Yemen: Husi Toprak Askeri Komitesi Sana'da arazilere el koydu

Silahlı Husiler, 2015'te Sana'yı bastıktan sonra "Humeyni" sloganları atıyor (Reuters)
Silahlı Husiler, 2015'te Sana'yı bastıktan sonra "Humeyni" sloganları atıyor (Reuters)
TT

Yemen: Husi Toprak Askeri Komitesi Sana'da arazilere el koydu

Silahlı Husiler, 2015'te Sana'yı bastıktan sonra "Humeyni" sloganları atıyor (Reuters)
Silahlı Husiler, 2015'te Sana'yı bastıktan sonra "Humeyni" sloganları atıyor (Reuters)

Husilerin Toprak Askeri Komitesi Başkanı Ebu Haydar Cahhaf'ın adı, özellikle Sana'daki diğer milis liderlerini gölgede bıraktı. Husiler tarafından toprağına el konulan ve geri alamayan mağdur sayısı yaklaşık 30 bin kişiye ulaştı.
Şarku’l Avsat’ın yerel kaynaklardan aktardığı habere göre Cahhaf, yeni askeri kamplar ve siteler kurmak için Sana şehri ve çevresinde bulunan yükseklikleri kontrol etmeye dahil olan etkili insanlardan oluşan bir ağ işletiyor. Bu ağ hükümetlerin Husi darbesinden önceki yönelimlerinin aksine, bu siteleri satış noktalarına ve yerleşim şehirlerine dönüştürmeyi hedefliyor.
Cahhaf'ın kurbanlarından biri olan Saad Yahya şöyle diyor: “Bir insan 20 yıl boyunca çalışır ve yorulur, bu süre zarfında küçük bir toprak satın almak için kendisini ve ailesini birçok şeyden mahrum bırakır. Amacı kendisini ve çocuklarını orada güvence altına almaktır. Ama işin sonunda, adaletsiz bir komite geldi ve devlet arazisi olduğu bahanesiyle ve Savunma Bakanlığı'nın darbeden önce arsa sahibine verdiği belgeyi tanımadan arazime el koydu. Yasal belgelerimi var ve arsayı satın aldım. Cahhaf, bu arazinin eski Savunma Bakanlığı tarafından satıldığını ve bu işlemi tanımadığını söylüyor. Ben bu araziyi satan beşinci kişiden aldım.”
Cahhaf liderliğindeki Husi askeri komitesinin kurbanlarının ifadelerine göre: “Aynı nedenle arazilerine el konulan 30 binden fazla insan var, yağmurdan zarar gören evlerin sahipleri bile evlerini restore edemiyor. Yağmurlar nedeniyle bazı evlerin çatılarının bir kısmı çökmüş olmasına ve içinde aileler yaşamasına rağmen restore edemiyorlar. Husi militanlarının araçları o bölgeleri kuşattığı için hiçbir şey yapamıyorlar. Bir mukim evini onarmaya cesaret ederse hapsedilir ve yenilediği yer yıkılıp para cezası ödeninceye kadar salıverilmez.”

Kurbanların ifadeleri
Diğer kurbanlardan biri, Şarku'l Avsat'a, Deylemi askeri üssünün kesiştiği yerin yakınında, yasal belgelerle sahip olduğu geniş bir araziye Cahhaf liderliğindeki komitenin el koyduğunu söyledi. Arazinin özel mülkü olduğuna dair yazılı bir onayı olmasına rağmen askeri alana dönüştürüldüğünü söyleyen kurban, buradan tankların ve zırhlı araçların geçtiğini kaydetti.
Şu ana kadar komite, şahsın milis lideri Abdulmelik el-Husi ile görüşmek üzere arabulucu bulmak için ağır mali külfetlere maruz kalmasına rağmen araziyi geri vermeyi reddetti. Mağdur vatandaş topraklarını geri alamadı ve hala askeri bir alan olarak kullanılıyor.
Cahhaf, milislerin Sana'da yeni bir toprak gaspı yapmadığını söyledi. Cahhaf, “Grup, mevcut askeri sitelerin yerine savaşçılarının saklanabileceği yeni kamplar kurmak için toprak elde etme konusunda büyük bir açıktan mustarip olsa da toprak gaspı yapmadı.”
Husi milislerinin arzusu, askeri mülk olduğunu iddia ettikleri bu konut birliklerinin topraklarında son bulmadı; aksine, şehrin doğusundaki Savan bölgesindeki Cumhurbaşkanlığı Ofisi Memurları Derneği ve Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği topraklarına el koymaya kadar uzadı.
Derneğin organizatörleri, derneğe ait arazinin 7 bin 41 arsa ve 5 bin kişi için yaklaşık 800 konuttan oluştuğunu söylüyor. Ancak Husi lideri Cahhaf komitesi, arazinin mülkiyetini kanıtlayan gerekli yasal belgelere sahip olmalarına rağmen çalışanları inşaattan uzaklaştırdı.
Husilerin adımları inşaat yasağı ile sınırlı değildi; dahası, bölgeyi silah zoruyla çitle çevirdiler. Kurbanların ifadelerine göre Ebu Haydar Cahhaf, söz konusu arazide yaşayanlara bile saldırmaya, evlerine hücum etmeye ve onları kovmaya devam etti.
Ahmed isimli bir mağdur, 2009 yılında Asr bölgesinde 50. Cadde'de kendisinin ve başkalarını resmi belgelerle 'Elli Cemiyet' olarak bilinen yapı içinde konut satın aldıklarını söylüyor. Ahmed, derneğin kanuna uygun olarak ve diğer askeri birlikler gibi Savunma Bakanlığı'nın denetiminde kurulduğunu açıklıyor. İştiraklerin maaşlarından aylık meblağlar kesilerek, kesilen meblağlar karşılığında kendilerine resmen arazilerin verildiğini söyleyen Ahmed, bazı iştiraklerin arazilerini sattıklarını, bazılarının ise orada bir ev yaptığını ifade etti. Ancak Husiler bugün darbeden önce Savunma Bakanlığı tarafından onaylanan belgelerin yasallığını tanımadıklarını söylüyorlar.
Kurbanlardan birinin arkadaşı Nasır Ali, “Asir bölgesindeki ‘Bölük Subayları Toprak Birliği’ ve El-Aşşaş bölgesindeki ‘Cumhuriyet Muhafızları Toprak Birliği’ mensuplarının başına gelenler adaletsizlik ve zayıflatma girişimidir. Bu iki birlik Husilerle savaşa katılmayı reddedip evlerinde kalmayı tercih ettiler. Bu nedenle yaşananlar ‘aşağılama ve intikam’ olarak nitelendirilebilir. Bu derneklerin üyelerinin çoğu subay ve hayatlarını bu birliklerde askerlik yaparak geçirmiş kişiler. Bununla birlikte, Husi komitesi, ‘devlet malı’ olduğu veya ‘meşruiyete bağlı mülk’ olduğu bahanesiyle, çarpık yollarla söz konusu derneklere ait arazilere el koymakta ısrar ediyor. Arkadaşım 5 milyon riyale bir arsa satın aldı ve fiyatı şimdi elli milyonun üzerinde. Ancak Husi çetesi, korkmadan bu arazilere el koymak istiyor” dedi.
Ebu Haydar Cahhaf'ın Yemen ordusunda eski bir subay olması ve Husi milisleriyle gizlice çalışan bir grubun ilk üyelerinden biri olması dikkat çekici. Cahhaf darbeden sonra, milis lideri tarafından sözde “Silahlı Kuvvetlerin Arazileri ve Gayrimenkullerini Araştırma ve Belgeleme Komitesi” başkanlığına atanarak askeri departmana ihanetinden dolayı ödüllendirildi.



Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.


Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
TT

Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)

Lübnan Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın bugün ülkede bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle bir araya geldiğini açıkladı. Görüşmede Avn, Lübnan ordusunun görevini tamamlaması için destek çağrısında bulunarak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi için baskı yapılmasını talep etti.

Cumhurbaşkanlığı, heyetin ‘uluslararası kararların uygulanması yoluyla Lübnan’da istikrarı destekleme ve ülkelerin Lübnan ordusuna yardım ederek birliklerini tamamlamaya ve silah tekelini sağlamaya hazır olduklarını’ belirttiğini duyurdu.

Açıklamada Avn’ın, Lübnan’ın uluslararası kararları uygulama taahhüdünü yinelediği ve “İsrail tarafını ateşkesi uygulamaya ve çekilmeye zorlamamız gerekiyor; bu konuda sizden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Geçen yıl kasım ayında, ABD arabuluculuğunda İsrail ile Hizbullah arasında bir ateşkes sağlanmıştı. Bu ateşkese rağmen, İsrail hâlâ Güney Lübnan’daki bazı noktalarda kontrolünü sürdürüyor ve ülkenin doğusu ile güneyine yönelik saldırılarını devam ettiriyor.


Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
TT

Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiga, dün Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na (AGİT) yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Rusya ile "taviz değil, gerçek barış" istediğini söyledi.

Güvenlik ve insan haklarına odaklanan bir kuruluş olan AGİT, savaş sonrası Ukrayna'da rol oynamayı hedefliyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD elçileri arasında "oldukça iyi" olarak nitelendirdiği görüşmelerin ardından çarşamba günü yaptığı açıklamada, barış görüşmelerine giden yolun şu anda belirsiz olduğunu söyledi.

Sibiga, örgütün yıllık bakanlar kurulu toplantısından önce, "Münih'te gelecek nesillere ihanet edenlerin isimlerini hâlâ hatırlıyoruz" diyerek, "Bu bir daha asla olmamalı. İlkelerden taviz verilmemeli ve uzlaşmaya değil, gerçek barışa ihtiyacımız var" ifadelerini kullandı.

devfdr
Rus askerleri Kursk bölgesindeki Sudzha’da devriye geziyor (Arşiv- AP)

Bakan, görünüşe göre İngiltere, Fransa ve İtalya'nın Adolf Hitler'in o dönem Çekoslovakya olan toprakları ilhak etmesini kabul ettiği 1938 tarihli Nazi Almanyası anlaşmasına atıfta bulunuyordu. Bu anlaşma, tehditkâr bir güçle yüzleşmemenin işareti olarak yaygın olarak kullanılıyor.

Sibiga, ABD'ye barışı sağlama çabalarından dolayı teşekkür etti ve Ukrayna'nın "bu savaşı sona erdirmek için mümkün olan her fırsatı değerlendireceğine" söz verdi. "Avrupa geçmişte çok fazla adaletsiz barış anlaşması imzaladı. Hepsi yeni felaketlere yol açtı" diye ekledi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy dün, ekibinin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki toplantılara hazırlandığını ve Trump'ın temsilcileriyle diyaloğun devam edeceğini söyledi.

Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Rusya ve Avrupa ile Orta Asya'nın büyük bir bölümünü içeren 57 üye ülkeyi kapsayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Soğuk Savaş döneminde Doğu-Batı diyaloğu için kilit bir forum olarak ortaya çıktı.

Örgüt son yıllarda, Rusya'nın kilit kararların uygulanmasını engellemesi ve örgütü Batı kontrolü altında olmakla suçlamasıyla sık sık çıkmaza giriyor. Rusya, açıklamasında Ukrayna'nın AGİT gündemine "tamamen hakim olmasından" şikayet etti.