöneticisi olan Alman Diyabet Araştırma Merkezi'nden Prof. Dr. Timo Müller: “Yeni ilaç, glikoz toleransını ve şeker metabolizmasını iyileştiriyor ve ilaç hayvanlar üzerinde deneylerde başarıyla test edildi” diye konuştu.
Müller ayrıca “Obez ve diyabetik erkek farelerin şeker metabolizması, yalnızca GLP-1 hormonu veya tek başına tesaglitazar kullanılarak yapılan tedaviye kıyasla çok daha büyük ölçüde iyileşti ve karaciğer veya böbrek üzerinde herhangi bir zararlı yan etkisi olmadı” ifadelerini kullandı.
Tedavi özellikle glikoz tolerans seviyelerini arttırmada etkiliydi ve glikoz metabolizmasının sürdürülebilir gelişimini sağlamak için yeni ilacın sadece minimum dozları gerekliydi.
Şarku’l Avsat’ın dergiden aktardığına göre çalışmanın bir diğer baş yazarı Dr. Aaron Novikoff, “Bu ilaç, tip 2 diyabetle ilişkili yüksek kan şekeri düzeylerinin akut tedavisi için büyük bir potansiyele sahip” diyor.
Araştırmacılar şimdi, bu yeni kombinasyon tedavisinin etkinliğinin biyokimyasal modifikasyonlar kullanılarak daha da geliştirilip geliştirilemeyeceğini test edecekleri klinik deneyler yapmak istiyorlar.



Dubai çikolatasının popülaritesi dünya çapında fıstık kıtlığına neden oluyor

Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)
Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)
TT

Dubai çikolatasının popülaritesi dünya çapında fıstık kıtlığına neden oluyor

Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)
Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)

Dubai çikolatasının popülaritesi, Antep fıstığı arzında küresel bir krize yol açarak dünya çapında fıstık kıtlığını şiddetlendirdi ve fiyatların hızla yükselmesine neden oldu.

Antep fıstığı kreması, kadayıf ve sütlü çikolatanın birleşiminden oluşan Dubai çikolatası, 2021 yılında Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) merkezli çikolata şirketi Fix tarafından piyasaya sürülmesinin ardından büyük ilgi gördü ve bir TikTok videosu viral oldu. Aralık 2023'te yayınlanan video 120 milyondan fazla izlendi ve fıstıklı çikolataya karşı küresel bir tutku uyandırarak birçok benzer ürünün ortaya çıkmasına neden oldu.

Kuruyemiş perakendecisi CG Hacking'den Giles Hacking, bu tutku nedeniyle Antep fıstığı fiyatlarının bir yıl önce pound (ağırlık ölçüsü birimi) başına 7,65 dolardan şu anda pound başına yaklaşık 10,30 dolara yükseldiğini söyledi. Hacking, “Şu anda Antep fıstığı piyasasında arz sıkıntısı yaşanıyor” dedi.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times'tan aktardığı habere göre, tüketiciler o kadar heyecanlı ki, Birleşik Krallık gibi ülkelerde bazı mağazalar her müşterinin alabileceği çikolata sayısını sınırlıyor.

vfdghty
Berlin'deki bir tatlı dükkanında Dubai çikolataları hazırlanıyor. (Arşiv - AFP)

Antep fıstığının ana ihracatçısı olan ABD'de geçen yıl hayal kırıklığı yaratan hasadın ardından Antep fıstığı stokları zaten azalmaktaydı. Hacking, ABD mahsulünün normalden daha kaliteli olduğunu ve bunun da genellikle çikolata ve diğer gıdalar için malzeme olarak satılan ucuz, kabuksuz Antep fıstığı içlerinin arzını azalttığını söyledi. Hacking, “Çok fazla arz yoktu. Bu yüzden Dubai çikolatası geldiğinde ve çikolatacılar ellerine geçen tüm ürünleri satın aldıklarında, dünyanın geri kalanında bir kıtlık yaşandı” ifadelerini kullandı.

BAE'ye Antep fıstığı ihracatı

İran gümrük idaresine göre, dünyanın en büyük ikinci antepfıstığı üreticisi olan İran, Mart 2025'te sona eren altı aylık dönemde BAE'ye bir önceki 12 aya kıyasla yüzde 40 daha fazla antepfıstığı ihraç etti.

İran Antep Fıstığı Derneği yönetim kurulu üyesi Behruz Ağa, kıtlığın, küresel fıstık arzının talebi aştığı ve fiyatların düşmesine neden olduğu 2023'ten keskin bir geri dönüşü temsil ettiğini söyledi.

Yetiştiricilikte dönüşüm

Kaliforniya'da bazı çiftçiler badem fiyatlarının düşmesi nedeniyle son yıllarda bademden Antep fıstığına geçiş yaptı. Ancak bu ağaçlar eylül ayındaki bir sonraki hasada kadar üretime başlamayacak.

Diğer yandan çikolata üreticileri yeterince krema dolgulu çikolata üretemediklerini söylüyor.

Financial Times’a göre çikolata severler zaten kakao arzında yaşanan sıkıntıdan mustaripti ve bu durum 2024 yılında sert hava koşulları ve hastalıkların mahsulü etkilemesiyle fiyatların neredeyse üç katına çıkmasına neden oldu. Üreticiler, kakao kullanımını en aza indiren yeni tariflerle daha küçük barlar satmaya başladı.

Fix, başkalarının kendi markasını müşterileri yanıltmak için kullandığına dair endişelerini dile getirdi. Şirket ürünlerini BAE dışında satmıyor ve günde sadece iki saat satışa sunuyor.

İsviçreli çikolata üreticisi Laderach'ın CEO'su Johannes Laderach, “Dubai çikolatasına olan talep bizi çok şaşırttı. Birkaç ay önce piyasaya sürdük ve talep katlanarak artmaya devam ediyor” ifadelerini kullandı.