İsrail seçimleri için aday listeleri sunulmaya başlandı

İlk liste Mısır kökenli eski bir bakan tarafından yönetilirken, ikincisi Gantz'ın partisinden çıktı

Likud Partisi Genel Başkanı Binyamin Netanyahu, pazar günü Kudüs'teki bir seçim kampanyası sırasında destekçilerini selamlarken (EPA)
Likud Partisi Genel Başkanı Binyamin Netanyahu, pazar günü Kudüs'teki bir seçim kampanyası sırasında destekçilerini selamlarken (EPA)
TT

İsrail seçimleri için aday listeleri sunulmaya başlandı

Likud Partisi Genel Başkanı Binyamin Netanyahu, pazar günü Kudüs'teki bir seçim kampanyası sırasında destekçilerini selamlarken (EPA)
Likud Partisi Genel Başkanı Binyamin Netanyahu, pazar günü Kudüs'teki bir seçim kampanyası sırasında destekçilerini selamlarken (EPA)

1 Kasım'da yapılacak 25. Knesset (İsrail Parlamentosu) seçimleri için aday listelerinin Merkez Seçim Kurulu'na sunulma sürecinin başlamasıyla birlikte dün 55 parti adaylık formu aldı.
Formların alınması, bu partilerin tamamının seçimlere gerçekten gireceği anlamına gelmese de bu sayı rekor sayılıyor. Son seçimlerde 39 liste yarışmış, daha sonra bunların çoğu düşmüş ve sadece 13 liste barajı (oyların yüzde 3,25'i) geçebilmişti. Yeni seçimler için listeleri sunma süreci başladı. İlk liste, Mısır asıllı olduğu ve Arapçayı akıcı bir şekilde konuştuğu bilinen eski Bakan Eli Avidar'ın başkanlığındaki ‘Özgür ve Demokratik İsrail’in listesi oldu. Avidar, son Knesset'teki Maliye Bakanı Avigdor Liberman liderliğindeki İsrail Evimiz (Yisrael Beiteinu) Partisi’nden seçilmişti. Ancak önemli bir bakanlığa atanmadığı için Liberman ile anlaşmazlığa düşerek Naftali Bennett hükümetinden istifa etmişti. Hakkında bir suç duyurusunda bulunulması durumunda bir başbakanın Knesset'e aday olmasını yasaklayan bir yasayı geçirmeye çalıştı. Bennett’i, Netanyahu ve kitlesinden korktuğu için bu yasayı engellemekle suçlayarak, asıl bu yasanın çıkarılmamasının hükümeti devireceğini ve Netanyahu'yu yeniden iktidara getireceğini söylemişti.
Avidar bir ay önce İslami Hareketin Birleşik Arap Listesi'ne katılmaya çalıştı, ancak harekatın lideri Yardımcısı Mansur Abbas ondan nezaketle özür diledi ve "Böyle bir ittifak için kamuoyunu uygun şekilde hazırlamak gerekiyor ve şu anda zaman yeterli değil” dedi. Bunun üzerine Avidar, ünlü olmayan siyasi ve sosyal şahsiyetler ve bazı tanıdıklarıyla seçim savaşa girmeye karar verdi.
Savunma Bakanı Benny Gantz'ın liderliğindeki generallerin partisi ise listeleri sunanlar arasında ikinci olmaya çalıştı. Ancak önüne genç Heddar Muhtar tarafından kurulan ‘Öfkeli Gençlik’ adlı dikkat çekici yeni bir partinin temsilcileri çıktı. Sosyal ağlardaki ünlü aktivistlerden biri olan Muhtar’ı çeyrek milyon İsrailli takip ediyor. Parti şaşırtıcı bir şekilde anketlerde barajı aşmaya yakın olarak görülüyor. Kurucusu Muhtar, henüz 21 yaşını doldurmadığından aday olamadığı için listenin başına başka birini seçti. Ancak Muhtar asıl amacının hayat pahalılığı ile mücadele etmek olduğunu ilan ederek, partinin mutlak lideri olarak öne çıkmaya devam ediyor. Ayrıca Binyamin Netanyahu başkanlığındaki bir hükümete katılmakla hiçbir sorunu olmadığını söylüyor. Seçim toplantılarının birinde halkın karşısında kıyafetlerini çıkarmak gibi kışkırtıcı propaganda yöntemleri kullanıyor.
Listeyi sunma sırası kendisine geldiğinde, ilk adaydan adaylığının onaylandığına dair bir yanıt beklediğini duyurdu. İşlerin aksamaması için Muhtar’ın kenara çekilmesi istendi, ancak bunu yapmayı reddetti. Bunun üzerine polis kendisini uzaklaştırmak için müdahale etti. Böylece Gantz'ın partisi öne geçti. Daha sonra sırasıyla Liberman'ın partisi, Bezalel Smotrich ve Itamar Ben-Gvir liderliğindeki aşırı sağcı Dini Siyonizm Partisi ve Maliye Bakanlığı'nın eski muhasebecisi Prof. Yaron Zelekha'nın liderliğindeki Yeni Ekonomi Partisi geldi.
Listeler bugün (perşembe) akşam saat 22:00’a kadar teslim edilmeye devam edilecek. Şarku’l Avsat’ın ulaştığı bilgilere göre çoğu politikacı liste göndermeyi son dakikaya erteliyor. Bunu özellikle de Binyamin Netanyahu liderliğindeki Likud Partisi ve Arap partilerinin yer aldığı Ortak Arap Listesi Bloku gibi tartışmalı partiler yapıyor.
Son saatler, Ortak Arap Listesi Bloku’ndaki anlaşmazlıkları çözmek ve önceki seçimlerde olduğu gibi üç partinin (Eymen Avde başkanlığındaki Eşitlik ve Barış için Demokrasi Cephesi, Ahmed et-Tibi başkanlığındaki Arap Değişim Hareketi ve Sami Ebu Şehade başkanlığındaki Ulusal Demokratik Birlik Partisi) itiraz etmeyeceği tek liste ile seçimlere girilmesi konusunda uzlaşma sağlamak adına bir gelişmeye sahne oldu.



İsrail, Gazze'deki savaş suçları davalarının yüzde 88'ini iddianame hazırlamadan kapattı

Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)
Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)
TT

İsrail, Gazze'deki savaş suçları davalarının yüzde 88'ini iddianame hazırlamadan kapattı

Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)
Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)

Londra merkezli Silahlı Şiddete Karşı Eylem (Action on Armed Violence-AOAV) adlı kuruluş tarafından yayınlanan bir rapor, Gazze Şeridi'ndeki savaşın başlamasından bu yana İsrail askerleri tarafından işlenen savaş suçları ya da suiistimallerle ilgili olarak İsrail ordusu tarafından açılan her 10 soruşturmadan yaklaşık 9'unun herhangi bir suçlama yöneltilmeden kapatıldığını ortaya koydu.

Şarku’l Avsat’ın The Guardian'dan aktardığına göre AOAV, Ekim 2023 ile Haziran 2025 sonu arasında İsrail ordusunun Gazze Şeridi veya Batı Şeria'daki güçleri tarafından sivillere zarar verildiği iddiaları üzerine bir soruşturma yürüttüğünü veya yürüteceğini söylediği 52 vakaya ilişkin İngilizce medyada haberler bulduğunu bildirdi. Söz konusu vakalar bin 303 Filistinlinin öldürülmesi ve bin 880 kişinin yaralanmasını içeriyor.

frgty
Yardım dağıtım noktasında vurularak öldürülen oğlu için gözyaşı döken Filistinli bir anne (EPA)

AOAV, soruşturmaların yüzde 88'inin çözülemediğini ve herhangi bir suçlama getirilmediğini kaydetti. Bunlar arasında Şubat 2024'te Gazze Şeridi'nde un kuyruğunda bekleyen en az 112 Filistinlinin öldürülmesi ve Mayıs 2024'te Refah'taki bir kampta 45 kişinin ölümüne neden olan hava saldırısı da yer alıyor.

Refah'taki bir dağıtım noktasından yiyecek almaya giden 31 Filistinlinin 1 Haziran'da İsrail güçlerinin ateş açması sonucu öldürülmesiyle ilgili soruşturma ise halen sonuçlanmadı.

AOAV ekibinden Iain Overton ve Lucas Tsantzouris, “İstatistikler, İsrail'in, güçlerinin savaşla ilgili ihlal suçlamalarını içeren davaların büyük çoğunluğunda sonuca ulaşamayarak ya da suçsuz olduğunu kanıtlayamayarak bir ‘cezasızlık modeli’ yaratmaya çalıştığını gösteriyor” dedi.

cvdfgt
Gazze Şeridi'ndeki bir yardım dağıtım noktasında yaşanan ölüm vakasının ardından Şifa Hastanesi’nin önünde kanlar içindeki bir ambulans sedyesini taşıyan Filistinliler (EPA)

İsrail ordusu, ‘askeri polis tarafından onlarca soruşturma açıldığını ve bu soruşturmaların çoğunun halen devam ettiğini’ bildirdi.

Ordu tarafından yapılan açıklamada, “Kuvvetlerimizin görevi kötüye kullandığına dair her türlü ihbar, şikâyet ya da iddia, kaynağı ne olursa olsun bir ön inceleme sürecinden geçer. Bazı durumlarda kanıtlar askeri polis tarafından cezai soruşturma başlatılması için yeterli olurken, diğer durumlarda sadece bir ön soruşturma yürütülür” ifadeleri yer aldı.

Açıklama şöyle devam etti: “Bu vakalar, İsrail Genelkurmay Başkanlığı Gerçekleri Araştırma ve Değerlendirme Mekanizması olarak bilinen bir mekanizma tarafından, kuvvetlerin suç teşkil eden bir suiistimalde bulunduğuna dair makul bir şüphe olup olmadığının belirlenmesi için değerlendirmeye sevk edilir.”

İnsan hakları örgütleri bu sistemi eleştirerek soruşturmaların yıllar sürebileceğini söylüyor.