عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Yemen, BM’nin Hudeyde’ye yakıt girişi talebine olumlu yanıt verdi

Riyad, Husilerin gerilimi artıran hamlelerine karşı tepkisini bir kez daha dile getirdi.

Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik, perşembe günü Aden’de hizmet projelerini değerlendirmek amacıyla yerel yönetimle düzenlenen toplantıya başkanlık etti. (SABA)
Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik, perşembe günü Aden’de hizmet projelerini değerlendirmek amacıyla yerel yönetimle düzenlenen toplantıya başkanlık etti. (SABA)
    Aden/Ali Rabi - Riyad/ŞArku’l Avsat
TT
TT

Yemen, BM’nin Hudeyde’ye yakıt girişi talebine olumlu yanıt verdi

Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik, perşembe günü Aden’de hizmet projelerini değerlendirmek amacıyla yerel yönetimle düzenlenen toplantıya başkanlık etti. (SABA)
Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik, perşembe günü Aden’de hizmet projelerini değerlendirmek amacıyla yerel yönetimle düzenlenen toplantıya başkanlık etti. (SABA)

Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg’in ABD ve Avrupa desteğiyle Yemen’de ateşkesi güçlendirmek için anlaşma yapmaya yönelik çabaları sürerken Suudi Arabistan dün Yemen hükümetinin Husi milislerinin neden olduğu insani krizi hafifletmek amacıyla BM’nin talebine olumlu yaklaşmasını ve yakıt gemilerinin Hudeyde Limanı’na girmesine izin vermesini memnuniyetle karşıladı.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, Krallığın Yemen’de BM himayesindeki ateşkesin başarılı olmasına yönelik kararlılığını ve Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg’in Yemen krizine kapsamlı bir siyasi çözüm bulma çabalarına destek verdiğini bir kez daha dile getirdi.
Açıklamada Krallığın, Husi milislerinin BM ateşkesini kötüye kullanmasına ve 2019 Aralık’tan bu yana BM himayesinde işleyen Hudeyde Limanları’na petrol türevlerini taşıyan gemilerin girişlerinin engellemesine kesin bir şekilde karşı olunduğu kaydedildi. Husi milislerin bu hamleleri savaşı sürdürmek, ateşkesi boşa çıkarmak ve özellikle kontrol alanlarındaki çalışanların maaşlarının ödenmesine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemek amacıyla yaptığı vurgulandı. 
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, Yemen hükümetinin gemilere giriş izni verme ve insani durumu göz önünde bulundurarak ateşkesin sonuna kadar bu adımı sürdürme kararına övgüde bulundu.
Yemen hükümeti perşembe günü yaptığı açıklamada, petrol türevlerini taşıyan gemilerin Hudeyde limanlarına girişi için kendi tarafından herhangi bir kısıtlama bulunmadığını yeniden dile getirdi. Açıklamada, hükümet insani dramı hafifletmek ve Husi milislerinin uluslararası topluma şantaj yapma ve karaborsadan yasa dışı zenginleşme adımlarını engellemek için bu yönde tüm ek kolaylıkları sağlama konusundaki kararlılık vurgulandı.
Yemen hükümeti, Husi milislerin 10 Ağustos’tan bu yana petrol şirketleri ve tacirlerini, Aralık 2019’dan beri yürürlükte olan Hudeyde limanlarından yakıt ithal etmeye yönelik uluslararası BM mekanizmasını ihlal etmeye zorlamaya başladığını belirtti. Husilerin bunu, BM tarafından desteklenen ateşkesi bozmak ve özellikle kendi kontrol alanlarındaki çalışanların maaşlarını ödemekle ilgili yükümlülüklerinden kaçmak için yaptığı kaydedildi.
Yemen hükümeti, Husi milislerinin söz konusu uygulamalarının ateşkes şartlarına uygun bir şekilde düzenli petrol türevlerini taşıyan gemilerin girişinin engellenmesine, kendi amaçları için suni bir yakıt krizi yaratılmasına ve sonucu düşünülmemiş bir gerilime neden olduğunu belirtti.
Açıklamada, anayasal ve etik sorumluluk ile özel sektörün gerekli petrol türevlerine olan ihtiyacına yanıt olarak Yemen hükümetinin, ‘Birleşmiş Milletler’in, BM mekanizması gereğince yasal prosedürlerinin eş zamanlı olarak tamamlanması koşuluyla, bir dizi akaryakıt gemisinin Hudeyde limanlarına girmesine izin verilmesine yönelik talebini’ kabul ettiği duyuruldu.
Yemen hükümeti yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:
“Hudeyde limanlarındaki prosedürler, 2 Nisan’da ateşkesin başlamasından bu yana uygulananlarla aynıdır. Bunlar, ülkenin geri kalan limanlarında uygulanan prosedürlerden de farklı değildir.”
Açıklamada, ateşkesin başlangıcından bu yana, Yemen’de meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonu ve BM ile koordineli olarak, Hudeyde Limanı’nda 963 bin 492 tondan fazla petrol türevi taşıyan 35 geminin yükünün boşaltılmasını kolaylaştırıldığı belirtildi.
Açıklamada, Yemen hükümeti ile ilgili olarak şu ifadelere yer verildi:
“Ek insani adımlar atıyor ve herhangi bir yeni krizden veya petrol türevlerinin fiyatlarındaki artıştan Husi milislerini sorumlu tutuyor. Ayrıca ateşkes şartlarına bağlılığını, vatandaşların haklarını koruyacak her şeyi yaptığını ve hiçbir ayrım gözetmeksizin onlarla eşit şartlarda ilgilendiğini vurguluyor.”
Açıklamada, hükümetin Husi milislerin yanlış bilgilendirme ve birçok insani meseleye ilişkin iddialarına karşı Yemen halkının bilincine güvendiği ifade edildi. Husilerin, yandaşlarının yayılmacı faaliyetlerine ve İran’ın nükleer silahlarıyla ilgili pazarlıklarının yanı sıra toplumsal dokuyu ve ulusal kimliği bozduğu, savaş ekonomisinden ve insanların çektiği acılardan kâr elde etmeye çalıştığı, ülkenin kaynaklarını boşa harcadığı, dünya barışını ve güvenliğini tehdit ettiği vurgulandı.
ABD’nin Yemen Özel Temsilcisi Tim Lenderking, kapsamlı bir siyasi çözüme ulaşmak amacıyla mevcut Yemen ateşkesini iyileştirmeye ve genişletmeye yönelik BM ve uluslararası çabalarının devam ettiğini açıkladı.
Lenderking, Suudi Arabistan merkezli el-Hades kanalına verdiği röportajda, barış sağlamaya yönelik uluslararası çabaları reddeden tarafların ‘izole edileceğini’ vurguladı. Ülkesinin Yemen’de barışı destekleme çabaları çerçevesinde bölgeyi yaklaşık 20 kez ziyaret ettiğini söyledi.
Lenderking, Yemen’deki durum karşısında başta beş büyük ülke olmak üzere uluslararası toplumun tutumundaki birliğe övgüde bulundu. Ülkesinin Husileri terörist grup olarak sınıflandırmamasının, Biden yönetiminin ‘insani durumu ağırlaştırmamayı’ amaçlayan politikasından kaynaklandığını söyledi.
BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg perşembe günü düzenlenen kapalı oturumda, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne Yemen’deki durumla ilgili son çalışmaları hakkında bilgi verdi. Grundberg toplantıda, ikinci kez uzatılan ateşkesi 2 Ekim’e kadar uzatma planını uygulamada konseyin desteğini almayı hedefliyordu.
Husilerin, BM’nin ve uluslararası tarafların Yemen’e barış getirme çabalarını kasıtlı olarak sabote etmeye çalışacağına yönelik endişeler artarken Yemen ordu kaynakları milisleri cuma günü, Yemen ordusunun Taiz’in batısındaki bölgelerine saldırmakla suçladı ve ordu güçlerinin çok sayıda ölü ve yaralıya neden olan saldırıyı püskürtmeyi başardığını belirtti.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

ABD'nin silahların kontrolüne ilişkin belgesine karşı Hizbullah'tan farklı bir Lübnan pozisyonuna doğru eğilim

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
TT
TT

ABD'nin silahların kontrolüne ilişkin belgesine karşı Hizbullah'tan farklı bir Lübnan pozisyonuna doğru eğilim

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)

Hizbullah, Lübnan’da silahların yalnızca resmi güvenlik kurumlarının elinde bulunmasına yönelik yerel ve uluslararası taleplere karşı ‘varoluşsal tehdit’ kartını öne sürdü. Hizbullah Genel Sekreteri Şeyh Naim Kasım dün akşam yaptığı konuşmada, ‘ulusal güvenlik stratejisinin’ tartışılmasına başlanmadan önce bu tehdidin ortadan kaldırılması şartını koştu. Bu durum, Lübnan devleti ile Hizbullah arasında bir ‘farklılaşmaya’ işaret ediyor. Zira devlet, ABD’li arabulucu Tom Barrack’ın önerisini ‘olumlu şekilde ele alacakken’ Hizbullah farklı bir tutum sergiliyor.

Kasım’ın son açıklaması, silahlarını teslim etme mekanizmalarının tartışılmasına karşılık daha önce öne sürdüğü şartlara eklenen yeni bir koşul olarak görülüyor. Bu şartların başında ise, İsrail’in ateşkes anlaşmasındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi koşuluyla Hizbullah’ın silah konusunu görüşmeye hazır olacağı yönündeki talep geliyor. Her ne kadar Lübnan’daki resmi çevreler, Hizbullah’ın bu dosyada ‘esnek davrandığını’ ve ‘ağır silahlarını (nokta atışlı füzeler ve insansız hava araçları) teslim etmeye hazır olduğunu’ ifade etse de, konuya yakın kaynaklara göre Hizbullah, İsrail’in önceden bazı adımlar atmasını şart koşuyor.

Hizbullah, ABD'nin İsrail'e son savaştan bu yana Lübnan içinde işgal ettiği beş noktadan çekilmesi, elindeki 16 kişiyi serbest bırakması, Lübnan topraklarına yönelik ihlal ve saldırıları durdurması ve son savaşta yıkılan yerleri yeniden inşa etme görevine başlaması için baskı yapmasını talep ediyor.

ABD elçisi yeniden geliyor

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’ın, Lübnanlı yetkililer tarafından geçtiğimiz pazartesi günü Beyrut'taki ABD Büyükelçiliği'nden teslim alınan ve Lübnan'dan önümüzdeki aralık ayında sona erecek bir süre içerisinde silahların geri çekilmesi için ‘net’ bir takvim taahhüt etmesini talep eden ABD belgesine resmi bir yanıt almak üzere üçüncü bir ziyaret için yakında Beyrut'a gelmesi bekleniyor. Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Meclis Başkanı Nebih Berri ve Başbakan Nevvaf Selam'ın temsilcilerinden oluşan komite, Lübnan'ın iki hafta önce Beyrut'ta ABD elçisine verdiği bir belgeye ilişkin gözlemleri içeren belgeyi inceliyor. Başbakan Selam'ın bu hafta Meclis Başkanı Berri ile bir araya gelerek Lübnan'ın vereceği yanıtın ayrıntılarını görüşmesi bekleniyor.

Hükümetin esnekliği

Lübnan makamları, Amerikan taleplerini içeren belgeye karşı esnek bir tutum sergiliyor. Bununla beraber Amerikan heyetiyle yürütülen temaslara aşina kaynakların Şarku’l Avsat’a aktardığına göre Lübnan makamları, Washington’un talep ettiği şekilde Karz-ı Hasen Vakfı ile ilgili tedbirleri artırmak, mali ve idari reformları uygulamak gibi kendisine düşen görevleri de yerine getiriyor. Hizbullah ise silah meselesinde daha katı bir tutum sergiliyor.

Kaynaklar, ABD'nin yanıtını incelemekle görevlendirilen komitenin görevinde önemli ilerleme kaydettiğini belirterek, Lübnan devletinin Amerikan anlaşmasına olumlu yaklaşacağını ve hükümetin silahlanmada tekelleşmeyi aşamalı olarak uygulama sözü vereceğini ifade etti. Kaynaklara göre Lübnan'ın resmi yanıtı Hizbullah'ın taleplerindeki sert tutumundan farklı olacak. Kaynaklar, Hizbullah'ın garantiler talep ettiğini ve Kasım'ın açıklamalarının da gösterdiği gibi son zamanlarda tutumunu sertleştirdiğini belirtti.

Varoluşsal tehdit

Kasım dün akşam yaptığı konuşmada, “Hizbullah, Emel Hareketi, direniş ve Lübnan'ın bağımsızlığını isteyen ve Lübnan'ın Lübnanlılar için nihai bir vatan olduğuna inanan egemen bir hat olarak bizler, direnişe, çevresine ve bir bütün olarak Lübnan'a yönelik varoluşsal bir tehditle karşı karşıya olduğumuzu hissediyoruz” ifadesini kullandı.

Görsel kaldırıldı.Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım dün akşam yaptığı konuşmada (Hizbullah medyası)

Kasım, “Lübnan'ın karşı karşıya olduğu üç gerçek tehlike var: güney sınırında İsrail, doğu sınırında DEAŞ ve Lübnan'ı kontrol etmeye, üzerinde vesayet kurmaya çalışan ve Lübnan'ın hareket ve yaşama kabiliyetini yok etmek isteyen Amerikan zorbalığı” dedi.

Kasım, Lübnanlılara hitaben şunları söyledi: “Sözümüz bir olsun ve öncelik için çalışalım. Tehlikeyi ortadan kaldırdıktan sonra savunma stratejisini ve ulusal güvenlik stratejisini tartışmaya hazırız. Sizi İsrail'e iyilik yapmamaya çağırıyorum. Çatışma halinde ABD hedeflerine ulaşamaz.”

Hizbullah silahlarına sarılıyor

Lübnan Kuvvetleri Partisi kaynaklarının Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamaya göre Kasım'ın son tutumu ‘silahlarına sarılma meydanından henüz ayrılmadığı, yani halen aynı noktada olduğu’ şeklinde değerlendiriliyor. “Bu tutum görünüşte çevresine yönelik ve üstü kapalı tavizler mi içeriyor?” diye soran kaynak, başkanlar (Avn, Berri ve Selam) tarafından dile getirilen bazı hususların işlerin kolay olduğuna işaret ettiğini hatırlattı.

Görsel kaldırıldı.Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ile yaptığı görüşme sırasında (Reuters)

Kaynaklar, “Şu ana kadar görünen o ki, Hizbullah silah bırakmamakta ısrar ediyor. Hizbullah'ın maksimum yapabileceği şey Litani Nehri’nin güneyinden çekilmek. Savunma stratejisi diye bir şey yok. Ondan istenen, silahlarını teslim etmesi” ifadelerini kullandı. Kaynaklar, ‘Hizbullah'ın şimdiye kadar, varoluşsal tehditler konusunda aynı söylemleri sürdürdüğünü, hâlbuki bu silahlar ve destek savaşı aracılığıyla Lübnan’a varoluşsal bir tehdit teşkil edenin bizzat kendisi olduğunu ve silahları yüzünden savaşları ülkeye çektiğini’ ifade etti.

Kaynaklar, Hizbullah’ın yetkilileri aracılığıyla yaptığı açıklamalarda ‘ABD’ye İsrail sınırını korumaya hazır olduklarını, bunu da Litani’nin güneyinden tamamen çekilerek ve silah meselesini Litani’nin kuzeyinde hükümetle müzakere ederek yapabileceklerini anlatmak istediklerine’ dikkat çekti. Kaynaklar, ‘bu durumun ABD tarafından reddedildiğini, Washington’ın hamle karşılığında hamle ilkesine bağlı kaldığını, yani İsrail’in aşamalı olarak çekilmesi, esirlerin serbest bırakılması ve hedef almayı durdurması karşılığında devletin de Hizbullah’ın askerî yapısını dağıtarak egemenliğini tesis etmesini istediğini’ vurguladı.

Lübnan Kuvvetleri Partisi’ne yakın kaynaklar, ‘Hizbullah’ın artık bu yönde bir adım atmazsa hem kendisini hem de tüm Lübnan halkını yeni bir savaşa sürükleyeceğinin farkında olduğunu, eylül ayında önceki ABD temsilcisi Amos Hochstein’ın sunduğu fırsatı değerlendirmediğinde savaşla karşılaştığını ve şimdi Tom Barrack’ın sunduğu fırsatı değerlendirmemesi halinde Lübnan’ı tehlikeye atacağını bildiğini’ ifade etti. Kaynaklar, Lübnan’ın yeni şiddet sahnelerine sürüklenmemesi konusunda uyardı.