Yağ birikimine neden olan nadir bir hastalık için ilaç geliştirildi

İlacın fiyatı 7000 doların üzerinde

Bir şişe Xenpozyme 7142 dolara mal olacak (Sanofi Corporation)
Bir şişe Xenpozyme 7142 dolara mal olacak (Sanofi Corporation)
TT

Yağ birikimine neden olan nadir bir hastalık için ilaç geliştirildi

Bir şişe Xenpozyme 7142 dolara mal olacak (Sanofi Corporation)
Bir şişe Xenpozyme 7142 dolara mal olacak (Sanofi Corporation)

ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), Fransız ilaç şirketi Sanofi tarafından üretilen ve Xenpozyme adıyla ticari olarak pazarlanan Olipudase alfa ilacını onayladı. İlaç, yağlı bileşiklerden birinin parçalanmasından sorumlu enzimin  yetersiz olduğu çocuklar ve yetişkinlerde kullanılabilecek.
Bazı kişiler, karaciğerde, dalakta, akciğerde ve beyinde birikebilen yağlı bileşik sfingomiyelinin parçalanmasından sorumlu olan sfingomiyelinaz asit enziminin eksikliği ile ortaya çıkan nadir bir kalıtsal hastalığa sahipler. Xenpozyme, sorunu tedavi etmeye yardımcı olan enzim alternatifleri sağlıyor.
Asit sfingomiyelinaz eksikliği olan hastalar, ağrı, kusma ve beslenme güçlüğüne neden olabilen genişlemiş bir karından muzdariptirler. Ayrıca hastaların kan ve karaciğer yağ testlerinin sonuçları anormaldir. Hastalığın en olumsuz etkileri derin nörolojik semptomlardır ve nadiren bu kişiler ancak iki ila üç yaşına kadar hayatta kalırlar. Diğer hastalar daha uzun yaşayabilirler ancak solunum yetmezliğinden erken ölürler.
İlacın ABD onayı, Xenpozyme tedavisinin akciğer fonksiyonunu iyileştirmeye, karaciğer ve dalak boyutunu küçültmeye yardımcı olduğunun 31 hasta üzerinde yapılan randomize kontrollü bir çalışmayla desteklenmesine dayanıyor.
Klinik deneylerde, intravenöz (ilacın damar yoluyla verilmesi) tedavi sonrası pediyatrik hastaların yüzde 75'i ve yetişkin hastaların yarısıda, baş ağrısı, bulantı ve kusma gibi yan etkiler görüldü.
ABD Gıda ve İlaç İdaresi Nadir Hastalıklar ve Pediatri ve Üroloji Ofisi'nden Kristin Nguyen, Pazartesi günü HealthDay tarafından yayınlanan bir haberde şunları söyledi. “Asit sfingomiyelinaz eksikliği hastaların yaşamları üzerinde oldukça zararlı etkileri var. Bu nadir hastalığın tedavi seçeneklerinin acilen artırılmasına ihtiyaç var. Hastaların, ailelerinin ve doktorlarının uzun zamandır beklenen bu gelişmeyi memnuniyetle karşılayacağını düşünüyorum.”
ABD’nin yanı sıra, ilaç Avrupa ve Japonya'da da onaylandı. Sanofi, her üç bölgede de tedavi için uygun olabilecek hastalığa sahip yaklaşık 2 bin  kişi olduğunu tahmin ediyor.
Şirket, ABD’de ilacın liste fiyatını flakon başına 7.142 dolar olarak belirledi. Bu da yıllık ortalama tedavi maliyeti yaklaşık 780 bin dolar olacağı anlaına  geliyor. Hasta sayısının az olması sebebiyle şirketin önemli bir gelir elde etmesi beklenmiyor.



Tip 1 diyabet tedavisinde çığır açıcı adım: Kanser hücrelerinden ilham alındı

Tip 1 diyabete tam olarak neyin yol açtığı bilinmese de genetik faktörlerin etkili olduğu düşünülüyor (Unsplash)
Tip 1 diyabete tam olarak neyin yol açtığı bilinmese de genetik faktörlerin etkili olduğu düşünülüyor (Unsplash)
TT

Tip 1 diyabet tedavisinde çığır açıcı adım: Kanser hücrelerinden ilham alındı

Tip 1 diyabete tam olarak neyin yol açtığı bilinmese de genetik faktörlerin etkili olduğu düşünülüyor (Unsplash)
Tip 1 diyabete tam olarak neyin yol açtığı bilinmese de genetik faktörlerin etkili olduğu düşünülüyor (Unsplash)

Bilim insanları kanser hücrelerinin bir özelliğinden yararlanarak bağışıklık sisteminin insülin üreten hücrelere saldırmasını engellemenin bir yolunu keşfetti. Yeni yöntem tip 1 diyabetin tedavisinde çığır açıcı sonuçlar doğurabilir.

Tip 1 diyabette bağışıklık sistemi, pankreasta insülin üreten beta hücrelerini tehlikeli olarak işaretleyip onları hedef alıyor. Beta hücrelerinin yok edilmesi sonucu vücut insülin üretemiyor ve kan şekerini kontrol edemiyor. 

Organ veya hücre nakli dışında bir tedavisi bulunmayan bu hastalık dünya çapında yaklaşık 9 milyon kişiyi etkiliyor. 

ABD'deki Mayo Clinic'ten araştırmacılar yeni çalışmalarında ilginç bir yöntem deneyerek tedaviye giden yolun kapısını araladı. Bilim insanları diyabet tedavisi için kanser hücrelerine başvurdu. 

Bağışıklık sisteminden kaçınmak için çeşitli yöntemler kullanan kanser hücreleri, örneğin  kendilerini sialik asit diye bilinen bir şeker molekülüyle kaplıyor. 

ST8Sia6 adlı bir enzim, kanser hücrelerinin yüzeyindeki sialik asit miktarını artırıyor ve böylece bağışıklık sistemi hücreye saldırmıyor. 

Yeni çalışmayı yürüten ekip, tip 1 diyabet deneylerinde sıkça kullanılan obez olmayan diyabetik farelerin genetiğini değiştirerek ST8Sia6'nın, pankreastaki beta hücrelerinde ifade edilmesini sağladı. 

Bulguları hakemli dergi The Journal of Clinical Investigation'da 1 Ağustos Cuma günü yayımlanan çalışmada genetiği değiştirilen hücrelerin tip 1 diyabet gelişimini önlemede yüzde 90 etkili olduğu saptandı. Genetiği değiştirilmiş dişi farelerde tip 1 diyabet görülme oranı yüzde 6, kontrol grubundaysa yüzde 60'tı. 

Beta hücreleri de kontrol grubunda zaman içinde yok olurken, diğer grupta yaşlılığa kadar varlığını korudu.

Araştırmacılar ayrıca bağışıklık sisteminin verdiği tepkideki değişikliğin sadece genetiğiyle oynanmış hücrelerde görüldüğünü de tespit etti. ST8Sia6 sadece istenen bölgeye bağışıklık koruması sağlarken, diğer organlardaki otoimmün belirtileri devam etti.

Makalenin başyazarı Justin Choe, "Beta hücreleri korunsa da bağışıklık sistemi sağlam kaldı" diyerek ekliyor:

Enzimin, beta hücresinin otoimmün reddine karşı özel bir tolerans gösterdiğini ve tip 1 diyabete karşı lokal ve son derece spesifik bir koruma sağladığını bulduk.

Bulguların insanlar için de geçerli olup olmadığını görmek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var. Ayrıca bağışıklık sistemini baskılamanın uzun vadeli risklerinin de araştırılması gerekiyor.

Ancak yeni çalışma, tip 1 diyabetin tedavisi ve belki de önlenmesi açısından kritik bir adıma işaret ediyor. Ayrıca bağışıklık sistemini bütün vücutta değil sadece belirli bir bölgede baskılayarak organ ve hücre nakillerinin daha etkili sonuçlar vermesi sağlanabilir.

Independent Türkçe, New Atlas, Science Daily, The Journal of Clinical Investigation