Yemen, BM’nin Hudeyde’ye yakıt girişi talebine olumlu yanıt verdi

Riyad, Husilerin gerilimi artıran hamlelerine karşı tepkisini bir kez daha dile getirdi.

Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik, perşembe günü Aden’de hizmet projelerini değerlendirmek amacıyla yerel yönetimle düzenlenen toplantıya başkanlık etti. (SABA)
Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik, perşembe günü Aden’de hizmet projelerini değerlendirmek amacıyla yerel yönetimle düzenlenen toplantıya başkanlık etti. (SABA)
TT

Yemen, BM’nin Hudeyde’ye yakıt girişi talebine olumlu yanıt verdi

Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik, perşembe günü Aden’de hizmet projelerini değerlendirmek amacıyla yerel yönetimle düzenlenen toplantıya başkanlık etti. (SABA)
Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik, perşembe günü Aden’de hizmet projelerini değerlendirmek amacıyla yerel yönetimle düzenlenen toplantıya başkanlık etti. (SABA)

Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg’in ABD ve Avrupa desteğiyle Yemen’de ateşkesi güçlendirmek için anlaşma yapmaya yönelik çabaları sürerken Suudi Arabistan dün Yemen hükümetinin Husi milislerinin neden olduğu insani krizi hafifletmek amacıyla BM’nin talebine olumlu yaklaşmasını ve yakıt gemilerinin Hudeyde Limanı’na girmesine izin vermesini memnuniyetle karşıladı.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, Krallığın Yemen’de BM himayesindeki ateşkesin başarılı olmasına yönelik kararlılığını ve Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg’in Yemen krizine kapsamlı bir siyasi çözüm bulma çabalarına destek verdiğini bir kez daha dile getirdi.
Açıklamada Krallığın, Husi milislerinin BM ateşkesini kötüye kullanmasına ve 2019 Aralık’tan bu yana BM himayesinde işleyen Hudeyde Limanları’na petrol türevlerini taşıyan gemilerin girişlerinin engellemesine kesin bir şekilde karşı olunduğu kaydedildi. Husi milislerin bu hamleleri savaşı sürdürmek, ateşkesi boşa çıkarmak ve özellikle kontrol alanlarındaki çalışanların maaşlarının ödenmesine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemek amacıyla yaptığı vurgulandı. 
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, Yemen hükümetinin gemilere giriş izni verme ve insani durumu göz önünde bulundurarak ateşkesin sonuna kadar bu adımı sürdürme kararına övgüde bulundu.
Yemen hükümeti perşembe günü yaptığı açıklamada, petrol türevlerini taşıyan gemilerin Hudeyde limanlarına girişi için kendi tarafından herhangi bir kısıtlama bulunmadığını yeniden dile getirdi. Açıklamada, hükümet insani dramı hafifletmek ve Husi milislerinin uluslararası topluma şantaj yapma ve karaborsadan yasa dışı zenginleşme adımlarını engellemek için bu yönde tüm ek kolaylıkları sağlama konusundaki kararlılık vurgulandı.
Yemen hükümeti, Husi milislerin 10 Ağustos’tan bu yana petrol şirketleri ve tacirlerini, Aralık 2019’dan beri yürürlükte olan Hudeyde limanlarından yakıt ithal etmeye yönelik uluslararası BM mekanizmasını ihlal etmeye zorlamaya başladığını belirtti. Husilerin bunu, BM tarafından desteklenen ateşkesi bozmak ve özellikle kendi kontrol alanlarındaki çalışanların maaşlarını ödemekle ilgili yükümlülüklerinden kaçmak için yaptığı kaydedildi.
Yemen hükümeti, Husi milislerinin söz konusu uygulamalarının ateşkes şartlarına uygun bir şekilde düzenli petrol türevlerini taşıyan gemilerin girişinin engellenmesine, kendi amaçları için suni bir yakıt krizi yaratılmasına ve sonucu düşünülmemiş bir gerilime neden olduğunu belirtti.
Açıklamada, anayasal ve etik sorumluluk ile özel sektörün gerekli petrol türevlerine olan ihtiyacına yanıt olarak Yemen hükümetinin, ‘Birleşmiş Milletler’in, BM mekanizması gereğince yasal prosedürlerinin eş zamanlı olarak tamamlanması koşuluyla, bir dizi akaryakıt gemisinin Hudeyde limanlarına girmesine izin verilmesine yönelik talebini’ kabul ettiği duyuruldu.
Yemen hükümeti yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:
“Hudeyde limanlarındaki prosedürler, 2 Nisan’da ateşkesin başlamasından bu yana uygulananlarla aynıdır. Bunlar, ülkenin geri kalan limanlarında uygulanan prosedürlerden de farklı değildir.”
Açıklamada, ateşkesin başlangıcından bu yana, Yemen’de meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonu ve BM ile koordineli olarak, Hudeyde Limanı’nda 963 bin 492 tondan fazla petrol türevi taşıyan 35 geminin yükünün boşaltılmasını kolaylaştırıldığı belirtildi.
Açıklamada, Yemen hükümeti ile ilgili olarak şu ifadelere yer verildi:
“Ek insani adımlar atıyor ve herhangi bir yeni krizden veya petrol türevlerinin fiyatlarındaki artıştan Husi milislerini sorumlu tutuyor. Ayrıca ateşkes şartlarına bağlılığını, vatandaşların haklarını koruyacak her şeyi yaptığını ve hiçbir ayrım gözetmeksizin onlarla eşit şartlarda ilgilendiğini vurguluyor.”
Açıklamada, hükümetin Husi milislerin yanlış bilgilendirme ve birçok insani meseleye ilişkin iddialarına karşı Yemen halkının bilincine güvendiği ifade edildi. Husilerin, yandaşlarının yayılmacı faaliyetlerine ve İran’ın nükleer silahlarıyla ilgili pazarlıklarının yanı sıra toplumsal dokuyu ve ulusal kimliği bozduğu, savaş ekonomisinden ve insanların çektiği acılardan kâr elde etmeye çalıştığı, ülkenin kaynaklarını boşa harcadığı, dünya barışını ve güvenliğini tehdit ettiği vurgulandı.
ABD’nin Yemen Özel Temsilcisi Tim Lenderking, kapsamlı bir siyasi çözüme ulaşmak amacıyla mevcut Yemen ateşkesini iyileştirmeye ve genişletmeye yönelik BM ve uluslararası çabalarının devam ettiğini açıkladı.
Lenderking, Suudi Arabistan merkezli el-Hades kanalına verdiği röportajda, barış sağlamaya yönelik uluslararası çabaları reddeden tarafların ‘izole edileceğini’ vurguladı. Ülkesinin Yemen’de barışı destekleme çabaları çerçevesinde bölgeyi yaklaşık 20 kez ziyaret ettiğini söyledi.
Lenderking, Yemen’deki durum karşısında başta beş büyük ülke olmak üzere uluslararası toplumun tutumundaki birliğe övgüde bulundu. Ülkesinin Husileri terörist grup olarak sınıflandırmamasının, Biden yönetiminin ‘insani durumu ağırlaştırmamayı’ amaçlayan politikasından kaynaklandığını söyledi.
BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg perşembe günü düzenlenen kapalı oturumda, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne Yemen’deki durumla ilgili son çalışmaları hakkında bilgi verdi. Grundberg toplantıda, ikinci kez uzatılan ateşkesi 2 Ekim’e kadar uzatma planını uygulamada konseyin desteğini almayı hedefliyordu.
Husilerin, BM’nin ve uluslararası tarafların Yemen’e barış getirme çabalarını kasıtlı olarak sabote etmeye çalışacağına yönelik endişeler artarken Yemen ordu kaynakları milisleri cuma günü, Yemen ordusunun Taiz’in batısındaki bölgelerine saldırmakla suçladı ve ordu güçlerinin çok sayıda ölü ve yaralıya neden olan saldırıyı püskürtmeyi başardığını belirtti.



Umman ve Lübnan, İsrail'in saldırılarını kınadı ve gerilimin artmasını önlemeye yönelik uluslararası çabaları destekledi

Umman Sultanı Heysem bin Tarık ve Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn bugün Maskat'taki el-Alam Sarayı'nda özel bir görüşme gerçekleştirdi. (ONA)
Umman Sultanı Heysem bin Tarık ve Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn bugün Maskat'taki el-Alam Sarayı'nda özel bir görüşme gerçekleştirdi. (ONA)
TT

Umman ve Lübnan, İsrail'in saldırılarını kınadı ve gerilimin artmasını önlemeye yönelik uluslararası çabaları destekledi

Umman Sultanı Heysem bin Tarık ve Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn bugün Maskat'taki el-Alam Sarayı'nda özel bir görüşme gerçekleştirdi. (ONA)
Umman Sultanı Heysem bin Tarık ve Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn bugün Maskat'taki el-Alam Sarayı'nda özel bir görüşme gerçekleştirdi. (ONA)

Umman ve Lübnan, bugün yayımladıkları ortak bildiride, İsrail’in Lübnan topraklarına yönelik süregelen saldırılarından ve Arap topraklarının işgalinden derin kaygı duyduklarını belirtti. Bildiride, bu adımların 1701 sayılı kararın ve uluslararası meşruiyete ilişkin kararların açık ihlali olduğu vurgulandı.

Taraflar ayrıca, 4 Haziran 1967 sınırları üzerinde başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız Filistin devletinin kurulmasını öngören Arap tutumunun değişmezliğini yineledi. Bildiride, Arap dayanışmasının güçlendirilmesinin, devletlerin egemenliğine saygının ve iyi komşuluk ilkeleri ile uluslararası hukukun öneminin altı çizildi.

Ortak bildiri, Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın Umman’a gerçekleştirdiği ziyaretin sonunda yayımlandı. Avn, ziyareti sırasında Umman Sultanı Heysem bin Tarık ile iki oturumdan oluşan görüşmeler yaptı.

Bildiride, Avn’ın ziyaretinin ‘Umman ile Lübnan arasındaki köklü kardeşlik ilişkilerinden’ kaynaklandığı ve ikili iş birliğini güçlendirme iradesini yansıttığı ifade edildi.

Sultan Heysem bin Tarık ile Cumhurbaşkanı Avn’ın gerçekleştirdiği resmi görüşmede, iki ülke arasındaki ilişkiler ele alındı; taraflar siyasi, ekonomik, yatırım, bankacılık, turizm, ulaşım ve lojistik hizmetler gibi alanlarda iş birliğini genişletme kararlılıklarını dile getirdi.

İki ülke, ikili iş birliğini güçlendirecek yeni anlaşmalar ve mutabakat zaptlarının imzalanması için çalışma yürütme konusunda mutabık kaldı. Ayrıca ticari, kültürel ve bilimsel değişimi destekleme; özel sektörün ortaklık ve kalkınma fırsatlarından daha geniş biçimde yararlanmasının teşvik edilmesi kararlaştırıldı.

Bölgesel gelişmeler

Bölgesel gelişmelere ilişkin bölümde, iki taraf İsrail’in Lübnan topraklarına yönelik devam eden saldırıları ile Arap topraklarının işgalinden duydukları derin kaygıyı dile getirdi. Bu adımların, 1701 sayılı kararın ve uluslararası meşruiyetin açık ihlali olduğu vurgulandı. Taraflar, saldırıların derhal durdurulması ve işgal altındaki tüm Lübnan ve Arap topraklarından tam çekilme çağrısında bulundu. Ayrıca gerilimin önlenmesi, istikrarın sağlanması, yerinden edilenlerin dönüşünün kolaylaştırılması ve yeniden imar çabalarına destek verilmesi gerektiği ifade edildi.

Umman tarafı, Lübnan’ın egemenliğine, bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne tam destek verdiğini yinelerken, devlet kurumlarının -başta Lübnan ordusu ve meşru güvenlik güçleri olmak üzere- güçlendirilmesinin ve Lübnan liderliğinin yürüttüğü ekonomik, mali ve idari reformların desteklenmesinin önemini vurguladı.

Umman Sultanı Heysem bin Tarık ile Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, bu sabah Maskat’taki el-Alam Sarayı'nda özel bir oturum gerçekleştirdi.

Şarku’l Avsat’ın Umman resmi haber ajansı ONA’dan aktardığına göre, görüşmede iki ülkeyi ilgilendiren çeşitli konularda görüş alışverişinde bulunuldu. Ayrıca, iki ülke ve iki halkın yararına olacak iş birliği ve ortaklık fırsatlarının güçlendirilmesinin önemine dikkat çekildi; kültürel, ekonomik ve kalkınma alanları da dahil olmak üzere çeşitli sektörlerde bağların daha da sağlamlaştırılması gerektiği belirtildi.


Tunuslu muhalif Şeyma İsa, hapishanede başladığı açlık grevinin dokuzuncu gününde

Siyasi aktivist Şeyma İsa (AFP)
Siyasi aktivist Şeyma İsa (AFP)
TT

Tunuslu muhalif Şeyma İsa, hapishanede başladığı açlık grevinin dokuzuncu gününde

Siyasi aktivist Şeyma İsa (AFP)
Siyasi aktivist Şeyma İsa (AFP)

Tunus ana muhalefet partisi Ulusal Kurtuluş Cephesi (NSFT) üyesi ve siyasi aktivist Şeyma İsa, tutukluluk koşullarını protesto etmek için başladığı açlık grevinde dokuzuncu gününe girdi.

1 Aralık'ta muhalefet tarafından düzenlenen yürüyüşe katılan İsa, devlet güvenliğine karşı komplo kurmak suçundan Temyiz Mahkemesi tarafından verilen bir kararla sivil polisler tarafından gözaltına alındı. Muhalif aktivist, hapishaneye girer girmez açlık grevine başladı.

Şeyma İsa (45), 2023 yılının şubat ayında yakalanmış, gözaltında tutulmuştu ve aynı yılın temmuz ayında serbest bırakılmıştı. Birinci Derece Mahkemesi tarafından 18 yıl hapis cezasına çarptırılan İsa’nın cezası temyiz sonucunda 20 yıla çıkarılmıştı.

İsa'nın yanı sıra aynı davayla bağlantılı olarak NSFT lideri, tanınmış siyasetçi Ahmed Necib eş-Şabi (82) de tutuklandı ve 12 yıl hapis cezasına çarptırdı. Muhalif Avukat Ayaşi Hammami (66) de terör suçlamasıyla beş yıl hapis cezasına çarptırıldı.

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Ortadoğu ve Kuzey Afrika Bölümü Müdür Yardımcısı Bessam Havaci, “Tunus muhalefetinin önemli simalarının tutuklanması, Cumhurbaşkanı Kays Said'in tek başına iktidarına alternatif olan her şeyi ortadan kaldırma planının son adımıdır. Bu tutuklamalarla Tunuslu yetkililer, siyasi muhalefetin çoğunu etkili bir şekilde hapse atmayı başardı” değerlendirmesinde bulundu.

Tunus muhalefeti ve NSFT, 25 Temmuz 2021'de olağanüstü hal (OHAL) ilan edip ardından yeni bir siyasi sistem kurarak geniş yetkilerle iktidarını sürdüren Cumhurbaşkanı Kays Said'in yönetimine karşı çıkıyor ve demokrasinin yeniden tesis edilmesini talep ediyor. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre buna karşın yetkililer tutuklananları hükümeti devirmeye ve devlet kurumlarını yıkmaya teşebbüs etmekle suçluyor. Muhalefet ise mevcut rejimi tutuklulara karşı siyasi suçlamalar uydurmak ve yargıyı emirlerine boyun eğdirmekle suçluyor.


Hamas, İsrail medyasına konuştu: “Filistin devleti kurulursa silah bırakırız”

İsrail'in 70 binden fazla Filistinliyi öldürdüğü savaşta Hamas, Gazze Şeridi'nin neredeyse yarısını hâlâ kontrol ediyor (AP)
İsrail'in 70 binden fazla Filistinliyi öldürdüğü savaşta Hamas, Gazze Şeridi'nin neredeyse yarısını hâlâ kontrol ediyor (AP)
TT

Hamas, İsrail medyasına konuştu: “Filistin devleti kurulursa silah bırakırız”

İsrail'in 70 binden fazla Filistinliyi öldürdüğü savaşta Hamas, Gazze Şeridi'nin neredeyse yarısını hâlâ kontrol ediyor (AP)
İsrail'in 70 binden fazla Filistinliyi öldürdüğü savaşta Hamas, Gazze Şeridi'nin neredeyse yarısını hâlâ kontrol ediyor (AP)

Hamas, ateşkesin ikinci aşamasına geçilmesini desteklediklerini ve silah bırakmaya açık olduklarını duyurdu.

Adının paylaşılmaması şartıyla Times of Israel'e konuşan Hamas yetkilisi, Filistin devletinin kurulmasını sağlayacak müzakerelerin başlatılması halinde silah bırakacaklarını söylüyor:

Bu zorla veya ültimatomlarla yapılamaz. İsrail iki yıl boyunca Hamas'ı silahsızlandırmak için tüm askeri gücünü kullandı ama işe yaramadı. Silah bırakma meselesi siyasi bir sorunla bağlantılıdır ve bu nedenle siyasi bir çözüm gerektirir.

Yetkili, Filistinlilerin 78 yıllık İsrail işgaline karşı silahlı mücadele hakkının olduğunu belirterek, 1967 sınırlarının esas alınacağı bir Filistin devleti kurulması taleplerini yineliyor.

Gazze savaşının sonlandırılması için ABD öncülüğünde hazırlanan 20 maddelik barış planı 10 Ekim'de devreye girmişti. Anlaşmanın garantörleri arasında Türkiye, Mısır ve Katar var.

Plan kapsamında Hamas'ın silah bırakması ve Gazze'nin geleceğinde söz sahibi olmaması isteniyor. Bunun yerine Gazze Şeridi'nin yönetiminin Filistinlilerin yer alacağı bir teknokratlar komitesine geçici olarak devredilmesi planlanıyor. ABD Başkanı Donald Trump'ın başkanlık edeceği Barış Kurulu'na ek olarak bölgeye Uluslararası İstikrar Gücü (ISF) konuşlandırılması öngörülüyor.

Anlaşmanın ilk aşamasında Hamas ve İsrail arasında rehine takası gerçekleştirilmişti. Ayrıca İsrail askerleri belirlenen "sarı hatta" geri çekilmişti. Haberde, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin yüzde 53'ünü kontrol ettiği belirtiliyor.

İsrail, Hamas'ın elindeki 28 rehinenin hepsini teslim etmeden ikinci aşamaya geçilmeyeceğini duyurmuştu. Filistinli örgüt şimdiye dek 27 rehineyi İsrail'e gönderdi. Ancak 7 Ekim saldırısında öldürülen İsrailli polis memuru Ran Gvili'nin naaşı hâlâ Gazze'de. Hamas yetkilisi, cesedin yerini bulmak için çalışmaların sürdüğünü söylüyor.

İkinci aşama kapsamında Barış Kurulu üyelerinin belirlenmesi ve Gazze'ye güvenlik gücü konuşlandırılması hedefleniyor. Bu aşamaya geçiş için Hamas'ın silah bırakmayı kabul etmesi gerekli. Bunun ardından İsrail askerleri daha gerideki bir hatta çekilecek.

Trump ikinci aşamaya "çok yakında geçileceğini" söylemiş fakat bir takvim açıklamamıştı. Ocak itibarıyla Gazze'ye ISF askerlerinin gönderilmesi planlanıyor.

Hamas yetkilisi, 7 Ekim 2023'te düzenlenen Aksa Tufanı'nda esir alınan kişileri ilk etapta operasyondan kısa süre sonra bırakmayı düşündüklerini söylüyor.

Ancak İsrail'in saldırıları durdurmaması ve arabulucular tarafından savaşın sonlandırılacağına dair garantiler sunulmaması nedeniyle bu plandan vazgeçtiklerini ifade ediyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın öncülüğünde hazırlanan plana göre ISF, Hamas'ın silahsızlandırılmasında da rol oynayacak.

Öte yandan Hamas yetkilisi, ISF kontrolündeki böyle bir sürece yanaşmayacaklarını belirterek, güvenlik gücü askerlerinin Gazze'de İsrail ordusuyla Filistin halkı arasında "tampon bölge" görevi görmesi gerektiğini savunuyor.

Ayrıca silahsızlanma karşılığında İsrail ordusunun tamamen Gazze'den çekilmesini talep ettiklerini aktarıyor.

7 Ekim 2023'te düzenlenen Aksa Tufanı'nın sonuçlarından pişmanlık duymadıklarını söyleyen Hamas yetkilisi, dünya kamuoyunun İsrail'in gerçek yüzünü görmesini sağladıklarını vurguluyor:

Tarihi değiştirmeyi başardık. Dünya gözlerini açtı, Filistinlilerin yaşadıklarını ve İsrail'in ne suçlar işlediğini gördü.

IDF ve Yahudi yerleşimciler işbirliği yapıyor

Diğer yandan İsrail Savunma Kuvvetleri'nin (IDF), Batı Şeria'daki Yahudi yerleşimcilerle aktif işbirliği yaptığı aktarılıyor.

İsrail'in kamu yayıncısı Kan'ın hazırladığı Zman Emet (Gerçek Zamanlı) programına katılan Tuğgeneral Avi Bluth, ISF'nin "sınır bölgelerinde çiftlikler kurmaları için yerleşimcilerle tam işbirliği içinde hareket ettiğini" söyledi.

Bluth, bu işbirliğinin özellikle geçen yıl temmuzda hızlandırıldığını belirtti.

Independent Türkçe, Times of Israel, Haaretz