Mısır, Cezayir Zirvesi için resmi davet aldı

Zirvenin zamanında yapılacağına yönelik olumlu işaretler var

Mısır Cumhurbaşkanı, Cezayir Dışişleri Bakanı ile Kahire'de yaptığı görüşmede (Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü)
Mısır Cumhurbaşkanı, Cezayir Dışişleri Bakanı ile Kahire'de yaptığı görüşmede (Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü)
TT

Mısır, Cezayir Zirvesi için resmi davet aldı

Mısır Cumhurbaşkanı, Cezayir Dışişleri Bakanı ile Kahire'de yaptığı görüşmede (Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü)
Mısır Cumhurbaşkanı, Cezayir Dışişleri Bakanı ile Kahire'de yaptığı görüşmede (Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü)

Mısır dün (Salı) 1 Kasım’da Cezayir’in ev sahipliğini yapacağı 31. Arap Birliği Zirvesi oturumuna katılmak üzere resmi bir davet aldı. Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü bugün yaptığı basın açıklamasında, “Cezayir Dışişleri Bakanı Ramazan Lamamra, Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’ye Cezayirli mevkidaşı Abdulmecid Tebbun’un yaklaşan Arap zirvesine katılma davetini içeren mektubunu teslim etti” ifadelerine yer verildi. Bu adım, uzmanlar tarafından zirvenin zamanında düzenleneceğine yönelik bir işaret olarak değerlendirildi. 
Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Bessam Radi “Mısır Cumhurbaşkanı daveti memnuniyetle karşıladı. Ülkesinin, zirvenin ulusal devlet kavramını destekleyen ve Arap halklarının imkanlarını koruyan bir şekilde Arap dünyasının statüsünü ve birliğini yeniden kurmak amacıyla, yüzleşmekte oldukları büyük zorlukların üstesinden gelmek için ortak Arap eylemini teşvik etmede başarılı olmasını sağlamak için Cezayir ile çalışma arzusunu dile getirdi.
Bu adım, zirvenin planlanmış olduğu tarihte toplanmasına ilişkin son iki gün içinde ortaya çıkan siyasi ve prosedürel işaretleri tamamlar nitelikte oldu ve zirvenin gerçekleştirilmesinin önünde ‘engeller’ olduğu korkusunu geri bıraktı. Söz konusu engellerin en barizi, ev sahibi ülke Cezayir’in talebi üzerine Suriye’nin Arap Birliği sandalyelerine dönmesiydi. Bu engel Lamamra geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklama ile ortadan kaldı. Zira Bakan “Şam, mevcut bölgesel ve uluslararası zorluklar karşısında Arap saflarının birliğini korumak için, Suriye’nin Arap Birliği’ne dönüş konusunun Arap Zirvesi öncesindeki tartışmalara dahil edilmesini tercih etmiyor” dedi. Bu durum uzmanlar tarafından, başta Fas-Cezayir anlaşmazlığı olmak üzere bazı engeller devam etse de, ‘zirveyi zamanında gerçekleştirme şansının arttığının bir göstergesi’ olarak değerlendirildi. Son Arap zirvesi 2019’da yılında Tunus’ta düzenlenmişti.
Eski Mısır Dışişleri Bakanı Nebil Fehmi, zirvenin zamanında yapılacağına dair olumlu işaretler olduğunu düşünüyor. Fehmi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamalarda, “Cezayir, bu yıl sonundan önce Cezayir’in kurtuluşunun 60’ıncı yıldönümü kutlamalarına denk gelen Arap zirvesine ev sahipliği yapma konusunda oldukça kararlı” ifadelerini kullandı. Zirvenin Arap meseleleri ve sorunlarında başarılı olmak amacıyla zamanında gerçekleştirileceğine olan inancını dile getirdi.
Fas ile Cezayir arasındaki anlaşmazlığın zirveye etkisi sorulduğunda, Fehmi “Arap Zirvesi, anlaşmazlıklar olsun veya olmasın, durağan konuları vurgulamak için değil, zorluklarla başa çıkmak için periyodik olarak düzenleniyor” dedi. Gelecek zirvenin geniş katılıma tanık olacağı umduğunu belirtti.
El-Ahram Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi uzmanı Dr. Said Akkaşe, Şarku’l Avsat’a “Şam’ın Arap Birliği’ne dönüşü konusunda Cezayir ve Suriye’den karşılıklı bir yumuşama var” dedi. Ayrıca “Büyük engel ortadan kalktı. Bölgesel durum, Arap Zirvesi’nin anlaşmazlıklar nedeniyle engellenmemesi gerektiğini doğruluyor” ifadelerini kullanırken zirvenin kendini tekrarlayan gündeminin, bölgenin sorunlarını çözmeyeceğine inandığını da belirtti.
Tebbun’un Sisi’ye gönderdiği mektupta, “Cezayir’in çeşitli düzeylerde ikili iş birliği çerçevelerini güçlendirme ve söz konusu iş birliğini iki kardeş ülke ve halk arasındaki bağların derinliği doğrultusunda daha geniş ufuklara açma konusundaki kararlılığı” vurgulanmıştı. Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü’ne göre, Sisi Kahire’de Lamamra ile yaptığı görüşmede, ülkesinin Cezayir ile resmi ve halk düzeyinde sahip oldukları yakın ve seçkin tarihi ilişkilerden gurur duyduğunu vurguladı. Sisi aynı zamanda, gelecek dönemde tüm alanlarda ikili iş birliğini geliştirmenin yanı sıra hükümet ve halk arasındaki etkili iletişim kanallarını en üst düzeye çıkarmanın önemine de dikkat çekti.
Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü’ne göre, toplantıda, Arap ülkeleri arasında Suriye, Libya ve Irak'taki son gelişmeler başta olmak üzere ortak çıkarları ilgilendiren bir dizi bölgesel konu hakkında görüş alışverişinde bulunuldu. Aynı zamanda ‘güvenliği, istikrarı ve bölgesel barışı yeniden oluşturmak için karşılıklı koordinasyonun yoğunlaştırılmasının önemi konusunda fikir birliği sağlandı.



Öcalan, Ankara'yı SDG ile Şam arasında bir anlaşmaya varılmasını kolaylaştırmaya çağırdı

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi, SDG'yi Suriye ordusuna entegre etme anlaşmasını imzalarken, 10 Mart 2025 (EPA)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi, SDG'yi Suriye ordusuna entegre etme anlaşmasını imzalarken, 10 Mart 2025 (EPA)
TT

Öcalan, Ankara'yı SDG ile Şam arasında bir anlaşmaya varılmasını kolaylaştırmaya çağırdı

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi, SDG'yi Suriye ordusuna entegre etme anlaşmasını imzalarken, 10 Mart 2025 (EPA)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi, SDG'yi Suriye ordusuna entegre etme anlaşmasını imzalarken, 10 Mart 2025 (EPA)

26 yıldır tutuklu bulunan PKK lideri Abdullah Öcalan, Ankara’yı, Kürtlerin liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile Şam arasında bir anlaşma sağlanmasına aracılık etmeye çağırdı. Bu çağrı bugün, Kürt yanlısı Türkiye’deki Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) tarafından iletildi.

Öcalan, 30 Aralık tarihli yazılı mesajında, “Türkiye’nin bu süreçte kolaylaştırıcı ve yapıcı bir rol oynaması, süreci diyalog odaklı yürütmesi çok önemlidir. Bu, bölgesel barış ve kendi iç barışını güçlendirmek için hayati bir gerekliliktir” ifadelerini kullandı.

Geçtiğimiz hafta Ankara ve Şam, SDG’yi 10 Mart’ta imzalanan Suriye ordusuna entegrasyon anlaşmasını uygulamakta gecikmekle suçladı ve Suriye’nin birliği ile istikrarına yönelik herhangi bir girişimi reddettiklerini açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın Suriye medyasından aktardığına göre SDG, ateşkes anlaşmasını ihlal ederek Halep’in kuzeyinde iç güvenlik noktalarına saldırdı.

Dün gelen haberlere göre, Halep’te eş-Şeyhan kavşağındaki İç Güvenlik Kuvvetleri (Asayiş) ve SDG’ye bağlı güvenlik güçlerinin ortak kontrol noktasına Suriye Savunma Bakanlığı’na bağlı birimler tarafından silahlı saldırı gerçekleştirildi. Saldırıda iki Asayiş mensubu yaralanırken, güvenlik birimleri saldırıya karşılık verdi ve bölge çevresinde güvenlik önlemleri artırıldı.


Suriye güvenlik güçleri Lazkiye'de gece sokağa çıkma yasağı ilan etti

Lazkiye'de protestolar sırasında çıkan çatışmaların ardından Suriye güvenlik güçleri konuşlandırıldı (EPA)
Lazkiye'de protestolar sırasında çıkan çatışmaların ardından Suriye güvenlik güçleri konuşlandırıldı (EPA)
TT

Suriye güvenlik güçleri Lazkiye'de gece sokağa çıkma yasağı ilan etti

Lazkiye'de protestolar sırasında çıkan çatışmaların ardından Suriye güvenlik güçleri konuşlandırıldı (EPA)
Lazkiye'de protestolar sırasında çıkan çatışmaların ardından Suriye güvenlik güçleri konuşlandırıldı (EPA)

Suriye haber ajansı SANA'nın haberine göre, Lazkiye vilayetindeki iç güvenlik güçleri bugün şehirde saat 17:00'den yarın sabah 06:00'ya kadar gece sokağa çıkma yasağı ilan etti.

İç Güvenlik Komutanlığı yaptığı açıklamada, sokağa çıkma yasağının acil durumları, sağlık personelini, ambulans ve itfaiye ekiplerini kapsamadığını belirtti.


İsrail'in Somaliland’ı tanıma kararı ‘yerinden edilme’ ve ‘askeri üsler’ korkularını körüklüyor

Arap Birliği Komsiyonu’nun daimi temsilciler düzeyinde yapılan toplantısından (Arap Birliği)
Arap Birliği Komsiyonu’nun daimi temsilciler düzeyinde yapılan toplantısından (Arap Birliği)
TT

İsrail'in Somaliland’ı tanıma kararı ‘yerinden edilme’ ve ‘askeri üsler’ korkularını körüklüyor

Arap Birliği Komsiyonu’nun daimi temsilciler düzeyinde yapılan toplantısından (Arap Birliği)
Arap Birliği Komsiyonu’nun daimi temsilciler düzeyinde yapılan toplantısından (Arap Birliği)

İsrail'in Somaliland'ı ‘bağımsız devlet’ olarak tanıma kararı, Filistinlilerin bu ayrılıkçı bölgeye yerleştirileceğine ve İsrail'in Kızıldeniz kıyılarını gören bölgede askeri üsler kuracağına dair endişeleri artırdı.

Somali Başbakanı Hamza Abdi Barre, ‘İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Somaliland'daki planının Afrika Boynuzu'nda gerilimi artıracağı’ uyarısında bulundu. Barre, bu hamlenin ‘Sudan, Somali ve diğer ülkeler dahil olmak üzere bölge için ciddi sonuçlar doğuracağını’ söyledi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, cuma günü, Somaliland'ı ‘bağımsız egemen bir devlet’ olarak tanıdığını duyurdu. Böylece Somali içindeki ‘ayrılıkçı bölge’ ilk kez tanındı. Somaliland Cumhurbaşkanı Abdurrahman Muhammed Abdullahi Arawa, bu hamleyi ‘tarihi bir an’ olarak nitelendirdi.

İsrail'in Somaliland’ı tanıma kararı, Arap, İslam ve Afrika ülkeleri tarafından kınandı. Arap ve İslam ülkeleri, Arap Birliği (AL), Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ve Afrika Birliği Komisyonu, İsrail'in bu adımını tamamen reddettiklerini belirten açıklamalar yayınladı. Somali Başbakanı Barre, İsrail’in tanıma kararını Gazze Şeridi'nden Filistinlilerin yerinden edilmesiyle ilişkilendirdi. Barre, pazar günü Al-Qahera News'e verdiği röportajda “Tüm işaretler Netanyahu'nun Gazzelileri Somaliland'a yerleştirmeyi planladığını teyit ediyor” dedi. Somalili yetkili, ‘ülkesinin bunu kabul etmeyeceğini’ vurgularken, Filistin halkının kendi topraklarında yaşama ve kendi bağımsız devletine sahip olma hakkı olduğunu belirtti.

İsrail'in Somaliland’ı tanımasının Netanyahu’nun ‘Büyük İsrail’ adlı planının bir parçası olduğuna inanan Barre, İsrail'in, Somali'nin kuzeyindeki varlığının Kızıldeniz ve Babu’l-Mendeb Boğazı'nı kontrol etmesine ve bölgede askeri üsler kurmasına olanak sağlayacağını düşünerek, mevcut siyasi ve bölgesel koşulları istismar etmeye çalıştığını belirtti.

Somali hükümeti tarafından cuma günü yapılan açıklamada ‘Filistin’in işgalinin ve Filistinlilerin zorla yerinden edilmesini kategorik olarak reddedildiği’ belirtilerek, ‘Somali’nin Filistin halkının vatansız bırakılmasını asla kabul etmeyeceği’ vurgulandı.

Açıklamada ayrıca, Somali'yi vekalet savaşlarına sürükleyecek veya bölgesel ve uluslararası düşmanlıkları ülkeye taşıyacak herhangi bir yabancı askeri üs veya düzenlemenin kurulmasına izin verilmeyeceğinin altı çizildi.

İsrail'in hamlesinin ardından cuma günü Somali hükümetinin toplantısı (SONNA)İsrail'in hamlesinin ardından cuma günü Somali hükümetinin toplantısı (SONNA)

Somaliland bölgesinden araştırmacı ve siyasi analist Numan Hasan, ‘Somaliland hükümetinin Filistinlilerin kendi topraklarına yerleştirilmesini kabul etmeyeceğini’ düşünüyor. Somalilandlı yetkililer, bölgenin, bağımsız devlet olarak tanınması için herhangi bir siyasi çözümü engelleyeceğini düşünen Hasan, Filistinlilerin yerinden edilmeyi reddettiklerini açıkça ifade ettiklerini ve halkın da aynı fikirde olduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat’a konuşan Hasan, Somaliland hükümetinin, komşu ülkelere zarar vermemeleri koşuluyla, bölgede İsrail askeri üslerinin kurulmasına itiraz etmeyeceğini düşündüğünü, özellikle Arap ve İslam dünyasının İsrail'in tanınmasını reddetmesi gibi son gelişmeler çerçevesinde bölgenin herhangi bir dış müdahaleye hazırlıklı olması gerektiğini söyledi.

Numan Hasan'a göre bağımsızlığın tanınması Somaliland hükümetinin birincil hedefi olmaya devam ediyor. Hasan, bu adımın başka hiçbir ülkenin çıkarlarına zarar vermeyeceğini düşündüğünü belirtti.

Öte yandan Somalili siyasi analist Hasan Muhammed Hac, İsrail'in tanınmasının, kalkınma veya güvenlik bölgeleri ve egemen tesislerin kurulması bahanesiyle yerel halkın veya Filistinlilerin bölgeye yerleştirilmesine kapı açarak, bölgenin demografik yapısı üzerindeki etkisine ilişkin endişeleri artırdığını değerlendiriyor.

Şarku’l Avsat’a konuşan Hac, bu tanıma kararının Kızıldeniz kıyısında ve Babu’l-Mendeb bölgesinde İsrail’in askeri üsleri veya istihbarat tesislerinin kurulmasına kapı açacağına dair endişelerin arttığını belirtti.

Bunun, bölgeyi uluslararası çatışmaların merkezine yerleştireceğini ve Somali'nin iç meselesinden bölgesel ve uluslararası rekabetin sahnesine dönüştüreceğini söyleyen Hac, bu senaryoların (yerinden edilme ve militarizasyon) risklerinin daha geniş bölgeye ve Afrika'ya yayılacağını, kabile gerilimlerini körükleyeceğini ve kapsamlı siyasi çözümlerin şansını zayıflatacağını kaydetti.

Mısır Dışişleri Konseyi üyesi ve Yüksek ve Stratejik Araştırmalar Askeri Akademisi danışmanı Tümgeneral Adil el-Umde, Somali'de yaşananların, ayrılmayı teşvik eden hareketler arasında olumsuz algıları güçlendirerek Afrika devletleri arasındaki parçalanma ve bölünmeyi daha da şiddetlendirdiğini düşünüyor. Somali'nin bölünmesinin bölgesel ve uluslararası istikrarı etkileyeceğini, çünkü bu bölgenin dünyadaki çoğu ülkenin stratejik çıkarlarıyla bağlantılı olduğunu söyledi.

Umde, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “İsrail'in Somaliland'ı tanıyarak bölgedeki çatışmada yeni bir cephe açmak ve uluslararası toplumun dikkatini Gazze Şeridi'nden başka yöne çekmek istediğini” düşündüğünü belirtti. Ayrıca, “Somali'nin birliğini ve egemenliğini korumak, Kızıldeniz bölgesinde Arap ve Mısır'ın ulusal güvenliğini korumak anlamına gelir” ifadesini kullandı.

Somali Başbakanı Barre'ye göre ülkesi, İsrail'in hamlelerine karşı egemenliği için bölgesel ve küresel destek bekliyor. Barre, yaptığı açıklamalarda, ülkesinin Netanyahu'nun kararına karşı diplomatik kanalları bir seçenek olarak kullandığını, ayrıca ülkesinin birliğini savunmak için yasal önlemler aldığını açıkladı. Barre, "anayasanın (Somaliland'ın) bunu yapmasına izin vermediğini" kaydetti.

Somaliland, 1991 yılından bu yana Somali Federal Cumhuriyeti'nden tek taraflı olarak ayrıldığını ilan etti, ancak şimdiye kadar uluslararası taraflarca tanınmadı.