عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Bilim insanları Tonga'daki yanardağ patlamasının ürettiği okyanus iç dalgalarını keşfetti

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT
TT

Bilim insanları Tonga'daki yanardağ patlamasının ürettiği okyanus iç dalgalarını keşfetti

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Çinli araştırmacılar Pasifik Okyanusu'nda bulunan ada ülkesi Tonga'da ocak ayında meydana gelen volkanik patlamanın ürettiği okyanus iç dalgalarını keşfetti.
Çin Küresel Televizyon Ağının (CGTN) haberine göre, Acta Oceanologica Sinica dergisinde yayımlanan makalede, iç dalgaların yüzlerce metreye kadar ulaşan genişliğe ve birkaç yüz kilometrelik tepelere neden oldukları ve okyanus ortamlarını önemli ölçüde etkiledikleri belirtildi.
Okyanuslarda nadiren gözlemlenebilen iç dalgalar, yanardağın patlamasının uydu görüntülerini kullanarak gözlem yapan Çinli araştırmacılar tarafından tespit edildi.
Araştırma, volkanik patlamaların sadece atmosferde dalgalanmalara neden olmadığını, aynı zamanda okyanustaki iç dalgalar gibi dinamik süreçleri de tetiklediğini gösteriyor.

Tonga'daki volkanik patlama
Pasifik Okyanusu'nda yaklaşık 170 adadan oluşan Tonga'nın başkenti Nuku'alofa'nın 65 kilometre kuzeyindeki Hunga Ha'apai Adası'nda bulunan yanardağ, 15 Ocak'ta aktif hale gelerek kül, buhar ve gaz püskürtmeye başlamıştı.
Patlamanın ardından Tonga, Yeni Zelanda, ABD, Kanada, Şili ve Japonya için "tsunami" uyarısı verilmiş, tsunami Tonga'daki hemen hemen tüm adaları vurmuştu.
Yetkililer, yanardağdaki patlamaların 20 Aralık 2021'deki faaliyetlerinden 7 kat daha şiddetli olduğunu belirtmişti.
 

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
TT
TT

Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Bir uydu takipçisi, Venüs'e iniş yapabilecek dayanıklılıkta tasarlanan yarım tonluk Sovyet uzay sondasının iki hafta içinde Dünya'ya geri döneceği ve meteor gibi "sert düşebileceği" uyarısında bulundu.

1972'de fırlatılan uzay aracı hiçbir zaman Dünya'nın yörüngesini geçemedi ve kalıntıları 50 yılı aşkın süredir gezegenin etrafında dönüyor.

Sonda, 10 Mayıs civarında alevler içinde Dünya'ya geri düşmeye başlayacak.

Hollandalı uydu takipçisi Marco Langbroek blog yazısında, "Bundan yaklaşık 2 hafta sonra, alışılmadık bir kontrolsüz yeniden giriş gerçekleşecek: Başarısız bir Sovyet Venera görevinden 53 yıllık iniş kapsülü Dünya yörüngesinde sıkışıp kaldı" dedi.

Uzay sondasının yeniden giriş sırasında yanma ihtimali az da olsa var ancak Venüs'e inişe dayanmak üzere inşa edildiği için bu pek olası görünmüyor.

Delft Teknoloji Üniversitesi'nde uzay durumsal farkındalığı dersi veren Dr. Langbroek, "Bu, Venüs atmosferinden geçerken hayatta kalmak üzere tasarlanmış bir iniş aracı olduğundan, Dünya atmosferine yeniden girişte ve çarpışmada sağlam kalması mümkün" dedi.

Uzay aracı paraşütle donatılmış olsa da bu paraşüt çalışır durumda olmayabilir.

Dr. Langbroek, Popular Science'a "Eğer yeniden girişten sağ çıkarsa, sertçe düşecektir" diye konuştu.

Dr. Langbroek, yaklaşık 1 metre genişliğinde ve 500 kg'ın biraz altında ağırlığa sahip sondanın atmosfere yeniden girebileceğini ve saatte yaklaşık 250 km hızla Dünya'ya çarpabileceğini, bunun da meteor çarpmasına benzer riskler oluşturduğunu söyledi.

Casus uydu, meteor ve asteroitleri izleyen öğretim görevlisi, "Söz konusu riskler özellikle yüksek olmasa da sıfır da değil" dedi.

Düşen sondanın ne zaman ve nereye çarpabileceği belirsizliğini koruyor.

Dr. Langbroek, "51,7 derecelik yörünge eğimiyle, yeniden giriş 52 Kuzey ve 52 Güney enlemleri arasında herhangi bir yerde gerçekleşebilir" dedi.

Bu, Birleşik Krallık kadar kuzeyden Yeni Zelanda kadar güneye herhangi bir yer olabilir.

Gök cismi takipçisi, "Mevcut modellememize göre yeniden giriş, aşağı yukarı 10 Mayıs civarında gerçekleşecek" dedi.

Geçen birkaç ay boyunca, model sürekli 9-10 Mayıs 2025'ten civarında yeniden girişe işaret ediyor.

İzleyiciler daha fazla veri toplamak ve ne zaman ve nereye çarpabileceğini belirlemek için uzay sondasını gözlemlemeyi sürdürüyor.

Dr. Langbroek, "Yeniden giriş tarihindeki belirsizlik, gerçek yeniden girişe yaklaştıkça azalacak ancak o gün bile belirsiz oranı hâlâ yüksek olacak" dedi.

Independent Türkçe, independent.co.uk/space