Protestocuların evini ve ofisini basmasının ardından ülkeyi terk eden eski Sri Lanka Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa döndü.
Geçici vizeyle Tayland'da yaşayan Rajapaksa, cumartesi erken saatlerde Singapur üzerinden Sri Lanka'nın başkenti Kolombo'daki Bandaranaike Uluslararası Havalimanı'na gitti.
Sri Lanka Savunma Bakanlığı, Rajapaksa'ya koruma sağlanacağını belirtirken, bazı bakanlar eski devlet başkanını havalimanında karşıladı.
Peki yaklaşık 7 hafta önce ülkesini terk eden Rajapaksa neden döndü?
"Özel jet ve suit odalar"
Rajapaksa’nın ülkeye dönüşünde önemli unsurlardan biri yurtdışındaki masraflarıydı.
Sri Lanka hükümetinden kimliğini paylaşmayan bir kaynak, Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters'a 23 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, Rajapaksa'nın lüks yaşam tarzını yurtdışında da sürdürdüğünü belirtmişti.
Kaynak, özel güvenliğe ve kendine ait bir jete sahip olan Rajapaksa'nın suit odalarda kaldığına, bunun da yüz binlerce dolara mal olduğuna dikkat çekmişti.
Rajapaksa ailesine yakın olduğunu söyleyen ve kimliğini paylaşmayan bir kaynaksa eski devlet başkanının masraflarının büyük kısmının destekçileri tarafından karşılandığını ifade etmişti.
"Egosu sarsıldı"
Sri Lanka'nın insan hakları komisyonunun eski direktörü Ambika Satkunanathan, "bir zamanlar 'savaşçı kral' olarak saygı duyulan Rajapaksa'nın egosunun ciddi şekilde sarsıldığını" söyledi.
Satkunanathan, "Kalıcı ya da geçici olarak barınacak bir yer bulmak onun için çok zor oldu. Düşündüğünden çok daha fazla zorlandı. Rajapaksa, bir zamanlar yarı tanrı gibi görülen bir siyasetçiydi. Kendinden hesap sorulmasına alışık değil" dedi.
Şimdi ne olacak?
Tarihinin en büyük ekonomik krizlerinden biriyle boğuşan Sri Lanka, perşembe günü IMF'yle 2,9 milyar dolarlık borç için ön anlaşma sağlamıştı. 4 yıllık program kapsamında gıda, yakıt ve ilaç kıtılığı çeken ülkenin yeniden istikrara kavuşturulmasının hedeflendiği açıklanmıştı.
IMF henüz anlaşmaya tam onay vermezken, Rajapaksa'nın dönüşünün ülkedeki toplumsal krizi yeniden tırmandırabileceği düşünülüyor.
Satkunanathan, "Kesinlikle bir korku söz konusu. Yeniden protestolar yaşanır mı söylemek zor. Fakat yaşam maliyetleri hâlâ yüksek ve enflasyon artmaya devam ediyor" ifadelerini kullandı.
İnsan hakları avukatı, toplum bu haldeyken Rajapaksa'nın lüks yaşam tarzını sürdürmesinin gerginliği tekrar artırabileceğine dikkat çekerek, "Birçok kişiyi sokaklara döken şey bu. İkiyüzlülük halkı çok öfkelendiriyor" dedi.
"Yargılanması zor"
Güney Afrika merkezli insan hakları grubu Uluslararası Hakikat ve Adalet Projesi'nden (ITJP) Yasmin Sooka, Rajapaksa hakkında açılan insan hakları ihlali davasını hatırlatarak, eski devlet başkanının ülkesinde yargılanmasının muhtemel olmadığını söyledi.
Sooka, "Siyasi sınıf onu koruyacak. Kaçmasına rağmen güvendiği siyasi yapı ve takipçileri hâlâ yerli yerinde duruyor" dedi.
ITJP, Rajapaksa hakkında 23 Temmuz'da Singapur'dayken şikayette bulunmuştu. Avukatlar, Singapur Başsavcılığı'na yaptıkları başvuruda, Rajapaksa'nın 2009'da savunma bakanı olduğu dönemde, Tamillere yönelik şiddet uygulayarak Cenevre Sözleşmeleri'ni ihlal ettiğini savunmuş ve tutuklanmasını istemişti.
Singapur şikayetle ilgili harekete geçmemiş, Rajapaksa da 11 Ağustos'ta ülkeyi terk ederek Tayland'a gitmişti.
Konutunu ve evini basmışlardı
Sri Lanka'da protestocular, 9 Temmuz'da başbakanlık konutuna girip binayı ateşe vermişti. Göstericiler, Rajapaksa'nın evini de basmıştı.
Eski devlet başkanı, eşi ve iki korumasıyla 13 Temmuz'da Maldivler'e, bir sonraki gün de Singapur'a gitmişti. Rajapaksa, 14 Temmuz'da elektronik posta yoluyla istifa mektubunu göndermişti.
Bunun ardından 20 Temmuz'da Sri Lanka Meclisi'nde yapılan oylamada, Geçici Devlet Başkanı ve Başbakan Ranil Wickremesinghe, ülkenin yeni devlet başkanı seçilmişti.
Rajapaksa, Maldivler ve Singapur'un ardından 11 Ağustos'ta Tayland'a geçmişti. Eski Devlet Başkanı'nın bu süreçte ABD vatandaşlığı başvurusu yaptığı da bildirilmişti.
Independent Türkçe, CNN, Reuters
İran'ın dini lideri Ali Hamaney (AFP)
