ABD’de 10 yıl sonra ilk kez çocuk felci ortaya çıkması endişe yarattı

Çocuk felci aşısı olan bir çocuk (Arşiv - Reuters)
Çocuk felci aşısı olan bir çocuk (Arşiv - Reuters)
TT

ABD’de 10 yıl sonra ilk kez çocuk felci ortaya çıkması endişe yarattı

Çocuk felci aşısı olan bir çocuk (Arşiv - Reuters)
Çocuk felci aşısı olan bir çocuk (Arşiv - Reuters)

ABD’de yaklaşık 10 yıldır görülmeyen çocuk felci bu yaz New York eyaletinde görüldü. Brittany Strickland, 10 yıl aradan sonra ilk çocuk felci vakasının kendisinde görüldüğünü öğrendikten sonra çok büyük bir korkuya kapıldı.
Manhattan'ın 50 kilometre kuzeyindeki New York'un Rockland bölgesindeki Pomona kasabasında AFP'ye verdiği röportajda 33 yaşındaki kadın şunları söyledi: “Olanlar korkutucu... Bu hastalığın vakalarının burada kaydedileceğini düşünmemiştik.”
Pratikte artık yaygın olmayan bir hastalık olan çocuk felcinin ilk doz aşısını kısa süre önce alan yapımcı açıklamalarına şöyle devam etti: "Annem aşı karşıtıydı ve ben çocukken çocuk felci geçirmediğimi biliyordum."
Ağustos ayının ortalarında, New York sağlık yetkilileri, insanlar arasında dışkı, burun ve boğaz salgıları yoluyla veya bir miktar kirlenmiş su içme sonucu hızla bulaşan çocuk felcine neden olan virüsü kanalizasyonda tespit ettiklerini açıkladılar.
Yetkililer, virüsün görülmesinin “endişe verici olduğunu, ancak şaşırtıcı olmadığını” ve “yerel olarak yayıldığını” söylerken aşı olmayan New Yorkluların en kısa zamanda çocuk felci aşısı olmaları gerektiğini vurguladı.
Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Temmuz ayının ortalarında, Rockland'da teyit edilmiş ilk çocuk felci vakası kaydedildi ve bu vaka 2013'ten beri ABD’de görülen ilk vaka.
New York'ta altı ay ile beş yaş arasında olan çocukların yüzde 86'sı üç doz aşı oldu. Bu da yüzde 14'ünün tam olarak aşılanmadığı anlamına geliyor.

Çocuk felci neden Londra ve New York'ta görüldü ve ne kadar tehlikeli?
Sağlık yetkililerinin belirttiğine göre, Rockland bölgesinde, 2 yaşındaki çocukların sadece yüzde 60'ı, New York eyaletinde ise yüzde 79’u aşıyı olurken ülke genelinde bu oran yüzde 92.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri, vakaları takip etmek ve aşıları daha iyi denetlemek için bu yaz New York'a uzmanlar gönderdi. Çünkü hastalık, enfekte olanlar için "ciddi ve geri dönüşü olmayan sonuçlara" neden olabilir.
Özellikle küçük çocukları etkileyen çocuk felci, Pakistan ve Afganistan gibi yoksul ülkeler dışında dünyada tamamen ortadan kaldırıldı.
ABD Başkanı Franklin Roosevelt, 1921'de 39 yaşındayken söz konusu hastalığa yakalanmıştı. Geçen yüzyılın ellilerinin sonunda vaka sayısı azalırken, ilk doz aşı sayesinde, o dönemde yılda 15 bin felç vakası kaydedildi.
ABD’de virüsle son enfekte oluş 1979'a kadar uzanıyor.
Sağlık yetkilileri nadir görülebilecek vakaların farkında (aşılanan 1 milyon çocuğun yüzde 2 ila 4'ü hastalığa yakalanabiliyor). Aşılanmamış kişiler ise oral polio aşısı (ağız yoluyla yapılan çocuk felci aşısı) olan başkalarından virüsü kapabilirler.
2000 yılında ABD yetkilileri bu tür aşıları yasakladı.
Bill Gates, “çocuk felcinin hepimiz için bir tehdit” olduğunu söyleyerek uyarıda bulundu.
Dünya Sağlık Örgütü haziran ayında Londra atık suyunda oral aşılardan elde edilen virüsün bir mutasyonunun tespit edildiğini bildirdi.
Rockland'da kaydedilen vaka üzerinde yapılan analiz, New Yorklu gencin çocuk felcine yakalanmasının ağızdan aşı yaptıran bir kişiden kaynaklandığını gösteriyor.
Ağızdan yapılan bu aşı bağırsaklara ulaşır ve içinde dışkının bulunduğu atık su yoluyla bulaşabilir.
Söz konusu mutant, ana virüsten daha az bulaşıcı olmasına rağmen, bulaştığı kişide, aşılanmamış uzuvların felç olması gibi ciddi semptomlar görülebilir.
Rockland'daki enfekte kişi ABD dışına seyahat etmediğinden, New York eyalet yetkilileri virüsün yerel olarak yayıldığını düşünüyor.



Eve düşen göktaşı, Dünya'dan yaşlı çıktı

Georgia Üniversitesi Franklin Sanat ve Bilim Fakültesi Jeoloji Bölümü'nde araştırmacı olan Scott Harris, parçaları inceliyor ve göktaşının 4,56 milyar yıl önce oluştuğuna inanıyor (Cade Massey/Georgia Üniversitesi)
Georgia Üniversitesi Franklin Sanat ve Bilim Fakültesi Jeoloji Bölümü'nde araştırmacı olan Scott Harris, parçaları inceliyor ve göktaşının 4,56 milyar yıl önce oluştuğuna inanıyor (Cade Massey/Georgia Üniversitesi)
TT

Eve düşen göktaşı, Dünya'dan yaşlı çıktı

Georgia Üniversitesi Franklin Sanat ve Bilim Fakültesi Jeoloji Bölümü'nde araştırmacı olan Scott Harris, parçaları inceliyor ve göktaşının 4,56 milyar yıl önce oluştuğuna inanıyor (Cade Massey/Georgia Üniversitesi)
Georgia Üniversitesi Franklin Sanat ve Bilim Fakültesi Jeoloji Bölümü'nde araştırmacı olan Scott Harris, parçaları inceliyor ve göktaşının 4,56 milyar yıl önce oluştuğuna inanıyor (Cade Massey/Georgia Üniversitesi)

Haziranda ABD'nin Georgia eyaletindeki bir eve düşen göktaşı, uzay kayasını inceleyen bilim insanlarına göre Dünya'dan daha yaşlı.

26 Haziran'da ABD'nin güneydoğusunda gökyüzünde bir alev topunun hızla ilerlediğini görenler şaşkına dönmüştü.

Göktaşının parçaları, Atlanta'nın hemen güneyindeki Henry County'ye bağlı McDonough'da bir evin çatısına düşerek tavanda golf topu büyüklüğünde bir delik ve zeminde bir göçük oluşturdu.

Georgia Üniversitesi Franklin Sanat ve Bilim Fakültesi Jeoloji Bölümü'nde araştırmacı olan Scott Harris, parçaları inceliyor ve meteorun 4,56 milyar yıl önce oluştuğuna inanıyor. Dünya'nın 4,543 milyar yaşında olduğu düşünülüyor.

Harris, üniversitenin basın açıklamasında "Atmosfere girip McDonough'ta yeryüzüne ulaşan bu meteorun uzun bir geçmişi var. Bunu tam olarak anlayabilmek için kayanın ne olduğunu incelememiz ve hangi asteroit grubuna ait olduğunu belirlememiz gerekiyor" dedi.

Parçaları optik ve elektron mikroskobu kullanarak analiz eden Harris, göktaşının düşük metalli sıradan bir Kondrit olduğuna inandığını söyledi.

Harris, "Mars ve Jüpiter arasındaki ana asteroit kuşağında bulunan ve artık yaklaşık 470 milyon yıl önce çok daha büyük bir asteroitin parçalanmasına bağlayabileceğimizi düşündüğümüz bir asteroit grubuna ait" dedi.

Ancak bu parçalanma sırasında bazı parçalar Dünya'yla çakışan yörüngelere giriyor ve yeterince uzun süre verilirse, Güneş etrafındaki yörüngeleri ve Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesi aynı anda, aynı yerde oluyor.

Meteorun çıkardığı ses ve yaydığı titreşim, yakın mesafeden duyulan bir silah sesine eşdeğerdi. Ev sahibi, Harris'e oturma odasında hâlâ çarpışmadan kalan uzay tozu parçacıkları bulduğunu söyledi.

thyu

Harris, "Üç şeyi aynı anda duyduğundan şüpheleniyorum" dedi.

Biri çatısına çarpması, biri küçük bir sonik patlama konisi ve üçüncüsü de aynı anda zemine çarpmasıydı. Zemine çarptığında, malzemenin bir kısmını kelimenin tam anlamıyla toz haline getirecek kadar enerji vardı.

McDonough adı verilen göktaşı, Georgia tarihinde ele geçirilen 27. göktaşı.

Harris, "Eskiden bunun birkaç on yılda bir gerçekleşmesi bekleniyordu, 20 yıl içinde birden fazla kez değil" dedi.

Modern teknoloji ve dikkatli kamuoyu, giderek daha fazla göktaşı elde etmemizi sağlayacak.

Bölgeye düşen göktaşının diğer parçaları Cartersville'deki Tellus Bilim Müzesi'nde herkese açık şekilde sergilenecek.

Independent Türkçe