Bilim insanları Tonga'daki yanardağ patlamasının ürettiği okyanus iç dalgalarını keşfettihttps://turkish.aawsat.com/home/article/3869706/bilim-insanlar%C4%B1-tongadaki-yanarda%C4%9F-patlamas%C4%B1n%C4%B1n-%C3%BCretti%C4%9Fi-okyanus-i%C3%A7-dalgalar%C4%B1n%C4%B1
Bilim insanları Tonga'daki yanardağ patlamasının ürettiği okyanus iç dalgalarını keşfetti
Fotoğraf: AA
Çinli araştırmacılar Pasifik Okyanusu'nda bulunan ada ülkesi Tonga'da ocak ayında meydana gelen volkanik patlamanın ürettiği okyanus iç dalgalarını keşfetti.
Çin Küresel Televizyon Ağının (CGTN) haberine göre, Acta Oceanologica Sinica dergisinde yayımlanan makalede, iç dalgaların yüzlerce metreye kadar ulaşan genişliğe ve birkaç yüz kilometrelik tepelere neden oldukları ve okyanus ortamlarını önemli ölçüde etkiledikleri belirtildi.
Okyanuslarda nadiren gözlemlenebilen iç dalgalar, yanardağın patlamasının uydu görüntülerini kullanarak gözlem yapan Çinli araştırmacılar tarafından tespit edildi.
Araştırma, volkanik patlamaların sadece atmosferde dalgalanmalara neden olmadığını, aynı zamanda okyanustaki iç dalgalar gibi dinamik süreçleri de tetiklediğini gösteriyor.
Tonga'daki volkanik patlama
Pasifik Okyanusu'nda yaklaşık 170 adadan oluşan Tonga'nın başkenti Nuku'alofa'nın 65 kilometre kuzeyindeki Hunga Ha'apai Adası'nda bulunan yanardağ, 15 Ocak'ta aktif hale gelerek kül, buhar ve gaz püskürtmeye başlamıştı.
Patlamanın ardından Tonga, Yeni Zelanda, ABD, Kanada, Şili ve Japonya için "tsunami" uyarısı verilmiş, tsunami Tonga'daki hemen hemen tüm adaları vurmuştu.
Yetkililer, yanardağdaki patlamaların 20 Aralık 2021'deki faaliyetlerinden 7 kat daha şiddetli olduğunu belirtmişti.
NASA'nın Artemis görevi gecikirken, Çin, Ay hedefine ilerliyorhttps://turkish.aawsat.com/teknoloji%CC%87/5137427-nasan%C4%B1n-artemis-g%C3%B6revi-gecikirken-%C3%A7in-ay-hedefine-ilerliyor
NASA'nın Artemis görevi gecikirken, Çin, Ay hedefine ilerliyor
Fotoğraf: NASA
Çin'in uzay ajansı, geçen hafta Ay'a iniş yapan uzay aracı denemesini erken gerçekleştirmesinin ardından yaptığı açıklamada, ülkenin 2030'a kadar Ay'a ayak basma planlarının testlerin programa uygun ilerlemesiyle yolunda gittiğini söyledi.
Asya devinin Ay'a astronot indirme takvimi, NASA'nın 2027'ye kadar ertelenen Artemis II mürettebatlı görevinin takviminin hâlâ gerisinde.
SCMP'nin haberine göre Çin uzay ajansı geçen hafta Mengzhou yeni nesil yeniden kullanılabilir uzay aracı prototipinin ve Lanyue ay yüzeyine iniş aracının başarılı bir şekilde denendiğini duyurdu ve bunların geliştirilmesinin "sorunsuz ilerlediğini" ekledi.
Uzay ajansı ilerleyen aylarda ülkenin üç aşamalı süper ağır roketi Uzun Yürüyüş 10'un yanı sıra Mengzhou uzay aracının da güvenlik ve güvenilirliğini test etmeyi planlıyor.
Ay'a iniş aracı (CNSA)
Mengzhou'da iki modül var. Biri Dünya'ya dönecek, diğeriyse uzaydayken yaklaşık 6 astronottan oluşan mürettebata itiş gücü, güç ve yaşam desteği sağlayacak bir harcanabilir modül.
Çin İnsanlı Uzay Programı Ajansı (CMSA) Müdür Yardımcısı Lin Xiqiang, "Uzun Yürüyüş 10 ve Mengzhou uzay araçları planlandığı gibi prototip geliştirme ve test çalışmalarını yürütüyor" dedi.
Diğer yer testlerinde de uzay aracının fırlatma arızası durumunda mürettebatı güvenli bir yere götürmek için geliştirilen acil kaçış sistemleri değerlendirilecek.
Daha önceki raporlarda uzay ajansı, uzay aracının 2027-2028 civarında mürettebatlı uçuş kabiliyetine ulaşmasını beklediğini söylemişti.
CMSA Müdür Yardımcısı, "İnsanları planlandığı gibi Ay'a fırlatmak için sağlam bir temel oluşturmak üzere tüm testlerin başarıyla tamamlanmasını sağlamak adına çaba göstereceğiz" dedi.
Öte yandan NASA'nın Ay yüzeyine yönelik Artemis III mürettebatlı görevi bir dizi gecikmeyle karşı karşıya.
Hem Çin hem de Amerikan görevleri, üs kurmak için kritik bir kaynak olan su-buz açısından zengin olduğu düşünülen Ay'ın güney kutbuna yakın bir yere iniş yapmayı hedefliyor.
NASA aralık ayında, Orion uzay aracının ısı kalkanında sorunlar keşfedilmesinin ardından Ay'a ayak basma görevinin 2027 ortalarına erteleneceğini duyurmuştu.
Yapılan kapsamlı testler, uzay aracının ısı kalkanındaki malzemenin beklenenden farklı aşındığını ortaya koymuştu.
Orion, Dünya atmosferinden geçerken ısı kalkanının, yaklaşık 2 bin 760 santigrat derece sıcaklığa karşı mürettebata termal koruma sağlaması gerekiyordu.
Amerikan uzay ajansı, uzay aracının mürettebatı güvende tutabilmesini sağlamak için Orion'un yörüngesindeki değişiklikleri ve ısı kalkanındaki geliştirmeleri test ediyor.
NASA'nın Keşif Sistemleri Geliştirme Misyon Müdürlüğü'nden sorumlu yönetici yardımcısı Catherine Koerner, "Görev planlarımızda yapılan güncellemeler, Ay'daki hedeflerimize güvenli bir şekilde ulaşabilmemizi ve mürettebatlı Mars görevleri için gereken teknolojileri ve kabiliyetleri geliştirebilmemizi sağlama yolunda olumlu bir adım" dedi.
