Mısır: Rosetta Taşı’nın keşfinin 200. yıldönümü kutlanıyor

Mısır’da, Rosetta Taşı'nın keşfinin 200. yıldönümü münasebetiyle kutlamalar başladı. Rosetta Taşı, British Museum'da sergilenmeye devam ediyor

British Museum'da Rosetta Taşı (British Museum web sitesi)
British Museum'da Rosetta Taşı (British Museum web sitesi)
TT

Mısır: Rosetta Taşı’nın keşfinin 200. yıldönümü kutlanıyor

British Museum'da Rosetta Taşı (British Museum web sitesi)
British Museum'da Rosetta Taşı (British Museum web sitesi)

Mısır, 1802'den beri British Museum'da sergilenen ve Mısır'ın en önemli tarihi eserlerinden biri olan Rosetta Taşı'nın keşfedilmesinin 200. yıl dönümünü münasebetiyle kutlamalar düzenliyor.
Mısır Kültür Turizm ve Tarihi Eserler Bakanlıklarının katılımıyla çeşitli etkinlikler, arkeolojik ve sanatsal sergiler, farkındalık ve tanıtım kampanyaları ile başlayan kutlamalar 27 Eylül’e kadar devam edecek.
Etkinlikler arkeoloji ve sanat sergilerinden oluşuyor. Mısır müzeleri etkinliklere, üç farklı sergiyle katıldı. Bu sergiler; Eski Mısır uygarlığına ışık tutan bir dizi eseri öne çıkaran arkeolojik sergi, Mısır Tarihi Eserler Kayıt Merkezi ve Tahrir'deki Mısır Müzesi'nden bir grup arşiv fotoğrafını içeren 19. yüzyıl Mısır antikalarına ait fotoğraf sergisi, Mısır'da çalışan yabancı arkeolojik misyonların katıldığı bir fotoğraf sergisi; Mısır'ın insan uygarlığının ortaya çıkışındaki rolünü vurgulayan bir dizi afiş ve poster içeriyor.
Rosetta Taşı’nın tarihi milattan önce 196 yılına kadar uzanıyor. Taş, 15 Temmuz 1799'da Napolyon Bonapart'ın ordusundaki askerler tarafından, Nil Deltası'ndaki Rosetta kenti yakınlarında kale yapılması için temel kazılırken tesadüfen bulundu. Napolyon Bonapart'ın Mısır'daki seferinin başarısız olmasından sonra, taş, 1801'de İskenderiye Antlaşması'nın şartları uyarınca, Fransızların Mısır'da kaldıkları süre boyunca buldukları diğer tarihi eserlerle birlikte İngiltere'nin mülkü oldu. Taş İngiltere'ye nakledildi ve 1802'de Londra'daki British Museum'da sergilenmeye başladı. Rosetta Taşı’nın şifresi, 27 Eylül 1822'de Fransız arkeolog Jean-François Champollion tarafından deşifre edildi.
Mısır Bilimi araştırmacısı Dr. Basim eş-Şima'ya göre, zaman zaman British Museum'dan Rosetta Taşı'nın iadesini talep eden kültürel ve arkeolojik kampanyalar var. Ancak bu sefer onu geri almak için umut var. Eş- Şima Şarku’l Avsat’a konuyla alakalı şunları söyledi:
“Bazı ülkeler, büyük ülkelerdeki tarihi eserlerini geri alabildi. Bu yüzden Rosetta Taşı’nı geri alma konusunda büyük umudumuz var. Mısır hükümeti, Rosetta taşını almak için British Museum'a resmi bir talepte bulunmalı ve Birleşmiş Milletler'de uluslararası kampanya yürütülmeli.”
Mısır Kültür Bakanlığı, Ulusal Uygarlık Müzesi'ndeki iki serginin de aralarında bulunduğu bir dizi etkinlikle kutlamalara katılıyor. Bunlardan biri, Rosetta Taşı'nın şifrelerinin çzöülmesiyle ilgili Mısır Ulusal Arşivleri'ndeki nadir belgelerla Alman fotoğrafçı Lennert Landrock'un Mısır, uygarlığı ve simge yapıları hakkında bir grup nadir fotoğraftan oluşan bir sergiyi içeriyor.
Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı, sosyal medya platformları aracılığıyla, keşfedilen en önemli ve seçkin eseri vatandaşlara tanıtmak ve farkındalık oluşturmak için kampanyalar başlattı. Bu kapsamda, hiyeroglif yazının en önemli işaret ve sembollerini, anlamını ve sembollerinin doğada neyi temsil ettiğini göstermek için ‘Antik Mısır Dili’ kampanyası başlatıldı.



Savaş sonrası Gazze'nin geleceği: Fetih ve Hamas sonunda anlaştı mı?

İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini bulurken, yaralı sayısı da 105 bini geçti (AFP)
İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini bulurken, yaralı sayısı da 105 bini geçti (AFP)
TT

Savaş sonrası Gazze'nin geleceği: Fetih ve Hamas sonunda anlaştı mı?

İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini bulurken, yaralı sayısı da 105 bini geçti (AFP)
İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini bulurken, yaralı sayısı da 105 bini geçti (AFP)

Filistin Ulusal Yönetimi ve Hamas'ın, Gazze'de savaş sonrası ortak komite kurulması için anlaşmaya vardığı bildiriliyor. 

Haber sitesi New Arab'a konuşan ve kimliğinin gizli tutulmasını isteyen bir Hamas yetkilisi, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas hükümetiyle Mısır'ın başkenti Kahire'de pazar günü görüşme yapıldığını belirtiyor. 

Görüşmelerde, savaş sonrası dönemde Gazze'nin yönetimi için ortak sivil komite kurulmasına yönelik "büyük ilerleme" kaydedildiği aktarılıyor. Yetkili, sadece "prosedürel işlemlerin" tamamlanması gerektiğini, bunlarla ilgili Hamas ve Abbas'ın partisi Fetih arasında anlaşmazlık yaşanmayacağını ifade ediyor.

Kurulacak komiteyle ilgili taslak belgelere göre, Batı Şeria ve Gazze'nin tek bir siyasi yapı altında toplanması öngörülüyor. Komitenin sağlık, ekonomi, tarım ve altyapı alanlarında denetimi sağlaması hedefleniyor. 

Diğer yandan İsrail'in böyle bir komiteyi kabul etmesi zor görünüyor. Tel Aviv yönetimi savaş sonrası Gazze'nin yönetiminde Hamas'ın yer almasına ilişkin senaryolara defalarca karşı çıkmıştı.

Hamas ve Fetih, Çin'in arabuluculuğuyla 21-22 Temmuz'da görüşme yapmıştı. Toplantılara Fetih ve Hamas'ın yanı sıra İslami Cihat, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi ve Filistin Kurtuluş Demokratik Cephesi'nin de aralarında bulunduğu 14 örgüt katılmıştı. Ulusal birliğin sağlanması ve geçici uzlaşı hükümeti kurma amacıyla mutabakata varan taraflar Pekin Deklarasyonu'nu imzalamıştı. Hamas ve Fetih'i bir araya getiren Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, bunu "Tarihi bir an" diye nitelemişti. 

Gazze Şeridi, 1996-2006'da Filistin Ulusal Yönetimi'ne bağlıydı. Ancak Hamas, 2006'da yapılan seçimlerde, Fetih'i geçerek 132 sandalyeli mecliste 74 koltuk kazanmış, Fetih ise 45 sandalyede kalmıştı. Daha sonra taraflar arasında yaşanan anlaşmazlık nedeniyle 2007'de Gazze'de patlak veren çatışmalarda, Hamas bölgenin kontrolünü ele geçirmişti.

Taraflar, Filistin'in bağımsızlığına dair izlenecek stratejilerde derin görüş ayrılığı yaşıyor. Fetih, bağımsız Filistin devleti için İsrail'le müzakere yolunu tercih ederken, Hamas ise silahlı direnişi destekliyor ve İsrail'i tanımıyor. 

Diğer yandan İsrail'in Gazze'de kurduğu üsler, askerlerin bölgede kalıcı olabileceğine dair endişe uyandırıyor. Amerikan gazetesi New York Times'ın (NYT) analizinde, İsrail ordusunun Gazze'de tampon bölge oluşturmak için son üç ayda yaklaşık 600 binayı yıktığı bildiriliyor. Bunlar yerine iletişim kuleleri ve savunma amaçlı üsler kurulduğu belirtiliyor. 

Askeri yapılanmaların, Gazze Şeridi'nin orta kesiminden geçen ve bölgenin kuzeyiyle güneyini ayıran Netzarim Koridoru'nu genişlettiği ifade ediliyor. NYT, koridor boyunca en az 20 karargah inşa edildiğini aktarıyor. 

İsrail ordusundan emekli Tuğgeneral Amir Avivi, üst düzey askeri yetkililerin Gazze'den "çekilmeyi veya ayrılmayı bir seçenek olarak görmediğine" dikkat çekiyor. 

İsrail Tarım Bakanı Avi Dichter de geçen hafta yaptığı açıklamada ordunun "Gazze'de uzun süre kalacağını" söylemişti. 

Ancak İsrail Ordu Sözcüsü Yarbay Nadav Shoshani, Netzarim Koridoru'ndaki askeri yapılanmaların geçici olduğunu öne sürerek, "Orada inşa ettiğimiz her şeyi bir günde kaldırabiliriz" diyor.

Independent Türkçe, Times of Israel, Cradle, New York Times, Arab News