Irak’ta son on ayda göreceli bir istikrarı beraberinde getiren siyasi ittifaklarda kartlar yeniden karıldı. Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr tarafından yapılan, mevcut Cumhurbaşkanı Berham Salih ve Başbakan Mustafa el-Kazımi'nin yaklaşan erken seçimleri denetlemeleri için görevlerini sürdürmelerine ilişkin sürpriz çağrı, başta Şii güçlerden oluşan Koordinasyon Çerçevesi ittifakı ve Mesud Barzani liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) olmak üzere bazı siyasi güçlerce dikkate alınmadı. Iraklı bazı çevreler ise bunu, ‘Sadr'ın sesine kulak verilmesi’ çağrısında bulunan ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Barbara Leaf'e yardım için yapılan açıklamalarla ilişkilendirerek, komplo teorisini yeniden gündeme getirdiler.
Şarku’l Avsat’a konuşan Iraklı bu çevreler, Başbakan Kazımi'nin Sadr'a yakın olduğunu belirterek Sadr'ın Kazımi’ye ‘Sadr'ın bakanı’ diye adlandırılan Salih Muhammed el-Iraki’nin tweetleri aracılığıyla birçok kez teşekkür ettiğini ve Sadr'ın İsrail ile normalleşme meselesindeki görüş ayrılıkları nedeniyle Cumhurbaşkanı Salih’e karşı sert bir duruşu olduğunu da herkesin bildiğini söylediler. Aynı çevreler, Sadr’ın Salih'i İsrail ile normalleşme yasasını imzalamasına sert tepki gösterdiği ve aynı şekilde eleştirdiği için şimdiki tutumunun 180 derece değiştiğini, ancak bunun bir planın parçası olarak görülebileceğini belirttiler.
Sadr’ın İran’a ve ABD’ye karşı takındığı sert tutuma ve ‘ne Doğuluyuz ne de Batılıyız’ şeklindeki ünlü sloganıyla Irak hükümetinin oluşumuna herhangi bir müdahaleyi reddetmesine rağmen Irak'taki siyasi ittifakları karmaşık hale getiren endişeli hareketlilik çerçevesinde çok geçmeden, başta Koordinasyon Çerçevesi çatısı altındaki bazı güçler ve KDP olmak üzere çeşitli taraflar arasındaki tutumlarda bir takım değişiklikler oldu.
Sadr, erken seçimlere giden geçiş döneminde sadece Salih ve Kazımi'nin görevlerinde kalmaları çağrısında bulunmakla yetinmedi, eski müttefikleri olan Sünni Siyade (Egemenlik) İttifakı ve KDP'yi de feshedilmesi için Meclisten çekilmeye çağırdı. Egemenlik İttifakı, çağrı ile ilgili sessiz kaldı. Bu sessizliği, kimliğinin açıklanmaması şartıyla Şarku’l Avsat’a değerlendiren Egemenlik İttifakı’na yakın Sünni bir siyasetçiye göre Egemenlik İttifakı’nın sessiz kalmasının nedeni onun, başından beri Şii ve Kürt evleri içindeki sorununun bir parçası olmamasından ya da Tekaddum (İlerleme) Partisi lideri Muhammed el-Halbusi'yi meclis başkanı seçerek Sünnilerin konumu meselesini çözdüğünden dolayı değil, Irak'ın tüm siyasi güçleriyle ulusal düzeyde ortaklığı güçlendirmeyi amaçladığından kaynaklandığını söyledi. Aynı siyasetçi, Egemenlik İttifakı’nın siyasi bir ittifaka girmeyi kabul edip etmeyeceğiyle ilgili bir soruya “Sonuç olarak, Şii evi dağıldı” yanıtını verdi. Sünni politikacı, siyasi ittifaklar kurulurken durumun böyle olmadığını, çünkü bir ulusal çoğunluk hükümeti kurma projesini engelleyen ‘üçte bir engeli’ gibi başka biçimlerde netleşmeden önce, ulusal projelere dayandıklarını kaydetti. Mukteda es-Sadr’ın parlamentoda çoğunluğa sahip olmasına rağmen Meclis'ten çekilmesinin, özellikle Sadr Hareketi’nin Sünni ve Kürt müttefiklerine bundan söz etmemiş olmaları nedeniyle herkesi ‘son derece utanç verici’ bir duruma soktuğunun altını çizdi.
Öte yandan özellikle Koordinasyon Çerçevesi ve KDP’de işler daha karmaşık görünüyor. Gerek Erbil’deki gerekse Süleymaniye’deki Kürtler, Başbakan Mustafa el-Kazımi'nin görevinde kalmasına hiçbir itirazda bulunmazken, Şii kanadında Salih'in ya da Kazımi’nin görevlerinde kalmaları konusunda partiden partiye görüş ayrılıkları olduğu görülüyor.
Başta Fetih Koalisyonu lideri Hadi el-Amiri, Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim ve Zafer Koalisyonu lideri Haydar el-İbadi olmak üzere Koordinasyon Çerçevesi güçlerinden bazıları, Kazımi'nin başbakan olarak kalmasına karşı çıkmazken, Cumhurbaşkanı Salih’in görevde kalması konusunda neredeyse aynı görüşü paylaşıyorlar. Ancak özellikle Nuri el-Maliki liderliğindeki Hukuk Devleti ve Kays Hazali liderliğindeki Asa'ib Ehli’l-Hak olmak üzere Koordinasyon Çerçevesi’ndeki diğer güçler, hem Kazımi’ye hem de Salih’e karşı çıkıyorlar.
Kürt tarafında Bafel Talabani liderliğindeki Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB), cumhurbaşkanlığına aday gösterdiği Berham Salih'in görevini sürdürmesi konusunda Koordinasyon Çerçevesi ile olan ittifakına güvenmeye devam ederken Mesud Barzani liderliğindeki KDP, Salih'e karşı tutumunu iki parti arasında üzerinde uzlaşılan bir adayın çıkarılması lehinde değiştirmek için Şiiler arasındaki tutum farklarına güveniyor.
Hatta Barzani, Sadr'ın Meclis’ten çekilme çağrısına, partisindeki yetkililerin açıklamalarıyla olumsuz yanıt verecek kadar ileriye gitti.
Sadr’ın Salih ve Kazımi ısrarı Irak’taki ittifakları karmaşıklaştırıyor
Iraklı bazı çevreler yeniden komplo teorilerinden bahsetmeye başladı
Sadr’ın Salih ve Kazımi ısrarı Irak’taki ittifakları karmaşıklaştırıyor
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة