İsrail, Mahmud Derviş ve Cemal Abdunnasır isimlerinin sokak ve caddelere verilmesine engel oluyor

Dikenli tel üzerinde Filistin bayrağı (Reuters)
Dikenli tel üzerinde Filistin bayrağı (Reuters)
TT

İsrail, Mahmud Derviş ve Cemal Abdunnasır isimlerinin sokak ve caddelere verilmesine engel oluyor

Dikenli tel üzerinde Filistin bayrağı (Reuters)
Dikenli tel üzerinde Filistin bayrağı (Reuters)

İsrail İçişleri Bakanlığı, Eilabun Yerel Konseyi’nin, kasabadaki sokaklara Filistinli şair Mahmud Derviş ve eski Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdunnasır'ın yanı sıra el Avde isimlerinin verilmesi talebini reddetti.
Eilabun Yerel Konseyi, tarihinde ilk kez sokaklara isim verme kararı aldı. Çeşitli mezhepleri ve tarihindeki çeşitli olayları bünyesinde barındıran bir Arap şehrinin birçok caddesi için Arap tarihi, ulusal ve kültürel öneme sahip isimler seçildi. 1948 yılında sakinlerinin sınır dışı edilmesi amacıyla katliama tanık olan Eliabun, 1966 yılına kadar 19 yıllık bir süre zarfında askeri yönetime tabi tutularak şiddetli ayrımcılığa maruz kaldı. Buna rağmen günümüzde tüm İsrail'de en yüksek üniversite mezunu yüzdesine sahip şehir olarak kabul ediliyor.
Yasaya göre, isimlerin Meclis tarafından onaylanmasının ardından İçişleri Bakanlığı İsim Komisyonu'nun onayına sunulması gerekiyor. El Avde, Cemal Abdunnasır ve Mahmud Derviş Caddesi olmak üzere belirtilen üç isim dışında diğer tüm isimler onaylandı. Eilabun Yerel Konsey Başkanı Samir Ebu Zeyd, bakanlığın kararını kınayarak, “İçişleri Bakanlığı’nın hangi konuda çekinceleri var? Mahmud Derviş İsrail Eğitim Bakanlığı'nın onayı ile okullarda şiirleri okutulan bir Arap şair. Nasıl Yahudi okullarında Yahudi kültürüyle bağlantılı şairler yetiştiriliyorsa ve onların adını verdiğimiz sokaklar varsa, bizim de sokaklarımızdan birine onun adını verme hakkımız var. Onların Yahudi liderlerin isimlerini ölümsüzleştirme hakları olduğu gibi bizim de Arap dünyamızdan liderlerin isimlerini ölümsüzleştirme hakkımız var” ifadelerini kullandı.
Ayrıca Mahmud Derviş ve Cemal Abdunnasır gibi isimlerinin, Nasıra, Sakhnin, Şefa Amr ve diğerlerinde olduğu gibi, onlarca yıl önce Arap şehir ve kasabalarında birçok sokağa verildiğini söyledi.
Eliabun Konseyi Genel Müdürü Ekrem Surur ise, el Avde isminin bir sokak adı olarak kullanılmasına ilişkin yaptığı açıklamada, anlam olarak dönüş kelimesinin Eliabun’un özel tarihinden geldiğine değinerek, bölge sakinlerinin çoğunun, 1948 yılının Ekim ayında Lübnan'a göç ettiğini ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararıyla birkaç ay sonra geri döndüklerini vurguladı. Geri dönüşün o dönemki İsrail hükümetinin onayı ile gerçekleştiğine dikkati çeken Surur, bu isimle anılmasına karar verilen caddenin yerinden edilmiş sakinlerin köye döndüklerinde kullandıkları yol olduğunu kaydetti.
İsrail İçişleri Bakanlığı, sokaklara Filistinli ve Arap siyasi liderlerin adının verilmesini engelliyor. Bakanlık, Doğu Kudüs, Yafa, Lod, Ramla, Akka ve diğer birçok Arap sokağı, caddesi ve meydanının adını Yahudileştirmeye çalışıyor. Eilabun ile ilgili karara yorum yapan bakanlık, isim komitesinin üç isim dışında tüm isimleri onayladığını ve onlar hakkında derinlemesine bir araştırma yapmaya karar verdiğini duyurdu.



Suriye: Gürültünün ortasında hukuk devleti talepleri

Fotoğraf: SANA
Fotoğraf: SANA
TT

Suriye: Gürültünün ortasında hukuk devleti talepleri

Fotoğraf: SANA
Fotoğraf: SANA

Aliya Mansur

Yeni Suriye ulusal logosunun (görsel kimlik) lansman töreni, Suriye'deki her etkinlik gibi Suriyeliler arasında geniş çaplı bir tartışmanın eşlik ettiği, etkileyici ve güzel bir etkinlikti. Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara'nın katıldığı Halk Sarayı'ndaki görkemli törene, “Suriye Demokratik Güçleri”nin kontrolü altındaki Rakka ve Haseke hariç olmak üzere Suriye'nin çeşitli bölgelerinde aynı anda düzenlenen kutlamalar eşlik etti. Gösteriler ve sloganlar Suriye devriminden sahneleri çağrıştırdı.

Şara'nın tören sırasında yaptığı etkileyici konuşma Suriye'nin birliğinin ve çeşitliliğinin altını çizdi ama daha tören bitmeden önce Suriyeliler arasında şu tartışma başlamıştı; bu ulusal logo gerçekten Suriyeli mi yoksa başka ülkelerden “ilham mı” alındı? Bazıları bunun bir alkollü içecek şirketnin ticari logosu olduğunu söyleyecek kadar şüphelerinde ileri gittiler.

Suriye şahininin “çalıntı” olduğu suçlamaları - ki bu kesinlikle doğru değil - ve bunlara verilen karşılıklar arasında meselenin özü neredeyse kayboldu. Oysa meselenin özü şu: Nasıl bir Suriye istiyoruz? Hukuk devleti olan bir Suriye mi yoksa halkın ruh hallerinin dalgalanmalarına tabi bir Suriye mi?

Konuya ilişkin yorumunda Anayasa Bildirgesi Taslağı Komitesi üyesi Dr. Ahmed el-Karbi, resmi logoların kabulü tartışılırken yasal temellere dayanmanın gerekliliğini vurguladı. Anayasa Bildirgesi'nin 5. maddesinde açıkça “devletin logosu kanunla belirlenir” ifadesinin yer aldığına ve hukuka dayalı bir devletin anayasal çerçevelere uygun olarak onaylanmamış bir logoya indirgenemeyeceğine işaret etti.

Suriye'deki tartışma ve çekişmenin özü bu olmak yerine, bazı Suriyeliler binlerce yıllık Suriye anıtlarına kazınmış olan Suriye şahininin kökeni ve sembolizmiyle ilgili suçlamalarda bulunmakla meşgul oldular.

Esed rejiminin devrilmesinden ve Şara'nın yönetime gelmesinden bu yana, Suriye halkı hükümetin, özellikle de Başkan Şara'nın her eylemini mutlak biçimde destekleyenler ile hükümetin yaptığı her eylemi veya açıklamayı mutlak biçimde reddedenler arasında bölündü. İki grup arasında, bir şeyleri düzeltmek amacıyla eleştirenlerin ve teşvik etmek amacıyla destekleyenlerin sesleri kayboldu.

Esed rejiminin devrilmesinden bu yana 7 ay geçti ve yeni otoritenin en belirgin özelliği Suriyelilerle ilişkilerinde şeffaf olmamak

Şarku'l Avsat'ın Al Majalla'dan aktardığı analize göre Esed rejiminin devrilmesinden bu yana yedi ay geçti ve yeni otoritenin en belirgin özelliği Suriyelilerle ilişkilerinde şeffaf olmamak. Bu da yorumlara kapıyı açıyor ve Suriye halkının doğasını ve doğruluğunu bilinmediği söylentilerin yayılmasına katkıda bulunuyor.

17 Mayıs'ta Suriye Cumhurbaşkanlığı, eski rejim tarafından işlenen ihlallerle ilgili gerçekleri ortaya çıkarmak, sorumlularından hesap sormak, mağdurlara tazminat ödemek ile görevli bir geçiş adaleti komisyonu kurulacağına dair bir kararname yayınladı. Kararname, Abdulbasıt Abdullatif'in komisyon başkanı olarak atanmasını ve duyuru tarihinden itibaren 30 günü geçmeyecek bir süre içinde bir çalışma grubu oluşturma ve iç yönetmelikler hazırlama görevini üstlenmesini öngörüyordu.

Bu kararnamenin yayınlanmasının üzerinden yaklaşık bir buçuk ay geçti, yani komisyonun kurulması için öngörülen 30 günlük süre geçti. Peki bu komisyon hangi aşamada? Cevap yok. Bu sadece şeffaflığın eksik olduğunu değil, aynı zamanda hükümetin kendi yayınladığı kararnamelere ve mevzuata, örneğin Anayasa Bildirgesi'nin 5. maddesine bağlı olmadığının da bir örneği.

İşte meselenin özü de budur: Nasıl bir Suriye istiyoruz?

Hukuk ve kurumlar devleti Suriye'nin sesi, iki grubun kopardığı gürültü arasında neredeyse duyulmuyor. Bir tarafta destekçiler var ve bunların çoğu Suriyelilerin “Aralık 2024 devrimcileri” olarak adlandırdığı, devrimin 14 yılı boyunca önemli bir rol veya sese sahip olmayan, şimdiyse hükümetin sağ tarafında yer alan kişiler. Diğer taraftaki hükümetin muhalifleri arasındaysa, hükümetin her türlü eylemini çarpıtmakla meşgul olan, çoğunluğu eski rejim kalıntısı ve solcu olan sesler bulunuyor. İkisi arasında aklın sesi kayboluyor.

Suriye'nin istikrarı sadece Suriye için değil, bölge için de bir öncelik. İstikrarlı bir Suriye, komşu ülkelerin istikrarının başlangıcıdır ve bir vatandaşlık devleti ve hukukun üstünlüğünün inşası, Suriyelilerin onlarca yıllık geleceğinin temel taşıdır. Sağlam olmayan temeller üzerine inşa edilen her yapı, özellikle Suriye'nin düşmanları hâlâ pusuda beklediğinden, çökme riski altındadır. Hukukun üstünlüğü, adalet, özgürlük, vatandaşlık ve şeffaflık, istediğimiz devleti inşa etmek için önceliklerdir.